Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu kích thước thể tích bán cầu đại não và não thất bằng cộng hưởng từ ở người Việt trưởng thành

• Tác giả: Tống Quốc Đông
• Người hướng dẫn: TS. Trần Hải Anh
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Khoa học Y sinh
• Đề tài: Nghiên cứu kích thước thể tích bán cầu đại não và não thất ở người Việt trưởng thành
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Một số đặc điểm giải phẫu và sự biến đổi của sọ, não người
• 1.1.1. Đặc điểm giải phẫu sọ và não người
• 1.1.1.1. Đặc điểm giải phẫu sọ người
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Lựa chọn đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Địa điểm, thời gian và số lượng mẫu nghiên cứu
• 2.4. Thiết bị nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp phân tích hình ảnh cộng hưởng từ
• 2.7. Các thông số nghiên cứu hình thái não
• 2.8. Xử lý số liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Tuổi và giới của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Thể tích nội sọ và thể tích não chung
• 3.3. Đặc điểm thể tích nội sọ và não chung theo tuổi ở hai giới
• 3.4. Phương trình hồi quy thể tích não chung
• 3.5. Chất trắng bán cầu đại não
• 3.6. Thể tích chất trắng bán cầu đại não theo tuổi ở hai giới
• 3.7. Diện tích chất trắng bán cầu đại não
• 3.8. Chất xám vỏ bán cầu đại não
• 3.9. Thể tích chất xám vỏ bán cầu đại não
• 3.10. Diện tích chất xám vỏ bán cầu đại não
• 3.11. Thể tích não thất theo tuổi, giới và phương trình hồi quy
• 3.12. Thay đổi thể tích não thất theo tuổi ở hai giới
• 3.13. Phương trình hồi quy thể tích não thất
• 3.14. Thể tích thể chai
• 3.15. Thay đổi thể tích thể chai theo tuổi ở hai giới
• 3.16. Phương trình hồi quy thể tích thể chai
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Về tuổi và giới của đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Đặc điểm hình thái bán cầu đại não, não thất
• 4.3. Về thể tích nội sọ và thể tích não chung theo tuổi và giới
• 4.4. Về chất trắng, chất xám bán cầu đại não và các não thất theo tuổi và giới
• 4.5. Đặc điểm hình thái thể chai theo tuổi và giới
• 4.6. Phương trình hồi quy thể tích não chung
• 4.7. Phương trình hồi quy chất trắng, chất xám bán cầu đại não và các não thất theo tuổi ở hai giới
• 4.8. Phương trình hồi quy thể tích thể chai
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về nghiên cứu kích thước thể tích bán cầu đại não và não thất

Nghiên cứu kích thước thể tích bán cầu đại não và não thất ở người Việt trưởng thành là một lĩnh vực quan trọng trong y học và sinh lý học. Việc xác định các kích thước này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cấu trúc não mà còn có ý nghĩa trong việc đánh giá sự phát triển và biến đổi của não theo tuổi tác. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng kích thước và thể tích của não có thể thay đổi theo giới tính và độ tuổi, điều này có thể ảnh hưởng đến các chức năng thần kinh và tâm lý của con người. Sử dụng công nghệ hình ảnh như cộng hưởng từ (MRI) đã mở ra cơ hội để nghiên cứu sâu hơn về các cấu trúc não mà không cần xâm lấn. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu thu thập dữ liệu chính xác về kích thước não và thể tích não thất ở người trưởng thành bình thường.

1.1. Đặc điểm giải phẫu và sinh lý của não

Não người được chia thành nhiều phần, trong đó bán cầu đại não là phần lớn nhất, chịu trách nhiệm cho nhiều chức năng cao cấp như tư duy, cảm xúc và hành vi. Não thất là hệ thống các khoang chứa dịch não tủy, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì môi trường cho não. Nghiên cứu về kích thước não và thể tích não thất giúp xác định các chỉ số bình thường và bất thường, từ đó hỗ trợ trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý thần kinh. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng sự thay đổi về kích thước não có thể liên quan đến các bệnh lý như Alzheimer hay tâm thần phân liệt, do đó việc hiểu rõ về hệ thần kinh là rất cần thiết.

1.2. Phương pháp nghiên cứu hình ảnh não

Phương pháp cộng hưởng từ (MRI) đã trở thành công cụ chính trong việc nghiên cứu hình thái não. Kỹ thuật này cho phép quan sát các cấu trúc não một cách chi tiết mà không cần xâm lấn. Các thông số như thể tích nội sọ, thể tích não chung, và các chỉ số khác được xác định thông qua phân tích hình ảnh. Việc sử dụng MRI không chỉ giúp xác định kích thước mà còn cho phép theo dõi sự thay đổi theo thời gian, từ đó cung cấp thông tin quý giá về sự phát triển và lão hóa của não. Nghiên cứu này không chỉ có giá trị trong lĩnh vực y học mà còn có thể ứng dụng trong tâm lý học và các lĩnh vực liên quan đến sức khỏe tâm thần.

II. Kết quả nghiên cứu kích thước và thể tích não

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt rõ rệt về kích thước thể tích não giữa các nhóm tuổi và giới tính. Cụ thể, thể tích bán cầu đại não và não thất có xu hướng giảm theo tuổi tác, điều này phản ánh sự lão hóa tự nhiên của não. Các số liệu thu thập từ MRI cho thấy rằng thể tích chất trắng và chất xám cũng có sự thay đổi đáng kể, với chất xám thường giảm nhiều hơn so với chất trắng. Điều này có thể liên quan đến sự suy giảm chức năng nhận thức ở người cao tuổi. Các phương trình hồi quy được xây dựng trong nghiên cứu này giúp dự đoán kích thước và thể tích não dựa trên tuổi tác và giới tính, từ đó cung cấp công cụ hữu ích cho các bác sĩ trong việc đánh giá tình trạng sức khỏe não bộ.

2.1. Thể tích não theo tuổi và giới

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thể tích não thất ở nam giới thường lớn hơn so với nữ giới ở cùng độ tuổi. Sự khác biệt này có thể liên quan đến sự phát triển và cấu trúc sinh lý của não giữa hai giới. Thể tích bán cầu đại não cũng cho thấy sự khác biệt rõ rệt, với nam giới có thể tích lớn hơn. Tuy nhiên, sự thay đổi theo tuổi tác là một yếu tố quan trọng cần được xem xét, vì thể tích não có xu hướng giảm dần khi tuổi tác tăng lên. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi sự phát triển và lão hóa của não trong các nghiên cứu y học và tâm lý học.

2.2. Ứng dụng thực tiễn của nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu không chỉ có giá trị trong việc hiểu biết về hệ thần kinh mà còn có thể ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc xác định các kích thước và thể tích não có thể hỗ trợ trong việc chẩn đoán sớm các bệnh lý như Alzheimer hay các rối loạn tâm thần khác. Ngoài ra, các phương trình hồi quy được xây dựng có thể được sử dụng để phát triển các công cụ đánh giá sức khỏe não bộ, từ đó giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi. Nghiên cứu này cũng mở ra hướng đi mới cho các nghiên cứu tiếp theo về sự phát triển và biến đổi của não ở người Việt Nam.