Phân Tích Danh Mục Thuốc Sử Dụng Tại Bệnh Viện Đa Khoa Vạn Phúc 2 Tỉnh Bình Dương Năm 2022

• Tác giả: Đặng Như Minh Tâm
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Phương Thúy
• Trường học: Trường Đại Học Dược Hà Nội
• Chuyên ngành: Tổ Chức Quản Lý Dược
• Đề tài: Phân Tích Danh Mục Thuốc Tại Bệnh Viện Đa Khoa Vạn Phúc 2, Bình Dương Năm 2022
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. Danh mục thuốc trong bệnh viện
• 2.1. Khái niệm danh mục thuốc
• 2.2. Nguyên tắc xây dựng danh mục thuốc bệnh viện
• 2.3. Các bước xây dựng danh mục thuốc bệnh viện
• 2.4. Một số phương pháp phân tích sử dụng thuốc
• 2.4.1. Phương pháp phân tích ABC
• 2.4.2. Phương pháp phân tích VEN
• 2.4.3. Phân tích sử dụng thuốc theo nhóm điều trị
• 2.4.4. Phân tích ma trận ABC/VEN
• 2.5. Thực trạng sử dụng thuốc tại các bệnh viện ở Việt Nam
• 2.6. Giá trị tiền thuốc sử dụng
• 2.7. Cơ cấu thuốc hóa dược, thuốc cổ truyền - thuốc dược liệu
• 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Các biến số nghiên cứu
• 3.2.2. Thiết kế nghiên cứu
• 3.2.3. Phương pháp thu thập số liệu
• 3.2.4. Mẫu nghiên cứu
• 3.2.5. Xử lý và phân tích số liệu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Mô tả cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 tỉnh Bình Dương năm 2022
• 4.1.1. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo nhóm: Thuốc hóa dược; thuốc đông y, thuốc từ dược liệu
• 4.1.2. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý
• 4.1.3. Cơ cấu thuốc hóa dược theo thuốc biệt dược gốc, thuốc generic
• 4.1.4. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo nguồn gốc, xuất xứ
• 4.1.5. Cơ cấu thuốc đơn thành phần, đa thành phần
• 4.1.6. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo đường dùng
• 4.2. Phân tích danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 tỉnh Bình Dương năm 2022 theo phương pháp phân tích ABC và ABC/VEN
• 4.2.1. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích ABC
• 4.2.2. Cơ cấu thuốc hạng A theo nhóm tác dụng dược lý
• 4.2.3. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích VEN
• 4.2.4. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích ABC/VEN
• 4.3. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 tỉnh Bình Dương năm 2022 theo một số chỉ tiêu
• 4.3.1. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo nhóm: Thuốc hóa dược; thuốc đông y, thuốc từ dược liệu
• 4.3.2. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý
• 4.3.3. Về cơ cấu thuốc hóa dược theo thuốc biệt dược gốc, thuốc generic
• 4.3.4. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo nguồn gốc, xuất xứ
• 4.3.5. Về cơ cấu thuốc đơn thành phần, đa thành phần
• 4.3.6. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo đường dùng
• 4.3.7. Về phân tích danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 tỉnh Bình Dương – năm 2022 theo phương pháp phân tích ABC và ABC/VEN
• 4.3.8. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích ABC
• 4.3.9. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích VEN
• 4.3.10. Về cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp phân tích ABC/VEN
• 4.4. Hạn chế nghiên cứu
• 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• A. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
• B. DANH MỤC BẢNG
• C. DANH MỤC HÌNH

