Luận án tiến sĩ: Nghiên cứu phân tích hàm lượng kháng sinh họ betalactam trong dược phẩm và sinh học

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Giới thiệu chung về chất kháng sinh β- lactam
• 1.2. Tính chất vật lý và hoá học
• 1.3. Tính chất quang học của các β- lactam
• 1.4. Tình hình lạm dụng kháng sinh ở Việt Nam và trên thế giới hiện nay
• 1.5. Một số phương pháp định lượng β- lactam
• 1.5.1. Phương pháp quang học
• 1.5.2. Phương pháp điện hóa
• 1.5.3. Sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)
• 1.5.4. Phương pháp điện di mao quản- electrophoresis (CE)
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Kỹ thuật phân tích sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)
• 2.2.1.1. Phương pháp RP - HPLC, detector UV
• 2.2.1.2. Phương pháp RP - HPLC, detector huỳnh quang
• 2.2.1.3. Ứng dụng phương pháp RP - HPLC, detector huỳnh quang để phân tích mẫu
• 2.2.1.4. Phương pháp xử lý số liệu phân tích
• 2.2.2. Kỹ thuật điện di mao quản (CE)
• 2.2.3. Hóa chất, mẫu phân tích và thiết bị, dụng cụ
• 2.2.3.1. Mẫu phân tích
• 2.2.3.2. Thiết bị và dụng cụ
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Tách và xác định đồng thời kháng sinh β-lactam bằng kỹ thuật sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)
• 3.1.1. Kỹ thuật RP - HPLC, detector UV
• 3.1.1.1. Chọn các thông số máy đo để phát hiện chất phân tích
• 3.1.1.2. Hệ dung môi pha động
• 3.1.1.3. Đánh giá thống kê phương pháp phân tích β- lactam bằng phương pháp RP-HPLC
• 3.1.1.4. Phân tích mẫu
• 3.1.2. Kỹ thuật RP- HPLC, detector huỳnh quang
• 3.1.2.1. Khảo sát các điều kiện tạo dẫn xuất giữa β - lactam và thuốc thử NBD-F
• 3.1.2.2. Tối Ưu hóa các điều kiện tách và định lượng một số kháng sinh họ β - lactam
• 3.1.2.3. Đánh giá phương pháp phân tích
• 3.1.2.4. Phân tích mẫu
• 3.1.3. Kết luận về phương pháp HPLC
• 3.2. Tách và xác định đồng thời kháng sinh β- lactam bằng kỹ thuật điện di mao quản điện động học kiểu mixen (MEKC)
• 3.2.1. Chọn các thông số máy điện di
• 3.2.2. Khảo sát ảnh hưởng của dung dịch điện giải đến quá trình điện di
• 3.2.2.1. Ảnh hưởng của thành phần dung dịch đệm
• 3.2.2.2. Ảnh hưởng pH của dung dịch đệm điện di
• 3.2.2.3. Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ chất mixen SDS
• 3.2.2.4. Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ đệm
• 3.2.3. Khảo sát ảnh hưởng thời gian bơm mẫu
• 3.2.4. Khảo sát ảnh hưởng thế điện di
• 3.2.5. Khảo sát ảnh hưởng nhiệt độ của mao quản
• 3.2.6. Đánh giá thống kê phương pháp phân tích β-lactam bằng MEKC
• 3.2.6.1. Khảo sát khoảng tuyến tính và lập đường chuẩn
• 3.2.6.2. Độ lặp lại của phép đo
• 3.2.6.3. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng của phương pháp CE
• 3.2.7. Phân tích mẫu
• 3.2.7.1. Phân tích mẫu dược phẩm
• 3.2.7.2. Phân tích mẫu nước tiểu
• 3.2.8. Kết luận về phương pháp điện di (CE)
• 3.3. So sánh kết quả phân tích của các phương pháp MEKC, HPLC- UV, HPLC- huỳnh quang
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về kháng sinh betalactam và ứng dụng trong dược phẩm

Kháng sinh betalactam là một nhóm thuốc quan trọng trong y học hiện đại, được sử dụng rộng rãi để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Nhóm kháng sinh này bao gồm penicillin, ampicillin và amoxicillin, có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Việc nghiên cứu hàm lượng kháng sinh betalactam trong dược phẩm và sinh học là cần thiết để đảm bảo hiệu quả điều trị và giảm thiểu tình trạng kháng thuốc.

1.1. Kháng sinh betalactam Đặc điểm và phân loại

Kháng sinh betalactam được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau, bao gồm penicillin và cephalosporin. Mỗi nhóm có cấu trúc hóa học và cơ chế tác động riêng, giúp điều trị các loại nhiễm khuẩn khác nhau. Việc hiểu rõ về đặc điểm của từng loại kháng sinh sẽ giúp trong việc lựa chọn thuốc phù hợp cho bệnh nhân.

