Phân Tích Danh Mục Thuốc Đã Sử Dụng Tại Bệnh Viện Đa Khoa Huyện Bảo Thắng Năm 2021

• Tác giả: Nguyễn Thị Hòa
• Người hướng dẫn: TS. Kiều Thị Tuyết Mai
• Trường học: Trường Đại học Dược Hà Nội
• Chuyên ngành: Tổ chức quản lý dược
• Đề tài: Phân Tích Danh Mục Thuốc Đã Sử Dụng Tại Bệnh Viện Đa Khoa Huyện Bảo Thắng Năm 2021
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: Sử dụng thuốc và một số quy định
• 1.1. Quy định sử dụng thuốc
• 1.2. Một số văn bản hướng dẫn thực hiện các vấn đề liên quan đến sử dụng thuốc
• 1.3. Một số phương pháp phân tích sử dụng thuốc
• 1.3.1. Phương pháp phân tích nhóm điều trị
• 1.3.2. Phương pháp phân tích ABC
• 1.3.3. Phương pháp phân tích VEN
• 1.3.4. Phân tích ma trận ABC/VEN
• 1.4. Thực trạng sử dụng thuốc tại các Bệnh viện
• 1.4.1. Tình hình cơ cấu thuốc sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý
• 1.4.2. Tình hình sử dụng thuốc sản xuất trong nước, thuốc nhập khẩu
• 1.4.3. Tình hình sử dụng thuốc theo đường dùng
• 1.4.4. Tình hình sử dụng thuốc đơn thành phần/ đa thành phần
• 1.4.5. Tình hình sử dụng thuốc Biệt dược gốc/ thuốc Generic
• 1.4.6. Tình hình sử dụng thuốc theo phân tích ABC/VEN
• 1.5. Một số nét về Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai
• 1.5.1. Đặc điểm tình hình địa phương
• 1.5.2. Khái quát chung Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng
• 1.5.3. Chức năng nhiệm vụ của khoa Dược
• 1.5.4. Kết quả của Bệnh viện và của khoa Dược từ Báo cáo tổng hợp hàng năm 2021
• 1.5.5. Mô hình bệnh tật của bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4. Biến số nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.7. Mẫu nghiên cứu
• 2.8. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô tả cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021 theo một số chỉ tiêu
• 3.1.1. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo thuốc hóa dược và thuốc đông y, thuốc dược liệu
• 3.1.2. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý, y lý
• 3.1.3. Cơ cấu thuốc sản xuất trong nước, thuốc nhập khẩu
• 3.1.4. Cơ cấu thuốc hóa dược đơn thành phần, đa thành phần
• 3.1.5. Cơ cấu thuốc Generic và thuốc Biệt dược gốc đối với thuốc hóa dược
• 3.1.6. Cơ cấu thuốc theo đường dùng
• 3.2. Phân tích cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021 theo phương pháp phân tích ABC/VEN
• 3.3. Cơ cấu danh mục thuốc bệnh viện đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021
• 3.3.1. Cơ cấu danh mục thuốc theo phân loại thuốc hóa dược và thuốc đông y, thuốc từ dược liệu
• 3.3.2. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý, y lý y học cổ truyền
• 3.3.3. Cơ cấu thuốc sản xuất trong nước, thuốc nhập khẩu
• 3.3.4. Cơ cấu thuốc hóa dược đơn thành phần, đa thành phần
• 3.3.5. Cơ cấu thuốc hóa dược theo thuốc Biệt dược gốc, thuốc generic
• 3.3.6. Cơ cấu thuốc theo đường dùng
• 3.4. Phân tích danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích ABC/VEN
• 3.5. Hạn chế của đề tài
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 4.1. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021 cho kết quả như sau
• 4.2. Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021 theo phương pháp ABC/VEN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1
• PHỤ LỤC 2

