Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng và giá trị dự đoán mức độ nặng của viêm tụy cấp tại bệnh viện

• Tác giả: Phạm Hoàng Giang
• Người hướng dẫn: GS. Phạm Văn Lình
• Trường học: Trường Đại Học Y Dược Cần Thơ
• Chuyên ngành: Nội Khoa
• Đề tài: Nghiên Cứu Đặc Điểm Lâm Sàng, Cận Lâm Sàng, Nguyên Nhân, Kết Quả Điều Trị Và Giá Trị Dự Đoán Mức Độ Nặng Của Thang Điểm Atlanta Cải Tiến Và BISAP Ở Bệnh Nhân Viêm Tụy Cấp Tại Bệnh Viện Đa Khoa Tỉnh Cà Mau Năm 2019 – 2020
• Loại tài liệu: Luận Văn Chuyên Khoa Cấp II
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tổng quan về tuyến tụy và bệnh viêm tụy cấp
• 1.1.1. Định nghĩa viêm tụy cấp
• 1.1.2. Giải phẫu và sinh lý tuyến tụy
• 1.1.2.1. Giải phẫu
• 1.1.2.2. Sinh lý
• 1.1.2.2.1. Tụy nội tiết
• 1.1.2.2.2. Tụy ngoại tiết
• 1.1.2.2.2.1. Thành phần dịch tụy
• 1.1.2.2.2.2. Điều hòa sự bài tiết dịch tụy
• 1.1.3. Dịch tễ viêm tụy cấp
• 1.2. Lâm sàng, cận lâm sàng và nguyên nhân viêm tụy cấp
• 1.2.1. Đặc điểm lâm sàng
• 1.2.1.1. Triệu chứng cơ năng
• 1.2.1.2. Triệu chứng thực thể
• 1.2.2. Đặc điểm cận lâm sàng
• 1.2.2.1. Định lượng men tụy
• 1.2.2.1.1. Amylase máu
• 1.2.2.1.2. Lipase máu
• 1.2.2.2. Các xét nghiệm chỉ điểm hiện tượng viêm
• 1.2.2.3. Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh
• 1.3. Giá trị dự đoán của thang điểm Atlanta cải tiến, BISAP và Balthazar cải tiến trong tiên lượng mức độ nặng của viêm tụy cấp
• 1.4. Điều trị viêm tụy cấp
• 1.5. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5.2. Phương pháp chọn mẫu
• 2.6. Nội dung nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.8. Phân tích và xử lý số liệu
• 2.9. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của dân số nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và nguyên nhân viêm tụy cấp
• 3.3. Xác định giá trị dự đoán của thang điểm Atlanta cải tiến và BISAP đối chiếu với thang điểm Balthzar cải tiến trong tiên lượng mức độ nặng của viêm tụy cấp
• 3.4. Đánh giá kết quả điều trị nội khoa viêm tụy cấp
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về viêm tụy cấp Đặc điểm và triệu chứng

Viêm tụy cấp là một tình trạng viêm cấp tính của tuyến tụy, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Bệnh thường khởi phát đột ngột với triệu chứng đau bụng dữ dội, thường xảy ra sau bữa ăn thịnh soạn hoặc uống rượu. Các triệu chứng khác bao gồm buồn nôn, nôn, và sốt. Mức độ nghiêm trọng của bệnh có thể khác nhau, từ nhẹ đến nặng, với tỷ lệ tử vong cao ở những trường hợp nặng.

1.1. Đặc điểm lâm sàng của viêm tụy cấp

Triệu chứng chính của viêm tụy cấp là đau bụng, thường xuất hiện ở vùng thượng vị và có thể lan ra sau lưng. Ngoài ra, buồn nôn và nôn cũng thường gặp, với tỷ lệ lên đến 85%.

1.2. Các triệu chứng cận lâm sàng liên quan

Các xét nghiệm cận lâm sàng như định lượng amylase và lipase máu có thể giúp chẩn đoán viêm tụy cấp. Amylase thường tăng sau 4-12 giờ từ khi khởi phát triệu chứng.

II. Vấn đề và thách thức trong chẩn đoán viêm tụy cấp

Chẩn đoán viêm tụy cấp gặp nhiều thách thức do triệu chứng không đặc hiệu và có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Việc xác định mức độ nặng của bệnh cũng là một vấn đề quan trọng, ảnh hưởng đến quyết định điều trị. Các thang điểm như Atlanta cải tiến và BISAP được sử dụng để đánh giá mức độ nặng của bệnh.

2.1. Những khó khăn trong việc chẩn đoán

Triệu chứng của viêm tụy cấp có thể tương tự như các bệnh lý khác như viêm ruột thừa hoặc loét dạ dày, dẫn đến khó khăn trong việc chẩn đoán chính xác.

2.2. Tầm quan trọng của việc đánh giá mức độ nặng

Đánh giá mức độ nặng của viêm tụy cấp là rất quan trọng để quyết định phương pháp điều trị phù hợp, giúp giảm thiểu biến chứng và tỷ lệ tử vong.

III. Phương pháp chẩn đoán viêm tụy cấp hiệu quả

Để chẩn đoán viêm tụy cấp, các bác sĩ thường sử dụng kết hợp giữa lâm sàng, cận lâm sàng và hình ảnh học. Các xét nghiệm máu như amylase và lipase là cần thiết, cùng với các phương pháp hình ảnh như siêu âm và CT scan để đánh giá mức độ tổn thương.

3.1. Xét nghiệm máu trong chẩn đoán

Xét nghiệm amylase và lipase máu là hai chỉ số quan trọng trong chẩn đoán viêm tụy cấp. Amylase thường tăng trong vòng 4-12 giờ sau khi khởi phát triệu chứng.

3.2. Vai trò của hình ảnh học

Hình ảnh học như siêu âm và CT scan giúp xác định mức độ tổn thương của tụy và phát hiện các biến chứng như hoại tử tụy.

IV. Kết quả nghiên cứu về viêm tụy cấp tại Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Cà Mau

Nghiên cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Cà Mau cho thấy tỷ lệ viêm tụy cấp có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây. Các yếu tố như tuổi tác, giới tính và nguyên nhân gây bệnh cũng được ghi nhận. Kết quả cho thấy thang điểm Atlanta cải tiến và BISAP có giá trị trong việc dự đoán mức độ nặng của bệnh.

4.1. Đặc điểm dân số nghiên cứu

Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nam giới mắc viêm tụy cấp cao hơn nữ giới, với độ tuổi trung bình khoảng 47 tuổi.

4.2. Giá trị dự đoán của thang điểm

Thang điểm Atlanta cải tiến và BISAP cho thấy có khả năng dự đoán chính xác mức độ nặng của viêm tụy cấp, giúp cải thiện kết quả điều trị.

V. Kết luận và triển vọng nghiên cứu viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp là một bệnh lý nghiêm trọng với nhiều biến chứng. Việc chẩn đoán sớm và chính xác là rất quan trọng để giảm thiểu tỷ lệ tử vong. Nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc cải thiện các thang điểm dự đoán và ứng dụng công nghệ mới trong chẩn đoán.

5.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu tiếp theo

Nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc cải thiện độ chính xác của các thang điểm dự đoán, nhằm nâng cao hiệu quả điều trị.

5.2. Triển vọng trong điều trị viêm tụy cấp

Công nghệ mới và phương pháp điều trị tiên tiến có thể giúp cải thiện kết quả cho bệnh nhân viêm tụy cấp trong tương lai.