Phân Tích Danh Mục Thuốc Đã Sử Dụng Tại Bệnh Viện Đa Khoa Hưng Hà Năm 2021

• Tác giả: Nguyễn Thị Dung
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Phương Thúy
• Trường học: Trường Đại học Dược Hà Nội
• Chuyên ngành: Tổ chức quản lý dược
• Đề tài: Phân Tích Danh Mục Thuốc Đã Sử Dụng Tại Bệnh Viện Đa Khoa Hưng Hà Năm 2021
• Loại tài liệu: Luận văn dược sĩ chuyên khoa cấp I
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Một số phương pháp phân tích danh mục thuốc
• 1.2. Phương pháp phân tích nhóm điều trị
• 1.3. Phương pháp phân tích ABC
• 1.4. Phương pháp phân tích VEN
• 1.5. Phương pháp phân tích ma trận ABC/VEN
• 1.6. Thực trạng sử dụng thuốc ở các bệnh viện tuyến huyện tại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng, thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5. Các biến số nghiên cứu
• 2.6. Thiết kế nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.8. Mẫu nghiên cứu
• 2.9. Xử lý và phân tích số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021
• 3.2. Cơ cấu danh mục thuốc theo nguồn gốc thuốc hóa dược, thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền
• 3.3. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo hệ điều trị nội trú, ngoại trú
• 3.4. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý
• 3.5. Cơ cấu danh mục thuốc theo nguồn gốc xuất xứ
• 3.6. Cơ cấu danh mục thuốc thuốc nhập khẩu có hoạt chất trong Thông tư 03/2019/TT-BYT
• 3.7. Cơ cấu danh mục thuốc hóa dược theo thành phần thuốc
• 3.8. Cơ cấu thuốc biệt dược gốc và thuốc Generic trong danh mục thuốc sử dụng năm 2021
• 3.9. Cơ cấu thuốc sử dụng theo đường dùng của thuốc
• 3.10. Phân tích danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện năm 2021 theo phương pháp ABC, VEN và ABC/VEN
• 3.11. Phân tích danh mục thuốc bệnh viện đã sử dụng theo phương pháp phân tích ABC
• 3.12. Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng tại bệnh viện theo phương pháp phân tích VEN
• 3.13. Phân tích ma trận ABC/VEN
• 3.14. Phân tích danh mục các thuốc thuộc phân nhóm AN
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021
• 4.2. Cơ cấu danh mục thuốc theo nguồn gốc hóa dược, thuốc từ dược liệu, thuốc cổ truyền
• 4.3. Cơ cấu danh mục thuốc sử dụng theo hệ điều trị nội trú, ngoại trú
• 4.4. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý
• 4.5. Cơ cấu danh mục thuốc theo xuất xứ
• 4.6. Cơ cấu danh mục thuốc thuốc nhập khẩu có hoạt chất trong Thông tư 03/2019/TT-BYT
• 4.7. Về cơ cấu thuốc đơn thành phần, đa thành phần
• 4.8. Cơ cấu thuốc biệt dược gốc và thuốc Generic trong danh mục thuốc sử dụng năm 2021
• 4.9. Về cơ cấu thuốc sử dụng theo đường dùng
• 4.10. Phân tích danh mục thuốc sử dụng tại bệnh viện năm 2021 theo phương pháp ABC, VEN và ABC/VEN
• 4.11. Về phân tích ABC
• 4.12. Phân tích VEN và phân tích ma trận ABC/VEN
• 4.13. Hạn chế của đề tài
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Phân Tích Danh Mục Thuốc Bệnh Viện Hưng Hà

Bài viết này đi sâu vào phân tích danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021. Việc quản lý danh mục thuốc hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời các loại thuốc thiết yếu, phục vụ công tác khám chữa bệnh. Mục tiêu là đánh giá cơ cấu, thành phần, chi phí và hiệu quả sử dụng thuốc. Phân tích này sử dụng các phương pháp như phân tích ABC/VEN, giúp xác định các nhóm thuốc cần ưu tiên và tối ưu hóa chi phí. Kết quả sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho Hội đồng Thuốc và Điều trị trong việc xây dựng và điều chỉnh danh mục thuốc bệnh viện.

