I. Hệ thống quản lý thư viện Tổng quan và nhu cầu thực tế
Phần này tập trung vào hệ thống quản lý thư viện trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, một thư viện trường đại học sư phạm Đà Nẵng với khoảng 15.000 đầu sách. Luận văn nhấn mạnh nhu cầu tin học hóa các quy trình quản lý hiện tại. Việc quản lý thủ công gặp nhiều khó khăn, thiếu hiệu quả. Quản lý sách thư viện, quản lý độc giả thư viện, và quản lý mượn trả sách đều cần được cải thiện. Hệ thống hiện tại sử dụng nhiều biểu mẫu giấy tờ, dễ gây nhầm lẫn và mất thời gian. Quản lý tài nguyên thư viện cần một giải pháp hiện đại hơn. Hệ thống thông tin thư viện lạc hậu gây cản trở việc tra cứu và phục vụ bạn đọc. Luận văn đề cập đến việc xây dựng một hệ thống quản lý thư viện mới, hiệu quả hơn, đáp ứng nhu cầu của sinh viên và giảng viên. Phần mềm quản lý thư viện hiện đại sẽ giúp giải quyết các vấn đề này. Ứng dụng tin học trong quản lý thư viện được xem là giải pháp tối ưu.
1.1. Phân tích hiện trạng hệ thống quản lý thư viện truyền thống
Hiện trạng quản lý thư viện trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng chủ yếu dựa trên phương pháp thủ công. Việc quản lý sách thư viện được thực hiện bằng các biểu mẫu giấy tờ, gây khó khăn trong việc cập nhật thông tin, tra cứu và thống kê. Quản lý độc giả cũng gặp nhiều trở ngại tương tự. Quản lý mượn trả sách thủ công dễ dẫn đến sai sót, thiếu chính xác và mất nhiều thời gian. Quá trình bổ sung tài liệu và thanh lý sách thiếu hiệu quả, quản lý kho sách chưa được tối ưu. Hệ thống thông tin thư viện chưa được số hóa dẫn đến việc tra cứu khó khăn. Sinh viên và giảng viên gặp nhiều bất tiện trong việc tìm kiếm và mượn sách. Quản lý tài nguyên thư viện hiện tại không đáp ứng được yêu cầu quản lý hiện đại, hiệu quả. Hệ thống thư viện cần được cải thiện để phục vụ tốt hơn cho cộng đồng.
1.2. Nhu cầu xây dựng hệ thống quản lý thư viện hiện đại
Nhằm khắc phục những hạn chế của hệ thống quản lý thư viện truyền thống, luận văn đề xuất xây dựng một hệ thống quản lý thư viện mới dựa trên mô hình client-server. Mô hình client-server sẽ cho phép quản lý sách thư viện hiệu quả hơn, quản lý độc giả chính xác và nhanh chóng, đồng thời cải thiện đáng kể quản lý mượn trả sách. Phần mềm quản lý thư viện sẽ tích hợp các chức năng tra cứu, thống kê và báo cáo, giúp cho công tác quản lý trở nên khoa học và dễ dàng hơn. Quản lý kho sách sẽ được tự động hóa, giúp tiết kiệm thời gian và công sức. Việc bổ sung tài liệu và thanh lý sách sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, đảm bảo tính chính xác. Hệ thống thông tin thư viện sẽ được số hóa hoàn toàn, giúp cho việc tra cứu trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Hệ thống quản lý thư viện mới sẽ đáp ứng được nhu cầu của sinh viên, giảng viên và cán bộ quản lý, nâng cao hiệu quả công việc và chất lượng dịch vụ của thư viện. Digital library management system là mục tiêu hướng đến.
II. Thiết kế và phát triển hệ thống theo mô hình Client Server
Phần này trình bày thiết kế hệ thống quản lý thư viện dựa trên mô hình client-server, bao gồm kiến trúc, cơ sở dữ liệu và các chức năng chính. Client-server architecture được lựa chọn vì tính khả năng mở rộng và chia sẻ dữ liệu hiệu quả. Luận văn đề cập đến việc sử dụng SQL Server (hoặc MySQL) làm database quản lý thư viện. Phát triển hệ thống quản lý thư viện sử dụng ngôn ngữ lập trình phù hợp (ví dụ: Java, .NET, PHP). Ứng dụng quản lý thư viện cần đảm bảo tính bảo mật và an toàn dữ liệu. An ninh hệ thống thư viện và bảo mật hệ thống thư viện là yếu tố quan trọng. Thiết kế hệ thống quản lý thư viện cần thân thiện với người dùng, dễ sử dụng. Triển khai hệ thống quản lý thư viện cần được thực hiện bài bản, đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định và hiệu quả.
