I. Luận văn thạc sĩ
Luận văn thạc sĩ này tập trung nghiên cứu đời sống kinh tế và văn hóa của người Sán Chỉ tại huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn 1986-2018. Đây là công trình đầu tiên nghiên cứu một cách hệ thống và chi tiết về nhóm dân tộc này, nhằm làm rõ những biến đổi trong đời sống vật chất và tinh thần của họ. Luận văn không chỉ cung cấp cái nhìn toàn diện về kinh tế và văn hóa của người Sán Chỉ mà còn đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống trong bối cảnh hiện đại hóa.
1.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của luận văn là làm rõ đặc điểm kinh tế và văn hóa của người Sán Chỉ tại Tiên Yên, đồng thời phân tích những thay đổi trong giai đoạn 1986-2018. Nghiên cứu cũng nhằm xác định các giá trị văn hóa cần bảo tồn và phát huy, góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng dân tộc này.
1.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp lịch sử và logic, kết hợp với điền dã thực địa để thu thập dữ liệu. Các phương pháp tổng hợp, phân tích, và so sánh cũng được áp dụng để đảm bảo tính khách quan và toàn diện trong nghiên cứu.
II. Đời sống kinh tế
Đời sống kinh tế của người Sán Chỉ tại Tiên Yên được nghiên cứu qua các hoạt động chính như nông nghiệp, thủ công nghiệp, và buôn bán. Giai đoạn 1986-2018 chứng kiến sự chuyển biến mạnh mẽ trong cơ cấu kinh tế, từ nền kinh tế tự cung tự cấp sang hướng thị trường. Kinh tế địa phương được cải thiện nhờ các chính sách phát triển của Nhà nước, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc nâng cao đời sống người dân.
2.1. Nông nghiệp và khai thác tự nhiên
Nông nghiệp là hoạt động kinh tế chủ đạo của người Sán Chỉ, với các sản phẩm chính như lúa, ngô, và chăn nuôi. Khai thác tự nhiên cũng đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là khai thác lâm sản và thủy sản. Tuy nhiên, việc khai thác quá mức đã dẫn đến suy thoái tài nguyên.
2.2. Thủ công nghiệp và buôn bán
Thủ công nghiệp và buôn bán là những hoạt động kinh tế phụ trợ, giúp cải thiện thu nhập cho người dân. Các sản phẩm thủ công như dệt vải, đan lát được trao đổi trong cộng đồng và với các dân tộc lân cận.
III. Đời sống văn hóa
Đời sống văn hóa của người Sán Chỉ được thể hiện qua phong tục tập quán, tín ngưỡng, và nghệ thuật dân gian. Giai đoạn 1986-2018 chứng kiến sự biến đổi văn hóa mạnh mẽ do tác động của quá trình hiện đại hóa. Tuy nhiên, người Sán Chỉ vẫn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống, đặc biệt là trong các nghi lễ và lễ hội.
3.1. Phong tục tập quán
Phong tục tập quán của người Sán Chỉ bao gồm các nghi lễ trong vòng đời như sinh đẻ, cưới hỏi, và tang ma. Những phong tục này không chỉ phản ánh bản sắc văn hóa mà còn là cầu nối giữa các thế hệ.
3.2. Tín ngưỡng và nghệ thuật dân gian
Tín ngưỡng của người Sán Chỉ chủ yếu là thờ cúng tổ tiên và các vị thần tự nhiên. Nghệ thuật dân gian như hát, múa, và các trò chơi truyền thống được bảo tồn và phát huy trong các dịp lễ hội.
IV. Giá trị và ứng dụng thực tiễn
Luận văn không chỉ có giá trị học thuật mà còn mang lại nhiều ứng dụng thực tiễn. Nghiên cứu giúp hiểu rõ hơn về đời sống kinh tế và văn hóa của người Sán Chỉ, từ đó đề xuất các chính sách phát triển phù hợp. Luận văn cũng là tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà nghiên cứu, giảng viên, và sinh viên trong lĩnh vực dân tộc học và lịch sử văn hóa.
4.1. Đóng góp học thuật
Luận văn là công trình đầu tiên nghiên cứu toàn diện về người Sán Chỉ tại Tiên Yên, góp phần lấp đầy khoảng trống trong nghiên cứu về các dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
4.2. Ứng dụng thực tiễn
Các kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để xây dựng chính sách phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa cho người Sán Chỉ, góp phần vào sự phát triển bền vững của cộng đồng dân tộc này.