I. Tổng Quan Phân Tích Danh Mục Thuốc Tại Bệnh Viện Vạn Phúc 2

Thị trường dược phẩm Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, với sự đa dạng về chủng loại nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc cung ứng thuốc, đặc biệt trong các cơ sở khám chữa bệnh. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra thách thức trong việc lựa chọn thuốc để xây dựng danh mục thuốc phù hợp với nhu cầu điều trị tại bệnh viện. Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2, Bình Dương, cũng đối mặt với vấn đề này. Việc xây dựng một danh mục thuốc hợp lý, đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời, và chất lượng thuốc có ảnh hưởng lớn đến chất lượng khám chữa bệnh. Chính sách quốc gia về thuốc nhấn mạnh việc đảm bảo cung ứng thường xuyên các thuốc có chất lượng và sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc không hiệu quả, lạm dụng biệt dược, và kê đơn không hợp lý vẫn là những vấn đề đáng lo ngại, dẫn đến tăng chi phí cho người bệnh và giảm uy tín của bệnh viện. Vì vậy, việc phân tích và tối ưu hóa danh mục thuốc là vô cùng quan trọng.

1.1. Tầm Quan Trọng của Danh Mục Thuốc Bệnh Viện

Danh mục thuốc bệnh viện là một danh sách các thuốc được lựa chọn và phê duyệt để sử dụng trong bệnh viện. Theo WHO, danh mục thuốc bệnh viện đóng vai trò rất quan trọng trong chu trình quản lý thuốc, được xây dựng dựa trên danh mục thuốc thiết yếu, đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu điều trị, bảo vệ quyền lợi người bệnh và phù hợp với khả năng chi trả của người bệnh và quỹ BHYT. Việc xây dựng và duy trì một danh mục thuốc hiệu quả là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và tối ưu hóa chi phí.

1.2. Các Nguyên Tắc Xây Dựng Danh Mục Thuốc

Việc xây dựng danh mục thuốc phải tuân thủ các nguyên tắc do Bộ Y tế quy định, bao gồm: phù hợp với mô hình bệnh tật, phân tuyến chuyên môn kỹ thuật, hướng dẫn điều trị, đáp ứng kỹ thuật mới, thống nhất với danh mục thuốc thiết yếu và ưu tiên thuốc sản xuất trong nước. Các bước xây dựng danh mục thuốc bao gồm thu thập và phân tích tình hình sử dụng thuốc năm trước, đánh giá các thuốc đề nghị bổ sung hoặc loại bỏ, xây dựng danh mục thuốc và phân loại thuốc theo nhóm điều trị và theo phân loại VEN.

II. Thách Thức Quản Lý Danh Mục Thuốc Tại Bệnh Viện Vạn Phúc 2

Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2, Bình Dương, với 12 chuyên khoa và quy mô 150 giường bệnh, đối diện với nhiều thách thức trong quản lý danh mục thuốc. Việc lựa chọn và duy trì một danh mục thuốc phù hợp đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa nhu cầu điều trị đa dạng, ngân sách có hạn, và sự thay đổi liên tục của thị trường dược phẩm. Thực trạng sử dụng thuốc trong bệnh viện cần được đánh giá và xem xét thường xuyên để thực hiện tốt công tác cung ứng thuốc. Do đó, việc phân tích danh mục thuốc đã sử dụng tại đơn vị là thực sự cần thiết để đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, hiệu quả, và tiết kiệm chi phí.

2.1. Vấn Đề Lựa Chọn Thuốc Trong Bối Cảnh Thị Trường Đa Dạng

Thị trường dược phẩm đa dạng mang đến nhiều lựa chọn, nhưng cũng gây khó khăn trong việc lựa chọn thuốc phù hợp với nhu cầu điều trị và khả năng tài chính của bệnh viện. Việc lạm dụng biệt dược, sử dụng thuốc không hợp lý, và kê đơn không phải thuốc thiết yếu có thể dẫn đến tăng chi phí và giảm chất lượng chăm sóc sức khỏe. Các thuốc generic cần được xem xét sử dụng để giảm chi phí, đồng thời đảm bảo chất lượng điều trị.