1.1. Giới thiệu về Bệnh Viện Đa Khoa Hưng Hà

Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà là bệnh viện hạng II tuyến huyện thuộc tỉnh Thái Bình. Theo tài liệu nghiên cứu, bệnh viện có 220 giường bệnh kế hoạch, 338 giường thực kê và 205 nhân viên, có nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân trên địa bàn và các khu vực lân cận. Bệnh viện đã triển khai hoạt động của Hội đồng Thuốc và Điều trị từ năm 2013 để tăng cường sử dụng thuốc hợp lý, an toàn. Tuy nhiên, công tác cung ứng và quản lý thuốc vẫn còn nhiều khó khăn.

1.2. Tầm quan trọng của Phân Tích Danh Mục Thuốc

Phân tích danh mục thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Hội đồng Thuốc và Điều trị có cái nhìn tổng quan về tình hình sử dụng thuốc tại bệnh viện. Theo nghiên cứu, việc phân tích này giúp phát hiện ra các bất cập trong sử dụng thuốc, xác định các thuốc thiết yếu cần cung ứng và đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc. Việc chưa có nghiên cứu nào phân tích danh mục thuốc tại bệnh viện Hưng Hà là lý do chính để thực hiện đề tài này.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Danh Mục Thuốc Bệnh Viện 2021

Việc quản lý danh mục thuốc trong bệnh viện, đặc biệt trong bối cảnh năm 2021, đối mặt với nhiều thách thức. Đó là tình trạng sử dụng thuốc không hợp lý, gây lãng phí và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Sự đa dạng về chủng loại thuốc trên thị trường cũng tạo ra áp lực cạnh tranh, dẫn đến việc sử dụng thuốc không an toàn. Để giải quyết vấn đề này, cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ, đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc và xây dựng quy trình lựa chọn thuốc bệnh viện một cách khoa học. Cần có sự tham gia tích cực của dược sĩ lâm sàng trong việc tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc.

2.1. Tình trạng Sử Dụng Thuốc Không Hợp Lý

Việc sử dụng thuốc không hợp lý là một trong những nguyên nhân chính gây ra tăng chi phí điều trị và giảm chất lượng điều trị. Theo tài liệu nghiên cứu, việc sử dụng thuốc không hiệu quả và bất hợp lý trong bệnh viện là do nhiều yếu tố, bao gồm sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhà cung cấp, tình trạng lạm dụng thuốc và thiếu thông tin về sử dụng thuốc an toàn.

2.2. Khó khăn trong Kiểm Soát Chi Phí Thuốc

Kiểm soát chi phí thuốc là một thách thức lớn đối với các bệnh viện, đặc biệt trong bối cảnh nguồn lực còn hạn chế. Theo nghiên cứu, việc sử dụng thuốc không hợp lý và tình trạng lạm dụng thuốc đã làm tăng đáng kể chi phí cho người bệnh. Cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ để đảm bảo sử dụng thuốc hiệu quả và tiết kiệm.

2.3. Yêu cầu tuân thủ Thông tư Nghị định về Dược

Các bệnh viện phải tuân thủ nghiêm ngặt các thông tư, nghị định về dược do Bộ Y tế ban hành. Việc này đòi hỏi bệnh viện phải thường xuyên cập nhật các quy định mới và áp dụng vào thực tế quản lý. Ví dụ, cần tuân thủ các quy định về đấu thầu thuốc, cung ứng thuốc và quản lý chất lượng thuốc.

III. Phương Pháp Phân Tích ABC VEN Danh Mục Thuốc Hiệu Quả

Để phân tích danh mục thuốc hiệu quả, phương pháp phân tích ABC/VEN được sử dụng rộng rãi. Phân tích ABC tập trung vào chi phí thuốc bệnh viện, phân loại thuốc theo mức độ chi phí. Phân tích VEN đánh giá mức độ thiết yếu của thuốc, chia thành nhóm thiết yếu, cần thiết và không cần thiết. Kết hợp hai phương pháp này giúp xác định các thuốc có chi phí cao nhưng ít thiết yếu, từ đó đưa ra quyết định điều chỉnh danh mục thuốc bệnh viện một cách hợp lý. Theo thông tư 21/2013/TT-BYT, phân tích ABC/VEN là bước quan trọng trong xây dựng DMTBV.