2.1 Kiến trúc hệ thống và lựa chọn công nghệ
Luận văn đề cập đến việc xây dựng hệ thống quản lý thư viện dựa trên mô hình client-server. Client-server architecture được chọn vì tính linh hoạt và khả năng mở rộng. Phía client sẽ là giao diện người dùng, cho phép sinh viên, giảng viên và cán bộ thư viện tương tác với hệ thống. Phía server sẽ lưu trữ và quản lý dữ liệu. Phần mềm quản lý thư viện được phát triển dựa trên các công nghệ phù hợp như: SQL Server hoặc MySQL cho cơ sở dữ liệu, Java, .NET hoặc PHP cho lập trình ứng dụng. Phần mềm quản lý thư viện cần được thiết kế bảo mật, có cơ chế xác thực người dùng, ngăn ngừa truy cập trái phép. An ninh hệ thống thư viện được đảm bảo thông qua các biện pháp kỹ thuật phù hợp. Lựa chọn công nghệ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm chi phí, khả năng tích hợp và kinh nghiệm của người thực hiện. Cổng nghệ thông tin thư viện cần được chọn lựa một cách cẩn thận để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững của hệ thống.
2.2 Các chức năng chính của hệ thống
Hệ thống được thiết kế để quản lý toàn diện các hoạt động của thư viện, bao gồm quản lý sách thư viện, quản lý độc giả thư viện, và quản lý mượn trả sách. Quản lý danh mục sách cho phép thêm, sửa, xóa thông tin sách, tra cứu sách theo nhiều tiêu chí khác nhau. Quản lý độc giả cho phép thêm, sửa, xóa thông tin độc giả, quản lý thẻ độc giả. Quản lý mượn trả sách tự động ghi nhận thông tin mượn trả, tính toán phí phạt, tạo báo cáo thống kê. Hệ thống tích hợp chức năng tìm kiếm sách nhanh chóng và hiệu quả, hỗ trợ người dùng tìm kiếm thông tin một cách dễ dàng. Báo cáo thống kê cung cấp các thông tin tổng quan về hoạt động của thư viện. Quản lý tài nguyên thư viện được tối ưu hóa. Hệ thống quản lý thư viện còn tích hợp các tính năng khác như quản lý nhà xuất bản, quản lý người dùng, quản lý quyền truy cập.
III. Triển khai và đánh giá hệ thống
Phần này mô tả quá trình triển khai hệ thống quản lý thư viện, bao gồm cài đặt, thử nghiệm và đánh giá hiệu quả. Triển khai hệ thống quản lý thư viện được thực hiện trên môi trường mạng LAN của trường. Thử nghiệm hệ thống được tiến hành để kiểm tra tính ổn định và hiệu quả của hệ thống. Đánh giá hệ thống được thực hiện dựa trên các tiêu chí như hiệu suất, khả năng sử dụng, độ tin cậy và bảo mật. Xu hướng quản lý thư viện hiện đại được đề cập đến. Cơ sở dữ liệu quản lý thư viện được đánh giá về hiệu suất và khả năng mở rộng. Library management system client-server được đánh giá về khả năng đáp ứng nhu cầu quản lý thư viện.
3.1 Quá trình triển khai và cài đặt
Quá trình triển khai hệ thống quản lý thư viện bao gồm các bước: cài đặt phần mềm, cấu hình cơ sở dữ liệu, nhập liệu dữ liệu, và thử nghiệm hệ thống. Việc cài đặt phần mềm được thực hiện trên máy chủ và các máy trạm của thư viện. Cơ sở dữ liệu được cấu hình để đảm bảo hiệu suất và khả năng mở rộng. Dữ liệu hiện có của thư viện được nhập vào hệ thống. Sau khi cài đặt, hệ thống được thử nghiệm kỹ lưỡng để đảm bảo hoạt động ổn định và chính xác. Triển khai hệ thống quản lý thư viện đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị liên quan. Hệ thống quản lý thư viện được tối ưu hóa để hoạt động hiệu quả trên môi trường mạng LAN. Việc đào tạo cán bộ thư viện sử dụng hệ thống là một phần quan trọng của quá trình triển khai. Hệ thống thông tin số thư viện cần được cập nhật thường xuyên.
3.2 Thử nghiệm và đánh giá hệ thống
Sau khi triển khai hệ thống quản lý thư viện, hệ thống được thử nghiệm toàn diện. Các bài test được thiết kế để kiểm tra các chức năng chính của hệ thống, bao gồm: quản lý sách, quản lý độc giả, quản lý mượn trả sách, tìm kiếm và báo cáo thống kê. Kết quả thử nghiệm được phân tích để đánh giá hiệu suất, độ tin cậy, và khả năng sử dụng của hệ thống. Đánh giá hệ thống cũng bao gồm việc thu thập phản hồi từ người dùng (sinh viên, giảng viên, cán bộ thư viện). Dựa trên kết quả thử nghiệm và phản hồi người dùng, hệ thống có thể được điều chỉnh và cải tiến để đạt hiệu quả tối ưu. Quản lý thư viện trường đại học cần một hệ thống linh hoạt và dễ sử dụng. Việc đánh giá hệ thống giúp đảm bảo hệ thống đáp ứng được các yêu cầu của thư viện và người sử dụng.
