Nghiên cứu dạy học phân hóa trong hóa học lớp 11: Tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU

0.1. Lý do chọn đề tài

0.2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

0.3. Mục đích nghiên cứu

0.4. Nhiệm vụ nghiên cứu

0.5. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

0.6. Phạm vi nghiên cứu

0.7. Mẫu khảo sát

0.8. Câu hỏi nghiên cứu

0.9. Giả thuyết khoa học

0.10. Phương pháp nghiên cứu

0.11. Đóng góp mới của đề tài

0.12. Cấu trúc của luận văn

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở THPT THEO QUAN ĐIỂM DẠY HỌC PHÂN HÓA

1.1. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học hóa học

1.1.1. Phương hướng chung

1.1.2. Những đặc trưng của đổi mới phương pháp dạy học

1.1.3. Một số quan điểm dạy học ở Việt Nam

1.1.4. Dạy học lấy học sinh làm trung tâm

1.1.5. Dạy học hoạt động hóa người học (hay dạy học bằng hoạt động)

1.1.6. Dạy học tích cực

1.1.7. Quan điểm “dạy học phân hóa”

1.1.8. Thuyết “đa trí tuệ”

1.1.9. Dạy học phân hóa là gì?

1.1.10. Tại sao nên đưa dạy học phân hóa vào THPT?

1.1.11. Các yếu tố có thể sử dụng trong lớp học phân hóa

1.1.12. Đặc điểm của lớp học phân hóa. Các con đường thực hiện phân hóa dạy học

1.1.13. Một số phương pháp dạy học theo quan điểm dạy học phân hóa

1.1.13.1. Dạy học theo dự án

1.1.13.2. Dạy học theo hợp đồng

1.1.13.3. Dạy học theo góc

1.1.14. Một số kĩ thuật dạy học tích cực

1.1.14.1. Kỹ thuật dạy học “khăn trải bàn”

1.1.14.2. Kỹ thuật sơ đồ tư duy

1.1.15. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và thực trạng áp dụng quan điểm dạy học phân hóa ở một số trường THPT tỉnh Thanh Hóa

1.1.15.1. Trên thế giới

1.1.15.2. Thực trạng tổ chức dạy học hóa học theo PPDH hợp đồng, PPDH theo góc và PPDH theo dự án và các PPDH khác ở một số trường THPT tỉnh Thanh Hóa

1.1.16. Tiểu kết chương 1

2. CHƯƠNG 2: ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC DỰ ÁN, DẠY HỌC HỢP ĐỒNG VÀ DẠY HỌC GÓC THEO QUAN ĐIỂM DẠY HỌC PHÂN HÓA CHƯƠNG NHÓM NITƠ - HÓA HỌC 11 NÂNG CAO

2.1. Nội dung, cấu trúc chương trình chương “nhóm nitơ” hóa học 11 nâng cao

2.2. Mục tiêu của chương

2.3. Một số đặc điểm cần lưu ý khi dạy học về : Nhóm Nitơ- Hóa học 11 nâng cao

2.4. Nguyên tắc lựa chọn nội dung và yêu cầu khi sử dụng phương pháp dạy học theo dự án, dạy học theo hợp đồng và dạy học theo góc

2.4.1. Nguyên tắc lựa chọn nội dung

2.4.2. Yêu cầu tổ chức dạy học

2.5. Thiết kế một số giáo án chương nhóm nitơ – hóa học 11 nâng cao theo quan điểm dạy học phân hóa

2.5.1. Thiết kế kế hoạch dạy học áp dụng PPDH theo góc

2.5.2. Thiết kế giáo án dạy học theo dự án với sự hỗ trợ của CNTT

2.6. Tổ chức dạy học phân hóa

2.6.1. Tìm hiểu HS trong lớp học

2.6.2. Cân bằng mục tiêu học tập, tài liệu học tập và nhu cầu HS

2.6.3. Xây dựng kế hoạch bài học với các hoạt động đa dạng và hướng dẫn công bằng

2.6.4. Tiến hành đánh giá thường xuyên

2.7. Tiểu kết chương 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm

3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm

3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm

3.2. Nội dung và kế hoạch tiến hành thực nghiệm

3.2.1. Chọn đối tượng và địa bàn thực nghiệm

3.2.2. Thiết kế kế hoạch bài dạy một số bài

3.2.3. Tiến hành thực nghiệm

3.3. Kết quả thực nghiệm sư phạm

3.3.1. Kết quả điều tra GV

3.3.2. Kết quả điều tra HS

3.3.3. Kết quả của bài kiểm tra của chương dạy thực nghiệm

3.4. Xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm

3.4.1. Xử lí theo thống kê toán học

3.4.2. Xử lí theo phần mềm excel

3.5. Phân tích kết quả thực nghiệm

3.5.1. Tỉ lệ HS yếu kém, trung bình, khá và giỏi

3.5.2. Đồ thị các đường lũy tích

3.5.3. Giá trị các tham số đặc trưng

3.5.4. Giá trị tham số đặc trưng theo phần mềm

3.6. Tiểu kết chương 3

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾ HOẠCH BÀI HỌC ÁP DỤNG PPDH THEO HỢP ĐỒNG

PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾ HOẠCH BÀI HỌC ÁP DỤNG PPDH THEO GÓC

PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾ HOẠCH BÀI HỌC ÁP DỤNG PPDH THEO DỰ ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về dạy học phân hóa trong hóa học lớp 11

Dạy học phân hóa là một phương pháp giáo dục hiện đại, nhằm đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của học sinh. Trong môn hóa học lớp 11, việc áp dụng phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát huy khả năng nhận thức mà còn tạo điều kiện cho các em phát triển kỹ năng tư duy độc lập. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Liên (2012), việc tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh thông qua dạy học phân hóa đã mang lại nhiều kết quả tích cực trong quá trình học tập.

1.1. Khái niệm và vai trò của dạy học phân hóa

Dạy học phân hóa là phương pháp giáo dục nhằm điều chỉnh nội dung và phương pháp dạy học theo nhu cầu và khả năng của từng học sinh. Phương pháp này giúp học sinh phát huy tối đa tiềm năng của mình, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.

1.2. Lợi ích của dạy học phân hóa trong hóa học

Việc áp dụng dạy học phân hóa trong môn hóa học giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng thực hành và tư duy phản biện. Học sinh có thể tự do khám phá và tìm hiểu các khái niệm hóa học một cách sâu sắc hơn.

II. Thách thức trong việc áp dụng dạy học phân hóa ở lớp 11

Mặc dù dạy học phân hóa mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó trong thực tế cũng gặp không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự khác biệt về năng lực và phong cách học tập của học sinh. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và linh hoạt trong phương pháp giảng dạy.

2.1. Sự đa dạng trong năng lực học sinh

Mỗi học sinh có một phong cách học tập và khả năng tiếp thu khác nhau. Điều này tạo ra thách thức lớn cho giáo viên trong việc thiết kế bài học phù hợp với tất cả học sinh.

2.2. Thiếu tài liệu hỗ trợ dạy học phân hóa

Nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu và phương pháp dạy học phù hợp với dạy học phân hóa. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và học tập.

III. Phương pháp dạy học phân hóa hiệu quả trong hóa học lớp 11

Để dạy học phân hóa hiệu quả, giáo viên cần áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực như dạy học theo dự án, dạy học theo hợp đồng và dạy học theo góc. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh chủ động hơn trong việc học mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực.

3.1. Dạy học theo dự án

Phương pháp dạy học theo dự án khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động thực tiễn, từ đó giúp các em áp dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống hàng ngày.

3.2. Dạy học theo hợp đồng

Dạy học theo hợp đồng cho phép học sinh tự chọn nội dung học tập phù hợp với sở thích và năng lực của mình, từ đó nâng cao tính tự giác và trách nhiệm trong học tập.

3.3. Dạy học theo góc

Phương pháp dạy học theo góc tạo ra nhiều hoạt động học tập khác nhau, giúp học sinh có cơ hội trải nghiệm và khám phá kiến thức một cách đa dạng.

IV. Ứng dụng thực tiễn của dạy học phân hóa trong hóa học lớp 11

Việc áp dụng dạy học phân hóa trong môn hóa học lớp 11 đã cho thấy những kết quả tích cực. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy và khả năng làm việc nhóm. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Liên (2012) cho thấy rằng học sinh tham gia vào các hoạt động học tập tích cực có kết quả học tập tốt hơn.

4.1. Kết quả học tập của học sinh

Học sinh tham gia vào dạy học phân hóa thường có kết quả học tập cao hơn so với các phương pháp truyền thống. Điều này cho thấy hiệu quả của việc áp dụng phương pháp này.

4.2. Phát triển kỹ năng mềm cho học sinh

Dạy học phân hóa không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp và tư duy phản biện.

V. Kết luận và triển vọng của dạy học phân hóa trong hóa học

Dạy học phân hóa là một phương pháp giáo dục hiện đại, có khả năng nâng cao hiệu quả học tập của học sinh. Trong tương lai, việc áp dụng dạy học phân hóa trong môn hóa học lớp 11 cần được mở rộng và cải tiến để đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập của học sinh.

5.1. Tương lai của dạy học phân hóa

Với sự phát triển của công nghệ và phương pháp giáo dục, dạy học phân hóa sẽ ngày càng trở nên phổ biến và hiệu quả hơn trong giáo dục.

5.2. Đề xuất cải tiến phương pháp dạy học

Cần có sự đầu tư vào tài liệu và đào tạo giáo viên để nâng cao chất lượng dạy học phân hóa, từ đó giúp học sinh phát huy tối đa khả năng của mình.

Nghiên cứu và áp dụng dạy học phân hóa ở trường trung học phổ thông nhằm nâng cao hoạt động nhận thức của học sinh lớp 11