3.1. Hướng dẫn Phân Tích ABC Chi Phí Sử Dụng Thuốc

Phân tích ABC là phương pháp phân loại thuốc dựa trên chi phí sử dụng. Thuốc được chia thành ba nhóm: A (chiếm 70-80% tổng chi phí), B (chiếm 15-20% tổng chi phí) và C (chiếm 5-10% tổng chi phí). Mục tiêu là tập trung quản lý các thuốc nhóm A, vì chúng có ảnh hưởng lớn đến chi phí thuốc bệnh viện. Dữ liệu nghiên cứu cho thấy, việc kiểm soát nhóm A giúp tiết kiệm đáng kể ngân sách.

3.2. Hướng dẫn Phân Tích VEN Mức Độ Thiết Yếu Thuốc

Phân tích VEN là phương pháp phân loại thuốc dựa trên mức độ thiết yếu. Thuốc được chia thành ba nhóm: V (Vital - sống còn), E (Essential - thiết yếu) và N (Non-essential - không thiết yếu). Thuốc nhóm V cần được ưu tiên cung ứng và đảm bảo luôn có sẵn. Việc phân loại VEN đòi hỏi sự tham gia của các dược sĩ và bác sĩ để đảm bảo tính chính xác.

3.3. Bí quyết Xây dựng Ma Trận ABC VEN

Ma trận ABC/VEN là sự kết hợp giữa phân tích ABC và phân tích VEN. Ma trận này giúp xác định các thuốc có chi phí cao (nhóm A) nhưng ít thiết yếu (nhóm N), từ đó có thể loại bỏ hoặc hạn chế sử dụng. Việc xây dựng ma trận đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa dược sĩ, bác sĩ và bộ phận quản lý kho thuốc.

IV. Kết Quả Phân Tích Danh Mục Thuốc Bệnh Viện Hưng Hà Năm 2021

Nghiên cứu đã tiến hành phân tích danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021. Kết quả cho thấy cơ cấu danh mục thuốc theo nguồn gốc, nhóm tác dụng dược lý và đường dùng. Phân tích ABC xác định các thuốc có chi phí sử dụng cao nhất. Phân tích VEN đánh giá mức độ thiết yếu của từng loại thuốc. Ma trận ABC/VEN chỉ ra các thuốc cần xem xét lại việc sử dụng. Các kết quả này cung cấp cơ sở quan trọng cho việc điều chỉnh danh mục thuốc bệnh viện và nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc.

4.1. Cơ Cấu Danh Mục Thuốc theo Nguồn Gốc

Kết quả nghiên cứu cho thấy, thuốc hóa dược chiếm tỷ lệ lớn trong danh mục thuốc sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021. Theo tài liệu, thuốc hóa dược chiếm khoảng 95% số lượng và giá trị sử dụng. Thuốc có nguồn gốc dược liệu và thuốc cổ truyền chiếm tỷ lệ nhỏ hơn, khoảng 5%.

4.2. Phân tích Chi Phí Thuốc ABC tại Bệnh viện

Phân tích ABC cho thấy một số ít thuốc chiếm phần lớn chi phí thuốc bệnh viện. Theo nghiên cứu, nhóm A (các thuốc chiếm 70-80% tổng chi phí) bao gồm các kháng sinh, thuốc tim mạch và thuốc điều trị bệnh mãn tính. Việc kiểm soát sử dụng các thuốc này có thể giúp tiết kiệm đáng kể chi phí.

4.3. Đánh giá Mức Độ Thiết Yếu VEN của Thuốc

Phân tích VEN cho thấy phần lớn thuốc trong danh mục là thiết yếu (nhóm E). Theo nghiên cứu, thuốc nhóm V (sống còn) chiếm tỷ lệ nhỏ, nhưng rất quan trọng trong cấp cứu và điều trị các bệnh nguy hiểm. Việc đảm bảo cung ứng đầy đủ các thuốc nhóm V và E là ưu tiên hàng đầu.

V. Giải Pháp Tối Ưu Danh Mục Thuốc tại Bệnh Viện Đa Khoa

Dựa trên kết quả phân tích danh mục thuốc, cần có các giải pháp để tối ưu hóa danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà. Điều này bao gồm việc rà soát và loại bỏ các thuốc không cần thiết, tăng cường sử dụng thuốc generic, đàm phán giá với nhà cung cấp và xây dựng phác đồ điều trị hợp lý. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa dược sĩ, bác sĩ và bộ phận quản lý để đảm bảo hiệu quả.

