Phân Tích Tình Hình Sử Dụng Thuốc Điều Trị Tăng Huyết Áp Trên Bệnh Nhân Ngoại Trú Tại Bệnh Viện Đa Khoa Huyện Nghi Lộc

• Tác giả: Hồ Thị Hồng
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Liên Hương
• Trường học: Trường Đại Học Dược Hà Nội
• Chuyên ngành: Dược lý - Dược lâm sàng
• Đề tài: Phân Tích Tình Hình Sử Dụng Thuốc Điều Trị Tăng Huyết Áp Tại Bệnh Viện Đa Khoa Huyện Nghi Lộc
• Loại tài liệu: Luận Văn Dược Sĩ Chuyên Khoa Cấp I
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đại cương về bệnh tăng huyết áp
• 1.2. Dịch tễ bệnh tăng huyết áp
• 1.3. Phân độ tăng huyết áp
• 1.4. Chẩn đoán tăng huyết áp
• 1.5. Đánh giá lâm sàng và tổn thương cơ quan đích
• 1.6. Phân tầng nguy cơ ở bệnh nhân THA
• 1.7. Tổng quan về điều trị tăng huyết áp
• 1.8. Nguyên tắc và mục tiêu điều trị
• 1.9. Huyết áp mục tiêu
• 1.10. Điều trị THA can thiệp không thuốc
• 1.11. Điều trị THA can thiệp bằng thuốc
• 1.12. Phác đồ điều trị tăng huyết áp
• 1.13. Một vài nét về quản lý bệnh nhân tăng huyết áp tại bệnh viện đa khoa huyện Nghi Lộc
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Mẫu nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Quy trình thu thập thông tin
• 2.6. Nội dung nghiên cứu
• 3. PHÂN TÍCH ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN VÀ ĐẶC ĐIỂM THUỐC ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP TRÊN BỆNH NHÂN TRONG MẪU NGHIÊN CỨU
• 4. PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT HUYẾT ÁP CỦA BỆNH NHÂN TRONG VÒNG 6 THÁNG ĐIỀU TRỊ
• 5. BÀN LUẬN
• 5.1. Bàn luận về đặc điểm bệnh nhân và thực trạng sử dụng thuốc trên bệnh nhân tăng huyết áp điều trị ngoại trú
• 5.2. Bàn luận về đặc điểm của bệnh nhân
• 5.3. Bàn luận về sử dụng các thuốc trên bệnh nhân THA
• 5.4. Bàn luận về hiệu quả kiểm soát huyết áp và thay đổi phác đồ điều trị theo huyết áp của bệnh nhân trong vòng 6 tháng điều trị
• 5.5. Bàn luận về hiệu quả kiểm soát huyết áp
• 5.6. Bàn luận về thay đổi phác đồ điều trị theo huyết áp
• 5.7. Hạn chế của nghiên cứu
• 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Tăng Huyết Áp Cách Tiếp Cận Điều Trị Hiện Đại

Tăng huyết áp (THA) là một bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến gần một tỷ người trên toàn thế giới. Theo ước tính của Hội Tim mạch Châu Âu và Hội Tăng huyết áp Châu Âu (ESC/ESH), tỷ lệ tăng huyết áp toàn cầu là 1,13 tỷ người. Tại Việt Nam, tỷ lệ THA ngày càng gia tăng, theo điều tra mới nhất của hội tim mạch học Việt Nam năm 2016, khoảng 48% người Việt Nam mắc bệnh THA. Việc điều trị tăng huyết áp có thể làm giảm được khoảng 35-40% nguy cơ đột quỵ, 20-25% nguy cơ nhồi máu cơ tim, và giảm nguy cơ suy tim hơn 50%. Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc tiếp nhận khám và điều trị cho nhiều bệnh nhân THA, đặt ra yêu cầu phân tích tình hình để nâng cao chất lượng điều trị. Nghiên cứu này tập trung vào việc sử dụng thuốc trên bệnh nhân ngoại trú, nhằm tối ưu hóa phác đồ và cải thiện hiệu quả kiểm soát huyết áp.

