Phân Tích Danh Mục Thuốc Sử Dụng Tại Trung Tâm Y Tế Huyện Thuận Nam – Tỉnh Ninh Thuận Năm 2021

• Tác giả: Đạt Trung Hải Gia
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Hương
• Trường học: Trường Đại Học Dược Hà Nội
• Chuyên ngành: Tổ Chức Quản Lý Dược
• Đề tài: Phân Tích Danh Mục Thuốc Sử Dụng Tại Trung Tâm Y Tế Huyện Thuận Nam Ninh Thuận Năm 2021
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. CÁC QUY ĐỊNH VỀ SỬ DỤNG THUỐC TRONG CƠ SỞ KHÁM CHỮA BỆNH
• 1.2. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH SỬ DỤNG THUỐC
• 1.2.1. Phương pháp phân tích cơ cấu thuốc sử dụng theo nhóm tác dụng
• 1.2.2. Phương pháp phân tích ABC
• 1.2.3. Phương pháp phân tích VEN
• 1.2.4. Phương pháp phân tích ma trận ABC/VEN
• 1.3. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG THUỐC TẠI CÁC CƠ SỞ KHÁM CHỮA BỆNH HIỆN NAY
• 1.3.1. Cơ cấu danh mục theo phân loại thuốc hóa dược và Thuốc đông y, thuốc từ dược liệu
• 1.3.2. Thực trạng sử dụng thuốc theo nhóm thuốc tác dụng dược lý
• 1.3.3. Cơ cấu danh mục thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu
• 1.3.4. Thực trạng danh mục thuốc đã sử dụng theo thuốc đơn thành phần, thuốc đa thành phần
• 1.3.5. Thực trạng sử dụng thuốc biệt dược gốc và thuốc generic
• 1.3.6. Về cơ cấu thuốc sử dụng theo dạng đường dùng
• 1.3.7. Về cơ cấu thuốc sử dụng theo phân tích ABC/VEN
• 1.4. KHÁI QUÁT VỀ TRUNG TÂM Y TẾ HUYỆN THUẬN NAM, TỈNH NINH THUẬN
• 1.4.1. Tổng quan về Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam
• 1.4.2. Mô hình bệnh tật
• 1.5. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Các biến số nghiên cứu
• 2.2.2. Thiết kế nghiên cứu
• 2.2.3. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.2.4. Mẫu nghiên cứu
• 2.2.5. Xử lý và phân tích số liệu
• 2.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 2.3.1. Mô tả cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận năm 2021
• 2.3.2. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo phân loại thuốc hóa dược và thuốc đông y, thuốc từ dược liệu
• 2.3.3. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý
• 2.3.4. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm kháng sinh
• 2.3.5. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu
• 2.3.6. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo thuốc đơn thành phần, thuốc đa thành phần
• 2.3.7. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo tên generic và thuốc biệt dược gốc
• 2.3.8. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo đường dùng
• 2.3.9. Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam năm 2021 theo phương pháp ABC/VEN
• 2.3.10. Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng theo phương pháp ABC
• 2.3.11. Cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng theo nhóm tác dụng dược lý hạng A
• 2.3.12. Phân tích danh mục thuốc đã sử dụng theo phương pháp VEN
• 2.3.13. Phân tích danh mục thuốc sử dụng theo phương pháp ABC/VEN
• 2.3.14. Phân tích danh mục các thuốc thuộc phân nhóm AN, BN
• 2.3.15. Một số hạn chế của đề tài
• 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Phân Tích Danh Mục Thuốc 2021 Tại Thuận Nam

Bài viết này đi sâu vào phân tích danh mục thuốc được sử dụng tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận năm 2021. Mục tiêu là cung cấp cái nhìn tổng quan về cơ cấu, chủng loại và chi phí thuốc, từ đó đánh giá tính hợp lý và hiệu quả của việc sử dụng thuốc. Dữ liệu được thu thập và phân tích từ báo cáo sử dụng thuốc của trung tâm trong năm 2021. Việc phân tích này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng danh mục thuốc phù hợp, tối ưu hóa chi phí và nâng cao chất lượng điều trị cho bệnh nhân. Nghiên cứu này cũng giúp Hội đồng thuốc và điều trị đưa ra các quyết định sáng suốt hơn về quản lý dược lâm sàng. Dựa trên thông tư 21/2013/TT-BYT.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Phân Tích Sử Dụng Thuốc Định Kỳ

