Thực Trạng Văn Hóa An Toàn Người Bệnh Của Nhân Viên Y Tế Tại Bệnh Viện Răng Hàm Mặt Trung Ương TP.HCM

• Người hướng dẫn: PGS. Vũ Thị Hoàng Lan
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Quản Lý Bệnh Viện
• Đề tài: Thực Trạng Văn Hóa An Toàn Người Bệnh Tại Bệnh Viện Răng Hàm Mặt TP.HCM
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC SƠ ĐỒ
• TÓM TẮT NGHIÊN CỨU
• ĐẶT VẤN ĐỀ
• MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Các khái niệm trong nghiên cứu
• 1.2. Phương pháp đánh giá văn hóa ATNB
• 1.3. Thực trạng văn hóa ATNB trên thế giới và Việt Nam
• 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB
• 1.5. Giới thiệu về địa điểm nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Mẫu nghiên cứu và phương pháp chọn mẫu
• 2.5. Công cụ thu thập số liệu
• 2.6. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.7. Biến số nghiên cứu
• 2.8. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.9. Hạn chế của nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu
• 3.2. Thực trạng văn hóa ATNB tại BV Răng Hàm Mặt Trung ương TP.
• 3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB của NVYT tại BV Răng Hàm Mặt Trung ương TP.
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thực trạng văn hóa ATNB tại BV Răng Hàm Mặt Trung ương TP.
• 4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB tại BV Răng Hàm Mặt Trung ương TP.
• 4.3. Điểm mạnh và điểm hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Văn Hóa An Toàn Người Bệnh Răng Hàm Mặt

An toàn người bệnh (ATNB) là yếu tố then chốt trong mọi hoạt động khám chữa bệnh. Bất kỳ cơ sở y tế (CSYT) nào cũng cần đặt ATNB lên hàng đầu, bởi đây là nguyên tắc cơ bản của ngành y. Trong suốt quá trình chăm sóc, người bệnh luôn đối mặt với những rủi ro tiềm ẩn. Các sự cố y khoa, hay biến cố bất lợi, phát sinh do sai sót trong chẩn đoán, điều trị, sử dụng thuốc, thiết bị y tế hoặc thậm chí từ hệ thống y tế. Theo thống kê của WHO, có tới 10% số người bệnh nhập viện gặp tai biến trong quá trình điều trị, và gần một nửa trong số đó có thể phòng ngừa được. Các sự cố y khoa là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Việc xây dựng một văn hóa an toàn người bệnh tốt giúp giảm thiểu rủi ro, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, giảm ngày nằm viện, giảm chi phí điều trị, đồng thời cải thiện sự hài lòng của người bệnh và nhân viên y tế.

1.1. Định nghĩa sự cố y khoa và an toàn người bệnh

Theo Thông tư 43/2018 của Bộ Y tế, sự cố y khoa là tình huống không mong muốn xảy ra trong quá trình chẩn đoán, chăm sóc và điều trị, do yếu tố khách quan, không phải do diễn biến bệnh lý. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa an toàn người bệnh là việc giảm thiểu nguy cơ và tác hại liên quan đến quá trình chăm sóc y tế. Điều này đòi hỏi các cơ sở y tế phải xây dựng và duy trì các hệ thống, quy trình an toàn, đồng thời nâng cao nhận thức và kỹ năng của nhân viên y tế.

1.2. Tầm quan trọng của văn hóa an toàn trong bệnh viện

Một văn hóa an toàn người bệnh mạnh mẽ giúp giảm thiểu rủi ro cho người bệnh, cải thiện chất lượng chăm sóc và nâng cao sự hài lòng của cả người bệnh và nhân viên y tế. Khi nhân viên y tế cảm thấy an toàn khi báo cáo sai sót và chia sẻ thông tin, cơ sở y tế có thể học hỏi từ những sai lầm và thực hiện các cải tiến để ngăn chặn các sự cố tương tự xảy ra trong tương lai. Điều này góp phần xây dựng một môi trường làm việc an toàn và hiệu quả, nơi người bệnh nhận được sự chăm sóc tốt nhất.