1.1. Dịch Tễ Học Tăng Huyết Áp Tình Hình Toàn Cầu và Việt Nam

Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh tim mạch và tử vong sớm trên toàn thế giới. Số lượng người trưởng thành mắc THA tăng từ 594 triệu người năm 1975 lên 1,13 tỷ người năm 2015. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc THA đang gia tăng một cách nhanh chóng và có xu hướng tăng theo từng năm. Theo thống kê năm 2015 của Hội tim mạch học Việt Nam, trên 5.454 người trưởng thành từ 25 tuổi trở lên trong quần thể 44 triệu người tại 8 tỉnh thành trên toàn quốc mắc THA, có 69% chưa kiểm soát được.

1.2. Định Nghĩa và Phân Loại Tăng Huyết Áp Cập Nhật Mới Nhất

Theo Khuyến cáo về chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp năm 2022, THA được định nghĩa khi mức huyết áp điều trị cho thấy có lợi một cách rõ ràng so với nguy cơ có hại qua các chứng cứ của các thử nghiệm lâm sàng. Chẩn đoán THA khi đo HA phòng khám có HATT ≥ 140mmHg và/hoặc HATTr ≥ 90mmHg. Huyết áp được khuyến cáo phân theo HA tối ưu, bình thường, bình thường cao hoặc THA từ độ 1 đến độ 3 theo HA phòng khám.

II. Thách Thức Điều Trị THA Đánh Giá Thực Trạng Tại Nghi Lộc

Việc điều trị tăng huyết áp gặp nhiều thách thức, đặc biệt trong bối cảnh bệnh viện đa khoa huyện Nghi Lộc. Các yếu tố như tuân thủ điều trị, chi phí thuốc điều trị, tác dụng phụ của thuốc và tương tác thuốc ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kiểm soát huyết áp. Nghiên cứu cần đánh giá việc sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp trên bệnh nhân có bệnh mắc kèm, đồng thời phân tích hiệu quả kiểm soát huyết áp trong vòng 6 tháng điều trị. Mục tiêu là xác định các vấn đề còn tồn tại và đề xuất giải pháp cải thiện chất lượng điều trị.

2.1. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Kiểm Soát Huyết Áp Tuân Thủ và Chi Phí

Tuân thủ điều trị là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị tăng huyết áp. Chi phí thuốc và các dịch vụ y tế cũng là một rào cản lớn, đặc biệt đối với bệnh nhân có thu nhập thấp. Cần có các biện pháp hỗ trợ bệnh nhân về mặt tài chính và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc tuân thủ phác đồ điều trị.

2.2. Bệnh Mắc Kèm và Lựa Chọn Thuốc Điều Trị THA Thách Thức Lâm Sàng

Bệnh nhân tăng huyết áp thường có các bệnh mắc kèm như đái tháo đường, bệnh tim mạch, bệnh thận mạn tính. Việc lựa chọn thuốc điều trị tăng huyết áp trên bệnh nhân có bệnh mắc kèm đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Tương tác thuốc và tác dụng phụ cũng là những vấn đề cần được quan tâm.

2.3. Dược Lâm Sàng và Vai Trò Của Dược Sĩ Tối Ưu Hóa Điều Trị THA

Dược lâm sàng đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa điều trị tăng huyết áp. Dược sĩ lâm sàng có thể tham gia vào quá trình lựa chọn thuốc, tư vấn cho bệnh nhân về cách sử dụng thuốc và theo dõi tác dụng phụ. Sự phối hợp giữa bác sĩ và dược sĩ sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm thiểu rủi ro cho bệnh nhân.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Sử Dụng Thuốc Điều Trị THA Tại Nghi Lộc

Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích tình hình sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc. Đối tượng nghiên cứu là bệnh nhân ngoại trú được chẩn đoán tăng huyết áp và đang sử dụng thuốc điều trị. Phương pháp nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang, thu thập dữ liệu từ hồ sơ bệnh án và phỏng vấn bệnh nhân. Các thông tin được thu thập bao gồm: đặc điểm bệnh nhân, loại thuốc sử dụng, liều dùng, hiệu quả kiểm soát huyết áp, và tác dụng phụ của thuốc. Dữ liệu được phân tích thống kê để đánh giá thực trạng sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp và các yếu tố ảnh hưởng.

