Luận án tiến sĩ: Tác dụng của bài thuốc GK1 trong điều trị suy thận mạn

• Tác giả: Trần Thị Tuyết Nhung
• Người hướng dẫn: PGS. Phạm Xuân Phong
• Trường học: Viện Y học cổ truyền Quân đội
• Chuyên ngành: Y học cổ truyền
• Đề tài: Nghiên Cứu Tác Dụng Của Bài Thuốc GK1 Trong Điều Trị Suy Thận Mạn
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. TỔNG QUAN SUY THẬN MẠN THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI
• 2.1.1. Cơ chế bệnh sinh
• 2.1.2. Chẩn đoán và phân loại
• 2.1.3. Điều trị bảo tồn
• 2.2. TỔNG QUAN SUY THẬN MẠN THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN
• 2.2.1. Cơ sở biện chứng luận trị
• 2.2.2. Chẩn đoán phân thể và điều trị
• 2.3. NHỮNG NGHIÊN CỨU Y HỌC CỔ TRUYỀN VỀ SUY THẬN MẠN
• 2.4. MÔ HÌNH THỰC NGHIỆM GÂY SUY THẬN MẠN
• 2.5. TỔNG QUAN BÀI THUỐC GK1
• 2.5.1. Thành phần, cơ sở nghiên cứu của bài thuốc GK1
• 2.5.2. Tác dụng của một số vị thuốc chính trong bài thuốc GK1 đối với bệnh lý thận
• 2.5.3. Cơ sở nghiên cứu tác dụng của bài thuốc GK1 dạng viên nang trên lâm sàng
• 3. CHƯƠNG 3: CHẤT LIỆU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. CHẤT LIỆU VÀ PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Chất liệu nghiên cứu
• 3.1.2. Phương tiện và trang thiết bị nghiên cứu
• 3.2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Chiết xuất, phân lập một số hoạt chất và đánh giá tác dụng điều trị của vị thuốc Hạ khô thảo nam trên mô hình thực nghiệm suy thận mạn
• 3.2.2. Đánh giá độc tính cấp và độc tính bán trường diễn của viên nang GK1
• 3.2.3. Đánh giá tác dụng của viên nang GK1 điều trị suy thận mạn trên lâm sàng
• 3.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.3.1. Chiết xuất, phân lập một số hoạt chất và đánh giá tác dụng điều trị của vị thuốc Hạ khô thảo nam trên mô hình thực nghiệm suy thận mạn
• 3.3.2. Đánh giá độc tính cấp và độc tính bán trường diễn của viên nang GK1
• 3.3.3. Đánh giá tác dụng của viên nang GK1 điều trị suy thận mạn trên lâm sàng
• 3.4. XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 3.5. PHƯƠNG PHÁP KHỐNG CHẾ SAI SỐ
• 3.6. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
• 3.7. ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. CHIẾT XUẤT, PHÂN LẬP MỘT SỐ HOẠT CHẤT VÀ ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ CỦA VỊ THUỐC HẠ KHÔ THẢO NAM TRÊN MÔ HÌNH THỰC NGHIỆM SUY THẬN MẠN
• 4.1.1. Kết quả chiết xuất, phân lập một số hoạt chất
• 4.1.2. Kết quả đánh giá tác dụng điều trị của vị thuốc Hạ khô thảo nam trên mô hình thực nghiệm suy thận mạn
• 4.2. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ ĐỘC TÍNH CẤP VÀ ĐỘC TÍNH BÁN TRƯỜNG DIỄN CỦA VIÊN NANG GK1
• 4.2.1. Kết quả đánh giá độc tính cấp của viên nang GK1
• 4.2.2. Kết quả đánh giá độc tính bán trường diễn của viên nang GK1
• 4.3. KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA VIÊN NANG GK1 ĐIỀU TRỊ SUY THẬN MẠN TRÊN LÂM SÀNG
• 4.3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
• 4.3.2. Kết quả điều trị
• 4.3.3. Tác dụng không mong muốn
• 5. CHƯƠNG 5: BÀN LUẬN
• 5.1. Bàn luận về chiết xuất, phân lập một số hoạt chất
• 5.2. Bàn luận về tác dụng điều trị của vị thuốc Hạ khô thảo nam trên mô hình thực nghiệm suy thận mạn
• 5.3. Bàn luận về kết quả độc tính cấp của viên nang GK1
• 5.4. Bàn luận về kết quả độc tính bán trường diễn của viên nang GK1
• 5.5. Bàn luận về tác dụng của viên nang GK1 điều trị suy thận mạn trên lâm sàng
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC CÁC HÌNH

I. Tổng quan về suy thận mạn

Suy thận mạn là một hội chứng lâm sàng và sinh hóa tiến triển mạn tính, dẫn đến giảm sút mức lọc cầu thận (MLCT) và tăng nồng độ nitơ phi protein trong máu như urê và creatinin. Theo báo cáo, tỷ lệ mắc bệnh thận mạn đang gia tăng nhanh chóng trên toàn cầu. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển của bệnh. Các phương pháp điều trị hiện đại như chạy thận nhân tạo và ghép thận có chi phí cao và có thể gây ra nhiều biến chứng cho bệnh nhân. Do đó, việc tìm kiếm các phương pháp điều trị hiệu quả từ y học cổ truyền, như bài thuốc GK1, trở nên cần thiết.