II. Thách Thức Trong Xây Dựng Văn Hóa An Toàn Răng Hàm Mặt TP

Mặc dù tầm quan trọng của văn hóa an toàn trong bệnh viện là không thể phủ nhận, việc xây dựng và duy trì một văn hóa như vậy không phải lúc nào cũng dễ dàng. Bệnh viện Răng Hàm Mặt TP.HCM cũng đối diện với nhiều thách thức trong quá trình này. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thay đổi nhận thức và hành vi của nhân viên y tế. Văn hóa an toàn đòi hỏi sự cởi mở, trung thực và sẵn sàng học hỏi từ sai lầm. Đôi khi, việc thừa nhận sai sót có thể gây ra cảm giác lo lắng hoặc sợ hãi, đặc biệt là trong một môi trường làm việc áp lực cao. Ngoài ra, việc thiếu nguồn lực, thời gian và đào tạo cũng có thể cản trở nỗ lực xây dựng văn hóa an toàn người bệnh.

2.1. Rào cản trong báo cáo sự cố và chia sẻ thông tin

Một trong những rào cản lớn nhất đối với việc xây dựng văn hóa báo cáo sự cố là nỗi sợ bị trừng phạt hoặc khiển trách. Nhân viên y tế có thể ngần ngại báo cáo sai sót nếu họ lo sợ rằng họ sẽ bị đổ lỗi hoặc bị kỷ luật. Để vượt qua rào cản này, bệnh viện cần tạo ra một môi trường an toàn tâm lý, nơi nhân viên y tế cảm thấy thoải mái khi báo cáo sai sót mà không sợ bị trừng phạt. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy và cách tiếp cận của lãnh đạo bệnh viện.

2.2. Áp lực công việc và ảnh hưởng đến an toàn người bệnh

Áp lực công việc quá lớn có thể dẫn đến mệt mỏi, căng thẳng và giảm khả năng tập trung của nhân viên y tế. Điều này có thể làm tăng nguy cơ xảy ra sai sót và ảnh hưởng đến an toàn người bệnh. Bệnh viện cần đảm bảo rằng nhân viên y tế có đủ thời gian nghỉ ngơi và được hỗ trợ về mặt tinh thần để họ có thể thực hiện công việc một cách an toàn và hiệu quả.

2.3. Thiếu nguồn lực và đào tạo về an toàn người bệnh

Việc thiếu nguồn lực, bao gồm nhân lực, trang thiết bị và ngân sách, có thể cản trở nỗ lực xây dựng văn hóa an toàn người bệnh. Ngoài ra, việc thiếu đào tạo về an toàn người bệnh cũng có thể dẫn đến thiếu kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc một cách an toàn. Bệnh viện cần đầu tư vào nguồn lực và đào tạo để đảm bảo rằng nhân viên y tế có đủ khả năng để cung cấp dịch vụ chăm sóc an toàn và chất lượng.

III. Phương Pháp Đánh Giá Văn Hóa An Toàn Tại Bệnh Viện Răng Hàm Mặt

Để cải thiện văn hóa an toàn người bệnh, việc đánh giá thực trạng hiện tại là bước quan trọng đầu tiên. Nghiên cứu của Dương Bá Vũ tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM năm 2021 đã sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính để đánh giá thực trạng văn hóa an toàn. Phương pháp định lượng sử dụng bộ câu hỏi khảo sát văn hóa ATNB của AHRQ, đã được chuẩn hóa tại Việt Nam, bao gồm 12 lĩnh vực. Phương pháp định tính sử dụng phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm để tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB. Các phương pháp này cho phép thu thập thông tin toàn diện về nhận thức, thái độ và hành vi của nhân viên y tế liên quan đến ATNB.