3.1. Thiết Kế Nghiên Cứu và Đối Tượng Tham Gia Tiêu Chí Chọn Mẫu

Thiết kế nghiên cứu là mô tả cắt ngang, thu thập dữ liệu từ hồ sơ bệnh án và phỏng vấn bệnh nhân ngoại trú điều trị tăng huyết áp tại phòng khám Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc. Tiêu chuẩn lựa chọn bao gồm bệnh nhân được chẩn đoán THA và đang sử dụng thuốc. Tiêu chuẩn loại trừ là bệnh nhân có THA thứ phát hoặc tham gia các nghiên cứu lâm sàng khác.

3.2. Thu Thập và Xử Lý Dữ Liệu Các Chỉ Số Đánh Giá Hiệu Quả

Dữ liệu được thu thập từ hồ sơ bệnh án và phỏng vấn bệnh nhân, bao gồm thông tin về đặc điểm bệnh nhân, loại thuốc sử dụng, liều dùng, hiệu quả kiểm soát huyết áp, và tác dụng phụ của thuốc. Hiệu quả kiểm soát huyết áp được đánh giá dựa trên chỉ số huyết áp tâm thu (HATT) và huyết áp tâm trương (HATTr) tại các thời điểm khác nhau trong quá trình điều trị. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm thống kê SPSS.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Thực Trạng Sử Dụng Thuốc Điều Trị Tăng Huyết Áp

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt đáng kể trong việc sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp giữa các nhóm bệnh nhân. Một số bệnh nhân được điều trị theo đúng phác đồ điều trị, trong khi một số khác lại không. Tỷ lệ bệnh nhân đạt huyết áp mục tiêu còn thấp, cho thấy cần có những can thiệp để cải thiện hiệu quả điều trị. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tuân thủ điều trị là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kiểm soát huyết áp.

4.1. Phân Tích Đặc Điểm Bệnh Nhân Tuổi Tác Bệnh Mắc Kèm và Lối Sống

Nghiên cứu phân tích đặc điểm bệnh nhân như tuổi tác, giới tính, chỉ số khối cơ thể (BMI), bệnh mắc kèm (đái tháo đường, bệnh tim mạch), và lối sống (hút thuốc, uống rượu). Kết quả cho thấy có mối liên quan giữa các yếu tố này và hiệu quả điều trị tăng huyết áp.

4.2. Các Nhóm Thuốc Được Sử Dụng Ưu Nhược Điểm Của Từng Loại

Nghiên cứu thống kê các nhóm thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị tăng huyết áp, bao gồm: thuốc ức chế men chuyển (ƯCMC), thuốc chẹn thụ thể angiotensin (CTTA), thuốc chẹn kênh canxi (CKCa), thuốc lợi tiểu, và thuốc chẹn beta. Ưu nhược điểm của từng loại thuốc được phân tích để đưa ra khuyến cáo lựa chọn phù hợp.

4.3. Hiệu Quả Kiểm Soát Huyết Áp Theo Thời Gian Đánh Giá và Thay Đổi Phác Đồ

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả kiểm soát huyết áp theo thời gian (0, 3, 6 tháng) dựa trên chỉ số HATT và HATTr. Phân tích sự thay đổi phác đồ điều trị trên bệnh nhân đã đạt và chưa đạt huyết áp mục tiêu để đánh giá tính hợp lý của việc điều chỉnh thuốc.

V. Bàn Luận Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Tới Điều Trị Tăng Huyết Áp

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc. Các kết quả cho thấy cần có những giải pháp đồng bộ để cải thiện hiệu quả điều trị, bao gồm: nâng cao nhận thức của bệnh nhân về bệnh tăng huyết áp và tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị, cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế và thuốc điều trị, và tăng cường vai trò của dược sĩ lâm sàng trong quá trình điều trị.

5.1. So Sánh Kết Quả Với Các Nghiên Cứu Khác Điểm Tương Đồng và Khác Biệt

Kết quả nghiên cứu được so sánh với các nghiên cứu khác trên thế giới và tại Việt Nam để xác định điểm tương đồng và khác biệt. Điều này giúp đánh giá mức độ phù hợp của phác đồ điều trị và thực hành kê đơn tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc.