Việc phân tích sử dụng thuốc định kỳ là hoạt động thiết yếu. Nó giúp các cơ sở y tế nắm bắt được thực trạng, xu hướng sử dụng thuốc. Từ đó, điều chỉnh danh mục thuốc, phác đồ điều trị phù hợp với mô hình bệnh tật và nguồn lực hiện có. Phân tích cũng giúp phát hiện các vấn đề như sử dụng thuốc không hợp lý, lạm dụng thuốc kháng sinh, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời. Đồng thời, việc này còn giúp đánh giá hiệu quả của các can thiệp đã thực hiện, đảm bảo sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả, tiết kiệm.

1.2. Mục Tiêu Và Phạm Vi Nghiên Cứu Năm 2021 Tại Thuận Nam

Nghiên cứu tập trung vào phân tích chi phí sử dụng thuốc và cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng năm 2021 tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam. Mục tiêu chính là mô tả cơ cấu danh mục thuốc, xác định các nhóm thuốc chiếm tỷ trọng cao về chi phí và số lượng, đánh giá tính hợp lý của việc sử dụng thuốc, từ đó đưa ra các khuyến nghị nhằm tối ưu hóa quản lý thuốc và chi phí sử dụng thuốc. Phạm vi nghiên cứu bao gồm tất cả các loại thuốc (hóa dược, đông dược, tân dược) đã được sử dụng tại trung tâm trong năm 2021.

II. Thách Thức Quản Lý Danh Mục Thuốc Tại TTYT Thuận Nam

Việc quản lý danh mục thuốc hiệu quả là một thách thức lớn đối với các trung tâm y tế tuyến huyện, trong đó có Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam. Các thách thức bao gồm: nguồn lực hạn chế, danh mục thuốc chưa phù hợp với mô hình bệnh tật, tình trạng sử dụng kháng sinh không hợp lý, và khó khăn trong việc cập nhật thông tin về thuốc mới. Đồng thời, áp lực về chi phí sử dụng thuốc ngày càng tăng, đòi hỏi các trung tâm y tế phải tìm kiếm các giải pháp để sử dụng thuốc tiết kiệm và hiệu quả hơn. Ngoài ra, cần phải đảm bảo sử dụng thuốc an toàn và tuân thủ các quy định của Bộ Y tế.

2.1. Khó Khăn Trong Xây Dựng Danh Mục Thuốc Phù Hợp Thực Tế

Việc xây dựng danh mục thuốc phù hợp với nhu cầu điều trị thực tế của Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam gặp nhiều khó khăn. Thứ nhất, mô hình bệnh tật có thể thay đổi theo thời gian, đòi hỏi danh mục thuốc phải được cập nhật thường xuyên. Thứ hai, nguồn thông tin về thuốc mới còn hạn chế, gây khó khăn cho việc lựa chọn thuốc. Thứ ba, sự khác biệt về quan điểm giữa các chuyên gia lâm sàng về lựa chọn thuốc có thể dẫn đến mâu thuẫn trong quá trình xây dựng danh mục thuốc. Cuối cùng, yếu tố kinh tế dược cũng cần được xem xét để đảm bảo tính khả thi về tài chính.

2.2. Vấn Đề Sử Dụng Kháng Sinh Rộng Rãi Và Kiểm Soát Nhiễm Khuẩn

Tình trạng sử dụng kháng sinh rộng rãi và không hợp lý là một vấn đề đáng lo ngại tại nhiều cơ sở y tế, bao gồm cả Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam. Việc này có thể dẫn đến kháng kháng sinh, làm tăng chi phí điều trị và gây khó khăn cho công tác kiểm soát nhiễm khuẩn. Cần tăng cường giáo dục về sử dụng kháng sinh hợp lý cho cả nhân viên y tế và người dân, đồng thời tăng cường giám sát việc kê đơn và sử dụng kháng sinh. Bên cạnh đó, các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn tại trung tâm cần được thực hiện nghiêm ngặt để giảm nguy cơ lây nhiễm.