3.1. Sử dụng bộ câu hỏi HSOPSC để khảo sát văn hóa an toàn

Bộ câu hỏi HSOPSC (Hospital Survey on Patient Safety Culture) là một công cụ được sử dụng rộng rãi để đánh giá văn hóa an toàn người bệnh trong các bệnh viện. Bộ câu hỏi này bao gồm các câu hỏi về nhiều khía cạnh khác nhau của văn hóa an toàn, bao gồm làm việc nhóm, giao tiếp, lãnh đạo và học hỏi từ sai sót. Kết quả khảo sát giúp xác định các điểm mạnh và điểm yếu của văn hóa an toàn trong bệnh viện, từ đó có thể xây dựng các kế hoạch cải tiến phù hợp.

3.2. Phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm để thu thập thông tin định tính

Phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm là các phương pháp định tính được sử dụng để thu thập thông tin chi tiết về trải nghiệm và quan điểm của nhân viên y tế về an toàn người bệnh. Các cuộc phỏng vấn sâu cho phép người nghiên cứu khám phá các vấn đề một cách sâu sắc hơn, trong khi các cuộc thảo luận nhóm tạo ra một không gian để nhân viên y tế chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. Thông tin thu thập được từ các phương pháp định tính này bổ sung cho kết quả khảo sát định lượng, giúp hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa an toàn trong bệnh viện.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Thực Trạng Văn Hóa An Toàn tại Răng Hàm Mặt

Nghiên cứu tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM cho thấy văn hóa an toàn người bệnh ở mức tốt, với tỷ lệ trả lời tích cực trung bình là 82,4%. Các lĩnh vực được đánh giá cao bao gồm làm việc nhóm trong khoa, học tập và cải tiến liên tục, quan điểm của lãnh đạo khoa về ATNB, và hỗ trợ của lãnh đạo bệnh viện. Tuy nhiên, vẫn còn một số lĩnh vực cần cải thiện, như không phạt khi có sai sót, bàn giao và chuyển bệnh, và nguồn nhân lực. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa an toàn bao gồm chức danh nghề nghiệp và vị trí công việc tiếp xúc với người bệnh.

4.1. Các lĩnh vực văn hóa an toàn đạt kết quả tốt

Nghiên cứu cho thấy các lĩnh vực như làm việc nhóm, học tập và cải tiến liên tục, và hỗ trợ của lãnh đạo đạt được kết quả tốt. Điều này cho thấy bệnh viện có môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự hợp tác và học hỏi giữa các nhân viên y tế. Sự hỗ trợ của lãnh đạo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy văn hóa an toàn người bệnh.

4.2. Các lĩnh vực cần cải thiện để nâng cao an toàn người bệnh

Các lĩnh vực như không phạt khi có sai sót, bàn giao và chuyển bệnh, và nguồn nhân lực cần được cải thiện để nâng cao an toàn người bệnh. Điều này cho thấy bệnh viện cần tạo ra một môi trường an toàn tâm lý, nơi nhân viên y tế không sợ bị trừng phạt khi báo cáo sai sót. Cải thiện quy trình bàn giao và chuyển bệnh, cũng như đảm bảo đủ nguồn nhân lực, cũng là những yếu tố quan trọng để giảm thiểu rủi ro cho người bệnh.

V. Giải Pháp Cải Thiện Văn Hóa An Toàn Người Bệnh Răng Hàm Mặt TP

Để tiếp tục nâng cao văn hóa an toàn người bệnh tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt TP.HCM, cần có các giải pháp cụ thể và toàn diện. Các giải pháp này nên tập trung vào việc cải thiện các lĩnh vực còn yếu, đồng thời duy trì và phát huy các điểm mạnh. Việc triển khai các biện pháp như khuyến khích báo cáo sự cố tự nguyện, cải tiến quy trình bàn giao và chuyển bệnh, và tăng cường đào tạo về ATNB là rất quan trọng. Bên cạnh đó, cần tạo ra một môi trường làm việc cởi mở, minh bạch, nơi nhân viên y tế cảm thấy được tôn trọng và hỗ trợ.

5.1. Khuyến khích báo cáo sự cố tự nguyện và không trừng phạt

Việc khuyến khích báo cáo sự cố tự nguyện là rất quan trọng để học hỏi từ sai lầm và ngăn chặn các sự cố tương tự xảy ra trong tương lai. Bệnh viện cần tạo ra một môi trường an toàn tâm lý, nơi nhân viên y tế không sợ bị trừng phạt khi báo cáo sai sót. Thay vì trừng phạt, bệnh viện nên tập trung vào việc phân tích nguyên nhân gốc rễ của các sự cố và thực hiện các cải tiến để ngăn chặn chúng xảy ra trong tương lai.