I. Tổng Quan Phân Tích Danh Mục Thuốc Bệnh Viện Bảo Thắng

Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội, nhu cầu khám chữa bệnh của người dân ngày càng tăng cao. Thuốc đóng vai trò vô cùng quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc thiếu hiệu quả và bất hợp lý vẫn còn là một vấn đề nhức nhối. Điều này gây lãng phí nguồn tài chính y tế, tăng chi phí điều trị và gia tăng nguy cơ tác dụng phụ, kháng thuốc. Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, với vai trò là bệnh viện hạng II, tuyến huyện, cần phải đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và hiệu quả. Nghiên cứu "Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai năm 2021" nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất các giải pháp tối ưu hóa việc sử dụng thuốc tại bệnh viện. Sử dụng thuốc hợp lý là mục tiêu quan trọng.

1.1. Tầm quan trọng của phân tích danh mục thuốc

Phân tích danh mục thuốc là một hoạt động thiết yếu trong quản lý dược tại bệnh viện. Nó cung cấp thông tin quan trọng về cơ cấu thuốc sử dụng, giúp xác định những bất cập trong việc lựa chọn và sử dụng thuốc. Từ đó, bệnh viện có thể đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp để nâng cao hiệu quả điều trị, giảm thiểu chi phí và đảm bảo an toàn cho người bệnh. Một danh mục thuốc phù hợp sẽ hỗ trợ tốt cho công tác khám chữa bệnh.

1.2. Mục tiêu chính của nghiên cứu phân tích thuốc

Nghiên cứu này tập trung vào hai mục tiêu chính: (1) Mô tả cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021. (2) Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng theo phương pháp phân tích ABC/VEN. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để đánh giá thực trạng sử dụng thuốc và đề xuất các giải pháp xây dựng danh mục thuốc hợp lý, giám sát việc sử dụng thuốc hiệu quả trong những năm tiếp theo. Đánh giá toàn diện cơ cấu danh mục thuốc là cần thiết.

II. Thách Thức Quản Lý Danh Mục Thuốc Tại Bệnh Viện Huyện

Việc quản lý danh mục thuốc tại các bệnh viện tuyến huyện, như Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, đối mặt với nhiều thách thức. Sự đa dạng của thị trường thuốc, sự thay đổi liên tục của các phác đồ điều trị, và nguồn lực hạn chế là những yếu tố gây khó khăn cho việc xây dựng và duy trì một danh mục thuốc phù hợp. Thêm vào đó, áp lực từ việc cân bằng giữa chi phí và hiệu quả điều trị cũng đòi hỏi bệnh viện phải có những quyết định sáng suốt trong việc lựa chọn thuốc. Quản lý thuốc hiệu quả là bài toán khó.

2.1. Khó khăn trong việc cập nhật danh mục thuốc

Cập nhật danh mục thuốc là một quá trình liên tục, đòi hỏi bệnh viện phải theo dõi sát sao các thông tin về thuốc mới, các thay đổi trong hướng dẫn điều trị, và các khuyến cáo của các tổ chức y tế uy tín. Tuy nhiên, với nguồn lực hạn chế, việc cập nhật danh mục thuốc có thể gặp nhiều khó khăn, dẫn đến việc bệnh viện sử dụng những loại thuốc đã lỗi thời hoặc không còn phù hợp với tình hình thực tế. Cần cập nhật thông tin dược lâm sàng thường xuyên.

2.2. Áp lực về chi phí và hiệu quả điều trị

Bệnh viện tuyến huyện thường có nguồn kinh phí hạn hẹp, trong khi chi phí thuốc ngày càng tăng cao. Do đó, bệnh viện phải đối mặt với áp lực lớn trong việc cân bằng giữa chi phí và hiệu quả điều trị. Việc lựa chọn những loại thuốc có chi phí thấp nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị là một bài toán khó, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bác sĩ, dược sĩ và các nhà quản lý. Cần tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả.