III. Phương Pháp ABC VEN Phân Tích Danh Mục Thuốc Hiệu Quả

Để phân tích danh mục thuốc một cách toàn diện, nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp phân tích ABC và phân tích VEN. Phân tích ABC giúp xác định các thuốc chiếm tỷ trọng lớn về chi phí, từ đó tập trung quản lý và kiểm soát chi phí hiệu quả. Phân tích VEN giúp phân loại thuốc theo mức độ cần thiết (Vital, Essential, Non-essential), từ đó ưu tiên mua sắm và sử dụng các thuốc thiết yếu. Kết hợp hai phương pháp này giúp đưa ra cái nhìn tổng quan về cơ cấu danh mục thuốc, xác định các vấn đề bất hợp lý và đề xuất các giải pháp cải thiện. Dựa trên thông tư số 21/2013/TT- BYT.

3.1. Cách Thực Hiện Phân Tích ABC Để Kiểm Soát Chi Phí

Phân tích ABC dựa trên nguyên tắc Pareto, theo đó một số ít thuốc (nhóm A) chiếm phần lớn chi phí, một số thuốc trung bình (nhóm B) chiếm tỷ trọng trung bình và phần lớn thuốc (nhóm C) chỉ chiếm một phần nhỏ chi phí. Các bước thực hiện bao gồm: thu thập dữ liệu về chi phí và số lượng sử dụng của từng loại thuốc, sắp xếp thuốc theo thứ tự chi phí từ cao xuống thấp, tính tỷ lệ phần trăm chi phí tích lũy, và phân loại thuốc vào các nhóm A, B, C dựa trên tỷ lệ này. Việc tập trung quản lý và kiểm soát chi phí đối với nhóm A sẽ mang lại hiệu quả cao nhất.

3.2. Ứng Dụng Phân Tích VEN Để Ưu Tiên Thuốc Thiết Yếu

Phân tích VEN giúp phân loại thuốc theo mức độ cần thiết, dựa trên đánh giá của các chuyên gia lâm sàng. Thuốc Vital (V) là thuốc sống còn, thiết yếu cho điều trị các bệnh nghiêm trọng. Thuốc Essential (E) là thuốc thiết yếu cho điều trị các bệnh phổ biến. Thuốc Non-essential (N) là thuốc không thiết yếu, có thể thay thế bằng các thuốc khác hoặc không thực sự cần thiết. Việc ưu tiên mua sắm và sử dụng các thuốc V và E giúp đảm bảo đáp ứng nhu cầu điều trị cơ bản của người bệnh, đặc biệt trong điều kiện nguồn lực hạn chế. Danh mục thuốc thiết yếu được công bố tại Thông tư 19/2018/TT-BYT ngày 30/08/2018.

IV. Kết Quả Phân Tích Danh Mục Thuốc Năm 2021 Tại Thuận Nam

Dựa trên dữ liệu năm 2021, kết quả phân tích danh mục thuốc tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam cho thấy một số điểm đáng chú ý. Nhóm thuốc kháng sinh chiếm tỷ trọng lớn về chi phí, cho thấy cần tăng cường kiểm soát việc sử dụng kháng sinh. Một số thuốc không thiết yếu (nhóm N) vẫn chiếm một phần đáng kể trong danh mục, cần xem xét loại bỏ hoặc thay thế bằng các thuốc hiệu quả hơn. Cơ cấu danh mục thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu chưa cân đối, cần ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước khi có thể. Thêm vào đó, việc thống kê dữ liệu cần được làm định kỳ để đảm bảo tính chính xác.

4.1. Cơ Cấu Danh Mục Thuốc Theo Phân Loại Thuốc Và Nhóm Tác Dụng

Phân tích cơ cấu danh mục thuốc theo phân loại thuốc (hóa dược, đông dược, tân dược) và nhóm tác dụng (tim mạch, tiêu hóa, hô hấp,...) giúp xác định các nhóm thuốc chiếm tỷ trọng cao về số lượng và chi phí. Kết quả cho thấy nhóm thuốc tim mạch và kháng sinh chiếm tỷ trọng lớn, phản ánh mô hình bệnh tật và tình trạng sử dụng thuốc tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam. Cần phân tích sâu hơn về việc sử dụng các thuốc này để đảm bảo tính hợp lý và hiệu quả. Điều này tuân thủ theo Thông tư 30/2018/TT-BYT.