5.1. Rà soát và Cập nhật Danh Mục Thuốc định kỳ

Việc rà soát và cập nhật danh mục thuốc định kỳ là rất quan trọng để đảm bảo tính phù hợp với nhu cầu điều trị và sự thay đổi của thị trường thuốc. Theo tài liệu, việc này cần được thực hiện ít nhất mỗi năm một lần, với sự tham gia của Hội đồng Thuốc và Điều trị.

5.2. Ưu tiên sử dụng Thuốc Generic chất lượng

Việc ưu tiên sử dụng thuốc generic có thể giúp giảm chi phí thuốc mà vẫn đảm bảo hiệu quả điều trị. Theo nghiên cứu, cần lựa chọn các thuốc generic có chất lượng tốt và được chứng minh tương đương sinh học với thuốc biệt dược gốc.

5.3. Tăng cường Dược Lâm Sàng và Tư vấn sử dụng thuốc

Tăng cường hoạt động dược lâm sàng và tư vấn sử dụng thuốc cho bệnh nhân là rất quan trọng để đảm bảo sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả. Theo nghiên cứu, cần có sự tham gia tích cực của dược sĩ lâm sàng trong việc tư vấn cho bác sĩ và bệnh nhân về lựa chọn thuốc, liều dùng và tương tác thuốc.

VI. Kết Luận Xu Hướng Quản Lý Danh Mục Thuốc Tương Lai

Phân tích danh mục thuốc tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021 đã cung cấp những thông tin quan trọng để tối ưu hóa việc sử dụng thuốc. Trong tương lai, cần tiếp tục theo dõi và đánh giá hiệu quả của các giải pháp đã triển khai. Cần áp dụng các công nghệ thông tin trong quản lý danh mục thuốc để nâng cao hiệu quả và minh bạch. Cần học hỏi kinh nghiệm từ các bệnh viện khác và tham gia các khóa đào tạo về dược lâm sàng để nâng cao trình độ chuyên môn.

6.1. Ứng dụng Công Nghệ Thông Tin trong Quản lý Thuốc

Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuốc có thể giúp nâng cao hiệu quả và minh bạch. Theo nghiên cứu, cần sử dụng các phần mềm quản lý thuốc để theo dõi số lượng, hạn sử dụng và chi phí thuốc. Việc này cũng giúp phát hiện sớm các vấn đề về sử dụng thuốc không hợp lý.

6.2. Đào tạo liên tục cho Dược Sĩ và Bác Sĩ

Đào tạo liên tục cho dược sĩ và bác sĩ là rất quan trọng để nâng cao trình độ chuyên môn và cập nhật kiến thức mới về sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả. Theo nghiên cứu, cần khuyến khích dược sĩ và bác sĩ tham gia các khóa đào tạo về dược lâm sàng, phác đồ điều trị và hướng dẫn điều trị.

6.3. Hướng tới Quản Lý Danh Mục Thuốc thông minh

Hướng tới quản lý danh mục thuốc thông minh là xu hướng tất yếu trong tương lai. Theo nghiên cứu, cần sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc và dự đoán nhu cầu thuốc. Việc này giúp đưa ra các quyết định quản lý chính xác và kịp thời.

Tổng quan nghiên cứu

Việc sử dụng thuốc hợp lý trong bệnh viện đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao chất lượng điều trị và giảm chi phí y tế. Tại Việt Nam, sự đa dạng về chủng loại thuốc và nhà cung cấp đã tạo thuận lợi nhưng cũng đặt ra thách thức trong quản lý và sử dụng thuốc hiệu quả. Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, với quy mô 220 giường bệnh kế hoạch và 338 giường thực kê, phục vụ hơn 102.000 lượt bệnh nhân trong năm 2021, là một trong những cơ sở y tế tuyến huyện quan trọng. Tuy nhiên, công tác quản lý danh mục thuốc (DMT) tại đây chưa được phân tích sâu sắc, dẫn đến nguy cơ sử dụng thuốc không hợp lý, gây lãng phí và tăng nguy cơ kháng thuốc.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021, áp dụng các phương pháp phân tích ABC, VEN và ma trận ABC/VEN để đánh giá hiệu quả sử dụng thuốc, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng thuốc. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ 01/01/2021 đến 31/12/2021, tập trung tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ Hội đồng thuốc và điều trị (HĐT&ĐT) xây dựng danh mục thuốc phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe và tiết kiệm chi phí điều trị.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba phương pháp phân tích danh mục thuốc chính:

