Đánh Giá Thực Trạng và Đề Xuất Giải Pháp Duy Trì GSP Cho Kho Thuốc Tại Bệnh Viện Nguyễn Trãi

• Tác giả: Lê Bá Tiệp
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Hải Yến
• Trường học: Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tổ Chức Quản Lý Dược
• Đề tài: Đánh Giá Thực Trạng Và Đề Xuất Các Giải Pháp Duy Trì Các Yêu Cầu GSP Cho Kho Thuốc Tại Bệnh Viện Nguyễn Trãi
• Loại tài liệu: luận văn chuyên khoa
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Thuốc và kho thuốc
• 1.2. Bảo quản thuốc và thực hành tốt bảo quản thuốc
• 1.3. Tồn kho và xây dựng định mức tồn kho
• 1.4. Khái quát về kho thuốc Bệnh viện Nguyễn Trãi
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Quy trình nghiên cứu
• 3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KHO THUỐC TẠI BỆNH VIỆN NGUYỄN TRÃI THEO GSP
• 3.1. Phân tích những vấn đề tồn tại để nâng cao hoạt động của kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi theo GSP từ tháng 01 năm 2021 đến tháng 06 năm 2022
• 3.2. Đề xuất các giải pháp duy trì các yêu cầu GSP cho kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi năm 2022
• 4. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 5. NHỮNG KẾT QUẢ CHÍNH CỦA ĐỀ TÀI VÀ SO SÁNH VỚI NHỮNG ĐỀ TÀI CÓ LIÊN QUAN
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• I. Sơ đồ kho chính khoa dược - Bệnh viện Nguyễn Trãi
• II. Kết quả khảo sát diện tích, thể tích thuốc bảo quản trong kho chính khoa dược - Bệnh viện Nguyễn Trãi từ ngày 01/01/2021 đến ngày 30/06/2022
• III. Hành động 1: Bảng mô tả công việc của nhân sự kho chính
• IV. Hành động 2: Biên soạn Nội quy kho. Hành động 4: Quy trình kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng thiết bị bảo quản trong kho
• VI. Hành động 5: Đề án đánh giá độ đồng đều nhiệt độ trong kho thuốc Bệnh viện Nguyễn Trãi theo Hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới
• VII. Hành động 6: Quy trình đối chiếu thuốc trong kho khi mỗi lô thuốc được sử dụng hết
• VIII. Hành động 7: Sổ ghi chép lại các vấn đề nghi ngờ về chất lượng thuốc
• IX. Hành động 8: Quy trình kết nối thông tin về chất lượng thuốc từ nhà sản xuất đến người bệnh. Hành động 9: Quy trình tự thanh tra

I. Tổng Quan Về GSP Kho Thuốc Bệnh Viện Nguyễn Trãi

Trong bối cảnh thị trường dược phẩm ngày càng phức tạp với sự xuất hiện của thuốc giả, thuốc kém chất lượng, việc đảm bảo chất lượng thuốc là ưu tiên hàng đầu. Thực hành tốt bảo quản thuốc (GSP) đóng vai trò then chốt trong việc duy trì chất lượng thuốc từ khi nhập kho đến khi sử dụng. Tại Việt Nam, Thông tư 36/2018/TT-BYT của Bộ Y tế quy định chi tiết về GSP, yêu cầu các cơ sở y tế tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn. Bệnh viện Nguyễn Trãi, với lịch sử hoạt động lâu dài, đã tự công bố đạt chuẩn GSP vào năm 2020. Tuy nhiên, để duy trì và nâng cao chất lượng, việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp là cần thiết. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá GSP kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi trong giai đoạn 2021-2022, từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể. Điều này nhằm đảm bảo cung cấp thuốc an toàn, hiệu quả cho người bệnh, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.

