Nghiên cứu căn nguyên vi khuẩn và nấm gây viêm màng não tại Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2008 đến 2010

• Tác giả: Khương Thị Doanh
• Người hướng dẫn: Psg. Đoàn Mai Phương, Trưởng Khoa Vi Sinh – Bệnh Viện Bạch Mai
• Trường học: Đại học Khoa học Tự nhiên
• Chuyên ngành: Vi sinh vật học
• Đề tài: Nghiên Cứu Căn Nguyên Vi Khuẩn Và Nấm Gây Viêm Màng Não Tại Bệnh Viện Bạch Mai Từ Năm 2008 Đến 2010
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2012
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan về viêm màng não
• 1.1.1. Khái niệm viêm màng não
• 1.1.2. Triệu chứng viêm màng não
• 1.2. Tình hình viêm màng não và tỷ lệ tử vong do bệnh gây ra
• 1.3. Phân loại viêm màng não
• 1.4. Các loại vi khuẩn và nấm gây viêm màng não thường gặp
• 1.5. Một số yếu tố liên quan đến tác nhân vi khuẩn và nấm gây viêm màng não thường gặp
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.3. Vật liệu nghiên cứu
• 2.4. Các dụng cụ hóa chất khác
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Tiêu chuẩn chọn mẫu
• 2.5.2. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.5.3. Kỹ thuật nuôi cấy và phân lập vi khuẩn
• 2.5.4. Kỹ thuật định danh vi khuẩn
• 2.5.5. Kỹ thuật nuôi cấy, phân lập và định danh nấm
• 2.5.6. Kỹ thuật kháng sinh đồ
• 2.5.6.1. Phương pháp khoanh giấy kháng sinh khuếch tán
• 2.5.6.2. Phương pháp E-test
• 2.5.7. Xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Kết quả nuôi cấy dịch não tủy
• 3.1.1. Phân bố độ đục DNT
• 3.1.2. Kết quả nhuộm soi
• 3.1.3. Kết quả nuôi cấy dương tính
• 3.1.4. Kết quả phân lập theo độ đục DNT
• 3.1.5. Kết quả phân lập theo nhóm vi sinh vật gây bệnh
• 3.1.6. Kết quả phân lập theo nhóm vi khuẩn gây bệnh
• 3.1.7. Kết quả phân lập VK Gram dương
• 3.1.8. Kết quả phân lập VK Gram âm
• 3.1.9. Kết quả phân lập các loài nấm
• 3.2. Một số đặc điểm dịch tễ học của các tác nhân thường gặp gây viêm màng não
• 3.2.1. Cryptococcus neoformans
• 3.2.2. Mức độ đề kháng kháng sinh của loài vi khuẩn gây viêm màng não thường gặp
• KẾT LUẬN
• KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về nghiên cứu vi khuẩn và nấm gây viêm màng não

Nghiên cứu vi khuẩn và nấm gây viêm màng não tại Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2008 đến 2010 đã chỉ ra rằng viêm màng não là một trong những bệnh lý nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề. Viêm màng não có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó vi khuẩn và nấm là hai tác nhân chính. Việc xác định căn nguyên gây bệnh là rất quan trọng để có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.

1.1. Khái niệm và triệu chứng viêm màng não

Viêm màng não là tình trạng viêm nhiễm của màng não, thường do vi khuẩn và virus gây ra. Triệu chứng điển hình bao gồm nhức đầu, cổ cứng, sốt, và nôn. Việc nhận biết sớm các triệu chứng này có thể giúp điều trị kịp thời.

1.2. Phân loại viêm màng não theo nguyên nhân

Viêm màng não có thể được phân loại theo nguyên nhân như viêm màng não do vi khuẩn, virus, nấm, và ký sinh trùng. Mỗi loại có đặc điểm và phương pháp điều trị khác nhau, cần được xác định chính xác.