2.2. Kiểm Soát Chi Phí Thuốc và Quản Lý Ngân Sách

Chi phí thuốc chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kinh phí của bệnh viện, việc kiểm soát chi phí và quản lý ngân sách hiệu quả là vô cùng quan trọng. Sử dụng các phương pháp phân tích như ABC/VEN giúp xác định các thuốc có giá trị sử dụng cao và các thuốc không cần thiết, từ đó đưa ra các quyết định về việc mua sắm và sử dụng thuốc hợp lý. Bộ Y tế cũng đã ban hành nhiều thông tư hướng dẫn sử dụng thuốc để quản lý chi phí thuốc hiệu quả.

2.3. Đảm Bảo Cung Ứng Đầy Đủ và Kịp Thời

Việc đảm bảo cung ứng đầy đủ và kịp thời các thuốc thiết yếu là một thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động. Các nhà cung cấp thuốc cần được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý. Các quy trình đấu thầu thuốc cần được thực hiện minh bạch và hiệu quả để đảm bảo quyền lợi của bệnh viện và người bệnh.

III. Phương Pháp Phân Tích ABC VEN Danh Mục Thuốc Bệnh Viện Vạn Phúc 2

Để đánh giá và tối ưu hóa danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2, việc áp dụng các phương pháp phân tích như ABC/VEN là cần thiết. Phân tích ABC tập trung vào chi phí và lượng tiêu thụ của từng loại thuốc, trong khi phân tích VEN phân loại thuốc theo mức độ thiết yếu. Sự kết hợp của hai phương pháp này cung cấp cái nhìn toàn diện về cơ cấu và hiệu quả sử dụng thuốc, giúp bệnh viện đưa ra quyết định chính xác trong quản lý danh mục thuốc.

3.1. Phân Tích ABC Xác Định Các Thuốc Chiếm Tỷ Lệ Lớn Trong Ngân Sách

Phân tích ABC giúp phân loại thuốc thành ba nhóm: A (chiếm 70-80% chi phí), B (chiếm 15-20% chi phí), và C (chiếm 5-10% chi phí). Nhóm A cần được quản lý chặt chẽ nhất để kiểm soát chi phí hiệu quả. Phân tích ABC cũng giúp bệnh viện xác định những thuốc có thể được thay thế bằng các thuốc có chi phí thấp hơn, từ đó tiết kiệm ngân sách.

3.2. Phân Tích VEN Đánh Giá Mức Độ Thiết Yếu Của Thuốc

Phân tích VEN phân loại thuốc thành ba nhóm: V (Vital - tối cần), E (Essential - thiết yếu), và N (Non-Essential - không thiết yếu). Nhóm V cần được ưu tiên cung ứng để đảm bảo điều trị các bệnh cấp cứu và các bệnh lý quan trọng. Nhóm N cần được xem xét lại và hạn chế sử dụng nếu không thực sự cần thiết.

3.3. Kết Hợp ABC VEN Tối Ưu Hóa Quản Lý Thuốc

Kết hợp phân tích ABC và VEN giúp xác định các thuốc có chi phí cao nhưng mức độ thiết yếu thấp (nhóm AN), từ đó đưa ra quyết định về việc loại bỏ hoặc hạn chế sử dụng. Ma trận ABC/VEN cung cấp cái nhìn trực quan về cơ cấu danh mục thuốc, giúp bệnh viện tập trung vào các thuốc quan trọng và tiết kiệm chi phí.

IV. Kết Quả Phân Tích Danh Mục Thuốc Tại Bệnh Viện Vạn Phúc 2 Năm 2022

Nghiên cứu phân tích danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2 năm 2022 nhằm mô tả cơ cấu danh mục thuốc và phân tích theo phương pháp ABC/VEN. Kết quả cho thấy cơ cấu danh mục thuốc theo nhóm hóa dược, đông y, dược liệu, nhóm tác dụng dược lý, biệt dược gốc, generic, nguồn gốc xuất xứ, đơn thành phần, đa thành phần và đường dùng. Dựa trên kết quả phân tích, các vấn đề tồn tại của danh mục thuốc đã sử dụng được xác định.