1.1. GSP là gì và tầm quan trọng trong quản lý dược phẩm

GSP (Good Storage Practices) là bộ nguyên tắc, tiêu chuẩn về bảo quản thuốc, nguyên liệu làm thuốc. Mục đích là đảm bảo và duy trì chất lượng, an toàn của thuốc trong suốt quá trình bảo quản. Theo Khoản 2, Điều 84, Luật Dược số 105/2016/QH13 và Nghị định 54/2017/NĐ-CP, việc bảo quản thuốc trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải tuân thủ các quy định về GSP. GSP kho thuốc đảm bảo thuốc không bị biến chất, giảm hoạt tính, hoặc gây ra sai sót trong quá trình lưu trữ, cấp phát. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thuốc giả, thuốc kém chất lượng tràn lan, đe dọa sức khỏe người bệnh. Tuân thủ GSP là trách nhiệm pháp lý và đạo đức của các cơ sở y tế.

1.2. Thực trạng áp dụng GSP tại các bệnh viện Việt Nam

Mặc dù Thông tư 36/2018/TT-BYT đã quy định chi tiết về GSP, thực tế áp dụng tại các bệnh viện vẫn còn nhiều thách thức. Nhiều bệnh viện chưa đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về cơ sở vật chất, trang thiết bị, và nhân sự. Theo nghiên cứu của Lê Bá Tiệp năm 2022, hệ thống kho thuốc của khoa dược Bệnh viện Nguyễn Trãi đã tự công bố đạt chuẩn GSP theo phụ lục IV Thông tư số 36/2018/TT-BYT ngày 22 tháng 11 năm 2018 nhưng trên thực tế vẫn còn một số hạn chế và tồn tại; do đó, để duy trì và luôn nâng cao các nguyên tắc, tiêu chuẩn Thực hành tốt bảo quản thuốc, nguyên liệu làm thuốc trong thông tư 36/2018/TT-BYT là điều rất cần thiết. Bên cạnh đó, việc đào tạo nhân viên về GSP cũng chưa được chú trọng đúng mức. Điều này dẫn đến nguy cơ sai sót trong quá trình bảo quản, cấp phát thuốc, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị và an toàn của người bệnh.

II. Thách Thức Duy Trì Tiêu Chuẩn GSP Kho Thuốc Hiện Nay

Việc duy trì tiêu chuẩn GSP kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi gặp phải nhiều thách thức. Cơ sở vật chất xuống cấp, thiếu trang thiết bị hiện đại là một trong những vấn đề lớn. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn về GSP kho còn hạn chế. Công tác đào tạo, cập nhật kiến thức về GSP cho nhân viên chưa được thực hiện thường xuyên. Quy trình quản lý, kiểm soát chất lượng thuốc chưa chặt chẽ, dẫn đến nguy cơ thuốc kém chất lượng, thuốc hết hạn sử dụng bị trà trộn. Sự thay đổi liên tục của các quy định pháp luật về dược phẩm cũng gây khó khăn cho việc cập nhật và tuân thủ. Theo nghiên cứu của Lê Bá Tiệp, việc áp dụng GSP tại Bệnh viện Nguyễn Trãi còn tồn tại một số hạn chế, cần có giải pháp khắc phục.

2.1. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc tuân thủ GSP

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc tuân thủ tiêu chuẩn GSP. Yếu tố bên trong bao gồm: năng lực quản lý của lãnh đạo, trình độ chuyên môn của nhân viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị, quy trình làm việc. Yếu tố bên ngoài bao gồm: sự thay đổi của quy định pháp luật, sự cạnh tranh của thị trường dược phẩm, sự phối hợp giữa các phòng ban, cơ quan chức năng. Theo Lê Bá Tiệp, để duy trì GSP, cần phải có sự cam kết của lãnh đạo, sự tham gia của toàn thể nhân viên, và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan.Thiết kế kho thuốc, bao gồm diện tích, bố trí các khu vực (như khu vực tiếp nhận, khu vực bảo quản, khu vực biệt trữ).Kho thuốc có đủ không gian để bảo quản thuốc theo yêu cầu (ví dụ, thuốc cần bảo quản lạnh).Hệ thống kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm hoạt động hiệu quả và được hiệu chuẩn định kỳ.