1.2. Tình hình sử dụng kháng sinh betalactam tại Việt Nam

Tại Việt Nam, kháng sinh betalactam chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số thuốc kháng sinh được sử dụng. Tuy nhiên, việc lạm dụng và sử dụng không đúng cách đã dẫn đến tình trạng kháng thuốc ngày càng gia tăng. Cần có các biện pháp kiểm soát và quản lý việc sử dụng kháng sinh để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

II. Vấn đề lạm dụng kháng sinh và thách thức trong điều trị

Lạm dụng kháng sinh là một trong những vấn đề nghiêm trọng trong y tế hiện nay. Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách không chỉ làm giảm hiệu quả điều trị mà còn dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các bác sĩ trong việc điều trị các bệnh nhiễm khuẩn.

2.1. Nguyên nhân dẫn đến lạm dụng kháng sinh

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lạm dụng kháng sinh, bao gồm sự thiếu hiểu biết của người dân về việc sử dụng thuốc, sự dễ dàng trong việc mua thuốc không cần đơn và sự thiếu kiểm soát trong việc kê đơn của bác sĩ. Những yếu tố này cần được giải quyết để giảm thiểu tình trạng lạm dụng.

2.2. Hệ quả của việc lạm dụng kháng sinh

Hệ quả của việc lạm dụng kháng sinh rất nghiêm trọng, bao gồm sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc, tăng chi phí điều trị và nguy cơ tử vong cao hơn. Việc nâng cao nhận thức về tác hại của lạm dụng kháng sinh là rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

III. Phương pháp phân tích hàm lượng kháng sinh betalactam

Để đánh giá hàm lượng kháng sinh betalactam trong dược phẩm và sinh học, nhiều phương pháp phân tích hiện đại đã được phát triển. Các phương pháp này không chỉ đảm bảo độ chính xác mà còn tiết kiệm thời gian và chi phí.

3.1. Sắc ký lỏng hiệu năng cao HPLC

Phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) là một trong những phương pháp phổ biến nhất để phân tích kháng sinh betalactam. HPLC cho phép tách biệt và xác định các thành phần trong mẫu một cách nhanh chóng và chính xác, giúp đánh giá hàm lượng kháng sinh trong các mẫu dược phẩm và sinh học.

3.2. Điện di mao quản CE

Điện di mao quản (CE) là một phương pháp phân tích mới, có nhiều ưu điểm như độ nhạy cao và thời gian phân tích ngắn. CE có thể được sử dụng để phân tích đồng thời nhiều loại kháng sinh betalactam trong các mẫu sinh học, mang lại kết quả đáng tin cậy.

IV. Kết quả nghiên cứu về hàm lượng kháng sinh trong mẫu sinh học

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng hàm lượng kháng sinh betalactam trong các mẫu sinh học như nước tiểu và huyết thanh có sự biến động lớn. Việc phân tích chính xác hàm lượng kháng sinh trong các mẫu này là rất quan trọng để điều chỉnh phác đồ điều trị.

4.1. Kết quả phân tích mẫu nước tiểu

Kết quả phân tích cho thấy hàm lượng kháng sinh betalactam trong nước tiểu của bệnh nhân có thể phản ánh mức độ sử dụng thuốc. Việc theo dõi hàm lượng này giúp bác sĩ điều chỉnh liều lượng thuốc cho phù hợp, tránh tình trạng quá liều hoặc thiếu liều.

4.2. Kết quả phân tích mẫu huyết thanh

Phân tích mẫu huyết thanh cho thấy sự hiện diện của kháng sinh betalactam có thể giúp đánh giá hiệu quả điều trị. Nếu hàm lượng kháng sinh trong huyết thanh không đạt yêu cầu, bác sĩ có thể cần điều chỉnh phác đồ điều trị để đảm bảo hiệu quả.

V. Kết luận và triển vọng nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu về hàm lượng kháng sinh betalactam trong dược phẩm và sinh học là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu tình trạng kháng thuốc. Các phương pháp phân tích hiện đại như HPLC và CE đã chứng minh được tính hiệu quả và độ chính xác cao.

5.1. Tầm quan trọng của việc kiểm soát kháng sinh

Kiểm soát việc sử dụng kháng sinh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Cần có các biện pháp giáo dục và quản lý để nâng cao nhận thức về việc sử dụng kháng sinh đúng cách.

5.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các phương pháp phân tích mới, đồng thời nâng cao nhận thức về việc sử dụng kháng sinh. Việc này sẽ góp phần quan trọng trong việc kiểm soát tình trạng kháng thuốc và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.