III. Hướng Dẫn Phân Tích ABC VEN Danh Mục Thuốc Hiệu Quả

Phân tích ABC/VEN là một phương pháp hiệu quả để đánh giá và tối ưu hóa danh mục thuốc. Phương pháp này kết hợp hai kỹ thuật phân tích: ABC (dựa trên chi phí) và VEN (dựa trên mức độ thiết yếu). Phân tích ABC giúp xác định những loại thuốc chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí, trong khi phân tích VEN giúp phân loại thuốc theo mức độ quan trọng đối với hoạt động điều trị. Việc kết hợp hai phương pháp này giúp bệnh viện có cái nhìn toàn diện về danh mục thuốc và đưa ra các quyết định sáng suốt. Phân tích ABC/VEN là công cụ hữu ích.

3.1. Chi tiết phương pháp phân tích ABC theo chi phí

Phân tích ABC tập trung vào việc phân loại thuốc dựa trên chi phí. Thuốc được chia thành ba nhóm: A (chiếm 75-80% tổng chi phí), B (chiếm 15-20% tổng chi phí), và C (chiếm 5-10% tổng chi phí). Việc phân tích này giúp bệnh viện xác định những loại thuốc nào đang tiêu tốn nhiều chi phí nhất, từ đó có thể xem xét các biện pháp giảm chi phí, như thay thế bằng thuốc generic hoặc đàm phán giá với nhà cung cấp. Xác định thuốc nhóm A để kiểm soát chi phí.

3.2. Chi tiết phương pháp phân tích VEN mức độ thiết yếu

Phân tích VEN phân loại thuốc theo mức độ thiết yếu đối với hoạt động điều trị. Thuốc được chia thành ba nhóm: V (Vital - thiết yếu, không thể thiếu), E (Essential - quan trọng, cần thiết), và N (Non-essential - không thiết yếu). Việc phân tích này giúp bệnh viện đảm bảo rằng những loại thuốc thiết yếu luôn có sẵn, đồng thời loại bỏ những loại thuốc không cần thiết hoặc có thể thay thế bằng các lựa chọn khác. Đảm bảo thuốc thiết yếu luôn có sẵn.

3.3. Kết hợp ABC và VEN để ra quyết định

Sự kết hợp của phân tích ABC và VEN cho phép bệnh viện có một bức tranh rõ ràng về danh mục thuốc của mình. Ví dụ, thuốc thuộc nhóm AV (chi phí cao, thiết yếu) cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo sử dụng hợp lý. Thuốc thuộc nhóm CN (chi phí thấp, không thiết yếu) có thể bị loại bỏ để giảm chi phí. Sự kết hợp này giúp bệnh viện đưa ra các quyết định dựa trên cả yếu tố chi phí và mức độ thiết yếu. Kết hợp phân tích để đưa ra quyết định tối ưu.

IV. Kết Quả Phân Tích Danh Mục Thuốc Tại Bảo Thắng Năm 2021

Dựa trên dữ liệu thu thập được tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021, phân tích ABC/VEN cho thấy một số kết quả đáng chú ý. Cơ cấu danh mục thuốc thể hiện sự phân bố giữa thuốc hóa dược và thuốc đông y, thuốc dược liệu. Phân tích cũng chỉ ra tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu, cũng như cơ cấu thuốc đơn thành phần và đa thành phần. Quan trọng hơn, phân tích ABC/VEN giúp xác định những loại thuốc nào chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí và những loại thuốc nào là thiết yếu đối với hoạt động điều trị. Cần xem xét kết quả phân tích để đưa ra quyết định.

4.1. Cơ cấu danh mục thuốc theo nhóm tác dụng dược lý

Phân tích cho thấy sự phân bố của các loại thuốc theo nhóm tác dụng dược lý. Ví dụ, nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng và chống nhiễm khuẩn chiếm một tỷ lệ đáng kể, phản ánh tình hình dịch tễ tại địa phương. Trong nhóm thuốc chống nhiễm khuẩn, kháng sinh là một thành phần quan trọng, và cơ cấu sử dụng các loại kháng sinh cũng được phân tích chi tiết. Điều này giúp bệnh viện đánh giá mức độ tuân thủ các hướng dẫn về sử dụng kháng sinh hợp lý. Đánh giá sử dụng kháng sinh để kiểm soát tình trạng kháng thuốc.