2.2. Những tồn tại thường gặp trong quá trình kiểm tra GSP

Trong quá trình kiểm tra GSP, thường gặp các tồn tại sau: hồ sơ, tài liệu không đầy đủ, không cập nhật; quy trình thao tác chuẩn (SOP) không chi tiết, không được tuân thủ; điều kiện bảo quản không đảm bảo (nhiệt độ, độ ẩm vượt quá giới hạn); thuốc hết hạn sử dụng, thuốc kém chất lượng không được phát hiện kịp thời; nhân viên không được đào tạo đầy đủ về GSP; hệ thống tự thanh tra hoạt động không hiệu quả. Theo Thông tư 36/2018/TT-BYT, các cơ sở y tế phải tự thanh tra định kỳ để phát hiện và khắc phục các tồn tại. Việc kiểm tra, đánh giá định kỳ từ các cơ quan quản lý cũng là cần thiết để đảm bảo tuân thủ GSP.

III. Cách Đánh Giá Thực Trạng GSP Cho Kho Thuốc Hiệu Quả

Việc đánh giá GSP là bước quan trọng để xác định các vấn đề tồn tại và đề xuất giải pháp khắc phục. Cần sử dụng các phương pháp đánh giá phù hợp, đảm bảo tính khách quan, chính xác. Một số phương pháp thường được sử dụng bao gồm: kiểm tra hồ sơ, tài liệu; quan sát trực tiếp hoạt động của kho thuốc; phỏng vấn nhân viên; đo đạc, kiểm tra điều kiện bảo quản; sử dụng bảng kiểm GSP. Theo WHO, việc đánh giá GSP cần được thực hiện định kỳ, bởi đội ngũ có chuyên môn, và dựa trên các tiêu chuẩn, quy định hiện hành. Kết quả đánh giá cần được ghi lại chi tiết, phân tích, và sử dụng để cải thiện hệ thống GSP.

3.1. Quy trình đánh giá GSP kho thuốc chi tiết chuẩn xác

Một quy trình đánh giá GSP kho thuốc chi tiết, chuẩn xác bao gồm các bước sau: chuẩn bị (xác định mục tiêu, phạm vi, phương pháp đánh giá); thu thập thông tin (kiểm tra hồ sơ, quan sát thực tế, phỏng vấn nhân viên); phân tích thông tin (so sánh với tiêu chuẩn GSP, xác định tồn tại); lập báo cáo (trình bày kết quả đánh giá, đề xuất giải pháp); theo dõi, đánh giá hiệu quả (kiểm tra việc thực hiện giải pháp, đánh giá sự cải thiện). Theo Lê Bá Tiệp, việc đánh giá cần được thực hiện bởi đội ngũ có kiến thức chuyên môn về GSP và độc lập với hoạt động của kho thuốc. Cần sử dụng các công cụ, phương tiện hỗ trợ để đảm bảo tính chính xác, khách quan.

3.2. Sử dụng checklist GSP để kiểm tra toàn diện các tiêu chí

Sử dụng checklist GSP là một cách hiệu quả để kiểm tra toàn diện các tiêu chí. Checklist cần được xây dựng dựa trên các quy định hiện hành và đặc điểm của kho thuốc. Nội dung checklist thường bao gồm: nhân sự, nhà xưởng, trang thiết bị, bảo quản thuốc, nhập hàng, cấp phát, hồ sơ tài liệu, thuốc trả về, tự thanh tra. Việc sử dụng checklist giúp đảm bảo không bỏ sót bất kỳ tiêu chí nào, từ đó đánh giá chính xác hơn thực trạng GSP. Checklist cần được cập nhật thường xuyên để phản ánh sự thay đổi của quy định pháp luật và điều kiện thực tế.