5.2. Cải tiến quy trình bàn giao và chuyển bệnh đảm bảo an toàn

Quy trình bàn giao và chuyển bệnh là một trong những khâu quan trọng nhất trong việc đảm bảo an toàn người bệnh. Bệnh viện cần rà soát và cải tiến quy trình này để đảm bảo rằng thông tin về người bệnh được truyền đạt đầy đủ, chính xác và kịp thời. Điều này bao gồm việc sử dụng các công cụ hỗ trợ bàn giao, chẳng hạn như danh sách kiểm tra, và đảm bảo rằng nhân viên y tế có đủ thời gian để thực hiện bàn giao một cách cẩn thận.

5.3. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn người bệnh

Đào tạo và nâng cao nhận thức về an toàn người bệnh là rất quan trọng để trang bị cho nhân viên y tế kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc một cách an toàn và hiệu quả. Bệnh viện cần cung cấp các khóa đào tạo thường xuyên về ATNB, bao gồm cả các chủ đề như phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện, quản lý thuốc an toàn, và giao tiếp hiệu quả với người bệnh.

VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai về ATNB Răng Hàm Mặt

Nghiên cứu về văn hóa an toàn người bệnh tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM đã cung cấp những thông tin giá trị về thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng. Kết quả cho thấy bệnh viện đã đạt được những thành công nhất định trong việc xây dựng văn hóa an toàn, nhưng vẫn còn nhiều cơ hội để cải thiện. Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp nhằm nâng cao văn hóa an toàn, cũng như khám phá các yếu tố mới có thể ảnh hưởng đến ATNB trong lĩnh vực răng hàm mặt.

6.1. Tóm tắt những phát hiện chính của nghiên cứu về văn hóa an toàn

Nghiên cứu cho thấy văn hóa an toàn người bệnh tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM ở mức tốt, nhưng vẫn còn một số lĩnh vực cần cải thiện. Các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa an toàn bao gồm chức danh nghề nghiệp và vị trí công việc tiếp xúc với người bệnh. Các biện pháp cải thiện nên tập trung vào việc khuyến khích báo cáo sự cố tự nguyện, cải tiến quy trình bàn giao và chuyển bệnh, và tăng cường đào tạo về ATNB.

6.2. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo về an toàn người bệnh

Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp nhằm nâng cao văn hóa an toàn. Ngoài ra, cần có thêm nghiên cứu về các yếu tố mới có thể ảnh hưởng đến an toàn người bệnh trong lĩnh vực răng hàm mặt, chẳng hạn như tác động của công nghệ mới và sự thay đổi trong mô hình chăm sóc sức khỏe.

Tổng quan nghiên cứu

An toàn người bệnh (ATNB) là một trong những vấn đề cốt lõi và bắt buộc trong hoạt động khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế (CSYT). Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 10% bệnh nhân nhập viện tại các nước phát triển gặp phải tai biến trong quá trình chăm sóc, trong đó gần 50% sự cố có thể phòng ngừa được. Tại Việt Nam, các sự cố y khoa vẫn thường xuyên xảy ra, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng người bệnh. Văn hóa an toàn người bệnh được xem là nền tảng quan trọng để giảm thiểu các sự cố y khoa, nâng cao chất lượng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe người bệnh cũng như nhân viên y tế.

