I. Tính cấp thiết của nghiên cứu
Nghiên cứu tổ chức bản của người Nùng Phàn Slình tại Đồng Hỷ, Thái Nguyên có ý nghĩa quan trọng trong việc hiểu rõ vai trò của bản trong đời sống văn hóa - xã hội của các tộc người thiểu số. Bản không chỉ là nơi cư trú mà còn là không gian văn hóa, nơi thể hiện tính cộng đồng và tự quản. Qua đó, bản góp phần gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống, phong tục tập quán của người Nùng. Sự biến đổi của tổ chức bản trong bối cảnh hiện đại, đặc biệt là trong thời kỳ toàn cầu hóa, đặt ra nhiều thách thức và cơ hội cho việc bảo tồn văn hóa. Việc nghiên cứu này không chỉ bổ sung vào kho tàng tri thức về văn hóa người Nùng mà còn giúp định hướng cho các chính sách phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu là làm rõ đặc điểm và vai trò của tổ chức bản người Nùng Phàn Slình, từ đó phân tích sự biến đổi của nó trong bối cảnh xây dựng nông thôn mới. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc tổng quan tình hình nghiên cứu về làng/bản, chỉ rõ nguồn gốc và lịch sử cư trú của người Nùng, cũng như nghiên cứu hình thức cư trú và cấu trúc xã hội của bản. Những yếu tố tác động đến sự biến đổi của tổ chức bản cũng sẽ được làm rõ, từ đó đưa ra những khuyến nghị cho việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là tổ chức bản của người Nùng Phàn Slình, bao gồm các nội dung như đặc điểm cư trú, cấu trúc bản và các mối quan hệ xã hội. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các xã Hòa Bình, Tân Long, Văn Hán và Văn Lăng thuộc huyện Đồng Hỷ, nơi có đông đảo người Nùng sinh sống. Thời gian nghiên cứu được chia thành hai giai đoạn: trước năm 1945 và từ sau năm 1945 đến nay, nhằm phân tích sự biến đổi của tổ chức bản qua các thời kỳ lịch sử.
IV. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận án áp dụng quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để phân tích tổ chức bản. Phương pháp nghiên cứu bao gồm điền dã dân tộc học, phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm và thu thập tài liệu thứ cấp. Phương pháp điền dã giúp thu thập thông tin thực tế từ cộng đồng, trong khi phỏng vấn sâu với các đối tượng như trưởng bản, nghệ nhân và người dân cung cấp cái nhìn sâu sắc về các mối quan hệ xã hội và sự biến đổi của bản. Thảo luận nhóm cũng được thực hiện để thu thập ý kiến đa chiều từ cộng đồng.
V. Đóng góp mới về khoa học của luận án
Luận án đóng góp vào nghiên cứu về tổ chức bản của người Nùng Phàn Slình bằng cách trình bày một cách toàn diện về tổ chức bản truyền thống và hiện đại. Nghiên cứu làm rõ cấu trúc, vai trò và chức năng của tổ chức bản trong cộng đồng, đồng thời chỉ ra các yếu tố tác động và xu hướng biến đổi trong tổ chức bản. Những phát hiện này không chỉ có giá trị lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
VI. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
Luận án không chỉ phân tích tổ chức bản từ góc độ lý thuyết mà còn cung cấp các luận cứ khoa học cho việc hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước. Kết quả nghiên cứu góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, nâng cao đời sống văn hóa của người Nùng Phàn Slình trong bối cảnh công nghiệp hóa và toàn cầu hóa. Những khuyến nghị từ nghiên cứu sẽ hỗ trợ trong việc phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, đồng thời bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.