IV. Giải Pháp Duy Trì GSP Kho Thuốc Bệnh Viện Nguyễn Trãi

Để duy trì GSP một cách bền vững, cần có các giải pháp toàn diện, phù hợp với điều kiện thực tế của Bệnh viện Nguyễn Trãi. Các giải pháp cần tập trung vào việc nâng cao năng lực nhân sự, cải thiện cơ sở vật chất, hoàn thiện quy trình quản lý, và tăng cường kiểm tra, giám sát. Theo Lê Bá Tiệp, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, sự cam kết của lãnh đạo, và sự tham gia của toàn thể nhân viên. Các giải pháp cần được triển khai một cách đồng bộ, có kế hoạch, và được đánh giá hiệu quả thường xuyên.

4.1. Nâng cao năng lực nhân sự để đảm bảo GSP kho thuốc

Để nâng cao năng lực nhân sự, cần thực hiện các biện pháp sau: tuyển dụng nhân viên có trình độ chuyên môn về dược phẩm và GSP; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về GSP cho nhân viên định kỳ; xây dựng quy trình đào tạo, đánh giá năng lực nhân viên; tạo điều kiện cho nhân viên tham gia các khóa học, hội thảo về GSP; xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, khuyến khích nhân viên học hỏi, nâng cao trình độ. Theo Thông tư 36/2018/TT-BYT, nhân viên làm việc tại kho thuốc phải có trình độ chuyên môn phù hợp và được đào tạo về GSP. Cần có người chịu trách nhiệm chính về GSP và có đủ thẩm quyền để thực hiện các biện pháp đảm bảo chất lượng.

4.2. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị cho kho thuốc

Để cải thiện cơ sở vật chất, cần thực hiện các biện pháp sau: sửa chữa, nâng cấp kho thuốc theo tiêu chuẩn GSP; trang bị đầy đủ các thiết bị cần thiết (máy điều hòa, máy hút ẩm, nhiệt kế, ẩm kế, kệ, tủ đựng thuốc); bảo trì, bảo dưỡng thiết bị định kỳ; kiểm tra, hiệu chuẩn thiết bị thường xuyên; xây dựng quy trình quản lý, sử dụng thiết bị; đảm bảo vệ sinh kho thuốc. Theo WHO, kho thuốc cần được thiết kế, xây dựng sao cho đảm bảo điều kiện bảo quản thuốc, tránh ảnh hưởng của ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, và các yếu tố gây ô nhiễm.

4.3. Hoàn thiện SOP GSP kho thuốc

Để hoàn thiện SOP GSP kho thuốc, cần thực hiện các biện pháp sau: rà soát, cập nhật SOP hiện có cho phù hợp với quy định mới nhất; xây dựng SOP cho các hoạt động chưa có SOP; đảm bảo SOP chi tiết, dễ hiểu, dễ thực hiện; đào tạo nhân viên về SOP; kiểm tra, giám sát việc tuân thủ SOP; định kỳ rà soát và cải tiến SOP. SOP GSP kho thuốc cần bao gồm các nội dung: nhập thuốc, bảo quản thuốc, cấp phát thuốc, kiểm kê thuốc, xử lý thuốc kém chất lượng, tự thanh tra.

V. Ứng Dụng Thực Tế và Kết Quả Nghiên Cứu GSP Tại NT

Nghiên cứu của Lê Bá Tiệp tại Bệnh viện Nguyễn Trãi đã chỉ ra những tồn tại cụ thể trong việc áp dụng GSP kho thuốc. Nghiên cứu cũng đề xuất các giải pháp can thiệp, bao gồm: nâng cao trình độ nhân viên, cải thiện cơ sở vật chất, và hoàn thiện quy trình quản lý. Việc triển khai các giải pháp này đã mang lại những kết quả tích cực, như: giảm thiểu sai sót trong quá trình bảo quản, cấp phát thuốc; cải thiện điều kiện bảo quản thuốc; nâng cao nhận thức của nhân viên về GSP. Tuy nhiên, để duy trì và nâng cao hơn nữa hiệu quả, cần tiếp tục theo dõi, đánh giá, và cải tiến hệ thống GSP.