4.1. Cơ Cấu Danh Mục Thuốc Theo Nhóm và Nguồn Gốc

Danh mục thuốc được phân loại theo nhóm thuốc hóa dược, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu, cũng như theo nguồn gốc xuất xứ (trong nước, nhập khẩu). Phân tích này cho thấy tỷ lệ sử dụng của từng nhóm thuốc, giúp bệnh viện đánh giá sự cân đối giữa thuốc hóa dược và thuốc cổ truyền, cũng như ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước.

4.2. Kết Quả Phân Tích ABC Xác Định Các Thuốc Chiếm Chi Phí Lớn

Phân tích ABC cho thấy một số thuốc chiếm phần lớn chi phí của bệnh viện. Danh mục 10 thuốc có giá trị sử dụng nhiều nhất được xác định để có biện pháp quản lý chặt chẽ, đảm bảo sử dụng hợp lý và hiệu quả. Từ phân tích này, bệnh viện có thể cân nhắc việc thay thế các thuốc đắt tiền bằng các thuốc có chi phí thấp hơn, mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị.

4.3. Kết Quả Phân Tích VEN Đánh Giá Mức Độ Thiết Yếu Của Thuốc

Phân tích VEN cho thấy tỷ lệ các thuốc thuộc nhóm V, E và N. Điều này giúp bệnh viện xác định các thuốc cần được ưu tiên cung ứng và các thuốc có thể giảm bớt hoặc loại bỏ. Kết quả phân tích ABC/VEN cho thấy cơ cấu các thuốc thuộc nhóm AN (chi phí cao, không thiết yếu), từ đó đưa ra các biện pháp kiểm soát và hạn chế sử dụng.

V. Giải Pháp và Kiến Nghị Cho Danh Mục Thuốc Bệnh Viện Vạn Phúc 2

Dựa trên kết quả phân tích, một số giải pháp và kiến nghị được đưa ra để quản lý và sử dụng thuốc hợp lý hơn tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2. Các giải pháp này tập trung vào việc tối ưu hóa danh mục thuốc, kiểm soát chi phí, và nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc. Việc thực hiện các kiến nghị này sẽ góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và tiết kiệm chi phí cho bệnh viện và người bệnh.

5.1. Điều Chỉnh và Tối Ưu Hóa Danh Mục Thuốc

Cần xem xét lại danh mục thuốc hiện tại, loại bỏ các thuốc không cần thiết (nhóm N) và thay thế các thuốc đắt tiền bằng các thuốc có chi phí thấp hơn (generic). Cần bổ sung các thuốc thiết yếu còn thiếu trong danh mục và cập nhật danh mục theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Việc này cần được thực hiện định kỳ để đảm bảo danh mục luôn phù hợp với nhu cầu điều trị và tình hình tài chính của bệnh viện.

5.2. Kiểm Soát Chi Phí và Sử Dụng Thuốc Hợp Lý

Tăng cường kiểm soát chi phí thuốc thông qua việc đàm phán giá với các nhà cung cấp, sử dụng thuốc generic, và khuyến khích kê đơn hợp lý. Nâng cao nhận thức của bác sĩ về việc sử dụng thuốc hợp lý thông qua các buổi đào tạo và hội thảo chuyên môn. Thiết lập quy trình kiểm soát đơn thuốc để đảm bảo thuốc được kê đơn đúng chỉ định và liều lượng.

5.3. Tăng Cường Quản Lý và Cung Ứng Thuốc

Xây dựng quy trình quản lý và cung ứng thuốc chặt chẽ, đảm bảo thuốc được bảo quản đúng điều kiện và cung cấp kịp thời cho bệnh nhân. Sử dụng hệ thống thông tin quản lý thuốc để theo dõi lượng tồn kho, hạn sử dụng, và chi phí thuốc. Thực hiện kiểm kê định kỳ để phát hiện các sai sót và có biện pháp khắc phục kịp thời.