Nghiên cứu này được thực hiện tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Thành phố Hồ Chí Minh trong năm 2021 nhằm mô tả thực trạng văn hóa an toàn người bệnh của nhân viên y tế và phân tích các yếu tố ảnh hưởng. Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang kết hợp phương pháp định lượng và định tính, khảo sát 257 nhân viên y tế thuộc các khoa lâm sàng và cận lâm sàng. Bộ công cụ khảo sát HSOPSC của Cơ quan Nghiên cứu Sức khỏe và Chất lượng Hoa Kỳ (AHRQ) được sử dụng để đánh giá 12 lĩnh vực văn hóa ATNB.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp dữ liệu thực trạng văn hóa ATNB tại bệnh viện, từ đó giúp lãnh đạo bệnh viện nhận diện các điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất các giải pháp nâng cao văn hóa ATNB, góp phần giảm thiểu sự cố y khoa, nâng cao sự hài lòng của người bệnh và hiệu quả hoạt động của bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên khung lý thuyết về văn hóa an toàn người bệnh được phát triển bởi AHRQ, tập trung vào 12 lĩnh vực chính: (1) Làm việc nhóm trong khoa/phòng, (2) Quan điểm và hành động về ATNB của lãnh đạo khoa/phòng, (3) Học tập và cải tiến liên tục, (4) Hỗ trợ của lãnh đạo bệnh viện, (5) Nhận thức về ATNB, (6) Phản hồi, trao đổi thông tin về sai sót, (7) Tần suất báo cáo sự cố, (8) Cởi mở trao đổi thông tin về sai sót, (9) Làm việc theo nhóm giữa các khoa/phòng, (10) Nguồn nhân lực, (11) Bàn giao và chuyển bệnh, và (12) Không phạt khi có sai sót.

Khung lý thuyết cũng xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB gồm: đặc điểm nhân viên y tế (giới tính, chức danh nghề nghiệp, khối công tác, thời gian công tác, vị trí tiếp xúc với người bệnh), yếu tố môi trường làm việc (máy móc, trang thiết bị, cơ sở vật chất, đặc thù công việc) và yếu tố công tác quản lý (xây dựng quy trình, lắng nghe nhân viên, tổ chức tập huấn, kiểm tra giám sát, khen thưởng và xử phạt).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang kết hợp phương pháp định lượng và định tính. Phần định lượng khảo sát toàn bộ 326 nhân viên y tế tại các khoa lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh viện, thu thập được 257 mẫu đủ tiêu chuẩn phân tích (tỷ lệ phản hồi 78,8%). Phương pháp chọn mẫu toàn bộ được áp dụng nhằm đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của kết quả.

Bộ câu hỏi HSOPSC gồm 42 câu hỏi đánh giá 12 lĩnh vực văn hóa ATNB được sử dụng với thang đo Likert 5 mức độ. Dữ liệu được thu thập từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2021. Phần định tính thực hiện 4 cuộc phỏng vấn sâu với lãnh đạo bệnh viện và các phòng chức năng, cùng 2 cuộc thảo luận nhóm với nhân viên y tế có điểm văn hóa ATNB tốt và trung bình/thấp nhằm làm rõ các yếu tố ảnh hưởng.

Dữ liệu định lượng được nhập liệu bằng phần mềm Epidata 3.1 và phân tích bằng Stata 13 với các thống kê mô tả, kiểm định T-test và Anova để xác định mối liên quan giữa các biến. Dữ liệu định tính được mã hóa và phân tích theo chủ đề, đảm bảo tính khách quan và sâu sắc.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng văn hóa ATNB chung: Tỷ lệ trả lời tích cực trung bình của 12 lĩnh vực văn hóa ATNB tại bệnh viện đạt 82,4%, đánh giá mức tốt. Trong đó, 9 lĩnh vực có tỷ lệ trả lời tích cực trên 75%, bao gồm: Làm việc nhóm trong khoa/phòng (97,6%), Học tập và cải tiến liên tục (94,8%), Quan điểm và hành động của lãnh đạo khoa/phòng (93,3%), Hỗ trợ của lãnh đạo bệnh viện (90,7%), Làm việc nhóm giữa các khoa/phòng (87,4%), Phản hồi, trao đổi thông tin về sai sót (87,2%), Cởi mở trao đổi thông tin về sai sót (83,3%), Nhận thức về ATNB (80,0%) và Tần suất báo cáo sự cố (79,5%).