5.2. Hạn Chế Của Nghiên Cứu và Đề Xuất Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu có một số hạn chế, chẳng hạn như thiết kế cắt ngang và cỡ mẫu nhỏ. Các nghiên cứu tiếp theo nên sử dụng thiết kế dọc và cỡ mẫu lớn hơn để đánh giá tác động của các can thiệp cải thiện hiệu quả điều trị tăng huyết áp.

VI. Kết Luận và Kiến Nghị Tối Ưu Hóa Điều Trị Tăng Huyết Áp Tại Nghi Lộc

Nghiên cứu này cung cấp những thông tin quan trọng về tình hình sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc. Dựa trên kết quả nghiên cứu, các kiến nghị được đưa ra nhằm tối ưu hóa điều trị tăng huyết áp, bao gồm: cập nhật phác đồ điều trị theo hướng dẫn mới nhất, tăng cường tư vấn cho bệnh nhân về lối sống và tuân thủ điều trị, và cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế và thuốc điều trị.

6.1. Cập Nhật Phác Đồ Điều Trị Dựa Trên Bằng Chứng và Hướng Dẫn Mới Nhất

Cần cập nhật phác đồ điều trị tăng huyết áp dựa trên bằng chứng khoa học mới nhất và hướng dẫn của các tổ chức y tế uy tín. Điều này đảm bảo rằng bệnh nhân được điều trị bằng các thuốc hiệu quả và an toàn nhất.

6.2. Tăng Cường Tư Vấn cho Bệnh Nhân Lối Sống và Tuân Thủ Điều Trị

Tăng cường tư vấn cho bệnh nhân về lối sống lành mạnh (chế độ ăn uống, tập thể dục, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu) và tầm quan trọng của việc tuân thủ phác đồ điều trị. Điều này giúp bệnh nhân chủ động tham gia vào quá trình điều trị và cải thiện hiệu quả kiểm soát huyết áp.

6.3. Cải Thiện Khả Năng Tiếp Cận Dịch Vụ Y Tế và Thuốc Điều Trị

Cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế và thuốc điều trị cho bệnh nhân tăng huyết áp. Điều này bao gồm giảm chi phí thuốc, tăng cường bảo hiểm y tế, và mở rộng mạng lưới các cơ sở y tế tuyến dưới.

Tổng quan nghiên cứu

Tăng huyết áp (THA) là một bệnh lý phổ biến toàn cầu, ảnh hưởng đến khoảng 1,13 tỷ người theo ước tính của Hội Tim mạch Châu Âu và Hội Tăng huyết áp Châu Âu. Tỷ lệ mắc THA dự kiến sẽ tăng lên 1,56 tỷ người vào năm 2025, trong đó các nước đang phát triển chiếm phần lớn. Tại Việt Nam, tỷ lệ người mắc THA ngày càng gia tăng, với gần 48% người trưởng thành bị ảnh hưởng theo điều tra của Hội Tim mạch học Việt Nam năm 2016. THA là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do các biến cố tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim và suy tim. Việc kiểm soát huyết áp hiệu quả có thể giảm nguy cơ đột quỵ khoảng 35-40%, giảm nhồi máu cơ tim 20-25% và giảm suy tim hơn 50%.

Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, là bệnh viện tuyến huyện hạng II với quy mô 350 giường, tiếp nhận hàng trăm bệnh nhân mỗi ngày, trong đó tỷ lệ bệnh nhân THA ngoại trú chiếm phần đáng kể. Nghiên cứu này nhằm phân tích tình hình sử dụng thuốc điều trị THA trên bệnh nhân ngoại trú tại phòng khám bệnh viện trong khoảng thời gian từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2022. Mục tiêu cụ thể gồm: (1) phân tích đặc điểm bệnh nhân và đặc điểm sử dụng thuốc điều trị THA; (2) đánh giá hiệu quả kiểm soát huyết áp và thay đổi phác đồ điều trị theo hiệu quả trên bệnh nhân ngoại trú. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng điều trị, góp phần giảm thiểu biến chứng và tử vong do THA tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về bệnh tăng huyết áp, bao gồm:

• Định nghĩa và phân độ THA: THA được chẩn đoán khi huyết áp tâm thu (HATT) ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) ≥ 90 mmHg. Phân độ THA theo mức huyết áp tại phòng khám từ độ 1 đến độ 3, cùng với phân tầng nguy cơ dựa trên các yếu tố nguy cơ tim mạch và tổn thương cơ quan đích.