4.2. Cơ cấu thuốc theo nguồn gốc sản xuất trong nước nhập khẩu

Phân tích cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu. Việc ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước, đặc biệt là những loại thuốc đáp ứng yêu cầu điều trị và có giá cả cạnh tranh, là một chính sách quan trọng để hỗ trợ ngành dược trong nước. Tuy nhiên, việc đảm bảo nguồn cung ổn định và chất lượng của thuốc sản xuất trong nước cũng là một thách thức. Cần hỗ trợ thuốc sản xuất trong nước nhưng vẫn đảm bảo chất lượng.

4.3. Cơ cấu thuốc theo phân tích ABC VEN tại bệnh viện

Kết quả phân tích ABC/VEN cho thấy sự phân bố của các loại thuốc theo các nhóm AV, AE, AN, BV, BE, BN, CV, CE, CN. Những loại thuốc thuộc nhóm AV (chi phí cao, thiết yếu) cần được quản lý chặt chẽ để đảm bảo sử dụng hợp lý và tránh lãng phí. Những loại thuốc thuộc nhóm CN (chi phí thấp, không thiết yếu) có thể bị loại bỏ hoặc thay thế bằng các lựa chọn khác. Kết quả này là cơ sở để bệnh viện đưa ra các quyết định về việc điều chỉnh danh mục thuốc. Quản lý chặt chẽ thuốc nhóm AV để tiết kiệm chi phí.

V. Giải Pháp Tối Ưu Danh Mục Thuốc Bệnh Viện Bảo Thắng

Dựa trên kết quả phân tích, có một số giải pháp có thể được áp dụng để tối ưu hóa danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng. Các giải pháp này bao gồm việc cập nhật danh mục thuốc thường xuyên, tăng cường sử dụng thuốc generic, đàm phán giá với nhà cung cấp, và tăng cường đào tạo cho cán bộ y tế về sử dụng thuốc hợp lý. Quan trọng nhất, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bác sĩ, dược sĩ và các nhà quản lý để đảm bảo rằng danh mục thuốc đáp ứng nhu cầu điều trị và phù hợp với nguồn lực của bệnh viện. Tối ưu danh mục thuốc là ưu tiên.

5.1. Cập nhật danh mục thuốc thường xuyên

Việc cập nhật danh mục thuốc thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo rằng bệnh viện sử dụng những loại thuốc mới nhất và phù hợp nhất với tình hình dịch tễ tại địa phương. Việc này đòi hỏi bệnh viện phải theo dõi sát sao các thông tin về thuốc mới, các thay đổi trong hướng dẫn điều trị, và các khuyến cáo của các tổ chức y tế uy tín. Cần cập nhật thông tin thuốc thường xuyên.

5.2. Tăng cường sử dụng thuốc generic để tiết kiệm chi phí

Thuốc generic thường có giá thấp hơn so với thuốc biệt dược gốc, nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị tương đương. Việc tăng cường sử dụng thuốc generic là một biện pháp hiệu quả để tiết kiệm chi phí cho bệnh viện và người bệnh. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng thuốc generic được sử dụng có chất lượng đảm bảo và tuân thủ các quy định về sinh khả dụng. Ưu tiên sử dụng thuốc generic để tiết kiệm chi phí.

5.3. Đào tạo cán bộ y tế về sử dụng thuốc hợp lý

Đào tạo cán bộ y tế về sử dụng thuốc hợp lý là một yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng thuốc được sử dụng đúng mục đích, đúng liều lượng, và đúng thời gian. Việc này giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giảm thiểu tác dụng phụ, và tránh lãng phí. Cần tăng cường đào tạo dược lâm sàng cho cán bộ y tế.

