Luận án tiến sĩ về làng nghề truyền thống luyện sắt và rèn tại Thừa Thiên Huế

• Tác giả: Bùi Thị Tân
• Người hướng dẫn: GS. Phan Đại Doãn
• Trường học: Đại học KHXH và Nhân văn
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Nghiên Cứu Về Làng Nghề Luyện Sắt Phú Bài Và Rèn Hiền Lương Tại Thừa Thiên Huế
• Loại tài liệu: luận án phó tiến sĩ
• Năm xuất bản: 1996
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• Mục đích nghiên cứu của luận án
• Lịch sử vấn đề
• Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu
• Kết quả và đóng góp của luận án
• Kết cấu của luận án
• 1. CHƯƠNG 1: MAY NT VỀ SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA LÀNG XÃ Ở THỪA THIÊN HUẾ
• 1.1. Thừa Thiên Huế từng bước hội nhập với sự phát triển của quốc gia Đại Việt
• 1.2. Thừa Thiên Huế - đất dựng nghiệp của các chúa Nguyễn
• 1.3. Thừa Thiên Huế - đất ưu đãi của vương triều Nguyễn
• 1.4. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: LÀNG LUYỆN SẮT PHÚ BÀI
• 2.1. Sự hình thành và phát triển của làng Phú Bài
• 2.2. Nghề luyện sắt
• 2.3. Tình hình ruộng đất và kinh tế nông nghiệp
• 2.4. Chợ và kinh tế thương nghiệp trong đời sống cư dân Phú Bài
• 2.5. Thiết chế làng xã và sinh hoạt văn hóa
• 2.6. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: LÀNG RÈN HIỀN LƯƠNG
• 3.1. Sự hình thành và phát triển
• 3.2. Kinh tế nông nghiệp
• 3.3. Tổ chức làng xã và sinh hoạt văn hóa
• 3.4. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• CHỈ DẪN CÁC BẢNG KẾ VÀ SƠ ĐỒ
• PHỤ LỤC

I. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Nghiên cứu về làng nghề truyền thống tại Thừa Thiên Huế, đặc biệt là luyện sắt Phú Bài và rèn Hiền Lương, mang lại cái nhìn sâu sắc về sự phát triển của các nghề thủ công trong bối cảnh lịch sử và văn hóa Việt Nam. Làng xã không chỉ là đơn vị kinh tế mà còn là nơi bảo tồn di sản văn hóa. Việc tìm hiểu nghề rèn và luyện sắt giúp làm rõ vai trò của các làng nghề trong việc duy trì và phát triển kinh tế địa phương. Theo đó, nghiên cứu này không chỉ bổ sung tư liệu cho lịch sử địa phương mà còn góp phần vào việc bảo tồn văn hóa và phát triển kinh tế bền vững. "Làng là một đơn vị kết cấu cộng đồng cơ bản, có vị trí quan trọng trong lịch sử dựng nước và giữ nước". Điều này cho thấy sự cần thiết phải nghiên cứu và bảo tồn các làng nghề truyền thống.

II. Mục đích nghiên cứu của luận án

Mục đích chính của luận án là tập hợp và hệ thống hóa tư liệu về làng nghề thủ công tại Thừa Thiên Huế từ thế kỷ XIV đến thế kỷ XIX. Nghiên cứu sẽ đi sâu vào nghề luyện sắt và nghề rèn, phân tích mối quan hệ giữa kết cấu làng xã và nghề thủ công. Luận án sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về sự hình thành và phát triển của các làng nghề, từ đó làm rõ vai trò của chúng trong nền kinh tế nông thôn. "Nghiên cứu làng nghề thủ công truyền thống ở Thừa Thiên Huế góp thêm tư liệu và cơ sở khoa học cho việc biên soạn lịch sử địa phương". Điều này không chỉ có ý nghĩa lý luận mà còn thực tiễn trong việc phát triển nông thôn hiện nay.

III. Lịch sử vấn đề

Làng Việt đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu từ nhiều học giả trong và ngoài nước. Từ cuối thế kỷ XIX, các học giả Pháp đã nghiên cứu làng xã Việt Nam với mục đích phục vụ cho công cuộc nô dịch. Các tác phẩm như "La commune Annamite au Tonkin" đã mở đầu cho dòng nghiên cứu này. Sau Cách mạng tháng Tám, nhiều tác giả Việt Nam đã tiếp tục khai thác vấn đề này, đặc biệt là trong bối cảnh xây dựng xã hội mới. "Nghiên cứu về kinh tế làng xã thường tập trung vào các vấn đề ruộng đất, kinh tế nông nghiệp, thủ công và thương nghiệp". Tuy nhiên, các vấn đề về kết cấu kinh tế - xã hội khu vực miền Trung, đặc biệt là làng nghề thủ công, vẫn chưa được đề cập nhiều.

IV. Nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu

Nguồn tài liệu cho nghiên cứu này chủ yếu được thu thập từ các tài liệu lịch sử, văn hóa và kinh tế liên quan đến làng nghề tại Thừa Thiên Huế. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích tài liệu, khảo sát thực địa và phỏng vấn các nghệ nhân trong nghề rèn và luyện sắt. Việc áp dụng các phương pháp này giúp làm rõ hơn về quá trình luyện kim và kỹ thuật rèn truyền thống. "Nghiên cứu sẽ phác thảo sơ bộ về sự hình thành và phát triển của làng xã ở Thừa Thiên Huế trong bối cảnh chung của xã hội Việt Nam". Điều này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về làng nghề mà còn góp phần vào việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa.