Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy ngoại ngữ ngày càng trở nên thiết yếu, đặc biệt trong việc nâng cao năng lực từ vựng tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông. Tại Việt Nam, nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc ghi nhớ và vận dụng từ vựng mới, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập và khả năng giao tiếp. Nghiên cứu này tập trung vào tác động của ứng dụng Quizlet – một công cụ học từ vựng đa phương tiện phổ biến – đối với năng lực học từ vựng tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại Trường Trung học Phổ thông Hùng Vương, TP. Hồ Chí Minh trong học kỳ I năm học 2022-2023.
Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá mức độ ảnh hưởng của Quizlet đến năng lực từ vựng của học sinh, đồng thời khảo sát nhận thức và thái độ của học sinh về việc sử dụng ứng dụng này trong quá trình học tập. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi một học kỳ, với 86 học sinh lớp 10 được chia thành hai nhóm: nhóm thực nghiệm sử dụng Quizlet và nhóm đối chứng học theo phương pháp truyền thống. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả dạy và học từ vựng tiếng Anh, góp phần cải thiện chỉ số thành tích học tập và động lực học tập của học sinh.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:
- Lý thuyết học tập từ vựng của Nation (2001): Nhấn mạnh ba quá trình chính trong học từ vựng gồm nhận biết (noticing), ghi nhớ (retrieval) và sử dụng sáng tạo (generative use). Việc lặp lại và xử lý sâu sắc các từ mới là yếu tố quyết định sự thành công trong việc ghi nhớ từ vựng.
- Lý thuyết MALL (Mobile-Assisted Language Learning): MALL là phương pháp học ngôn ngữ sử dụng thiết bị di động, giúp học sinh học tập linh hoạt, mọi lúc mọi nơi, tăng cường tính tự chủ và động lực học tập.
- Mô hình tác động của Quizlet (Gilbert, 2016; Prayogi & Wulandari, 2021): Phân tích tác động của Quizlet lên môi trường học tập, tính tự chủ, động lực và kiến thức từ vựng của học sinh, từ đó hình thành nhận thức và ý định sử dụng ứng dụng trong học tập.
Các khái niệm chính bao gồm: từ vựng (về hình thức, nghĩa và cách dùng), nhận thức (perception), học tập hỗ trợ công nghệ (CALL và MALL), và các chức năng của Quizlet như flashcard, trò chơi, kiểm tra.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng thiết kế thí nghiệm bán thực nghiệm (quasi-experiment) với hai nhóm: nhóm thực nghiệm (43 học sinh) được dạy từ vựng bằng Quizlet, nhóm đối chứng (43 học sinh) học theo phương pháp truyền thống. Thời gian nghiên cứu kéo dài 16 tuần, từ đầu đến cuối học kỳ I năm học 2022-2023 tại Trường THPT Hùng Vương, TP. Hồ Chí Minh.
Phương pháp thu thập dữ liệu kết hợp định lượng và định tính:
- Dữ liệu định lượng: Thu thập qua bài kiểm tra từ vựng trước và sau khi áp dụng Quizlet, cùng bảng câu hỏi khảo sát nhận thức của học sinh nhóm thực nghiệm.
- Dữ liệu định tính: Thu thập qua phỏng vấn bán cấu trúc với 10 học sinh được chọn ngẫu nhiên trong nhóm thực nghiệm nhằm làm rõ hơn quan điểm và trải nghiệm của học sinh khi sử dụng Quizlet.
Cỡ mẫu gồm 86 học sinh lớp 10, được chọn theo phương pháp phân tầng ngẫu nhiên nhằm đảm bảo tính đại diện và đồng đều về trình độ tiếng Anh. Phân tích dữ liệu định lượng sử dụng các phương pháp thống kê mô tả và kiểm định t-test để so sánh điểm số giữa hai nhóm. Dữ liệu định tính được mã hóa và phân tích nội dung nhằm bổ sung và giải thích kết quả định lượng.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Tác động tích cực của Quizlet đến năng lực từ vựng: Điểm trung bình bài kiểm tra từ vựng sau khi sử dụng Quizlet của nhóm thực nghiệm tăng đáng kể so với trước khi áp dụng (tăng khoảng 25%), trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng khoảng 10%. Kiểm định t-test cho thấy sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p < 0.05).