• Phân tích ABC: Phân loại thuốc dựa trên tỷ trọng chi phí sử dụng, chia thành nhóm A (chiếm khoảng 80% chi phí), nhóm B (15%) và nhóm C (5%). Phương pháp này giúp xác định các thuốc chiếm phần lớn ngân sách để ưu tiên quản lý.

• Phân tích VEN: Phân loại thuốc theo mức độ cần thiết gồm Vital (V) – thuốc sống còn, Essential (E) – thuốc thiết yếu, và Non-essential (N) – thuốc không thiết yếu. Phương pháp này hỗ trợ ưu tiên mua sắm và dự trữ thuốc khi nguồn kinh phí hạn chế.

• Ma trận ABC/VEN: Kết hợp hai phương pháp trên để phân tích sâu hơn, xác định các thuốc có chi phí cao nhưng mức độ ưu tiên thấp nhằm hạn chế hoặc loại bỏ thuốc không cần thiết, đồng thời đảm bảo cung ứng thuốc quan trọng với chi phí hợp lý.

Ngoài ra, nghiên cứu còn áp dụng các khái niệm chuyên ngành như nhóm thuốc kháng sinh phân loại theo AwaRe của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phân loại thuốc theo nguồn gốc (hóa dược, dược liệu), thuốc biệt dược gốc và thuốc generic, cũng như phân loại theo đường dùng thuốc.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Số liệu được thu thập hồi cứu từ phần mềm quản lý bệnh viện VNPT HIS và các báo cáo thống kê sử dụng thuốc năm 2021 tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà.

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, hồi cứu toàn bộ các khoản mục thuốc đã sử dụng trong năm 2021.

• Cỡ mẫu: Toàn bộ 290 khoản mục thuốc (bao gồm thuốc hóa dược và thuốc có nguồn gốc dược liệu) đã sử dụng tại bệnh viện trong năm 2021.

• Phương pháp chọn mẫu: Toàn bộ dữ liệu thuốc sử dụng được thu thập đầy đủ, không chọn mẫu ngẫu nhiên nhằm đảm bảo tính toàn diện.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Microsoft Excel 2016 để xử lý, tính toán tỷ lệ phần trăm số khoản mục và giá trị sử dụng thuốc theo các nhóm phân tích ABC, VEN và ma trận ABC/VEN. Các chỉ số được tính theo công thức chuẩn, đảm bảo tính chính xác và khách quan.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2022, hoàn thiện báo cáo và luận văn năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ cấu danh mục thuốc theo nguồn gốc: Trong tổng số 290 khoản mục thuốc, thuốc hóa dược chiếm 88,3% về số lượng và 88,8% về giá trị sử dụng (GTSD), trong khi thuốc có nguồn gốc dược liệu chiếm 11,7% số lượng và 11,2% GTSD.

2. Phân bố theo hệ điều trị: Thuốc điều trị nội trú chiếm 223 khoản mục với GTSD 5.866 triệu đồng (39,74%), trong khi thuốc điều trị ngoại trú có 192 khoản mục nhưng chiếm GTSD cao hơn, khoảng 60,26%.

3. Phân tích theo nhóm tác dụng dược lý: Nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn có 54 khoản mục, chiếm 18,62% số lượng và 32,06% GTSD, là nhóm chiếm tỷ trọng lớn nhất về giá trị sử dụng. Nhóm hormone và các thuốc tác động vào hệ nội tiết đứng thứ hai với 9,31% số lượng và 22,99% GTSD. Nhóm thuốc chống rối loạn tâm thần chiếm 4,48% số lượng và 8,53% GTSD.

4. Phân tích ABC: Nhóm thuốc hạng A chiếm khoảng 12-22% số khoản mục nhưng chiếm tới gần 80% GTSD, nhóm B chiếm 15-25% số khoản mục với khoảng 15% GTSD, nhóm C chiếm khoảng 5-6% số khoản mục và 5% GTSD. Điều này phản ánh sự tập trung chi phí vào một số ít thuốc quan trọng.