2. Lĩnh vực cần cải thiện: Ba lĩnh vực có tỷ lệ trả lời tích cực trung bình từ 50-75% gồm: Không phạt khi có sai sót (72,0%), Bàn giao và chuyển bệnh (68,7%) và Nguồn nhân lực (57,8%).

3. Đặc điểm nhân viên y tế: Phần lớn nhân viên tham gia khảo sát là nữ (68,9%), chủ yếu là điều dưỡng (59,1%) và bác sĩ (34,2%). Nhân viên làm việc tại khối lâm sàng chiếm 86%, có thời gian công tác trên 10 năm chiếm 53,7%, và 88,7% có tiếp xúc trực tiếp với người bệnh.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB: Chức danh nghề nghiệp và vị trí công việc tiếp xúc với người bệnh có ảnh hưởng đáng kể đến nhận thức và thực hành văn hóa ATNB. Các yếu tố môi trường như máy móc, trang thiết bị, cơ sở vật chất, đặc thù công việc, cùng với công tác quản lý như xây dựng quy trình, tổ chức tập huấn, kiểm tra giám sát và chính sách khen thưởng, xử phạt cũng đóng vai trò quan trọng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy văn hóa ATNB tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP. HCM đạt mức tốt, cao hơn so với nhiều nghiên cứu trong khu vực và quốc tế, đặc biệt ở các lĩnh vực làm việc nhóm và học tập cải tiến liên tục. Điều này phản ánh sự quan tâm và đầu tư của lãnh đạo bệnh viện trong việc xây dựng môi trường làm việc an toàn, hỗ trợ nhân viên y tế.

Tuy nhiên, các lĩnh vực như nguồn nhân lực, bàn giao chuyển bệnh và chính sách không phạt khi có sai sót vẫn còn hạn chế, tương tự với các nghiên cứu tại các bệnh viện khác trong nước và quốc tế. Việc thiếu nguồn nhân lực và áp lực công việc có thể làm giảm hiệu quả thực hiện các quy trình an toàn, đồng thời tạo ra rào cản trong việc báo cáo sự cố và trao đổi thông tin cởi mở.

Phân tích định tính cũng cho thấy vai trò quan trọng của lãnh đạo trong việc tạo động lực, giải quyết khó khăn cho nhân viên và tổ chức các hoạt động đào tạo, giám sát nhằm nâng cao nhận thức và thực hành văn hóa ATNB. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả tương đồng về tầm quan trọng của yếu tố lãnh đạo và môi trường làm việc trong xây dựng văn hóa an toàn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ trả lời tích cực theo từng lĩnh vực, bảng so sánh tỷ lệ giữa các nhóm nhân viên và phân tích mối liên quan giữa các yếu tố ảnh hưởng, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường nguồn nhân lực: Chủ động tuyển dụng và phân bổ nhân viên y tế hợp lý nhằm giảm tải công việc, nâng cao chất lượng chăm sóc và đảm bảo thực hiện đầy đủ các quy trình an toàn. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp phòng nhân sự.

2. Cải tiến quy trình bàn giao và chuyển bệnh: Xây dựng, chuẩn hóa và đào tạo quy trình bàn giao chuyển bệnh rõ ràng, minh bạch, đảm bảo thông tin đầy đủ và chính xác giữa các khoa/phòng. Thời gian thực hiện: 3-6 tháng; Chủ thể: Phòng Quản lý chất lượng phối hợp các khoa lâm sàng.

3. Khuyến khích báo cáo sự cố tự nguyện: Thiết lập chính sách không phạt khi có sai sót, tạo môi trường an toàn tâm lý để nhân viên y tế chủ động báo cáo sự cố, từ đó phân tích và cải tiến hệ thống. Thời gian thực hiện: 3 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc, phòng pháp chế và phòng quản lý chất lượng.

4. Tổ chức đào tạo, tập huấn liên tục: Định kỳ tổ chức các khóa đào tạo nâng cao nhận thức và kỹ năng về văn hóa ATNB, cập nhật kiến thức mới và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm; Chủ thể: Phòng đào tạo và các khoa/phòng liên quan.