Nhận thức tích cực của học sinh về Quizlet: 85% học sinh nhóm thực nghiệm đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý rằng Quizlet giúp họ học từ vựng hiệu quả hơn, tăng động lực và sự hứng thú trong học tập. Hơn 70% cho biết họ cảm thấy tự chủ hơn trong việc học từ vựng nhờ các chức năng đa dạng của ứng dụng.
Tác động đến môi trường học tập và động lực: Học sinh đánh giá cao việc học từ vựng qua các trò chơi và bài tập tương tác trên Quizlet, giúp giảm cảm giác nhàm chán và tăng sự tham gia tích cực trong lớp học. Khoảng 65% học sinh cho biết họ dành nhiều thời gian học từ vựng ngoài giờ học hơn nhờ Quizlet.
Một số hạn chế được ghi nhận: Một số học sinh phản ánh về việc quảng cáo trong ứng dụng gây phiền toái và một số chức năng trên phiên bản di động còn hạn chế so với phiên bản web.
Thảo luận kết quả
Kết quả cho thấy việc ứng dụng Quizlet trong dạy học từ vựng mang lại hiệu quả rõ rệt, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về lợi ích của MALL và CALL trong việc nâng cao năng lực từ vựng (Azabdaftari & Mozaheb, 2012; Gilbert, 2016). Việc tăng điểm số kiểm tra và nhận thức tích cực của học sinh phản ánh sự cải thiện về cả kiến thức và thái độ học tập.
Sự đa dạng trong các hoạt động học tập trên Quizlet, như flashcard, trò chơi, và kiểm tra, tạo điều kiện cho việc lặp lại và xử lý sâu sắc từ vựng, phù hợp với lý thuyết Levels of Processing (Craik & Lockhart, 1972). Hơn nữa, tính linh hoạt và khả năng học mọi lúc mọi nơi của MALL giúp học sinh tăng thời gian tiếp xúc với từ vựng, từ đó nâng cao hiệu quả ghi nhớ.
Việc một số học sinh phản ánh hạn chế về quảng cáo và chức năng ứng dụng cho thấy cần có sự cải tiến kỹ thuật và lựa chọn phiên bản phù hợp để tối ưu hóa trải nghiệm học tập. Kết quả cũng gợi ý rằng giáo viên cần hướng dẫn và hỗ trợ học sinh sử dụng Quizlet một cách hiệu quả để phát huy tối đa lợi ích.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh điểm trung bình pre-test và post-test giữa hai nhóm, cùng bảng tóm tắt tỷ lệ phần trăm các nhận xét tích cực về Quizlet trong bảng câu hỏi và phỏng vấn.
Đề xuất và khuyến nghị
Tích hợp Quizlet vào chương trình giảng dạy từ vựng: Giáo viên nên sử dụng Quizlet như một công cụ hỗ trợ chính thức trong các bài học từ vựng, đặc biệt trong các lớp 10 với mục tiêu nâng cao năng lực từ vựng. Thời gian áp dụng có thể bắt đầu từ học kỳ tiếp theo để đánh giá hiệu quả lâu dài.
Tổ chức tập huấn cho giáo viên và học sinh: Cần có các buổi hướng dẫn kỹ năng sử dụng Quizlet hiệu quả, giúp giáo viên khai thác tối đa các chức năng và học sinh biết cách tự học, tự kiểm tra. Chủ thể thực hiện là phòng đào tạo và tổ chuyên môn tiếng Anh của trường.
Khuyến khích học sinh học tập chủ động ngoài giờ: Nhà trường và giáo viên nên xây dựng các kế hoạch học tập cá nhân hóa, khuyến khích học sinh sử dụng Quizlet để ôn luyện từ vựng tại nhà, tăng thời gian tiếp xúc với từ vựng nhằm nâng cao kết quả học tập.
Cải tiến và lựa chọn phiên bản ứng dụng phù hợp: Đề nghị nhà trường phối hợp với phụ huynh và học sinh lựa chọn phiên bản Quizlet không có quảng cáo hoặc có phí để giảm thiểu phiền toái, đồng thời cập nhật các tính năng mới nhằm nâng cao trải nghiệm học tập.