VI. Kết Luận Về Phân Tích Thuốc Hướng Phát Triển Tương Lai

Nghiên cứu "Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng tỉnh Lào Cai năm 2021" đã cung cấp những thông tin quan trọng về thực trạng sử dụng thuốc tại bệnh viện. Kết quả nghiên cứu là cơ sở để đề xuất các giải pháp tối ưu hóa danh mục thuốc, nâng cao hiệu quả điều trị, và giảm chi phí. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và đánh giá hiệu quả của các giải pháp này, cũng như theo dõi sát sao sự thay đổi của thị trường thuốc và tình hình dịch tễ để điều chỉnh danh mục thuốc một cách linh hoạt. Phát triển danh mục thuốc là một quá trình liên tục.

6.1. Tầm quan trọng của việc theo dõi và đánh giá liên tục

Việc theo dõi và đánh giá liên tục hiệu quả của các giải pháp tối ưu hóa danh mục thuốc là rất quan trọng để đảm bảo rằng các giải pháp này mang lại những kết quả mong muốn. Việc này đòi hỏi bệnh viện phải thu thập và phân tích dữ liệu thường xuyên về sử dụng thuốc, chi phí thuốc, và kết quả điều trị. Cần theo dõi và đánh giá hiệu quả liên tục.

6.2. Hướng nghiên cứu và phát triển trong tương lai

Trong tương lai, cần có những nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc hợp lý, như kiến thức, thái độ và hành vi của cán bộ y tế và người bệnh. Cần có những nghiên cứu về hiệu quả chi phí của các loại thuốc khác nhau, cũng như về tác động của các chính sách về thuốc đến việc sử dụng thuốc hợp lý. Nghiên cứu hiệu quả chi phí để đưa ra quyết định tốt nhất.

Tổng quan nghiên cứu

Năm 2021, Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai đã sử dụng tổng cộng 305 khoản mục thuốc với giá trị sử dụng lên tới khoảng 21,565 triệu đồng. Trong bối cảnh mô hình bệnh tật chuyển dịch từ các bệnh truyền nhiễm sang bệnh không lây nhiễm, nhu cầu sử dụng thuốc ngày càng tăng cao, đặt ra yêu cầu quản lý và sử dụng thuốc hợp lý, an toàn và hiệu quả. Việc sử dụng thuốc không hợp lý không chỉ làm tăng chi phí điều trị mà còn gây ra các tác dụng phụ không mong muốn và nguy cơ kháng thuốc.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021, đồng thời áp dụng phương pháp phân tích ABC/VEN để đánh giá tính hợp lý trong sử dụng thuốc. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi một năm, từ 01/01/2021 đến 31/12/2021, tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng, một bệnh viện hạng II với quy mô 398 giường bệnh, phục vụ cho 12 xã, thị trấn trên địa bàn huyện và các vùng lân cận.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp dữ liệu thực tiễn để xây dựng danh mục thuốc hợp lý, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giảm chi phí và tăng hiệu quả sử dụng thuốc tại bệnh viện. Đồng thời, nghiên cứu cũng hỗ trợ công tác quản lý dược, giám sát sử dụng thuốc và hoạch định chính sách y tế phù hợp với mô hình bệnh tật địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dược hiện đại, trong đó nổi bật là:

• Lý thuyết sử dụng thuốc hợp lý: Theo Tổ chức Y tế Thế giới và Thông tư 21/2013/TT-BYT, sử dụng thuốc hợp lý là việc dùng thuốc đúng liều, đúng bệnh, đúng thời gian, đảm bảo chất lượng và chi phí hợp lý nhằm giảm thiểu lãng phí và tác dụng phụ.

• Mô hình phân tích ABC: Phân loại thuốc dựa trên tỷ trọng chi phí sử dụng, chia thành nhóm A (chiếm khoảng 75-80% tổng chi phí), nhóm B (15-20%) và nhóm C (5-10%). Mục đích nhằm xác định các thuốc chiếm phần lớn chi phí để ưu tiên quản lý.

