Nghiên cứu sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' của dân tộc Mường Việt Nam

摘要

ABSTRACT

1. 绪论

1.1. 研究的缘起、范围与方法

1.2. 现有文献概况与评价

1.3. 本研究的创新与意义

2. 第一章芒族及其生境

2.1. 第一节芒族的来源与发展

2.1.1. 一、芒族的来源

2.1.2. 二、芒族的发展

2.1.3. 三、人口及分布

2.2. 第二节芒族地区的自然环境与生产

2.2.1. 一、自然环境

2.2.2. 二、主要生计

2.3. 第三节芒族地区的社会形态

2.3.1. 一、芒族社会的阶层

2.3.2. 二、芒族村寨

2.3.3. 三、家庭与婚姻

3. 第二章芒族文化概况

3.1. 第一节芒族的主要文化形态

3.1.1. 一、芒族的物质文化

3.1.2. 二、芒族的精神文化

3.2. 第二节芒族的信仰系统

3.2.1. 一、对宇宙及各世界的观念

3.2.2. 二、家庭里的信仰

3.2.3. 三、公共信仰

3.2.4. 四、芒族的神灵系统

3.3. 第三节芒族文化的变迁与交流

3.3.1. 一、芒族文化的变迁

3.3.2. 二、芒族与周边民族的文化关系

3.4. 第四节芒族文化的主要特点

3.4.1. 一、芒族文化的自治性

3.4.2. 二、芒族文化的创造性

3.4.3. 三、芒族文化的一些禁忌

4. 第三章芒巫的信仰与价值

4.1. 第一节芒巫及其生活

4.1.1. 一、芒巫

4.1.2. 二、巫师的培养及生活

4.2. 第二节芒巫的地位及作用

4.2.1. 一、巫仪系统

4.2.2. 二、主要巫仪流程

4.2.3. 三、巫师在芒族精神生活中的作用

4.2.4. 四、巫师在芒族社会中的地位

4.3. 第三节芒巫的现状

4.3.1. 一、芒巫的生存环境

4.3.2. 二、芒巫的坚守与变通

5. 第四章芒族史诗《生土生水》

5.1. 第一节《生土生水》的源头、成型与流变

5.1.1. 一、《生土生水》的源头

5.1.2. 二、《生土生水》的成型

5.1.3. 三、《生土生水》的流变

5.2. 第二节《生土生水》的形式、内容与主旨

5.2.1. 一、《生土生水》的形式

5.2.2. 二、《生土生水》的内容

5.2.3. 三、《生土生水》的主旨

5.3. 第三节《生土生水》的搜集、整理与版本

5.3.1. 一、《生土生水》的搜集

5.3.2. 二、《生土生水》的整理

5.3.3. 三、《生土生水》的版本

6. 第五章芒族史诗《生土生水》的呈现

6.1. 第一节芒族人的葬礼

6.1.1. 一、芒族人的葬礼准备

6.1.2. 二、芒族人葬礼中的仪式

6.1.3. 三、芒族人的丧歌系统

6.2. 第二节《生土生水》的演唱

6.2.1. 一、《生土生水》的演唱场景

6.2.2. 二、《生土生水》的演唱要求

6.2.3. 三、《生土生水》的演唱过程

7. 第六章芒族史诗《生土生水》的艺术成就

7.1. 第一节史诗的构思特色

7.1.1. 一、叙事性

7.1.2. 二、传奇性

7.1.3. 三、宏阔性

7.2. 第二节史诗的修辞手法

7.2.1. 一、拟人

7.2.2. 二、对比

7.2.3. 三、夸张

7.3. 第三节史诗的语言特点

7.3.1. 一、叠韵

7.3.2. 二、重言

7.3.3. 三、重复

8. 第七章芒族史诗《生土生水》的和美特质

8.1. 第一节绚丽多彩的自然和谐之美

8.1.1. 一、呈现自然景观之美的朴素用词

8.1.2. 二、凝聚自然景观之美的修辞手段

8.2. 第二节朴质醇厚的人际和睦之美

8.2.1. 一、相依关系

8.2.2. 二、相对关系

8.3. 第三节浪漫奇特的人神和融之美

8.3.1. 一、创造人神和融之美的要素

8.3.2. 二、人与神灵的地位互换

8.3.3. 三、坚韧卓绝的人力创造之美

9. 第八章芒族史诗《生土生水》的地位与传承

9.1. 第一节《生土生水》在芒族中的影响

9.1.1. 一、《生土生水》对芒族民俗的影响

9.1.2. 二、《生土生水》对芒族民间文学的影响

9.1.3. 三、《生土生水》对芒族文人文学的影响

9.2. 第二节《生土生水》在越南文学中的地位

9.2.1. 一、《生土生水》在越南民间文学中的地位

9.2.2. 二、《生土生水》在越南文人文学中的地位

9.2.3. 三、《生土生水》在越南文艺理论界的反响

9.3. 第三节史诗的传承与传播

9.3.1. 一、《生土生水》的口头传承

9.3.2. 二、《生土生水》文字范本传承

9.3.3. 三、《生土生水》在影视与网络上的传播

参考文献

I. Giới thiệu về sử thi Đẻ đất đẻ nước

Sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' của dân tộc Mường Việt Nam là một tác phẩm văn học dân gian đặc sắc, phản ánh sâu sắc văn hóa và lịch sử của dân tộc này. Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện về nguồn gốc của đất và nước mà còn chứa đựng những triết lý sống, những giá trị văn hóa và tâm linh của người Mường. Theo nghiên cứu, sử thi này được coi là một 'bách khoa toàn thư' về lịch sử, tự nhiên và đời sống của người Mường, thể hiện sự gắn bó chặt chẽ giữa con người và thiên nhiên. Những yếu tố sinh thái tự nhiên như sự ra đời của đất, nước, và các sinh vật được mô tả một cách sinh động, cho thấy sự hiểu biết sâu sắc của người Mường về môi trường sống của họ.

1.1. Nguồn gốc và ý nghĩa của sử thi

Sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' có nguồn gốc từ những truyền thuyết cổ xưa của người Mường, phản ánh quá trình hình thành và phát triển của dân tộc này. Tác phẩm không chỉ đơn thuần là một câu chuyện mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, tâm linh và triết lý sống của người Mường. Nó thể hiện sự tôn trọng và gắn bó của người Mường với thiên nhiên, đồng thời cũng là một phần không thể thiếu trong các nghi lễ và phong tục tập quán của họ. Sử thi này được truyền miệng qua nhiều thế hệ, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Mường.

II. Phân tích nội dung và hình thức của sử thi

Nội dung của sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' bao gồm nhiều yếu tố tự nhiên và xã hội, từ sự ra đời của đất và nước đến các hoạt động sinh hoạt hàng ngày của người Mường. Hình thức của sử thi rất phong phú, bao gồm các yếu tố như điệp khúc, hình ảnh ẩn dụ và các biểu tượng văn hóa đặc trưng. Những yếu tố này không chỉ làm cho tác phẩm trở nên hấp dẫn mà còn giúp người nghe dễ dàng tiếp thu và ghi nhớ. Sử thi thường được trình bày trong các nghi lễ, tạo nên không khí trang trọng và thiêng liêng, đồng thời cũng là dịp để cộng đồng gắn kết và chia sẻ những giá trị văn hóa chung.

2.1. Các yếu tố tự nhiên trong sử thi

Các yếu tố tự nhiên trong sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' được thể hiện qua những hình ảnh sống động về sự ra đời của đất, nước và các sinh vật. Những mô tả này không chỉ mang tính chất miêu tả mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Người Mường tin rằng đất và nước không chỉ là nguồn sống mà còn là những thực thể thiêng liêng, cần được tôn trọng và bảo vệ. Điều này thể hiện rõ nét trong các nghi lễ và phong tục tập quán của họ, nơi mà sự kết nối với thiên nhiên được coi trọng.

III. Giá trị văn hóa và ứng dụng thực tiễn của sử thi

Sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' không chỉ có giá trị văn hóa to lớn mà còn có những ứng dụng thực tiễn trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc. Tác phẩm này giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về nguồn cội và bản sắc văn hóa của dân tộc Mường, từ đó tạo ra sự tự hào và ý thức gìn giữ văn hóa. Ngoài ra, việc nghiên cứu và giảng dạy sử thi cũng góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa phi vật thể, khuyến khích sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc trong nước và quốc tế.

3.1. Ứng dụng trong giáo dục và nghiên cứu văn hóa

Việc đưa sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' vào chương trình giảng dạy không chỉ giúp học sinh, sinh viên hiểu biết về văn hóa dân tộc Mường mà còn khuyến khích sự nghiên cứu sâu hơn về văn hóa phi vật thể. Các nghiên cứu về sử thi có thể được áp dụng trong các lĩnh vực như văn hóa học, nhân học và nghệ thuật, từ đó tạo ra những sản phẩm văn hóa đa dạng và phong phú, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa dân tộc Việt Nam.

Luận án tiến sĩ về sử thi 'Đẻ đất đẻ nước' của dân tộc Mường Việt Nam

摘 要