Nghiên cứu can thiệp động mạch vành trái dưới siêu âm nội mạch cho bệnh nhân bệnh động mạch vành mạn tính

• Tác giả: Nguyễn Hoàng Minh Phương
• Người hướng dẫn: PTS. Phạm Thái Giang
• Trường học: Viện Nghiên Cứu Khoa Học Y Dược Lâm Sàng
• Chuyên ngành: Nội Tim Mạch
• Đề tài: Nghiên Cứu Kết Quả Can Thiệp Thân Chung Động Mạch Vành Trái Dưới Hướng Dẫn Siêu Âm Nội Mạch Ở Bệnh Nhân Bệnh Động Mạch Vành Mạn Tính
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH THÂN CHUNG ĐỘNG MẠCH VÀNH TRÁI
• 1.2. Giải phẫu thân chung động mạch vành trái
• 1.3. Bệnh thân chung động mạch vành trái
• 1.4. Chẩn đoán bệnh thân chung động mạch vành trái
• 1.5. Điều trị bệnh thân chung động mạch vành trái
• 1.6. SIÊU ÂM NỘI MẠCH TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH THÂN CHUNG ĐỘNG MẠCH VÀNH TRÁI
• 1.6.1. Siêu âm nội mạch
• 1.6.2. Siêu âm nội mạch đánh giá tổn thương thân chung động mạch vành trái
• 1.6.3. Siêu âm nội mạch hướng dẫn can thiệp thân chung động mạch vành trái
• 1.6.4. Vai trò cải thiện tiên lượng của siêu âm nội mạch trong hướng dẫn can thiệp bệnh thân chung động mạch vành trái
• 1.7. CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
• 1.7.1. Các nghiên cứu về kích thước thân chung trên IVUS
• 1.7.2. Các nghiên cứu sử dụng siêu âm nội mạch hướng dẫn chiến lược can thiệp thân chung
• 1.7.3. Các nghiên cứu về vai trò của siêu âm nội mạch hướng dẫn can thiệp giúp cải thiện kết cục
• 1.7.4. Các nghiên cứu sử dụng siêu âm nội mạch trong can thiệp thân chung tại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.1.3. Nơi tiến hành nghiên cứu
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.2. Tiến hành nghiên cứu
• 2.3. CÁC TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
• 2.3.1. Thông số lâm sàng
• 2.3.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán
• 2.3.3. Tiêu chuẩn đánh giá kết quả nghiên cứu
• 2.3.4. Thông số cận lâm sàng
• 2.4. XỬ LÝ VÀ PHÂN TÍCH SỐ LIỆU
• 2.5. ĐẠO ĐỨC NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ TỔN THƯƠNG THÂN CHUNG ĐỘNG MẠCH VÀNH TRÁI TRÊN SIÊU ÂM NỘI MẠCH
• 3.2.1. Các yếu tố nguy cơ tim mạch và bệnh đi kèm
• 3.2.2. Biểu hiện và chẩn đoán lâm sàng
• 3.2.3. Đặc điểm cận lâm sàng
• 3.2.4. Đặc điểm tổn thương thân chung động mạch vành trái trên chụp mạch vành qua da
• 3.2.5. Đặc điểm tổn thương thân chung động mạch vành trái trên siêu âm nội mạch
• 3.3. KẾT QUẢ SỚM CỦA CAN THIỆP THÂN CHUNG ĐỘNG MẠCH VÀNH TRÁI DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM NỘI MẠCH Ở BỆNH NHÂN BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH MẠN TÍNH
• 3.3.1. Chiến lược can thiệp dựa vào siêu âm nội mạch
• 3.3.2. Kỹ thuật can thiệp thân chung động mạch vành trái
• 3.3.3. Siêu âm nội mạch sau đặt stent thân chung
• 3.3.4. Kết quả can thiệp thân chung
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
• 4.2. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ TỔN THƯƠNG THÂN CHUNG ĐỘNG MẠCH VÀNH TRÁI TRÊN SIÊU ÂM NỘI MẠCH
• 4.2.1. Các yếu tố nguy cơ tim mạch và bệnh đi kèm
• 4.2.2. Biểu hiện và chẩn đoán lâm sàng
• 4.2.3. Đặc điểm cận lâm sàng
• 4.2.4. Đặc điểm tổn thương thân chung động mạch vành trái trên chụp mạch vành qua da
• 4.2.5. Đặc điểm tổn thương thân chung động mạch vành trái trên siêu âm nội mạch
• 4.3. KẾT QUẢ SỚM CỦA CAN THIỆP THÂN CHUNG ĐỘNG MẠCH VÀNH TRÁI DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM NỘI MẠCH Ở BỆNH NHÂN BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH MẠN TÍNH
• 4.3.1. Chiến lược can thiệp dựa vào siêu âm nội mạch
• 4.3.2. Kỹ thuật can thiệp thân chung động mạch vành trái
• 4.3.3. Siêu âm nội mạch sau đặt stent thân chung
• 4.3.4. Kết quả can thiệp thân chung
• CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHIẾU THU THẬP SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU
• DANH SÁCH BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU TẠI VIỆN TIM MẠCH BỆNH VIỆN BẠCH MAI

I. Tổng quan về bệnh động mạch vành

Bệnh động mạch vành là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn cầu. Theo thống kê, tỷ lệ bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành đang gia tăng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Bệnh lý này chủ yếu do xơ vữa động mạch gây ra, ảnh hưởng đến động mạch vành trái, nơi cung cấp máu cho phần lớn cơ tim. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh động mạch vành trái là rất quan trọng, đặc biệt là trong trường hợp hẹp thân chung động mạch vành trái. Hướng dẫn lâm sàng từ Hội Tim Châu Âu khuyến cáo tái tưới máu cho bệnh nhân có hẹp > 50% đường kính thân chung động mạch vành trái nhằm cải thiện tiên lượng. Phẫu thuật bắc cầu đã từng là phương pháp điều trị chính, nhưng gần đây, can thiệp mạch vành qua da (PCI) đang trở thành lựa chọn phổ biến hơn nhờ vào sự phát triển của stent và kỹ thuật can thiệp. Việc sử dụng siêu âm nội mạch (IVUS) trong đánh giá tổn thương cũng đã được chứng minh là có giá trị trong việc quyết định chiến lược điều trị.

1.1. Giải phẫu thân chung động mạch vành trái

Thân chung động mạch vành trái có vai trò quan trọng trong việc cung cấp máu cho cơ tim. Đường kính trung bình của thân chung là khoảng 4,5 mm ở nam và 3,9 mm ở nữ. Chiều dài của thân chung có thể thay đổi từ 2 đến 40 mm. Việc hiểu rõ về giải phẫu của thân chung là cần thiết cho các chuyên gia can thiệp trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Các yếu tố như góc xuất phát từ động mạch chủ và cấu trúc chia đôi cũng cần được xem xét để đảm bảo hiệu quả của can thiệp. Đặc biệt, tổn thương lỗ vào thân chung có thể gây ra nhiều thách thức trong kỹ thuật can thiệp, do cấu tạo chủ yếu từ sợi chun giãn và nguy cơ co thắt cao.

II. Siêu âm nội mạch trong chẩn đoán và điều trị

Siêu âm nội mạch (IVUS) là một công cụ quan trọng trong việc đánh giá tổn thương động mạch vành, đặc biệt là trong trường hợp bệnh thân chung động mạch vành trái. IVUS cung cấp thông tin chi tiết về mức độ mảng xơ vữa, diện tích lòng mạch tối thiểu và các đặc điểm cắt ngang của tổn thương. Việc sử dụng IVUS giúp các bác sĩ có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng mạch vành, từ đó đưa ra quyết định điều trị chính xác hơn. Hướng dẫn lâm sàng của Hiệp hội Tim Châu Âu đã khuyến cáo sử dụng IVUS trong đánh giá mức độ nặng của tổn thương thân chung động mạch vành trái với mức khuyến cáo IIa. Nghiên cứu cho thấy rằng việc áp dụng IVUS trong can thiệp có thể cải thiện kết quả điều trị và giảm thiểu biến chứng cho bệnh nhân.

2.1. Vai trò của IVUS trong can thiệp mạch vành

IVUS không chỉ giúp đánh giá tổn thương mà còn hỗ trợ trong việc đặt stent một cách chính xác. Thông qua việc cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc mạch, IVUS cho phép bác sĩ xác định kích thước stent cần thiết và vị trí đặt stent một cách tối ưu. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc sử dụng IVUS trong can thiệp thân chung động mạch vành trái có thể cải thiện đáng kể kết quả sớm của can thiệp, giảm thiểu tỷ lệ tái hẹp và biến chứng sau thủ thuật. Điều này cho thấy IVUS là một công cụ không thể thiếu trong quy trình can thiệp mạch vành hiện đại.

III. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu về can thiệp thân chung động mạch vành trái dưới hướng dẫn của siêu âm nội mạch đã chỉ ra rằng phương pháp này mang lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành mạn tính. Kết quả cho thấy tỷ lệ thành công cao trong việc cải thiện triệu chứng và giảm thiểu biến chứng. Đặc biệt, việc áp dụng IVUS trong quá trình can thiệp đã giúp các bác sĩ có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng mạch vành, từ đó đưa ra quyết định điều trị chính xác hơn. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo và nâng cao kỹ năng cho các bác sĩ trong việc sử dụng IVUS, nhằm tối ưu hóa kết quả điều trị cho bệnh nhân.

3.1. Đánh giá kết quả can thiệp

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng can thiệp thân chung động mạch vành trái dưới hướng dẫn của IVUS có thể cải thiện đáng kể triệu chứng đau ngực và chức năng tim. Tỷ lệ tái hẹp sau can thiệp cũng được giảm thiểu, cho thấy hiệu quả của phương pháp này trong việc điều trị bệnh nhân mắc bệnh động mạch vành mạn tính. Việc theo dõi lâu dài cũng cho thấy rằng bệnh nhân có sử dụng IVUS trong can thiệp có tiên lượng tốt hơn so với những bệnh nhân không sử dụng. Điều này khẳng định giá trị thực tiễn của IVUS trong can thiệp mạch vành.