4.2. Phân Tích ABC VEN Nhận Diện Các Thuốc Cần Ưu Tiên Và Loại Bỏ

Kết quả phân tích ABC/VEN giúp xác định các thuốc thuộc nhóm AV (chi phí cao, thiết yếu), cần ưu tiên quản lý và kiểm soát chi phí; các thuốc thuộc nhóm AN (chi phí cao, không thiết yếu), cần xem xét loại bỏ hoặc thay thế; và các thuốc thuộc nhóm CV (chi phí thấp, thiết yếu), cần đảm bảo cung ứng đầy đủ. Từ đó, Hội đồng thuốc và điều trị có thể đưa ra các quyết định sáng suốt về việc điều chỉnh danh mục thuốc, tối ưu hóa chi phí sử dụng thuốc và nâng cao chất lượng điều trị.

V. Đề Xuất Giải Pháp Quản Lý Thuốc Hiệu Quả Tại Thuận Nam

Để cải thiện công tác quản lý thuốc tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau: Xây dựng danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật và nguồn lực; Tăng cường kiểm soát việc sử dụng kháng sinh; Ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước khi có thể; Tăng cường đào tạo về sử dụng thuốc hợp lý cho nhân viên y tế; Tăng cường giám sát việc kê đơn và sử dụng thuốc; Áp dụng các công cụ kinh tế dược để đánh giá hiệu quả của các can thiệp. Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa các khoa phòng và các cơ sở y tế khác để chia sẻ thông tin và kinh nghiệm.

5.1. Xây Dựng Danh Mục Thuốc Dựa Trên Bằng Chứng Và Hướng Dẫn

Việc xây dựng danh mục thuốc cần dựa trên bằng chứng khoa học, hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế và kinh nghiệm thực tiễn. Cần xem xét các yếu tố như hiệu quả, an toàn, chi phí và khả năng cung ứng của thuốc. Nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia lâm sàng và dược sĩ để đưa ra quyết định phù hợp. Đồng thời, cần định kỳ rà soát và cập nhật danh mục thuốc để đảm bảo tính phù hợp với nhu cầu điều trị.

5.2. Tăng Cường Đào Tạo Về Sử Dụng Thuốc Hợp Lý Cho Bác Sĩ

Đào tạo về sử dụng thuốc hợp lý là một yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng điều trị và giảm chi phí. Cần tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo, tập huấn cho bác sĩ về các nguyên tắc sử dụng thuốc hợp lý, các hướng dẫn điều trị mới, và các thông tin cập nhật về thuốc. Đồng thời, cần khuyến khích bác sĩ tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học để nâng cao kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Nên có sự tham gia của dược lâm sàng để tư vấn và hỗ trợ bác sĩ trong việc lựa chọn và sử dụng thuốc.

VI. Kết Luận Hướng Đi Cho Phân Tích Và Quản Lý Thuốc Tương Lai

Nghiên cứu phân tích danh mục thuốc năm 2021 tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam đã cung cấp những thông tin quan trọng về cơ cấu, chủng loại và chi phí thuốc. Kết quả phân tích cho thấy cần có những giải pháp đồng bộ để cải thiện công tác quản lý thuốc, từ đó nâng cao chất lượng điều trị và giảm chi phí. Trong tương lai, cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu tương tự để theo dõi và đánh giá hiệu quả của các can thiệp. Đồng thời, cần áp dụng các công nghệ thông tin để quản lý thuốc hiệu quả hơn. Cần đảm bảo chất lượng của thuốc, tránh mua phải thuốc kém chất lượng.

6.1. Tiếp Tục Nghiên Cứu Và Đánh Giá Hiệu Quả Các Can Thiệp

Cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu phân tích sử dụng thuốc định kỳ để theo dõi và đánh giá hiệu quả của các can thiệp đã thực hiện. Nghiên cứu cần tập trung vào các lĩnh vực như sử dụng kháng sinh, chi phí sử dụng thuốc, và chất lượng điều trị. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để điều chỉnh các chính sách và biện pháp can thiệp, đảm bảo sử dụng thuốc an toàn, hợp lý, hiệu quả và tiết kiệm. Nghiên cứu nên sử dụng các phương pháp phân tích thống kê tiên tiến để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy.

