I. Khái quát về đề tài
Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Kim Thủy (2024) tập trung vào việc vận dụng thuyết Đa trí tuệ của Howard Gardner vào dạy học đọc hiểu thơ trữ tình cho học sinh lớp 10, sử dụng bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống". Đề tài xuất phát từ yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, hướng đến phát triển năng lực và phẩm chất học sinh. Luận văn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển từ cách dạy học truyền thống sang phương pháp tích cực hóa hoạt động người học, trong đó giáo viên đóng vai trò là người tổ chức, hướng dẫn, giúp học sinh tự khám phá năng lực bản thân. Thuyết Đa trí tuệ được xem là giải pháp then chốt để đáp ứng yêu cầu đổi mới này, cho phép giáo viên nhận thức được sự đa dạng về năng lực của học sinh và thực hiện dạy học phân hóa hiệu quả. "Việc học sẽ được thúc đẩy một cách tốt nhất khi HS được học bằng sở thích và đam mê của mình." (Nguyễn Kim Thủy, 2024). Tác giả cũng khẳng định tính phù hợp của thuyết Đa trí tuệ với mục tiêu của chương trình môn Ngữ văn 2018, nhằm giúp học sinh hình thành phẩm chất và năng lực cốt lõi thông qua việc chủ động khám phá cái hay, cái đẹp của văn bản.
II. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Luận văn trình bày cơ sở lý luận về thuyết Đa trí tuệ, bao gồm tám loại hình trí tuệ: ngôn ngữ, logic-toán học, không gian, âm nhạc, vận động cơ thể, nội tâm, tương tác và tự nhiên. Tác giả phân tích đặc điểm của từng loại hình trí tuệ và đề xuất các chiến lược dạy học tương ứng. Luận văn cũng khảo sát thực trạng dạy học đọc hiểu thơ trữ tình trong sách giáo khoa Ngữ văn 10 - bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống”, nhằm làm rõ tiềm năng và thách thức khi vận dụng thuyết Đa trí tuệ. "Mỗi người học có sở trường, khả năng học tập, thói quen tư duy riêng vì thế những chiến lược học tập của các HS khác nhau cần được GV thừa nhận và tôn trọng." (Nguyễn Kim Thủy, 2024). Nghiên cứu chỉ ra rằng việc dạy học hiện tại chưa thực sự chú trọng đến việc khai thác đa dạng các loại hình trí tuệ của học sinh, chưa đáp ứng được yêu cầu phân hóa và cá nhân hóa trong dạy học. Từ đó, luận văn đề xuất một quy trình dạy học đọc hiểu thơ trữ tình theo thuyết Đa trí tuệ, bao gồm ba giai đoạn: trước giờ học, trong giờ học và sau giờ học.
III. Tổ chức dạy học và thực nghiệm sư phạm
Luận văn đề xuất quy trình dạy học đọc hiểu thơ trữ tình theo thuyết Đa trí tuệ, bao gồm các nguyên tắc bám sát mục tiêu bài học, đặc trưng thể loại, phân hóa theo đặc điểm trí tuệ học sinh và đảm bảo tiến trình bài học. Tác giả cũng đưa ra các biện pháp cụ thể để vận dụng thuyết này, chẳng hạn như tìm hiểu đặc điểm trí tuệ nổi trội của học sinh, thiết kế nhiệm vụ học tập phù hợp với từng loại hình trí tuệ (ví dụ: thiết kế trò chơi ô chữ, sáng tác thơ Haiku, vẽ tranh, làm tập san, sử dụng công nghệ AI trong sáng tác âm nhạc). Phần thực nghiệm sư phạm được tiến hành để kiểm chứng hiệu quả của phương pháp đề xuất. Kết quả thực nghiệm cho thấy việc vận dụng thuyết Đa trí tuệ giúp nâng cao hứng thú học tập, phát huy năng lực của học sinh, đồng thời giúp học sinh hiểu rõ hơn về sở trường và năng lực nổi trội của bản thân. "Đổi mới PPDH được xem là vấn đề then chốt, mang tính đột phá nhằm thực hiện hiệu quả những mục tiêu mà chương trình đề ra." (Nguyễn Kim Thủy, 2024).
IV. Kết luận và khuyến nghị
Luận văn kết luận rằng việc vận dụng thuyết Đa trí tuệ vào dạy học đọc hiểu thơ trữ tình cho học sinh lớp 10 là khả thi và mang lại hiệu quả tích cực. Phương pháp này giúp học sinh tiếp cận văn bản một cách sáng tạo, phát huy được năng lực và sở trường riêng, từ đó nâng cao hứng thú và hiệu quả học tập. Tác giả khuyến nghị các giáo viên Ngữ văn nên tìm hiểu và áp dụng thuyết Đa trí tuệ trong giảng dạy, đồng thời cần có sự đào tạo và bồi dưỡng để giáo viên nắm vững phương pháp và thiết kế các hoạt động học tập phù hợp. Luận văn cũng đề xuất tiếp tục nghiên cứu và mở rộng ứng dụng thuyết Đa trí tuệ trong dạy học các thể loại văn học khác. Giá trị thực tiễn của nghiên cứu này là cung cấp một mô hình dạy học mới, góp phần đổi mới phương pháp dạy học Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học.