• Mô hình phân tích VEN: Phân loại thuốc theo mức độ thiết yếu gồm Vital (V) – thuốc sống còn, Essential (E) – thuốc thiết yếu, và Non-essential (N) – thuốc không thiết yếu. Mô hình này giúp ưu tiên mua sắm và dự trữ thuốc phù hợp với nhu cầu điều trị.

• Phân tích ma trận ABC/VEN: Kết hợp hai phương pháp trên để đánh giá đồng thời chi phí và tính thiết yếu của thuốc, từ đó đưa ra các nhóm thuốc cần ưu tiên quản lý chặt chẽ.

Các khái niệm chính bao gồm: thuốc hóa dược, thuốc đông y và thuốc từ dược liệu, thuốc biệt dược gốc, thuốc generic, nhóm tác dụng dược lý, nhóm tác dụng y lý y học cổ truyền, đường dùng thuốc, thuốc đơn thành phần và đa thành phần.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu hồi cứu mô tả cắt ngang, thu thập và phân tích dữ liệu sử dụng thuốc trong năm 2021 tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng.

• Nguồn dữ liệu: Dữ liệu được thu thập từ báo cáo xuất nhập tồn thuốc của bệnh viện, danh mục thuốc trúng thầu năm 2021, các tài liệu liên quan đến thuốc như tên hoạt chất, dạng bào chế, nhà sản xuất, số lượng sử dụng, đơn giá và giá trị sử dụng.

• Cỡ mẫu: Tổng cộng 305 khoản mục thuốc đã sử dụng trong năm 2021.

• Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ danh mục thuốc sử dụng trong năm được thu thập và phân tích, không chọn mẫu ngẫu nhiên nhằm đảm bảo tính toàn diện.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Microsoft Excel 2010 để xử lý số liệu. Áp dụng các phương pháp phân tích tỷ trọng, phân tích nhóm điều trị, phân tích ABC, phân tích VEN và phân tích ma trận ABC/VEN để đánh giá cơ cấu và tính hợp lý của danh mục thuốc.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu trong năm 2021, xử lý và phân tích dữ liệu trong năm 2022, hoàn thiện luận văn năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ cấu thuốc hóa dược và thuốc đông y, thuốc từ dược liệu: Trong tổng số 305 khoản mục thuốc, thuốc hóa dược chiếm 87,21% về số khoản mục và 88,57% về giá trị sử dụng (khoảng 18,918 triệu đồng), trong khi thuốc đông y và thuốc từ dược liệu chiếm 12,79% số khoản mục và 11,43% giá trị sử dụng (khoảng 2,647 triệu đồng).

2. Phân bố theo nhóm tác dụng dược lý: Nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn chiếm tỷ lệ lớn nhất với 22,3% số khoản mục và 44,28% giá trị sử dụng (khoảng 9,871 triệu đồng). Nhóm thuốc tim mạch chiếm 10,82% số khoản mục và 17,85% giá trị sử dụng. Nhóm thuốc hocmon và các thuốc tác động vào hệ thống nội tiết chiếm 6,23% số khoản mục và 9,57% giá trị sử dụng.

3. Phân tích nhóm thuốc chống nhiễm khuẩn: Trong 62 khoản mục thuốc chống nhiễm khuẩn, nhóm beta-lactam chiếm 59,68% số khoản mục và 88,59% giá trị sử dụng (khoảng 8,162 triệu đồng). Nhóm quinolon chiếm 8,06% số khoản mục và 6,3% giá trị sử dụng.

4. Phân tích ABC: Thuốc nhóm A chiếm khoảng 15-21% số khoản mục nhưng chiếm tới gần 80% tổng giá trị sử dụng thuốc, phản ánh sự tập trung chi phí vào một số ít thuốc chủ chốt. Thuốc nhóm B và C chiếm phần lớn số khoản mục nhưng chiếm tỷ lệ nhỏ hơn về giá trị.