• Nguyên tắc và mục tiêu điều trị THA: Mục tiêu là đạt huyết áp mục tiêu cá nhân hóa, giảm tối đa nguy cơ tim mạch lâu dài. Điều trị bao gồm thay đổi lối sống và sử dụng thuốc hạ áp phù hợp với từng nhóm bệnh nhân.

• Các nhóm thuốc điều trị THA: Năm nhóm thuốc chính gồm ức chế men chuyển (ƯCMC), chẹn kênh calci (CKCa), chẹn thụ thể angiotensin (CTTA), lợi tiểu và chẹn beta. Phác đồ điều trị ưu tiên phối hợp thuốc để tăng hiệu quả kiểm soát huyết áp.

• Đánh giá hiệu quả điều trị: Dựa trên tỷ lệ bệnh nhân đạt huyết áp mục tiêu theo khuyến cáo của Hội Tim mạch học Việt Nam năm 2022, cùng với việc theo dõi thay đổi phác đồ điều trị.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả theo dõi dọc trên 185 bệnh nhân THA ngoại trú tại phòng khám Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc từ tháng 01 đến tháng 06 năm 2022.

• Cỡ mẫu và chọn mẫu: Mẫu thuận tiện, không xác suất, thu thập toàn bộ bệnh nhân tái khám ít nhất 4 lần trong 6 tháng, trên 18 tuổi, không bao gồm phụ nữ có thai hoặc cho con bú.

• Nguồn dữ liệu: Thông tin thu thập từ hồ sơ bệnh án ngoại trú, phần mềm quản lý bệnh viện và phiếu thu thập thông tin tại các thời điểm T1 (tháng 1) đến T6 (tháng 6).

• Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả (tỷ lệ phần trăm, trung bình ± độ lệch chuẩn), phân tích ANOVA để so sánh huyết áp qua các thời điểm. Ý nghĩa thống kê được xác định khi p < 0,05.

• Nội dung thu thập: Đặc điểm lâm sàng (tuổi, giới, bệnh mắc kèm), kết quả xét nghiệm cận lâm sàng (lipid máu, glucose, creatinin), thông tin sử dụng thuốc (tên thuốc, liều dùng, phác đồ), và kết quả huyết áp tại từng thời điểm.

• Timeline nghiên cứu: Theo dõi liên tục trong 6 tháng, đánh giá hiệu quả điều trị và thay đổi phác đồ thuốc qua từng tháng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm bệnh nhân: Trong 185 bệnh nhân, nam chiếm 55,7%, nữ 44,3%. Tuổi trung bình 63,8 ± 7,6, trong đó 27,6% trên 70 tuổi. Bệnh mắc kèm phổ biến là rối loạn lipid máu (47,6%), đái tháo đường (28,6%) và bệnh mạch vành (4,8%).

2. Kiểm soát huyết áp ban đầu: Tại thời điểm T1, chỉ 25,9% bệnh nhân đạt huyết áp mục tiêu, với huyết áp tâm thu trung bình 149,3 ± 17,0 mmHg và tâm trương 96,6 ± 9,2 mmHg. Tỷ lệ kiểm soát huyết áp thấp hơn ở nhóm tuổi 18-69 so với nhóm ≥ 70 tuổi.

3. Sử dụng thuốc điều trị: Tổng cộng 17 thuốc điều trị THA được kê đơn, gồm 12 thuốc đơn hoạt chất và 5 thuốc phối hợp. Nhóm thuốc ức chế men chuyển được sử dụng nhiều nhất (54,1%), tiếp theo là chẹn kênh calci (42,4%), chẹn thụ thể angiotensin (39,4%), lợi tiểu (20,2%) và chẹn beta (3,4%). Phác đồ phối hợp 2 thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất (53,8%-60,1%) trong 6 tháng.

4. Hiệu quả kiểm soát huyết áp trong 6 tháng: Tỷ lệ bệnh nhân đạt huyết áp mục tiêu tăng từ 25,9% (T1) lên 35,1% (T6). Huyết áp tâm thu và tâm trương trung bình không có sự khác biệt đáng kể qua các thời điểm (p > 0,05).

5. Thay đổi phác đồ điều trị: Không có bệnh nhân duy trì phác đồ liên tục trong 6 tháng. Đa số thay đổi phác đồ 2-3 lần (24,6% và 45,6%). Trên bệnh nhân đạt huyết áp mục tiêu, khoảng 50,5%-67,9% giữ phác đồ ổn định, còn lại có thay đổi thuốc. Trên bệnh nhân chưa đạt mục tiêu, 52,5%-61,9% được thay đổi thuốc, tuy nhiên vẫn có tỷ lệ giảm thuốc không hợp lý.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng kiểm soát huyết áp còn hạn chế tại bệnh viện đa khoa huyện Nghi Lộc, với tỷ lệ đạt huyết áp mục tiêu dưới 40% trong 6 tháng theo dõi. Điều này tương đồng với các báo cáo trong nước và quốc tế cho thấy kiểm soát huyết áp vẫn là thách thức lớn. Việc sử dụng thuốc chủ yếu tập trung vào nhóm ức chế men chuyển và chẹn kênh calci phù hợp với khuyến cáo hiện hành, tuy nhiên tỷ lệ sử dụng chẹn beta thấp có thể do chỉ định hạn chế hoặc tác dụng phụ.

Phác đồ phối hợp 2 thuốc được ưu tiên nhằm tăng hiệu quả kiểm soát huyết áp, phù hợp với chiến lược điều trị hiện đại. Tuy nhiên, việc thay đổi phác đồ nhiều lần có thể ảnh hưởng đến tuân thủ điều trị và hiệu quả lâu dài. Một số bệnh nhân chưa đạt huyết áp mục tiêu nhưng vẫn giảm liều thuốc cho thấy cần cải thiện hướng dẫn điều trị và theo dõi sát sao hơn.

Ngoài ra, tỷ lệ bệnh nhân có bệnh mắc kèm như rối loạn lipid máu và đái tháo đường cao, đòi hỏi lựa chọn thuốc điều trị phù hợp để tránh tương tác và tăng hiệu quả điều trị toàn diện. Kết quả cũng cho thấy nhóm tuổi cao có tỷ lệ kiểm soát huyết áp tốt hơn, có thể do tuân thủ điều trị tốt hơn hoặc được theo dõi kỹ hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ sử dụng thuốc theo nhóm, biểu đồ thay đổi phác đồ điều trị và bảng so sánh tỷ lệ đạt huyết áp mục tiêu theo thời gian, giúp minh họa rõ nét xu hướng và hiệu quả điều trị.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và cập nhật kiến thức cho cán bộ y tế về hướng dẫn điều trị THA, đặc biệt là lựa chọn phác đồ phù hợp với bệnh nhân có bệnh mắc kèm nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát huyết áp. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Ban Giám đốc bệnh viện và phòng đào tạo.

2. Xây dựng quy trình theo dõi và đánh giá tuân thủ điều trị cho bệnh nhân ngoại trú, bao gồm tư vấn lối sống và nhắc nhở tái khám định kỳ để giảm tỷ lệ thay đổi phác đồ không hợp lý. Thời gian: 3 tháng; Chủ thể: Khoa Dược, Khoa Khám bệnh.

3. Tăng cường cung ứng thuốc ổn định và đa dạng các nhóm thuốc điều trị THA, đặc biệt thuốc phối hợp liều cố định để thuận tiện cho bệnh nhân và giảm thay đổi phác đồ. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Vật tư - Trang thiết bị y tế.

4. Phát triển chương trình giáo dục sức khỏe cho bệnh nhân THA, tập trung vào tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị và thay đổi lối sống lành mạnh nhằm nâng cao tỷ lệ kiểm soát huyết áp. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Khoa Dược lâm sàng, phòng khám ngoại trú.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ lâm sàng và dược sĩ lâm sàng: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tế về đặc điểm bệnh nhân và hiệu quả điều trị, giúp cải thiện lựa chọn thuốc và phác đồ điều trị phù hợp.