5. Tăng cường kiểm tra, giám sát và khen thưởng: Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy trình an toàn, đồng thời xây dựng cơ chế khen thưởng kịp thời cho các cá nhân, tập thể thực hiện tốt văn hóa ATNB. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Quản lý chất lượng và Ban Giám đốc.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo bệnh viện và các phòng chức năng: Giúp nhận diện thực trạng văn hóa ATNB, từ đó xây dựng chiến lược, chính sách và kế hoạch nâng cao an toàn người bệnh hiệu quả.

2. Nhân viên y tế các khoa lâm sàng và cận lâm sàng: Nâng cao nhận thức, thái độ và kỹ năng thực hành văn hóa ATNB, góp phần giảm thiểu sự cố y khoa trong quá trình chăm sóc người bệnh.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành y tế công cộng, quản lý bệnh viện: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về văn hóa ATNB, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

4. Cơ quan quản lý y tế và các tổ chức đào tạo: Hỗ trợ xây dựng các chương trình đào tạo, chính sách quản lý và giám sát chất lượng dịch vụ y tế dựa trên thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ATNB.

Câu hỏi thường gặp

1. Văn hóa an toàn người bệnh là gì?
   Văn hóa ATNB là tập hợp các giá trị, niềm tin, thái độ và hành vi của tổ chức và cá nhân nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh trong quá trình chăm sóc và điều trị, giảm thiểu các sự cố y khoa có thể phòng ngừa được.

2. Tại sao cần đánh giá văn hóa ATNB tại bệnh viện?
   Đánh giá giúp lãnh đạo nhận diện điểm mạnh, điểm yếu trong thực hành an toàn, từ đó xây dựng các biện pháp cải tiến phù hợp, nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm thiểu rủi ro cho người bệnh.

3. Bộ công cụ HSOPSC có ưu điểm gì?
   HSOPSC là bộ câu hỏi chuẩn hóa, được sử dụng rộng rãi trên thế giới, đã được kiểm định độ tin cậy và giá trị tại Việt Nam, đánh giá toàn diện 12 lĩnh vực văn hóa ATNB, phù hợp với môi trường bệnh viện đa khoa.

4. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến văn hóa ATNB?
   Chức danh nghề nghiệp, vị trí công việc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, môi trường làm việc và công tác quản lý như xây dựng quy trình, đào tạo, giám sát và chính sách khen thưởng, xử phạt đều có ảnh hưởng quan trọng.

5. Làm thế nào để cải thiện tỷ lệ báo cáo sự cố y khoa?
   Tạo môi trường không phạt khi có sai sót, khuyến khích báo cáo tự nguyện, tổ chức đào tạo nâng cao nhận thức và xây dựng hệ thống phản hồi, xử lý sự cố minh bạch, công bằng sẽ giúp tăng tỷ lệ báo cáo.

Kết luận

• Văn hóa an toàn người bệnh tại Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP. HCM năm 2021 đạt mức tốt với tỷ lệ trả lời tích cực trung bình 82,4%.
• 9/12 lĩnh vực văn hóa ATNB có tỷ lệ trả lời tích cực trên 75%, trong khi 3 lĩnh vực cần cải thiện gồm nguồn nhân lực, bàn giao chuyển bệnh và chính sách không phạt khi có sai sót.
• Các yếu tố ảnh hưởng chính bao gồm chức danh nghề nghiệp, vị trí tiếp xúc với người bệnh, môi trường làm việc và công tác quản lý.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao văn hóa ATNB như tăng cường nguồn nhân lực, cải tiến quy trình, khuyến khích báo cáo sự cố và tổ chức đào tạo liên tục.
• Các bước tiếp theo cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời thực hiện đánh giá định kỳ để theo dõi và cải tiến liên tục văn hóa an toàn người bệnh tại bệnh viện.

Để nâng cao chất lượng chăm sóc và đảm bảo an toàn người bệnh, các cơ sở y tế và nhân viên y tế nên tham khảo và áp dụng các kết quả, khuyến nghị từ nghiên cứu này. Hành động ngay hôm nay để xây dựng môi trường y tế an toàn, hiệu quả và bền vững.