II. Vấn đề và thách thức trong nghiên cứu viêm màng não

Viêm màng não là một bệnh lý phức tạp với nhiều thách thức trong việc chẩn đoán và điều trị. Tình trạng kháng kháng sinh ngày càng gia tăng làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận nhiều trường hợp viêm màng não do các tác nhân kháng thuốc, điều này đòi hỏi các bác sĩ phải có kiến thức vững vàng về căn nguyên và phương pháp điều trị.

2.1. Tình hình kháng kháng sinh của vi khuẩn gây viêm màng não

Kháng kháng sinh là một trong những vấn đề nghiêm trọng trong điều trị viêm màng não. Nghiên cứu cho thấy nhiều chủng vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae và Escherichia coli đã phát triển khả năng kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị.

2.2. Thách thức trong việc xác định căn nguyên gây bệnh

Việc xác định chính xác căn nguyên gây viêm màng não từ dịch não tủy là rất quan trọng. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng phân lập được vi khuẩn và nấm, đặc biệt là trong các trường hợp đã sử dụng kháng sinh trước đó.

III. Phương pháp nghiên cứu vi khuẩn và nấm gây viêm màng não

Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Bạch Mai với các phương pháp hiện đại nhằm xác định căn nguyên vi khuẩn và nấm gây viêm màng não. Các mẫu dịch não tủy được thu thập và phân tích để tìm ra các tác nhân gây bệnh. Phương pháp nuôi cấy và định danh vi khuẩn, nấm được áp dụng để đảm bảo độ chính xác cao.

3.1. Kỹ thuật nuôi cấy và phân lập vi khuẩn

Kỹ thuật nuôi cấy vi khuẩn được thực hiện trên môi trường thạch máu và môi trường đặc hiệu. Việc phân lập vi khuẩn giúp xác định chính xác các tác nhân gây bệnh, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.

3.2. Kỹ thuật định danh nấm gây bệnh

Đối với nấm, kỹ thuật định danh cũng rất quan trọng. Cryptococcus neoformans là một trong những tác nhân gây viêm màng não phổ biến, việc xác định nhanh chóng và chính xác loại nấm này có thể cứu sống bệnh nhân.

IV. Kết quả nghiên cứu vi khuẩn và nấm tại Bệnh viện Bạch Mai

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ viêm màng não do vi khuẩn và nấm tại Bệnh viện Bạch Mai có sự gia tăng đáng kể trong giai đoạn 2008-2010. Các tác nhân chính được xác định bao gồm Streptococcus suis, Cryptococcus neoformans và một số vi khuẩn gram âm khác. Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng chiến lược điều trị và phòng ngừa.

4.1. Tỷ lệ các tác nhân gây viêm màng não

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ viêm màng não do Streptococcus suis chiếm ưu thế, tiếp theo là Cryptococcus neoformans. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả đối với các tác nhân này.

4.2. Đặc điểm dịch tễ học của các tác nhân

Đặc điểm dịch tễ học cho thấy sự phân bố của các tác nhân gây viêm màng não có sự khác biệt theo từng khu vực và thời gian. Việc nắm bắt được các đặc điểm này sẽ giúp các bác sĩ lâm sàng có quyết định chính xác hơn trong điều trị.

V. Kết luận và tương lai của nghiên cứu viêm màng não

Nghiên cứu vi khuẩn và nấm gây viêm màng não tại Bệnh viện Bạch Mai đã cung cấp nhiều thông tin quý giá về căn nguyên và tình hình kháng thuốc. Tương lai của nghiên cứu này cần tiếp tục được mở rộng để có thể phát hiện sớm và điều trị hiệu quả hơn các trường hợp viêm màng não, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh lý này.

5.1. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu viêm màng não

Nghiên cứu viêm màng não không chỉ giúp cải thiện chất lượng điều trị mà còn góp phần vào việc xây dựng các chính sách y tế công cộng hiệu quả hơn.

5.2. Hướng nghiên cứu trong tương lai

Các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc phát triển các phương pháp điều trị mới, cũng như các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm giảm thiểu tỷ lệ mắc và tử vong do viêm màng não.