5. Phân tích VEN: Thuốc nhóm V (Vital) chiếm khoảng 9-23% số khoản mục và 4-9% giá trị sử dụng, nhóm E (Essential) chiếm phần lớn số khoản mục (khoảng 70-80%) và giá trị sử dụng (trên 80%), trong khi nhóm N (Non-essential) chiếm tỷ lệ nhỏ về số khoản mục và giá trị, cho thấy bệnh viện ưu tiên sử dụng thuốc thiết yếu.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021 chủ yếu tập trung vào thuốc hóa dược, phù hợp với mô hình bệnh tật địa phương, trong đó nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng và chống nhiễm khuẩn chiếm tỷ trọng lớn do đặc thù vùng biên giới có nguy cơ cao về các bệnh truyền nhiễm. Việc nhóm beta-lactam chiếm phần lớn giá trị sử dụng thuốc chống nhiễm khuẩn phù hợp với xu hướng sử dụng kháng sinh phổ rộng trong điều trị lâm sàng.

Phân tích ABC cho thấy sự tập trung chi phí vào nhóm thuốc hạng A, điều này giúp bệnh viện ưu tiên quản lý và kiểm soát các thuốc có chi phí cao, giảm lãng phí. Phân tích VEN khẳng định bệnh viện ưu tiên sử dụng thuốc thiết yếu, hạn chế thuốc không thiết yếu, phù hợp với chính sách y tế quốc gia và góp phần tiết kiệm ngân sách.

So sánh với các nghiên cứu tại các bệnh viện huyện khác cho thấy tỷ lệ thuốc sản xuất trong nước chiếm khoảng 50-62% về số khoản mục và giá trị sử dụng, tương đồng với kết quả tại Bảo Thắng. Tỷ lệ sử dụng thuốc generic cao (trên 90%) cũng phù hợp với chính sách ưu tiên dùng thuốc generic nhằm giảm chi phí điều trị.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ số khoản mục và giá trị sử dụng theo nhóm thuốc, bảng phân tích ABC và VEN để minh họa rõ ràng sự phân bố và ưu tiên trong danh mục thuốc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý và giám sát thuốc nhóm A và nhóm V: Thực hiện kiểm soát chặt chẽ việc mua sắm, tồn kho và sử dụng các thuốc chiếm tỷ trọng lớn về chi phí và có tính thiết yếu cao nhằm giảm lãng phí và đảm bảo cung ứng liên tục. Thời gian thực hiện: ngay trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: Khoa Dược phối hợp Hội đồng Thuốc và Điều trị.

2. Ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước và thuốc generic: Đẩy mạnh chính sách ưu tiên dùng thuốc sản xuất trong nước và thuốc generic để giảm chi phí điều trị, đồng thời đảm bảo chất lượng thuốc. Thời gian thực hiện: kế hoạch 3 năm (2024-2026). Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện, phòng kế hoạch tài chính.

3. Rà soát và loại bỏ thuốc không thiết yếu (nhóm N): Xem xét hạn chế hoặc loại bỏ các thuốc không thiết yếu, đặc biệt là các thuốc có chi phí cao nhưng hiệu quả điều trị chưa rõ ràng nhằm tiết kiệm ngân sách. Thời gian thực hiện: 6 tháng đầu năm 2024. Chủ thể thực hiện: Hội đồng Thuốc và Điều trị.

4. Tăng cường đào tạo và nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc hợp lý: Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo cho cán bộ y tế về sử dụng thuốc hợp lý, cập nhật phác đồ điều trị và chính sách thuốc mới. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo, Khoa Dược.

5. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuốc: Xây dựng hệ thống quản lý thuốc điện tử để theo dõi tồn kho, sử dụng và báo cáo kịp thời, nâng cao hiệu quả quản lý. Thời gian thực hiện: 2024-2025. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc, phòng CNTT, Khoa Dược.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Quản lý bệnh viện và cán bộ khoa Dược: Giúp hiểu rõ cơ cấu và tính hợp lý của danh mục thuốc, từ đó xây dựng chính sách quản lý thuốc hiệu quả, giảm chi phí và nâng cao chất lượng điều trị.