5.1. Tổng hợp kết quả đánh giá GSP kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi

Kết quả đánh giá GSP tại Bệnh viện Nguyễn Trãi cho thấy còn tồn tại một số vấn đề, như: diện tích kho thuốc còn hạn chế, chưa đáp ứng đủ nhu cầu bảo quản; trang thiết bị chưa đầy đủ, chưa hiện đại; quy trình kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm chưa chặt chẽ; nhân viên chưa được đào tạo đầy đủ về GSP. Tuy nhiên, bệnh viện đã có những nỗ lực đáng kể trong việc cải thiện GSP, như: xây dựng SOP, tổ chức đào tạo nhân viên, và tăng cường kiểm tra, giám sát.

5.2. Bài học kinh nghiệm từ việc triển khai GSP tại bệnh viện

Từ việc triển khai GSP, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: cần có sự cam kết mạnh mẽ của lãnh đạo; cần có sự tham gia của toàn thể nhân viên; cần xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết, có lộ trình rõ ràng; cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban; cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý; cần có sự linh hoạt trong việc áp dụng các quy định GSP; cần có sự theo dõi, đánh giá hiệu quả thường xuyên.

VI. Tương Lai và Hướng Nghiên Cứu Về GSP Kho Thuốc Bệnh Viện

Trong tương lai, việc áp dụng GSP sẽ ngày càng trở nên quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế và sự phát triển của công nghệ. Cần có những nghiên cứu sâu hơn về GSP, tập trung vào việc ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa vào quản lý kho thuốc. Nghiên cứu cũng cần tập trung vào việc đánh giá hiệu quả kinh tế của GSP, từ đó đưa ra các khuyến nghị phù hợp cho các cơ sở y tế. Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào xây dựng mô hình quản lý kho thuốc thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để dự báo nhu cầu thuốc, và tối ưu hóa quy trình bảo quản, cấp phát thuốc.

6.1. Xu hướng phát triển GSP trong ngành dược phẩm

Xu hướng phát triển GSP trong ngành dược phẩm bao gồm: tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa; tập trung vào quản lý rủi ro; tăng cường hợp tác quốc tế; phát triển các tiêu chuẩn GSP phù hợp với từng loại thuốc, từng loại hình cơ sở y tế; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nhân lực. Các quy trình bảo quản và cấp phát thuốc được số hóa, giảm thiểu sai sót do con người.Hệ thống tự động điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm dựa trên dữ liệu thời gian thực.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo về GSP kho thuốc bệnh viện

Hướng nghiên cứu tiếp theo về GSP kho thuốc bệnh viện có thể tập trung vào: xây dựng mô hình quản lý kho thuốc thông minh; ứng dụng AI để dự báo nhu cầu thuốc, tối ưu hóa quy trình bảo quản, cấp phát thuốc; đánh giá hiệu quả kinh tế của GSP; phát triển các tiêu chí đánh giá GSP phù hợp với từng loại hình bệnh viện; nghiên cứu về ảnh hưởng của GSP đến chất lượng thuốc và hiệu quả điều trị.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngày càng gia tăng các loại thuốc giả và thuốc kém chất lượng trên thị trường, việc bảo đảm chất lượng thuốc trở thành ưu tiên hàng đầu trong hệ thống y tế. Theo Luật Dược số 105/2016/QH13 và Nghị định 54/2017/NĐ-CP, việc bảo quản thuốc tại các cơ sở khám chữa bệnh phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về Thực hành tốt bảo quản thuốc (Good Storage Practices - GSP). Bệnh viện Nguyễn Trãi, một bệnh viện đa khoa hạng I tại thành phố Hồ Chí Minh với quy mô 900 giường bệnh và hơn 947 cán bộ viên chức, đã tự công bố đạt chuẩn GSP cho hệ thống kho thuốc của mình từ năm 2020. Tuy nhiên, thực tế hoạt động kho thuốc vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế cần được đánh giá và cải thiện.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá thực trạng hoạt động kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi theo các tiêu chí GSP từ tháng 01/2021 đến tháng 06/2022, đồng thời đề xuất các giải pháp duy trì và nâng cao chất lượng bảo quản thuốc. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào kho chính khoa Dược với diện tích khoảng 130 m² và thể tích 425 m³, quản lý hơn 1.000 loại thuốc, bao gồm cả thuốc phải kiểm soát đặc biệt và thuốc có điều kiện bảo quản đặc biệt. Mục tiêu nghiên cứu không chỉ giúp đảm bảo chất lượng thuốc trong quá trình lưu kho mà còn góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và an toàn cho người bệnh, đồng thời giảm thiểu tổn thất do hư hỏng thuốc.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