1.1. Cơ chế bệnh sinh

Cơ chế bệnh sinh của suy thận mạn thường bắt nguồn từ các tổn thương cấp tính dẫn đến xơ hóa các nephron chức năng. Sự gia tăng hoạt động của các cytokine và yếu tố tăng trưởng cũng góp phần vào quá trình này. Các bệnh lý như viêm cầu thận, bệnh ống - kẽ thận mạn, và bệnh mạch máu thận là những nguyên nhân chính dẫn đến suy thận mạn. Việc hiểu rõ cơ chế bệnh sinh giúp định hướng điều trị hiệu quả hơn cho bệnh nhân.

1.2. Triệu chứng và biến chứng

Triệu chứng của suy thận mạn thường nghèo nàn ở giai đoạn đầu, nhưng khi mức lọc cầu thận giảm xuống dưới 20 ml/phút, các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn. Biến chứng tim mạch, rối loạn điện giải, và các vấn đề về dinh dưỡng là những vấn đề nghiêm trọng mà bệnh nhân có thể gặp phải. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu các biến chứng này.

II. Tổng quan về bài thuốc GK1

Bài thuốc GK1 được phát triển từ sự kết hợp của bài thuốc Bảo thận thang và vị thuốc Hạ khô thảo nam. Các thành phần trong bài thuốc này đã được chứng minh có tác dụng giảm nồng độ urê và creatinin trong máu, đồng thời cải thiện triệu chứng của suy thận mạn. Nghiên cứu cho thấy các hoạt chất như rhein và emodin trong Đại hoàng có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa, trong khi Hạ khô thảo nam giúp thanh nhiệt giải độc và lợi niệu. Những tác dụng này làm cho GK1 trở thành một lựa chọn tiềm năng trong điều trị suy thận mạn.

2.1. Thành phần và cơ sở nghiên cứu

Thành phần chính của bài thuốc GK1 bao gồm Đại hoàng, Bồ công anh, Thổ phục linh, và Hạ khô thảo nam. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những thành phần này không chỉ có tác dụng bảo vệ thận mà còn giúp cải thiện chức năng thận thông qua cơ chế chống viêm và chống oxy hóa. Việc nghiên cứu sâu về các hoạt chất trong bài thuốc GK1 sẽ giúp xác định rõ hơn về hiệu quả điều trị của nó.

2.2. Tác dụng lâm sàng

Nghiên cứu lâm sàng về bài thuốc GK1 cho thấy có sự cải thiện rõ rệt ở bệnh nhân suy thận mạn. Các chỉ số như nồng độ creatinin và urê huyết thanh giảm đáng kể sau khi điều trị bằng GK1. Điều này cho thấy bài thuốc không chỉ an toàn mà còn có hiệu quả trong việc điều trị suy thận mạn, mở ra hướng đi mới cho y học cổ truyền trong việc hỗ trợ điều trị bệnh lý này.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện thông qua các phương pháp chiết xuất, phân lập hoạt chất và đánh giá tác dụng điều trị của bài thuốc GK1 trên mô hình thực nghiệm. Các chỉ tiêu đánh giá bao gồm độc tính cấp và bán trường diễn của viên nang GK1, cũng như tác dụng điều trị trên lâm sàng. Việc áp dụng các phương pháp nghiên cứu hiện đại giúp đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả.

3.1. Chiết xuất và phân lập hoạt chất

Quá trình chiết xuất và phân lập các hoạt chất từ bài thuốc GK1 được thực hiện bằng các phương pháp hiện đại như sắc ký lỏng và cộng hưởng từ hạt nhân. Các hoạt chất được phân lập sẽ được đánh giá tác dụng điều trị trên mô hình chuột suy thận mạn. Kết quả từ các thí nghiệm này sẽ cung cấp thông tin quý giá về cơ chế tác dụng của bài thuốc.

3.2. Đánh giá độc tính

Đánh giá độc tính cấp và bán trường diễn của viên nang GK1 là một phần quan trọng trong nghiên cứu. Các thử nghiệm này giúp xác định liều lượng an toàn cho người sử dụng, đồng thời đảm bảo rằng bài thuốc không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Kết quả từ các nghiên cứu này sẽ là cơ sở để đưa GK1 vào ứng dụng lâm sàng.