VI. Kết Luận và Hướng Phát Triển Danh Mục Thuốc Bệnh Viện

Việc phân tích danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc 2 năm 2022 cung cấp những thông tin quan trọng để cải thiện công tác quản lý và sử dụng thuốc. Việc áp dụng các giải pháp và kiến nghị đã nêu sẽ giúp bệnh viện tối ưu hóa danh mục thuốc, kiểm soát chi phí, và nâng cao hiệu quả điều trị. Hướng phát triển của danh mục thuốc bệnh viện cần tập trung vào việc sử dụng thuốc hợp lý, an toàn, hiệu quả, và tiết kiệm chi phí, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo vệ sức khỏe người dân.

6.1. Tầm Quan Trọng Của Phân Tích Định Kỳ Danh Mục Thuốc

Phân tích định kỳ danh mục thuốc là cần thiết để đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc và phát hiện các vấn đề tồn tại. Việc này giúp bệnh viện đưa ra các quyết định điều chỉnh và cải thiện danh mục thuốc, đảm bảo luôn phù hợp với nhu cầu điều trị và tình hình tài chính.

6.2. Ứng Dụng Các Phương Pháp Phân Tích Hiện Đại

Ngoài phân tích ABC/VEN, bệnh viện có thể ứng dụng các phương pháp phân tích hiện đại khác như phân tích chi phí - hiệu quả, phân tích chi phí - lợi ích, và phân tích chi phí - tính hữu dụng để đánh giá toàn diện hơn về hiệu quả sử dụng thuốc. Các phương pháp này giúp bệnh viện đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng và tối ưu hóa nguồn lực.

6.3. Xây Dựng Danh Mục Thuốc Thông Minh và Linh Hoạt

Danh mục thuốc cần được xây dựng theo hướng thông minh và linh hoạt, có khả năng thích ứng với sự thay đổi của thị trường dược phẩm và nhu cầu điều trị. Bệnh viện cần liên tục cập nhật thông tin về các thuốc mới, các hướng dẫn điều trị mới, và các chính sách về thuốc để đảm bảo danh mục luôn hiện đại và phù hợp.

Tổng quan nghiên cứu

Thị trường dược phẩm Việt Nam trong những năm gần đây phát triển mạnh mẽ với đa dạng chủng loại thuốc nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng của nhân dân. Tuy nhiên, việc lựa chọn và xây dựng danh mục thuốc phù hợp tại các bệnh viện vẫn là thách thức lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị và chi phí y tế. Bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2, tỉnh Bình Dương, với quy mô 150 giường bệnh và hơn 65.000 lượt khám ngoại trú mỗi năm, đã và đang đối mặt với nhu cầu sử dụng thuốc ngày càng tăng và phức tạp. Năm 2022, bệnh viện sử dụng 858 khoản mục thuốc với tổng giá trị sử dụng lên đến khoảng 12 tỷ đồng, toàn bộ là thuốc hóa dược.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 trong năm 2022 và phân tích danh mục thuốc theo phương pháp ABC/VEN để phát hiện các tồn tại, từ đó đề xuất giải pháp quản lý và sử dụng thuốc hợp lý hơn. Nghiên cứu có phạm vi thời gian từ 01/01/2022 đến 31/12/2022, tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2, tỉnh Bình Dương. Kết quả nghiên cứu không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác khám chữa bệnh tại bệnh viện mà còn hỗ trợ xây dựng danh mục thuốc phù hợp cho các năm tiếp theo, đồng thời góp phần tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dược trong bệnh viện, trong đó nổi bật là:

• Phương pháp phân tích ABC: Phân loại thuốc theo giá trị sử dụng, giúp xác định nhóm thuốc chiếm tỷ trọng lớn trong ngân sách, từ đó ưu tiên quản lý và kiểm soát. Nhóm A chiếm khoảng 75-80% giá trị sử dụng nhưng chỉ chiếm 10-20% số khoản mục thuốc; nhóm B chiếm 15-20% giá trị; nhóm C chiếm phần còn lại.