1. Thực hành tốt bảo quản thuốc (GSP): Bộ nguyên tắc và tiêu chuẩn nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn của thuốc trong suốt quá trình bảo quản, bao gồm 8 tiêu chí chính: nhân sự, nhà xưởng và trang thiết bị, bảo quản thuốc, nhập hàng, cấp phát, hồ sơ tài liệu, thuốc trả về và tự thanh tra. Các tiêu chí này được quy định chi tiết trong Thông tư số 36/2018/TT-BYT của Bộ Y tế và hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

2. Quản trị tồn kho thuốc: Mô hình quản lý tồn kho thuốc dựa trên phân tích các yếu tố như nhu cầu điều trị, điều kiện cung ứng và khả năng tài chính của bệnh viện để xây dựng định mức tồn kho hợp lý, nhằm cân bằng giữa việc đáp ứng kịp thời nhu cầu và hạn chế chi phí tồn kho.

3. Mô hình đánh giá chất lượng kho thuốc: Áp dụng các tiêu chí đánh giá về cơ sở vật chất, nhân sự, quy trình và thiết bị bảo quản để xác định mức độ tuân thủ GSP và các tồn tại cần khắc phục.

Các khái niệm chính bao gồm: thuốc thiết yếu, thuốc phải kiểm soát đặc biệt, điều kiện bảo quản đặc biệt, định mức tồn kho, và các tiêu chí GSP.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thiết kế theo phương pháp hồi cứu và mô tả cắt ngang, thực hiện tại kho chính khoa Dược Bệnh viện Nguyễn Trãi từ tháng 08/2021 đến tháng 10/2022. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ hoạt động và nhân sự tại kho chính, với 3 nhân sự chính quản lý và hơn 1.000 loại thuốc được bảo quản.

Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ kho chính nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác trong đánh giá. Dữ liệu thu thập bao gồm hồ sơ nhân sự, báo cáo xuất nhập tồn thuốc, sổ theo dõi nhiệt độ, độ ẩm, các SOP, biên bản tự thanh tra và quan sát thực tế.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm Microsoft Excel để xử lý số liệu về diện tích, thể tích thuốc bảo quản, đồng thời áp dụng phương pháp thảo luận nhóm để phân tích tồn tại và đề xuất giải pháp. Timeline nghiên cứu gồm hai giai đoạn: đánh giá thực trạng từ tháng 09/2021 đến tháng 06/2022 và đề xuất giải pháp từ tháng 06 đến tháng 08/2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhân sự kho thuốc chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu GSP: Kho chính có 3 nhân sự nhưng cần thêm 2 người để đảm bảo hoạt động hiệu quả. Đào tạo nhân viên chưa đầy đủ, chưa có kế hoạch đào tạo cụ thể cho các thuốc đặc biệt như thuốc gây nghiện, hướng thần. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và quy định về trang phục bảo hộ chưa được thực hiện nghiêm túc.