5. Phân tích VEN: Thuốc nhóm V chiếm 5-24% GTSD, nhóm E chiếm 64-88%, nhóm N chiếm 5-12%. Việc sử dụng thuốc nhóm N cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh lãng phí.

6. Ma trận ABC/VEN: Nhóm AN (thuốc ít quan trọng nhưng chi phí cao) chiếm 3-4% số khoản mục và 7-9% GTSD, cho thấy cần xem xét hạn chế hoặc loại bỏ các thuốc này để tối ưu hóa ngân sách.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà chủ yếu sử dụng thuốc hóa dược, phù hợp với mô hình bệnh tật và nhu cầu điều trị. Tỷ lệ thuốc điều trị ngoại trú có giá trị sử dụng cao hơn nội trú phản ánh xu hướng điều trị ngoại trú ngày càng tăng, giúp giảm tải cho bệnh viện và tiết kiệm chi phí.

Nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn chiếm tỷ trọng lớn về giá trị sử dụng, phù hợp với mô hình bệnh tật có tỷ lệ bệnh nhiễm khuẩn cao. Việc áp dụng phân loại kháng sinh theo AwaRe giúp kiểm soát sử dụng kháng sinh, giảm nguy cơ kháng thuốc.

Phân tích ABC và VEN cho thấy sự phân bổ chi phí thuốc chưa hoàn toàn tối ưu, với một số thuốc ít cần thiết nhưng chi phí cao (nhóm AN). Điều này tương đồng với các nghiên cứu tại các bệnh viện tuyến huyện khác ở Việt Nam, cho thấy cần tăng cường quản lý danh mục thuốc.

Việc ưu tiên sử dụng thuốc generic chiếm tỷ lệ 95-97% tại bệnh viện góp phần giảm chi phí điều trị cho người bệnh, phù hợp với chính sách của Bộ Y tế. Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng thuốc nhập khẩu vẫn chiếm khoảng 27-75% GTSD, cần cân nhắc để tăng cường sử dụng thuốc sản xuất trong nước nhằm giảm phụ thuộc nhập khẩu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ phần trăm số khoản mục và giá trị sử dụng thuốc theo nhóm ABC, VEN và ma trận ABC/VEN, giúp trực quan hóa phân bố chi phí và ưu tiên quản lý thuốc.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý danh mục thuốc nhóm AN: Hạn chế hoặc loại bỏ các thuốc ít cần thiết nhưng chi phí cao trong nhóm AN để tiết kiệm ngân sách. Thời gian thực hiện trong 1 năm, do Hội đồng thuốc và điều trị chủ trì.

2. Ưu tiên sử dụng thuốc generic và sản xuất trong nước: Đẩy mạnh chính sách sử dụng thuốc generic và thuốc sản xuất trong nước nhằm giảm chi phí điều trị và tăng tính bền vững nguồn cung. Thực hiện liên tục, phối hợp giữa khoa Dược và phòng Kế hoạch tổng hợp.

3. Kiểm soát chặt chẽ sử dụng kháng sinh theo phân loại AwaRe: Tăng tỷ lệ sử dụng kháng sinh nhóm Access lên trên 60%, giảm nhóm Watch và Reserve để hạn chế kháng thuốc. Thời gian 6-12 tháng, phối hợp khoa Dược và khoa Lâm sàng.

4. Đào tạo và nâng cao nhận thức nhân viên y tế về sử dụng thuốc hợp lý: Tổ chức các khóa đào tạo định kỳ về phân tích danh mục thuốc, sử dụng thuốc hợp lý và an toàn. Thời gian 6 tháng/lần, do phòng Đào tạo và khoa Dược phối hợp thực hiện.

5. Xây dựng hệ thống giám sát và báo cáo sử dụng thuốc thường xuyên: Thiết lập quy trình giám sát, đánh giá và báo cáo định kỳ về sử dụng thuốc theo các nhóm phân tích để kịp thời điều chỉnh. Thời gian triển khai trong 1 năm, do khoa Dược và Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Hội đồng thuốc và điều trị các bệnh viện tuyến huyện: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng và điều chỉnh danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật và nguồn lực bệnh viện.

2. Quản lý dược và cán bộ khoa Dược bệnh viện: Áp dụng phương pháp phân tích ABC, VEN và ma trận ABC/VEN trong quản lý thuốc, tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc.

3. Nhà hoạch định chính sách y tế và cơ quan quản lý dược: Tham khảo để xây dựng chính sách ưu tiên sử dụng thuốc generic, thuốc sản xuất trong nước và kiểm soát sử dụng kháng sinh hợp lý.

4. Nghiên cứu sinh, học viên cao học chuyên ngành Quản lý và Kinh tế Dược: Học tập phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu thực tế và áp dụng vào các đề tài tương tự trong lĩnh vực quản lý dược.

Câu hỏi thường gặp

1. Phân tích ABC là gì và tại sao quan trọng trong quản lý thuốc?
   Phân tích ABC phân loại thuốc theo tỷ trọng chi phí sử dụng, giúp xác định nhóm thuốc chiếm phần lớn ngân sách để ưu tiên quản lý. Ví dụ, nhóm A chiếm khoảng 80% chi phí nhưng chỉ khoảng 20% số thuốc, nên tập trung kiểm soát nhóm này để tiết kiệm chi phí.

2. Phân tích VEN có vai trò gì trong lựa chọn thuốc?
   Phân tích VEN phân loại thuốc theo mức độ cần thiết (Vital, Essential, Non-essential), giúp ưu tiên mua sắm và dự trữ thuốc khi nguồn kinh phí hạn chế, đảm bảo cung ứng thuốc quan trọng cho điều trị.

3. Tại sao cần kết hợp phân tích ABC và VEN thành ma trận ABC/VEN?
   Kết hợp giúp đánh giá đồng thời chi phí và mức độ ưu tiên của thuốc, phát hiện thuốc có chi phí cao nhưng không cần thiết (nhóm AN) để hạn chế sử dụng, đồng thời đảm bảo thuốc quan trọng được cung ứng đầy đủ.

4. Tỷ lệ sử dụng thuốc generic tại Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà như thế nào?
   Thuốc generic chiếm tỷ lệ cao, khoảng 95-97% tổng số thuốc sử dụng, góp phần giảm chi phí điều trị cho người bệnh và phù hợp với chính sách của Bộ Y tế.

5. Làm thế nào để kiểm soát sử dụng kháng sinh hiệu quả?
   Áp dụng phân loại AwaRe của WHO, ưu tiên sử dụng nhóm Access (kháng sinh phổ hẹp, ít gây kháng thuốc), hạn chế nhóm Watch và Reserve để giảm nguy cơ kháng thuốc và chi phí điều trị.

Kết luận

• Bệnh viện Đa khoa Hưng Hà năm 2021 sử dụng chủ yếu thuốc hóa dược (88,3% số lượng, 88,8% GTSD), với nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn chiếm tỷ trọng lớn nhất về giá trị sử dụng (32,06%).

• Phân tích ABC cho thấy nhóm thuốc hạng A chiếm gần 80% chi phí, nhóm B và C chiếm phần còn lại, phản ánh sự tập trung chi phí vào một số ít thuốc quan trọng.

• Phân tích VEN và ma trận ABC/VEN giúp xác định thuốc cần ưu tiên và thuốc cần hạn chế, đặc biệt nhóm AN chiếm 7-9% GTSD cần được kiểm soát.

• Tỷ lệ sử dụng thuốc generic cao (95-97%) góp phần giảm chi phí điều trị, tuy nhiên cần tăng cường sử dụng thuốc sản xuất trong nước để giảm phụ thuộc nhập khẩu.

• Đề xuất các giải pháp quản lý danh mục thuốc, kiểm soát sử dụng kháng sinh, đào tạo nhân viên và xây dựng hệ thống giám sát nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc tại bệnh viện.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1 năm, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các bệnh viện tuyến huyện khác để so sánh và hoàn thiện chính sách quản lý thuốc.

Call-to-action: Các cơ sở y tế và nhà quản lý cần áp dụng phương pháp phân tích ABC/VEN trong quản lý thuốc để tối ưu hóa chi phí và nâng cao chất lượng điều trị, đồng thời tăng cường đào tạo và giám sát sử dụng thuốc hợp lý.