6.2. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Để Quản Lý Thuốc Toàn Diện

Ứng dụng công nghệ thông tin là một xu hướng tất yếu trong công tác quản lý thuốc. Cần xây dựng hệ thống thông tin quản lý thuốc toàn diện, bao gồm các chức năng như quản lý danh mục thuốc, quản lý kho, quản lý đơn hàng, quản lý sử dụng thuốc, và báo cáo thống kê. Hệ thống này sẽ giúp theo dõi và kiểm soát việc sử dụng thuốc một cách chặt chẽ, giảm thiểu sai sót và lãng phí, đồng thời cung cấp thông tin kịp thời cho việc ra quyết định.

Tổng quan nghiên cứu

Năm 2021, Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận đã sử dụng tổng cộng 234 khoản mục thuốc với giá trị sử dụng lên đến 11.534 triệu đồng. Việc xây dựng và phân tích danh mục thuốc hợp lý là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo sử dụng thuốc an toàn, hợp lý và tiết kiệm trong công tác khám chữa bệnh. Tuy nhiên, hiện tại Trung tâm chưa có nghiên cứu cụ thể về thực trạng sử dụng thuốc, dẫn đến khó khăn trong việc quản lý và tối ưu hóa chi phí thuốc. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả cơ cấu danh mục thuốc đã sử dụng tại Trung tâm trong năm 2021, phân tích theo các phương pháp ABC, VEN và ma trận ABC/VEN để từ đó tư vấn cho Hội đồng thuốc và điều trị trong việc loại bỏ thuốc không cần thiết, ưu tiên thuốc sản xuất trong nước, giảm chi phí điều trị và nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi toàn bộ thuốc sử dụng tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam trong năm 2021, với ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng quản lý dược và tiết kiệm ngân sách y tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dược hiện đại, trong đó có:

• Phân tích ABC: Phân loại thuốc dựa trên tỷ trọng giá trị sử dụng, chia thành nhóm A (chiếm khoảng 80% giá trị), nhóm B (15%) và nhóm C (5%). Phương pháp này giúp xác định các thuốc chiếm tỷ trọng chi phí lớn để ưu tiên quản lý.
• Phân tích VEN: Phân loại thuốc theo mức độ thiết yếu gồm nhóm V (thuốc sống còn), nhóm E (thuốc thiết yếu) và nhóm N (thuốc không thiết yếu). Phương pháp này hỗ trợ ưu tiên mua sắm và dự trữ thuốc phù hợp với nhu cầu điều trị.
• Ma trận ABC/VEN: Kết hợp phân tích ABC và VEN để xác định các thuốc có chi phí cao nhưng mức độ ưu tiên thấp (nhóm AN), từ đó đề xuất loại bỏ hoặc hạn chế sử dụng nhằm tiết kiệm chi phí.
• Các khái niệm chính bao gồm: thuốc hóa dược, thuốc đông y và thuốc từ dược liệu; thuốc đơn thành phần và đa thành phần; thuốc generic và thuốc biệt dược gốc; các nhóm tác dụng dược lý và nhóm kháng sinh.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, hồi cứu số liệu sử dụng thuốc năm 2021 tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam.
• Nguồn dữ liệu: Toàn bộ danh mục thuốc hóa dược và thuốc đông y, thuốc từ dược liệu đã sử dụng trong năm 2021, được trích xuất từ phần mềm quản lý VNPT-HIS.
• Cỡ mẫu: 234 khoản mục thuốc đã sử dụng.
• Phương pháp thu thập: Hồi cứu số liệu, xây dựng biểu mẫu thu thập, sàng lọc và làm sạch dữ liệu.
• Phương pháp phân tích: Sử dụng Microsoft Excel để tính toán tổng số lượng, giá trị sử dụng, tỷ lệ phần trăm; phân tích cơ cấu thuốc theo nhóm tác dụng dược lý, nguồn gốc, dạng thuốc, đường dùng; áp dụng phân tích ABC, VEN và ma trận ABC/VEN để đánh giá mức độ ưu tiên và chi phí.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2022, phân tích và báo cáo kết quả trong năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ cấu danh mục thuốc theo nguồn gốc: Trong tổng số 234 khoản mục, thuốc hóa dược chiếm 77,35% số khoản mục và 77,85% giá trị sử dụng, thuốc đông y và thuốc từ dược liệu chiếm 22,65% số khoản mục và 22,15% giá trị sử dụng.

