I. Tổng quan về tư vấn sử dụng thuốc và nhu cầu của người bệnh
Khóa luận "Khảo sát nhu cầu tư vấn sử dụng thuốc của người bệnh điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội năm 2023" của Lê Xuân Hiệp tập trung vào vấn đề quan trọng trong hoạt động chăm sóc dược: tư vấn sử dụng thuốc. Khóa luận này đưa ra tổng quan về tư vấn sử dụng thuốc, từ định nghĩa đến vai trò và các cách tiếp cận người bệnh. Theo đó, tư vấn sử dụng thuốc đã trải qua quá trình phát triển về định nghĩa, từ việc tập trung vào nội dung thông tin (như định nghĩa của Pucket, Ross, Kirking) đến việc chú trọng vào sự tương tác giữa dược sĩ và bệnh nhân (như định nghĩa của USP 43). Vai trò của tư vấn sử dụng thuốc được nhấn mạnh là rất quan trọng, giúp người bệnh nâng cao kiến thức, tăng cường tuân thủ điều trị, giảm thiểu sai sót và tác dụng phụ, từ đó cải thiện hiệu quả điều trị và giảm chi phí chăm sóc sức khỏe. Khóa luận cũng phân tích hai cách tiếp cận bệnh nhân, bao gồm 'tuân thủ' (mô hình tư vấn một chiều) và 'đồng thuận' (mô hình tư vấn khuyến khích, hướng đến sự tương tác giữa dược sĩ và bệnh nhân). Khóa luận trích dẫn nhiều nghiên cứu cho thấy lợi ích của việc tư vấn sử dụng thuốc, ví dụ như nghiên cứu tại Malta cho thấy nhóm bệnh nhân được tư vấn có tỷ lệ tuân thủ điều trị cao hơn đáng kể. Tóm lại, phần này đặt nền móng cho việc tìm hiểu nhu cầu tư vấn sử dụng thuốc của người bệnh, khẳng định tầm quan trọng của hoạt động này trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.
II. Hướng dẫn và thực trạng tư vấn sử dụng thuốc
Khóa luận tiếp tục trình bày các hướng dẫn về tư vấn sử dụng thuốc tại Mỹ và Việt Nam. Tại Mỹ, Hiệp hội Dược sĩ Mỹ (ASHP) đưa ra hướng dẫn chi tiết về kỹ năng tư vấn, bao gồm đặt câu hỏi mở, lắng nghe tích cực, điều chỉnh thông tin phù hợp với bệnh nhân và quan sát tín hiệu phi ngôn ngữ. Hướng dẫn này cũng liệt kê 16 nội dung tư vấn cụ thể, từ tên thuốc, cách dùng, tác dụng phụ đến cách bảo quản và xử lý thuốc. Tại Việt Nam, Thông tư 02/2018/TT-BYT quy định về thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc, yêu cầu người bán lẻ tư vấn cho người mua về lựa chọn thuốc, cách dùng và hướng dẫn sử dụng. Khóa luận cũng đề cập đến thực trạng tư vấn sử dụng thuốc tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, nơi tiếp đón lượng lớn bệnh nhân ngoại trú mỗi ngày. Mặc dù hệ thống nhà thuốc đáp ứng tiêu chuẩn GPP về khu vực tư vấn, nhưng hoạt động tư vấn có thể chưa đáp ứng hoàn toàn nhu cầu của người bệnh. Nghiên cứu năm 2020 cho thấy điểm hài lòng của người bệnh về tư vấn thuốc dao động từ 4,06 đến 4,54/5 điểm, cho thấy vẫn còn khoảng trống cần cải thiện. Phần này cho thấy sự khác biệt trong hướng dẫn tư vấn giữa Mỹ và Việt Nam, đồng thời nêu bật thực trạng và thách thức trong việc đáp ứng nhu cầu tư vấn sử dụng thuốc tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, là cơ sở cho việc thực hiện nghiên cứu của khóa luận.
III. Phương pháp nghiên cứu và kết quả khảo sát
Khóa luận sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, tiến hành khảo sát tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội năm 2023 với mục tiêu mô tả nhu cầu thông tin và hướng dẫn sử dụng thuốc của người bệnh điều trị ngoại trú, đồng thời xác định các yếu tố liên quan đến nhu cầu này. Khóa luận trình bày chi tiết về đối tượng, thời gian, địa điểm, thiết kế nghiên cứu, các biến số, phương pháp thu thập số liệu, kỹ thuật thu thập, công cụ thu thập, mẫu nghiên cứu, phương pháp chọn mẫu, phương pháp xử lý và phân tích số liệu, cũng như vấn đề đạo đức trong nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy nhu cầu tư vấn sử dụng thuốc của người bệnh điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội năm 2023 là khá cao. Người bệnh mong muốn được tư vấn về nhiều nội dung, bao gồm tên thuốc, cách dùng, liều dùng, tác dụng phụ, tương tác thuốc và cách bảo quản. Hình thức tư vấn được ưa chuộng là tư vấn trực tiếp bằng lời nói kết hợp với tài liệu hướng dẫn bằng văn bản. Nghiên cứu cũng chỉ ra một số yếu tố liên quan đến nhu cầu tư vấn, chẳng hạn như độ tuổi, trình độ học vấn, tình trạng sức khỏe và kinh nghiệm sử dụng thuốc trước đó. Phần này cung cấp cái nhìn tổng quan về phương pháp luận và những phát hiện quan trọng của nghiên cứu, làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp cải thiện chất lượng tư vấn sử dụng thuốc.
IV. Kết luận đề xuất và giá trị thực tiễn
Từ kết quả nghiên cứu, khóa luận đưa ra kết luận về nhu cầu tư vấn sử dụng thuốc của người bệnh điều trị ngoại trú tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và các yếu tố liên quan. Dựa trên kết luận, khóa luận đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tư vấn sử dụng thuốc, bao gồm tăng cường đào tạo cho dược sĩ về kỹ năng giao tiếp và tư vấn, cải thiện cơ sở vật chất tại khu vực tư vấn, sử dụng đa dạng hình thức tư vấn (tư vấn trực tiếp, tờ rơi, video) và cá nhân hóa nội dung tư vấn phù hợp với từng đối tượng bệnh nhân. Khóa luận cũng đề xuất nghiên cứu sâu hơn về hiệu quả của các can thiệp nâng cao chất lượng tư vấn sử dụng thuốc. Giá trị thực tiễn của khóa luận này là cung cấp bằng chứng khoa học về nhu cầu tư vấn sử dụng thuốc của người bệnh, từ đó giúp các cơ sở y tế, đặc biệt là Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, có cơ sở để xây dựng và triển khai các chương trình can thiệp nhằm nâng cao chất lượng tư vấn, góp phần tăng cường tuân thủ điều trị, giảm thiểu tác dụng phụ và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng thuốc cho người bệnh. Khóa luận cũng đóng góp vào việc hoàn thiện quy trình chăm sóc dược tại Việt Nam, hướng tới mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người dân.