2. Các nhà hoạch định chính sách y tế: Cung cấp dữ liệu thực tiễn về sử dụng thuốc tại tuyến huyện, hỗ trợ xây dựng các chính sách ưu tiên thuốc thiết yếu, thuốc sản xuất trong nước và thuốc generic.

3. Giảng viên và sinh viên ngành Dược, Y tế công cộng: Là tài liệu tham khảo về phương pháp phân tích danh mục thuốc, quản lý dược và ứng dụng các mô hình phân tích ABC/VEN trong thực tế.

4. Các cơ sở y tế tuyến huyện, phòng khám đa khoa: Tham khảo để áp dụng mô hình quản lý thuốc hợp lý, nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc và tiết kiệm chi phí trong điều kiện nguồn lực hạn chế.

Câu hỏi thường gặp

1. Phân tích ABC và VEN khác nhau như thế nào?
   Phân tích ABC tập trung vào phân loại thuốc theo tỷ trọng chi phí sử dụng, giúp xác định thuốc chiếm phần lớn ngân sách. Phân tích VEN phân loại thuốc theo mức độ thiết yếu trong điều trị, giúp ưu tiên mua sắm và dự trữ. Kết hợp hai phương pháp giúp quản lý thuốc hiệu quả hơn.

2. Tại sao thuốc nhóm beta-lactam chiếm tỷ trọng lớn trong nhóm kháng sinh?
   Beta-lactam là nhóm kháng sinh phổ rộng, hiệu quả trong nhiều bệnh nhiễm khuẩn thường gặp, do đó được sử dụng nhiều và chiếm tỷ trọng lớn về số lượng và giá trị sử dụng tại bệnh viện.

3. Lợi ích của việc ưu tiên sử dụng thuốc generic là gì?
   Thuốc generic có giá thành thấp hơn thuốc biệt dược gốc nhưng hiệu quả tương đương, giúp giảm chi phí điều trị, tăng khả năng tiếp cận thuốc cho người bệnh và tiết kiệm ngân sách y tế.

4. Làm thế nào để giảm sử dụng thuốc không thiết yếu (nhóm N)?
   Bệnh viện cần rà soát danh mục thuốc, loại bỏ hoặc hạn chế mua sắm thuốc nhóm N không cần thiết, đồng thời tăng cường giám sát và đào tạo cán bộ y tế về sử dụng thuốc hợp lý.

5. Phân tích danh mục thuốc có thể hỗ trợ gì cho công tác đấu thầu thuốc?
   Phân tích giúp xác định các thuốc chiếm chi phí lớn và thuốc thiết yếu, từ đó xây dựng danh mục thuốc đấu thầu hợp lý, lựa chọn nhà cung cấp có giá cạnh tranh, đảm bảo chất lượng và tiết kiệm chi phí.

Kết luận

• Danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng năm 2021 chủ yếu là thuốc hóa dược (87,21% số khoản mục) với nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn chiếm tỷ trọng lớn nhất về giá trị sử dụng (44,28%).
• Phân tích ABC cho thấy thuốc nhóm A chiếm gần 80% tổng giá trị sử dụng, tập trung vào một số thuốc chủ chốt cần quản lý chặt chẽ.
• Phân tích VEN cho thấy bệnh viện ưu tiên sử dụng thuốc thiết yếu (nhóm V và E), hạn chế thuốc không thiết yếu, phù hợp với chính sách y tế quốc gia.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng để xây dựng danh mục thuốc hợp lý, nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc và tiết kiệm chi phí tại bệnh viện.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp quản lý thuốc theo đề xuất, tăng cường đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý dược.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả quản lý thuốc tại bệnh viện – liên hệ Khoa Dược Bệnh viện Đa khoa huyện Bảo Thắng để được hỗ trợ chi tiết!