2. Nhà xưởng và trang thiết bị còn nhiều hạn chế: Diện tích và thể tích các khu vực trong kho chưa đáp ứng đủ theo tiêu chuẩn GSP. Ví dụ, diện tích khu bảo quản chung là 91,74 m² nhưng diện tích thuốc xếp trong kho thường xuyên chiếm gần 60 m², gây áp lực về không gian. Thiết bị bảo quản như tủ lạnh có 6 chiếc nhưng chỉ 4 thiết bị tự ghi nhiệt độ, thiếu 2 thiết bị cảnh báo nhiệt độ, ảnh hưởng đến việc kiểm soát điều kiện bảo quản.

3. Quản lý bảo quản thuốc còn tồn tại: Việc theo dõi nhiệt độ, độ ẩm chưa được thực hiện liên tục và chính xác. Một số thuốc phải kiểm soát đặc biệt và thuốc có điều kiện bảo quản đặc biệt chưa được bảo quản riêng biệt đúng quy định. Hồ sơ tài liệu chưa đầy đủ, SOP chưa được cập nhật thường xuyên.

4. Quy trình nhập hàng, cấp phát và tự thanh tra chưa hoàn thiện: Hồ sơ nhập hàng và kiểm nhập còn thiếu sót, quy trình cấp phát thuốc chưa đảm bảo tính minh bạch và kiểm soát chặt chẽ. Tự thanh tra kho thuốc chưa được thực hiện định kỳ và chưa có biên bản đầy đủ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên xuất phát từ việc thiếu nhân sự chuyên môn, hạn chế về cơ sở vật chất và trang thiết bị, cũng như chưa có kế hoạch đào tạo và kiểm tra định kỳ hiệu quả. So với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, tình trạng thiếu thiết bị cảnh báo nhiệt độ và không gian bảo quản chật hẹp là vấn đề phổ biến tại nhiều cơ sở y tế.

Việc thiếu sót trong hồ sơ tài liệu và quy trình tự thanh tra làm giảm khả năng kiểm soát chất lượng bảo quản thuốc, tiềm ẩn nguy cơ giảm hiệu lực thuốc và ảnh hưởng đến an toàn người bệnh. Dữ liệu về diện tích và thể tích thuốc bảo quản được trình bày qua biểu đồ so sánh giữa diện tích kho và diện tích thuốc xếp, giúp minh họa rõ ràng áp lực không gian và nhu cầu mở rộng kho.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì và nâng cao các tiêu chuẩn GSP, không chỉ để tuân thủ pháp luật mà còn để đảm bảo chất lượng thuốc và hiệu quả điều trị.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường nhân sự chuyên môn: Tuyển dụng thêm ít nhất 2 dược sĩ có trình độ chuyên môn phù hợp để đảm bảo các hoạt động bảo quản và quản lý thuốc theo tiêu chuẩn GSP. Thời gian thực hiện trong vòng 6 tháng, do Ban Giám đốc bệnh viện chủ trì.

2. Nâng cấp cơ sở vật chất và trang thiết bị: Mở rộng diện tích kho bảo quản, bổ sung các thiết bị tự ghi nhiệt độ và cảnh báo nhiệt độ thiếu hụt, đảm bảo đủ tủ lạnh bảo quản thuốc đặc biệt. Thời gian hoàn thành dự kiến trong 12 tháng, phối hợp giữa phòng kỹ thuật và khoa Dược.

3. Xây dựng và thực hiện kế hoạch đào tạo liên tục: Thiết lập chương trình đào tạo định kỳ cho nhân viên kho về GSP, đặc biệt là các quy trình bảo quản thuốc đặc biệt và an toàn lao động. Thời gian triển khai trong 3 tháng đầu năm, do phòng Đào tạo và khoa Dược phối hợp thực hiện.

4. Hoàn thiện quy trình và hồ sơ tài liệu: Cập nhật SOP, hoàn thiện hồ sơ nhập xuất, kiểm kê, tự thanh tra và báo cáo định kỳ. Áp dụng phần mềm quản lý kho hiện đại để tăng cường kiểm soát. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do khoa Dược và phòng Hành chính quản trị phối hợp.

5. Thực hiện tự thanh tra định kỳ và giám sát liên tục: Thiết lập lịch trình tự thanh tra hàng quý, ghi chép biên bản đầy đủ và xử lý kịp thời các tồn tại phát hiện. Thời gian bắt đầu ngay sau khi hoàn thiện hồ sơ, do tổ tự thanh tra kho chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Quản lý bệnh viện và khoa Dược: Giúp hiểu rõ thực trạng và các giải pháp nâng cao chất lượng bảo quản thuốc, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển kho thuốc hiệu quả.

2. Nhân viên kho thuốc và dược sĩ: Nắm bắt các tiêu chuẩn GSP, quy trình bảo quản và quản lý thuốc, nâng cao năng lực chuyên môn và thực hành tại kho.

3. Cơ quan quản lý y tế và Bộ Y tế: Tham khảo để đánh giá, giám sát và xây dựng chính sách về bảo quản thuốc tại các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Dược, Quản lý y tế: Cung cấp dữ liệu thực tiễn và phương pháp nghiên cứu về quản lý kho thuốc, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. GSP là gì và tại sao quan trọng trong bảo quản thuốc?
   GSP (Good Storage Practices) là bộ nguyên tắc đảm bảo thuốc được bảo quản đúng cách để duy trì chất lượng và an toàn. Việc tuân thủ GSP giúp ngăn ngừa hư hỏng thuốc, bảo vệ sức khỏe người bệnh và tuân thủ quy định pháp luật.

2. Kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi có những tồn tại chính nào?
   Chủ yếu là thiếu nhân sự chuyên môn, cơ sở vật chất chưa đáp ứng đủ diện tích và trang thiết bị, quy trình quản lý và hồ sơ tài liệu chưa hoàn chỉnh, cũng như việc tự thanh tra chưa được thực hiện định kỳ.

3. Làm thế nào để xây dựng định mức tồn kho thuốc hợp lý?
   Cần cân nhắc nhu cầu điều trị, điều kiện cung ứng thuốc và khả năng tài chính của bệnh viện để xác định lượng thuốc tồn kho vừa đủ, tránh tồn kho quá mức gây lãng phí hoặc thiếu thuốc ảnh hưởng điều trị.

4. Các thiết bị bảo quản thuốc cần có những gì?
   Bao gồm tủ lạnh bảo quản thuốc đặc biệt, thiết bị tự ghi nhiệt độ, thiết bị cảnh báo nhiệt độ, quạt thông gió, nhiệt kế, ẩm kế và các phương tiện phòng chống cháy nổ.

5. Tự thanh tra kho thuốc có vai trò gì?
   Tự thanh tra giúp phát hiện kịp thời các sai sót, tồn tại trong quá trình bảo quản thuốc, từ đó có biện pháp khắc phục, đảm bảo tuân thủ GSP và duy trì chất lượng thuốc.

Kết luận

• Đánh giá thực trạng kho thuốc tại Bệnh viện Nguyễn Trãi cho thấy nhiều tồn tại về nhân sự, cơ sở vật chất, trang thiết bị và quy trình quản lý theo tiêu chuẩn GSP.
• Việc bảo quản thuốc chưa hoàn toàn đáp ứng các yêu cầu về diện tích, thể tích và điều kiện bảo quản đặc biệt, ảnh hưởng đến chất lượng thuốc.
• Đào tạo nhân viên chưa đầy đủ, thiếu kế hoạch đào tạo chuyên sâu cho các loại thuốc đặc biệt.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể gồm tăng cường nhân sự, nâng cấp cơ sở vật chất, hoàn thiện quy trình và hồ sơ tài liệu, đồng thời thực hiện tự thanh tra định kỳ.
• Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng, giám sát và đánh giá hiệu quả để đảm bảo duy trì tiêu chuẩn GSP, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và an toàn người bệnh.

Hành động ngay hôm nay để cải thiện chất lượng bảo quản thuốc tại kho thuốc Bệnh viện Nguyễn Trãi, đảm bảo thuốc luôn đạt chuẩn và phục vụ tốt nhất cho công tác điều trị!