• Phương pháp phân tích VEN: Phân loại thuốc theo mức độ cần thiết gồm nhóm V (Vital - thuốc tối cần), nhóm E (Essential - thuốc thiết yếu), và nhóm N (Non-essential - thuốc không thiết yếu). Phương pháp này giúp ưu tiên mua sắm và tồn trữ thuốc phù hợp với nguồn lực.

• Ma trận ABC/VEN: Kết hợp hai phương pháp trên để phân tích sâu hơn, xác định các thuốc có chi phí cao nhưng mức độ ưu tiên thấp (nhóm AN), từ đó đề xuất hạn chế hoặc loại bỏ nhằm tiết kiệm chi phí.

Các khái niệm chính bao gồm: danh mục thuốc bệnh viện, thuốc biệt dược gốc, thuốc generic, thuốc đơn thành phần, thuốc đa thành phần, nhóm tác dụng dược lý, và các đường dùng thuốc.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang, hồi cứu dữ liệu sử dụng thuốc năm 2022 tại bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2. Tổng số mẫu nghiên cứu là 858 khoản mục thuốc đã sử dụng trong năm. Dữ liệu được thu thập từ phần mềm quản lý bệnh viện, báo cáo sử dụng thuốc, danh mục thuốc trúng thầu của Sở Y tế Bình Dương và các văn bản pháp lý liên quan.

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm Microsoft Excel 2016. Các bước phân tích bao gồm:

• Làm sạch và tổng hợp dữ liệu, gộp các khoản mục thuốc có đơn giá khác nhau thành một khoản mục chung.

• Tính tỷ lệ phần trăm số khoản mục và giá trị sử dụng theo từng biến số.

• Phân tích ABC theo giá trị sử dụng để phân loại thuốc thành nhóm A, B, C.

• Phân tích VEN để phân loại thuốc theo mức độ cần thiết.

• Kết hợp phân tích ABC/VEN để xây dựng ma trận phân loại thuốc.

Timeline nghiên cứu kéo dài trong năm 2022, từ thu thập dữ liệu, xử lý, phân tích đến báo cáo kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng: Toàn bộ 858 khoản mục thuốc sử dụng tại bệnh viện là thuốc hóa dược, không có thuốc cổ truyền hay dược liệu. Tổng giá trị sử dụng đạt khoảng 12 tỷ đồng.

2. Phân loại theo nhóm tác dụng dược lý: Nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn chiếm tỷ lệ cao nhất với 18,41% số khoản mục và 21,12% giá trị sử dụng. Tiếp theo là nhóm hocmon và các thuốc tác động vào hệ thống nội tiết (6,99% số khoản mục, 16,58% giá trị), nhóm thuốc đường tiêu hóa (11,88% số khoản mục, 14,53% giá trị).

3. Phân loại thuốc biệt dược gốc và generic: Thuốc generic chiếm ưu thế với 752 khoản mục (87,65%) và 76,85% giá trị sử dụng, trong khi thuốc biệt dược gốc chỉ chiếm 12,35% số khoản mục và 23,15% giá trị.

4. Phân loại theo nguồn gốc xuất xứ: Thuốc sản xuất trong nước chiếm 61,88% số khoản mục và 47,20% giá trị sử dụng, thuốc nhập khẩu chiếm 38,11% số khoản mục và 52,79% giá trị.

5. Phân loại theo dạng thành phần: Thuốc đơn thành phần chiếm 90,20% số khoản mục và 83,47% giá trị sử dụng, thuốc đa thành phần chiếm 9,79% số khoản mục và 16,52% giá trị.

