Nghiên cứu chuyên sâu về các công ty vận tải đường thủy tại Bắc Kỳ từ cuối thế kỷ XIX đến đầu những năm 1930

• Tác giả: Phan Thị Thu
• Người hướng dẫn: GS.TS Nguyễn Ngọc Cơ
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Các công ty vận tải đường thủy ở Bắc Kỳ từ cuối thế kỷ XIX đến đầu những năm 30 của thế kỷ XX
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN TƯ LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.1. Những công trình nghiên cứu về giao thông vận tải ở Đông Dương và Việt Nam
• 1.2. Những công trình nghiên cứu có đề cập đến giao thông vận tải đường thủy ở Bắc Kỳ
• 1.3. Các tài liệu lưu trữ liên quan đến đề tài luận án
• 1.4. Những vấn đề luận án kế thừa và tập trung giải quyết
• 1.4.1. Những vấn đề luận án kế thừa
• 1.4.2. Những vấn đề luận án tập trung giải quyết
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG ĐIỀU KIỆN CHO SỰ RA ĐỜI VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CÔNG TY VẬN TẢI ĐƯỜNG THỦY Ở BẮC KỲ
• 2.1. Điều kiện tự nhiên
• 2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 2.3. Điều kiện pháp lý
• 2.4. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CÔNG TY VẬN TẢI ĐƯỜNG THỦY Ở BẮC KỲ TỪ CUỐI THẾ KỶ XIX ĐẾN NĂM 1914
• 3.1. Công ty vận tải đường thủy của người Việt
• 3.2. Công ty vận tải đường thủy của người Hoa
• 3.3. Công ty vận tải đường thủy của người Pháp
• 3.4. Công ty Marty và Abbadie
• 3.5. Công ty Dechswanden
• 3.6. Công ty Roque
• 3.7. Công ty vận tải của các nước khác quá cảng ở Bắc Kỳ
• 3.8. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC CÔNG TY VẬN TẢI ĐƯỜNG THỦY Ở BẮC KỲ TỪ NĂM 1914 ĐẾN ĐẦU NHỮNG NĂM 30 CỦA THẾ KỶ XX
• 4.1. Công ty vận tải đường thủy của người Việt
• 4.2. Công ty của Bạch Thái Bưởi
• 4.3. Công ty của Nguyễn Hữu Thu
• 4.4. Công ty vận tải đường thủy của người Hoa
• 4.5. Công ty vận tải đường thủy của người Pháp
• 4.6. Công ty Roque (công ty Sacric)
• 4.7. Công ty Chargeurs Réunis
• 4.8. Công ty Messageries Maritimes
• 4.9. Hạm đội Đông Dương
• 4.10. Công ty Sauvage
• 4.11. Công ty Lapicque
• 4.12. Công ty vận tải của các nước khác quá cảng ở Bắc Kỳ
• 4.13. Tiểu kết chương 4
• 5. CHƯƠNG 5: NHẬN XÉT VỀ CÁC CÔNG TY VẬN TẢI ĐƯỜNG THỦY Ở BẮC KỲ
• 5.1. Mục tiêu hoạt động
• 5.2. Tổ chức hoạt động
• 5.3. Năng lực và hiệu quả hoạt động
• 5.4. Ảnh hưởng của các công ty vận tải đường thủy đối với kinh tế, văn hóa - xã hội Bắc Kỳ
• 5.4.1. Ảnh hưởng về kinh tế
• 5.4.2. Ảnh hưởng về văn hoá - xã hội
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về vận tải đường thủy Bắc Kỳ

Luận án tập trung nghiên cứu vận tải đường thủy tại Bắc Kỳ từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thập niên 1930. Giai đoạn này đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống vận tải dưới sự ảnh hưởng của kinh tế thuộc địa. Các công ty vận tải đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối giao thông đường thủy, thúc đẩy thương mại đường thủy và phát triển kinh tế.

1.1. Bối cảnh lịch sử và kinh tế

Bắc Kỳ trong giai đoạn này là trung tâm kinh tế và giao thông quan trọng. Hệ thống sông ngòi dày đặc tạo điều kiện thuận lợi cho vận chuyển hàng hóa. Cảng biển Bắc Kỳ, đặc biệt là Hải Phòng, trở thành điểm trung chuyển hàng hóa quốc tế. Kinh tế thuộc địa thúc đẩy sự ra đời của các công ty vận tải với sự tham gia của người Pháp, người Hoa và người Việt.

1.2. Sự hình thành các công ty vận tải

Các công ty vận tải được thành lập dưới sự hỗ trợ của chính quyền thuộc địa. Công ty Marty và Abbadie là một trong những công ty đầu tiên của người Pháp. Công ty của Bạch Thái Bưởi và Nguyễn Hữu Thu đại diện cho tư sản người Việt, thể hiện tinh thần dân tộc trong cạnh tranh với tư bản nước ngoài.

II. Hoạt động của các công ty vận tải

Luận án phân tích chi tiết hoạt động của các công ty vận tải từ cuối thế kỷ XIX đến đầu thập niên 1930. Phương tiện vận tải được hiện đại hóa, hạ tầng giao thông được đầu tư nâng cấp. Thương mại đường thủy phát triển mạnh, đóng góp vào phát triển kinh tế Bắc Kỳ.

2.1. Cạnh tranh giữa các nhóm công ty

Sự cạnh tranh gay gắt giữa công ty vận tải của người Pháp, người Hoa và người Việt. Công ty Roque và Chargeurs Réunis của Pháp chiếm ưu thế nhờ sự hỗ trợ từ chính quyền. Công ty của Bạch Thái Bưởi nổi bật với chiến lược kinh doanh hiệu quả, giành được thị phần đáng kể.

2.2. Ảnh hưởng đến kinh tế và xã hội

Các công ty vận tải góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế thông qua việc kết nối các vùng miền. Hàng hóa được vận chuyển thuận lợi, giá cả giảm, thị trường mở rộng. Cảng biển Bắc Kỳ trở thành trung tâm kinh tế, thu hút đầu tư và lao động.

III. Nhận xét và đánh giá

Luận án đưa ra nhận xét về mục tiêu, tổ chức và hiệu quả hoạt động của các công ty vận tải. Lịch sử vận tải Bắc Kỳ phản ánh sự chuyển biến lớn trong kinh tế thuộc địa. Các công ty vận tải không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa - xã hội.

3.1. Đóng góp của các công ty vận tải

Các công ty vận tải đã hiện đại hóa hệ thống vận tải, tạo nên sự phát triển đồng bộ của giao thông đường thủy. Cảng biển Bắc Kỳ được mở rộng, trở thành cửa ngõ giao thương quốc tế. Kinh tế Bắc Kỳ được kích thích, tạo ra nhiều cơ hội việc làm.

3.2. Hạn chế và thách thức

Sự phụ thuộc vào kinh tế thuộc địa khiến các công ty vận tải dễ bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Cạnh tranh không công bằng giữa tư bản Pháp và tư sản địa phương làm hạn chế sự phát triển của kinh tế dân tộc.