2. Quản lý bệnh viện và phòng khám: Thông tin về tỷ lệ tái khám, tuân thủ điều trị và thay đổi phác đồ hỗ trợ xây dựng chính sách quản lý bệnh nhân ngoại trú hiệu quả.

3. Nhà nghiên cứu y học và dược học: Cơ sở dữ liệu thực nghiệm để phát triển các nghiên cứu sâu hơn về điều trị THA và các bệnh mắc kèm tại Việt Nam.

4. Cơ quan y tế công cộng và hoạch định chính sách: Thông tin về tình hình sử dụng thuốc và hiệu quả kiểm soát huyết áp giúp xây dựng chương trình can thiệp và chính sách y tế phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao tỷ lệ kiểm soát huyết áp ở bệnh nhân ngoại trú còn thấp?
   Nguyên nhân bao gồm tuân thủ điều trị chưa tốt, thay đổi phác đồ nhiều lần, thiếu ổn định trong cung ứng thuốc và chưa tối ưu hóa phác đồ điều trị theo bệnh mắc kèm.

2. Nhóm thuốc nào được sử dụng phổ biến nhất trong điều trị THA tại bệnh viện?
   Nhóm ức chế men chuyển chiếm tỷ lệ sử dụng cao nhất (54,1%), tiếp theo là chẹn kênh calci (42,4%) và chẹn thụ thể angiotensin (39,4%).

3. Việc thay đổi phác đồ điều trị ảnh hưởng thế nào đến hiệu quả kiểm soát huyết áp?
   Thay đổi phác đồ nhiều lần có thể làm giảm sự tuân thủ của bệnh nhân, gây khó khăn trong kiểm soát huyết áp ổn định và tăng nguy cơ biến chứng.

4. Làm thế nào để nâng cao tỷ lệ bệnh nhân đạt huyết áp mục tiêu?
   Cần kết hợp điều trị thuốc phù hợp, tư vấn thay đổi lối sống, theo dõi sát sao và đảm bảo cung ứng thuốc ổn định, đồng thời giáo dục bệnh nhân về tầm quan trọng của tuân thủ điều trị.

5. Tại sao bệnh nhân có bệnh mắc kèm như đái tháo đường cần lựa chọn thuốc điều trị THA đặc biệt?
   Bệnh mắc kèm ảnh hưởng đến lựa chọn thuốc để tránh tương tác và tác dụng phụ, đồng thời giúp kiểm soát đồng thời các yếu tố nguy cơ tim mạch, nâng cao hiệu quả điều trị toàn diện.

Kết luận

• Tỷ lệ bệnh nhân ngoại trú tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc đạt huyết áp mục tiêu còn thấp, chỉ khoảng 35% sau 6 tháng điều trị.
• Nhóm thuốc ức chế men chuyển và chẹn kênh calci được sử dụng phổ biến nhất, phù hợp với khuyến cáo hiện hành.
• Phác đồ phối hợp 2 thuốc chiếm ưu thế, tuy nhiên việc thay đổi phác đồ nhiều lần có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
• Bệnh nhân có bệnh mắc kèm như rối loạn lipid máu và đái tháo đường chiếm tỷ lệ cao, đòi hỏi lựa chọn thuốc điều trị phù hợp và theo dõi chặt chẽ.
• Cần triển khai các giải pháp nâng cao tuân thủ điều trị, ổn định cung ứng thuốc và đào tạo cán bộ y tế để cải thiện hiệu quả kiểm soát huyết áp.

Next steps: Thực hiện các đề xuất cải tiến quy trình điều trị và theo dõi bệnh nhân trong 6-12 tháng tiếp theo, đồng thời mở rộng nghiên cứu để đánh giá tác động lâu dài.

Call-to-action: Các chuyên gia y tế và quản lý bệnh viện nên áp dụng kết quả nghiên cứu để tối ưu hóa chiến lược điều trị THA, góp phần giảm gánh nặng bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.