6. Phân loại theo đường dùng: Thuốc đường uống chiếm 58,85% số khoản mục và 51,89% giá trị sử dụng; thuốc tiêm-truyền chiếm 28,67% số khoản mục và 36,16% giá trị; các đường dùng khác chiếm 12,47% số khoản mục và 11,93% giá trị.

7. Phân tích ABC: Nhóm thuốc hạng A chiếm 19,11% số khoản mục nhưng chiếm tới 79,97% giá trị sử dụng; nhóm B chiếm 22,14% số khoản mục và 14,99% giá trị; nhóm C chiếm 58,74% số khoản mục nhưng chỉ chiếm 5,04% giá trị.

8. Phân tích ma trận ABC/VEN: Thuốc nhóm AV (hạng A, thuốc tối cần) và AE (hạng A, thuốc thiết yếu) chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị sử dụng, cần được ưu tiên quản lý chặt chẽ. Thuốc nhóm AN (hạng A, thuốc không thiết yếu) có chi phí cao nhưng mức độ ưu tiên thấp, cần xem xét hạn chế hoặc loại bỏ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 sử dụng chủ yếu thuốc hóa dược, phù hợp với mô hình bệnh tật đa khoa và nhu cầu điều trị hiện tại. Tỷ lệ sử dụng thuốc generic cao góp phần tiết kiệm chi phí, đồng thời vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, tỷ lệ thuốc nhập khẩu chiếm giá trị sử dụng lớn hơn thuốc sản xuất trong nước, phản ánh xu hướng sử dụng thuốc có nguồn gốc nhập khẩu với giá thành cao hơn.

Phân tích ABC cho thấy nhóm thuốc hạng A chiếm phần lớn ngân sách, tương tự các nghiên cứu tại các bệnh viện khác ở Việt Nam, cho thấy sự tập trung chi phí vào một số ít thuốc quan trọng. Việc kết hợp phân tích ABC và VEN giúp phát hiện các thuốc có chi phí cao nhưng không cần thiết, từ đó đề xuất cắt giảm để tối ưu hóa ngân sách.

So sánh với các nghiên cứu trước, tỷ lệ sử dụng thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn và nhóm hocmon cao phù hợp với mô hình bệnh tật tại địa phương. Việc ưu tiên sử dụng thuốc đơn thành phần và đường uống cũng phù hợp với hướng dẫn điều trị và tiết kiệm chi phí.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm số khoản mục và giá trị sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý, biểu đồ tròn phân bố thuốc theo nhóm ABC, và bảng ma trận ABC/VEN để minh họa mức độ ưu tiên quản lý thuốc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý thuốc nhóm A và nhóm V trong ma trận ABC/VEN: Thiết lập quy trình giám sát chặt chẽ, đảm bảo cung ứng đầy đủ và sử dụng hợp lý nhằm tránh lãng phí và thiếu thuốc. Thời gian thực hiện: ngay trong năm 2023. Chủ thể: Khoa Dược và Hội đồng thuốc và điều trị bệnh viện.

2. Hạn chế hoặc loại bỏ thuốc nhóm AN (hạng A, không thiết yếu): Rà soát danh mục thuốc, loại bỏ các thuốc có chi phí cao nhưng không cần thiết để tiết kiệm ngân sách. Thời gian: 6 tháng đầu năm 2023. Chủ thể: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp khoa Dược.

3. Ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước: Tăng tỷ lệ thuốc nội địa trong danh mục thuốc nhằm giảm chi phí và chủ động nguồn cung. Thời gian: kế hoạch 2 năm. Chủ thể: Phòng Kế hoạch tổng hợp, khoa Dược.

4. Đào tạo và nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc hợp lý: Tổ chức các khóa tập huấn cho bác sĩ, dược sĩ và nhân viên y tế về phân tích ABC/VEN và sử dụng thuốc hợp lý. Thời gian: định kỳ hàng năm. Chủ thể: Khoa Dược, phòng Đào tạo.

5. Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuốc: Nâng cấp phần mềm quản lý thuốc để theo dõi, phân tích sử dụng thuốc theo thời gian thực, hỗ trợ ra quyết định. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: Ban Giám đốc, phòng CNTT, khoa Dược.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban Giám đốc và quản lý bệnh viện: Hỗ trợ xây dựng chính sách quản lý thuốc hiệu quả, tối ưu hóa chi phí và nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

2. Khoa Dược và Hội đồng thuốc và điều trị: Cung cấp cơ sở khoa học để phân tích, đánh giá và điều chỉnh danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật và nguồn lực bệnh viện.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Dược, Quản lý y tế: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về phương pháp phân tích sử dụng thuốc và xây dựng danh mục thuốc bệnh viện.

4. Cơ quan quản lý y tế và Sở Y tế các tỉnh: Tham khảo để xây dựng các chính sách, hướng dẫn quản lý thuốc tại các bệnh viện tuyến tỉnh và huyện, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc toàn quốc.

Câu hỏi thường gặp

1. Phân tích ABC và VEN khác nhau như thế nào?
   Phân tích ABC phân loại thuốc theo giá trị sử dụng, tập trung vào chi phí; trong khi phân tích VEN phân loại theo mức độ cần thiết của thuốc (tối cần, thiết yếu, không thiết yếu). Kết hợp hai phương pháp giúp quản lý thuốc hiệu quả hơn.

2. Tại sao thuốc generic được ưu tiên sử dụng?
   Thuốc generic có cùng hoạt chất và hiệu quả điều trị như biệt dược gốc nhưng giá thành thấp hơn, giúp tiết kiệm chi phí cho bệnh viện và người bệnh mà vẫn đảm bảo chất lượng điều trị.

3. Làm thế nào để hạn chế thuốc nhóm AN trong ma trận ABC/VEN?
   Cần rà soát, đánh giá lại nhu cầu sử dụng, loại bỏ hoặc thay thế bằng thuốc có chi phí thấp hơn và hiệu quả tương đương, đồng thời tăng cường giám sát đơn thuốc và tồn kho.

4. Tỷ lệ sử dụng thuốc sản xuất trong nước ảnh hưởng thế nào đến chi phí?
   Thuốc sản xuất trong nước thường có giá thấp hơn do giảm chi phí vận chuyển và thuế nhập khẩu, giúp bệnh viện chủ động nguồn cung và tiết kiệm ngân sách.

5. Phân tích ABC/VEN có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
   Có, đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả trong quản lý thuốc tại nhiều bệnh viện, giúp tối ưu hóa danh mục thuốc và chi phí sử dụng thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật từng địa phương.

Kết luận

• Bệnh viện đa khoa Vạn Phúc 2 năm 2022 sử dụng 858 khoản mục thuốc hóa dược với tổng giá trị khoảng 12 tỷ đồng, không sử dụng thuốc cổ truyền.

• Thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn và nhóm hocmon chiếm tỷ trọng lớn trong danh mục thuốc sử dụng.

• Thuốc generic chiếm ưu thế về số lượng và giá trị sử dụng, góp phần tiết kiệm chi phí.

• Phân tích ABC/VEN cho thấy nhóm thuốc hạng A và nhóm V cần được ưu tiên quản lý, trong khi nhóm AN cần hạn chế để tối ưu ngân sách.

• Đề xuất các giải pháp quản lý thuốc hợp lý, tăng cường sử dụng thuốc nội địa và đào tạo nhân viên y tế nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc tại bệnh viện.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong năm 2023, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ, cập nhật danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật và nguồn lực bệnh viện.

Call to action: Ban lãnh đạo và khoa Dược bệnh viện cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các khuyến nghị, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm với các cơ sở y tế khác nhằm nâng cao chất lượng quản lý thuốc toàn ngành.