Theo dõi và đánh giá định kỳ: Cần xây dựng hệ thống đánh giá định kỳ về hiệu quả sử dụng Quizlet trong học tập từ vựng, dựa trên kết quả kiểm tra và phản hồi của học sinh để điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nhận được các giải pháp ứng dụng công nghệ trong dạy học từ vựng, nâng cao hiệu quả giảng dạy và tạo động lực học tập cho học sinh.
Nhà quản lý giáo dục và cán bộ chuyên môn: Có cơ sở khoa học để xây dựng chính sách, chương trình đào tạo và tập huấn về ứng dụng công nghệ trong giảng dạy ngoại ngữ.
Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Sư phạm tiếng Anh: Tham khảo phương pháp nghiên cứu thực nghiệm kết hợp định lượng và định tính, cũng như các lý thuyết về học từ vựng và MALL.
Phụ huynh học sinh: Hiểu rõ hơn về lợi ích của việc sử dụng ứng dụng học tập hiện đại, từ đó hỗ trợ con em trong việc học tập chủ động và hiệu quả.
Câu hỏi thường gặp
Quizlet là gì và có những tính năng nào hỗ trợ học từ vựng?
Quizlet là ứng dụng học tập trực tuyến và di động, cung cấp các công cụ như flashcard, trò chơi, kiểm tra, giúp học sinh học từ vựng qua nhiều hình thức tương tác. Ví dụ, chức năng "Speller" giúp cải thiện chính tả, còn "Gravity" tạo cảm giác thi đua hấp dẫn.Việc sử dụng Quizlet có thực sự cải thiện năng lực từ vựng của học sinh không?
Theo kết quả nghiên cứu, học sinh sử dụng Quizlet có điểm số kiểm tra từ vựng tăng khoảng 25%, cao hơn nhiều so với nhóm học truyền thống. Điều này chứng tỏ Quizlet giúp nâng cao hiệu quả học tập.Học sinh có thích sử dụng Quizlet không?
Phần lớn học sinh (85%) bày tỏ thái độ tích cực, cho rằng Quizlet giúp họ học vui hơn, tăng động lực và tự chủ trong học tập. Các trò chơi và bài tập đa dạng là điểm cộng lớn.Có những khó khăn nào khi sử dụng Quizlet?
Một số học sinh phản ánh về quảng cáo gây phiền toái và hạn chế chức năng trên phiên bản di động. Do đó, cần lựa chọn phiên bản phù hợp hoặc có sự hỗ trợ kỹ thuật để khắc phục.Làm thế nào để giáo viên áp dụng Quizlet hiệu quả trong lớp học?
Giáo viên nên kết hợp các chức năng của Quizlet phù hợp với nội dung bài học, hướng dẫn học sinh sử dụng đúng cách, đồng thời theo dõi và đánh giá tiến bộ qua các bài kiểm tra định kỳ.
Kết luận
- Việc sử dụng ứng dụng Quizlet có tác động tích cực và đáng kể đến năng lực học từ vựng tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại Trường THPT Hùng Vương.
- Học sinh có nhận thức tích cực về Quizlet, đánh giá cao tính tương tác, đa dạng và khả năng học tập linh hoạt của ứng dụng.
- Nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của MALL trong giáo dục ngoại ngữ, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho việc ứng dụng công nghệ trong dạy học từ vựng.
- Các đề xuất về tích hợp Quizlet vào chương trình giảng dạy, tập huấn giáo viên, khuyến khích học sinh tự học và cải tiến ứng dụng được đưa ra nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục.
- Bước tiếp theo là triển khai áp dụng rộng rãi hơn, theo dõi, đánh giá định kỳ và nghiên cứu mở rộng để hoàn thiện phương pháp dạy học từ vựng bằng công nghệ.
Hành động ngay hôm nay: Giáo viên và nhà trường nên bắt đầu thử nghiệm tích hợp Quizlet trong các lớp học từ vựng, đồng thời tổ chức các buổi tập huấn để nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ cho giáo viên và học sinh.