I. Tổng quan về tăng huyết áp và tình hình nghiên cứu
Tăng huyết áp (THA) là một vấn đề sức khỏe cộng đồng toàn cầu, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Theo WHO (2013), tỷ lệ THA ở người lớn trên thế giới là 28,5% ở các nước thu nhập cao và 31,5% ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Luận văn này tập trung vào việc đánh giá sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân THA tại Trung tâm Y tế huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang năm 2021. Việc tuân thủ điều trị kém là một thách thức lớn, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Luận văn này có ý nghĩa quan trọng trong việc tìm hiểu thực trạng tuân thủ điều trị và đề xuất các biện pháp cải thiện, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng. Đề tài đặt ra mục tiêu đánh giá thực trạng sử dụng thuốc điều trị THA, phân tích các yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị và đề xuất biện pháp nâng cao hiệu quả điều trị tại địa phương nghiên cứu.
II. Phương pháp nghiên cứu và đối tượng
Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang, hồi cứu trên 210 đơn thuốc của bệnh nhân THA ≥ 18 tuổi đang điều trị ngoại trú tại Trung tâm Y tế huyện Giồng Riềng từ 01/6/2021 đến 31/12/2021. Dữ liệu được thu thập thông qua phỏng vấn bệnh nhân và phân tích đơn thuốc. Các tiêu chuẩn lựa chọn bao gồm bệnh nhân được chẩn đoán THA và đang điều trị ngoại trú. Tiêu chuẩn loại trừ bao gồm bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên cứu. Nghiên cứu sử dụng thang điểm Morisky-8 mục để đánh giá mức độ tuân thủ điều trị. Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm thống kê để tìm ra mối liên quan giữa các yếu tố và sự tuân thủ điều trị.
III. Kết quả nghiên cứu về thực trạng sử dụng thuốc và tuân thủ điều trị
Kết quả cho thấy các nhóm thuốc THA được sử dụng phổ biến gồm: ức chế men chuyển (70%), chẹn calci (34.9%), ức chế thụ thể (6.2%), lợi tiểu (14.3%), chẹn beta (27.7%), nhóm kết hợp (5.3%), và chẹn alpha (11.9%). Tỷ lệ phác đồ đơn trị liệu là 39.2%, đa trị liệu là 61.3%. Về tuân thủ điều trị dùng thuốc, chỉ có 8.1% bệnh nhân tuân thủ tốt, 43.3% tuân thủ trung bình và 48.6% tuân thủ kém. “Tuân thủ điều trị dùng thuốc chiếm 51,4% với các yếu tố liên quan gồm: nhóm tuổi, biến chứng tăng huyết áp, mức độ tăng huyết áp lúc điều trị (p < 0,05).” Các yếu tố liên quan đến tuân thủ điều trị gồm nhóm tuổi, biến chứng THA và mức độ THA lúc điều trị. Đối với tuân thủ không dùng thuốc, tỷ lệ tuân thủ tốt là 34.3%. Các yếu tố liên quan bao gồm giới tính (nữ cao hơn nam), trình độ học vấn. “Tuân thủ điều trị không dùng thuốc chỉ chiếm 34,3% với các yếu tố liên quan gồm: giới tính (nữ cao hơn gấp 4 lần nam), trình độ học vấn (p < 0,05).” Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường các biện pháp can thiệp để cải thiện sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân THA.
IV. Đánh giá và ứng dụng thực tiễn
Nghiên cứu cung cấp bức tranh tổng quan về tình hình sử dụng thuốc và tuân thủ điều trị THA tại Trung tâm Y tế huyện Giồng Riềng. Kết quả nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, giúp các cơ sở y tế hiểu rõ hơn về thực trạng tuân thủ điều trị của bệnh nhân, từ đó đề ra các chiến lược can thiệp phù hợp. Ví dụ, “Bệnh nhân có trình độ học vấn từ trung học cơ sở và phổ thông trung học trở lên có tỷ lệ tuân thủ không dùng thuốc cao chiếm tỷ lệ cao nhất”. Nghiên cứu cũng nhấn mạnh vai trò của các yếu tố như tuổi, giới tính, trình độ học vấn và biến chứng trong việc tuân thủ điều trị. Thông tin này hữu ích cho việc xây dựng các chương trình giáo dục sức khỏe, tư vấn và hỗ trợ bệnh nhân THA. Các chương trình này cần được thiết kế riêng biệt, phù hợp với từng nhóm đối tượng để đạt hiệu quả cao nhất. Nghiên cứu cũng là cơ sở khoa học cho các nghiên cứu tiếp theo về can thiệp nâng cao sự tuân thủ điều trị THA.