2. Phân loại theo nhóm tác dụng dược lý: Nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn chiếm 20,09% số khoản mục và 25,12% giá trị sử dụng; nhóm giảm đau, hạ sốt, chống viêm không steroid chiếm 9,83% số khoản mục và 11,79% giá trị; nhóm tim mạch chiếm 7,69% số khoản mục và 8,96% giá trị. Các nhóm thuốc đông y chủ yếu tập trung vào chữa các bệnh về Âm, Huyết và phế với tỷ lệ giá trị sử dụng lần lượt là 3,57% và 3,30%.

3. Cơ cấu thuốc sản xuất trong nước và nhập khẩu: Thuốc sản xuất trong nước chiếm ưu thế với 89,74% số khoản mục và 85,36% giá trị sử dụng, thuốc nhập khẩu chiếm 10,26% số khoản mục và 14,64% giá trị sử dụng, thể hiện sự ưu tiên sử dụng thuốc nội địa theo chính sách “Người Việt Nam ưu tiên dùng thuốc Việt Nam”.

4. Phân tích ABC: Nhóm thuốc hạng A chiếm 36,75% số khoản mục nhưng chiếm tới 79,99% tổng giá trị sử dụng, nhóm B chiếm 26,07% số khoản mục và 14,95% giá trị, nhóm C chiếm 37,18% số khoản mục nhưng chỉ chiếm 5,06% giá trị. Nhóm A chủ yếu là thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn (23,26% số khoản mục, 27,02% giá trị), giảm đau, hạ sốt (9,30% số khoản mục, 11,77% giá trị) và thuốc tim mạch (13,95% số khoản mục, 9,75% giá trị).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy danh mục thuốc sử dụng tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam phù hợp với mô hình bệnh tật địa phương, trong đó bệnh hệ hô hấp (36,04%) và bệnh hệ tuần hoàn (20,07%) là hai nhóm bệnh phổ biến nhất. Việc ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước góp phần giảm chi phí và đảm bảo nguồn cung ổn định. Phân tích ABC cho thấy nhóm thuốc chiếm tỷ trọng giá trị lớn tập trung vào các thuốc thiết yếu điều trị các bệnh phổ biến, phù hợp với nguyên tắc quản lý thuốc hợp lý. So sánh với các nghiên cứu tại các trung tâm y tế khác, tỷ lệ thuốc đông y và thuốc từ dược liệu tại Thuận Nam cao hơn, phản ánh xu hướng sử dụng đa dạng các loại thuốc phù hợp với đặc điểm dân cư và mô hình bệnh tật. Việc không sử dụng thuốc biệt dược gốc mà ưu tiên thuốc generic cũng phù hợp với chính sách tiết kiệm chi phí. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ giá trị sử dụng thuốc theo nhóm tác dụng dược lý và biểu đồ cột phân tích tỷ lệ thuốc theo nhóm ABC để minh họa rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường quản lý và giám sát thuốc nhóm AN trong ma trận ABC/VEN nhằm hạn chế sử dụng các thuốc có chi phí cao nhưng mức độ ưu tiên thấp, giảm lãng phí ngân sách. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể: Hội đồng thuốc và điều trị Trung tâm Y tế.

2. Ưu tiên mua sắm và dự trữ thuốc nhóm V và E để đảm bảo cung ứng kịp thời các thuốc thiết yếu phục vụ công tác khám chữa bệnh, đặc biệt trong các trường hợp cấp cứu. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Phòng Dược và Ban Giám đốc Trung tâm.

3. Khuyến khích sử dụng thuốc sản xuất trong nước chất lượng cao nhằm giảm chi phí điều trị và tăng cường phát triển ngành dược nội địa. Thời gian: 1 năm; Chủ thể: Ban Giám đốc Trung tâm phối hợp với các nhà cung cấp trong nước.

4. Đẩy mạnh đào tạo, nâng cao nhận thức nhân viên y tế về sử dụng thuốc hợp lý thông qua các khóa bồi dưỡng chuyên môn về phân tích danh mục thuốc và quản lý thuốc. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Phòng Đào tạo và Ban Giám đốc.

5. Xây dựng hệ thống báo cáo và phân tích định kỳ danh mục thuốc sử dụng để cập nhật kịp thời tình hình, phát hiện sớm các bất hợp lý và điều chỉnh phù hợp. Thời gian: hàng năm; Chủ thể: Phòng Kế hoạch - Tài chính và Phòng Dược.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban Giám đốc và Hội đồng thuốc Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách quản lý thuốc, tối ưu hóa danh mục thuốc và ngân sách điều trị.

2. Phòng Dược và các cán bộ quản lý dược: Áp dụng phương pháp phân tích ABC, VEN và ma trận ABC/VEN trong quản lý thuốc, lập kế hoạch mua sắm và dự trữ thuốc hợp lý.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Dược, Quản lý y tế: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

4. Cơ quan quản lý y tế địa phương và Bộ Y tế: Sử dụng dữ liệu thực tế để đánh giá hiệu quả chính sách ưu tiên thuốc sản xuất trong nước và hướng dẫn xây dựng danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. Phân tích ABC là gì và tại sao quan trọng trong quản lý thuốc?
   Phân tích ABC phân loại thuốc theo tỷ trọng giá trị sử dụng, giúp xác định nhóm thuốc chiếm phần lớn chi phí để ưu tiên quản lý và kiểm soát, từ đó tiết kiệm ngân sách và nâng cao hiệu quả sử dụng thuốc.

2. Phân tích VEN có vai trò gì trong lựa chọn thuốc?
   Phân tích VEN phân loại thuốc theo mức độ thiết yếu, giúp ưu tiên mua sắm và dự trữ các thuốc sống còn (V) và thiết yếu (E), đồng thời hạn chế thuốc không thiết yếu (N), đảm bảo nguồn lực được sử dụng hiệu quả.

3. Tại sao nên ưu tiên sử dụng thuốc sản xuất trong nước?
   Ưu tiên thuốc sản xuất trong nước giúp giảm chi phí, đảm bảo nguồn cung ổn định, hỗ trợ phát triển ngành dược nội địa và giảm sự phụ thuộc vào thuốc nhập khẩu.

4. Thuốc generic khác biệt thế nào so với thuốc biệt dược gốc?
   Thuốc generic có cùng hoạt chất, hàm lượng và dạng bào chế với thuốc biệt dược gốc nhưng được sản xuất sau khi bằng sáng chế hết hạn, thường có giá thành thấp hơn, giúp tiết kiệm chi phí điều trị.

5. Làm thế nào để giảm sử dụng thuốc đường tiêm khi có thể dùng đường uống?
   Cần tăng cường đào tạo bác sĩ về lựa chọn đường dùng phù hợp, ưu tiên đường uống khi bệnh nhân có thể tiếp nhận, chỉ dùng đường tiêm khi cần thiết để giảm chi phí và nguy cơ biến chứng.

Kết luận

• Nghiên cứu đã mô tả chi tiết cơ cấu danh mục thuốc sử dụng tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam năm 2021 với 234 khoản mục, tổng giá trị 11.534 triệu đồng.
• Phân tích ABC, VEN và ma trận ABC/VEN cho thấy danh mục thuốc phù hợp với mô hình bệnh tật địa phương, ưu tiên thuốc sản xuất trong nước và thuốc generic.
• Nhóm thuốc điều trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn và nhóm thuốc tim mạch chiếm tỷ trọng giá trị sử dụng lớn nhất, phù hợp với tỷ lệ bệnh lý phổ biến.
• Đề xuất các giải pháp quản lý thuốc nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng, tiết kiệm chi phí và đảm bảo cung ứng thuốc thiết yếu.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các khuyến nghị, đào tạo nhân viên y tế và xây dựng hệ thống báo cáo định kỳ để cập nhật và điều chỉnh danh mục thuốc phù hợp.

Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa quản lý thuốc tại Trung tâm Y tế huyện Thuận Nam, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng!