Luận án tiến sĩ: Đặc điểm thực vật và tác dụng cải thiện trí nhớ của viễn chí ba sừng Polygala Karensium Kurz tại Sa Pa

• Tác giả: Trần Văn Quang
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thượng Dong
• Trường học: Viện Dược liệu
• Chuyên ngành: Dược liệu - Dược học cổ truyền
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học, tác dụng cải thiện trí nhớ trên mô hình ruồi giấm chuyển gen hAPP của loài viễn chí ba sừng (Polygala karensium Kurz) thu hái ở Sa Pa, Lào Cai
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. TỔNG QUAN VỀ THỰC VẬT HỌC CỦA CHI POLYGALA VÀ LOÀI POLYGALA KARENSIUM KURZ
• 1.1.1. Vài nét về thực vật học của chi Polygala trên thế giới và Việt Nam
• 1.1.2. Vài nét về thực vật học loài Polygala karensium Kurz
• 1.2. TỔNG QUAN VỀ THÀNH PHẦN HÓA HỌC CHI POLYGALA VÀ LOÀI POLYGALA KARENSIUM KURZ
• 1.2.1. Thành phần hóa học chi Polygala
• 1.2.2. Thành phần hóa học của loài Polygala karensium Kurz
• 1.3. TỔNG QUAN VỀ TÁC DỤNG CHỐNG SUY GIẢM TRÍ NHỚ CỦA MỘT SỐ LOÀI THUỘC CHI POLYGALA VÀ TÁC DỤNG SINH HỌC CỦA LOÀI POLYGALA KARENSIUM KURZ
• 1.3.1. Vài nét về trí nhớ và hội chứng suy giảm trí nhớ
• 1.3.2. Một số nghiên cứu về tác dụng chống suy giảm trí nhớ của một số loài thuộc chi Polygala
• 1.3.3. Tác dụng sinh học của loài Polygala karensium Kurz
• 1.3.4. Tổng quan về mô hình nghiên cứu tác dụng chống suy giảm trí nhớ
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.1.1. Nguyên liệu nghiên cứu
• 2.1.2. Động vật thí nghiệm
• 2.1.3. Thuốc thử, hoá chất, dung môi, trang thiết bị nghiên cứu
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu thực vật học
• 2.2.2. Phương pháp nghiên cứu hóa học
• 2.2.3. Phương pháp nghiên cứu tác dụng sinh học
• 2.2.4. Phương pháp xử lý số liệu
• 2.3. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ
• 3.1. THỰC VẬT HỌC
• 3.1.1. Thẩm định tên khoa học của Viễn chí ba sừng
• 3.1.2. Đặc điểm hình thái thực vật
• 3.1.3. Đặc điểm vi học
• 3.2. THÀNH PHẦN HÓA HỌC
• 3.2.1. Kết quả định tính các nhóm hợp chất
• 3.2.2. Chiết xuất và phân lập các hợp chất
• 3.2.3. Xác định cấu trúc hóa học của các hợp chất phân lập từ rễ Viễn chí ba sừng
• 3.3. TÁC DỤNG SINH HỌC
• 3.3.1. Kết quả đánh giá ảnh hưởng của các phân đoạn cao chiết rễ cây Viễn chí ba sừng đối với hành vi di chuyển của ấu trùng ruồi giấm mang gen bệnh Alzheimer hAPP
• 3.3.2. Kết quả đánh giá ảnh hưởng của các phân đoạn cao chiết rễ cây Viễn chí ba sừng đối với hành vi leo trèo của ruồi giấm trưởng thành mang gen bệnh Alzheimer hAPP
• 3.3.3. Kết quả đánh giá khả năng học tập và ghi nhớ mùi của ấu trùng ruồi giấm mang gen bệnh Alzheimer hAPP của các phân đoạn cao chiết
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. VỀ THỰC VẬT HỌC
• 4.1.1. Kết quả định tính
• 4.1.2. Kết quả phân lập và xác định cấu trúc các chất
• 4.2. VỀ TÁC DỤNG SINH HỌC
• 4.2.1. Về sự phù hợp của việc sử dụng mô hình ruồi giấm chuyển gen mang bệnh Alzheimer trong đánh giá tác dụng sinh học của loài Viễn chí ba sừng
• 4.2.2. Về căn cứ lựa chọn mức liều
• 4.2.3. Về kết quả nghiên cứu tác dụng sinh học
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về Polygala Karensium và viễn chí ba sừng

Polygala Karensium, còn được gọi là viễn chí ba sừng, là một loài thực vật thuộc họ Polygalaceae. Loài này phân bố chủ yếu ở các vùng núi cao như Sa Pa, Lào Cai, Việt Nam. Viễn chí ba sừng được sử dụng trong y học cổ truyền để cải thiện trí nhớ và tăng cường sức khỏe. Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá tác dụng của Polygala trong việc hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến trí nhớ và nhận thức.

1.1. Đặc điểm thực vật học

Polygala Karensium là cây thảo sống lâu năm, có lá đơn mọc so le và hoa màu trắng hoặc tím. Loài này thường được tìm thấy ở độ cao trên 1000m, đặc biệt là ở Sa Pa. Đặc điểm hình thái và vi học của viễn chí ba sừng đã được nghiên cứu kỹ lưỡng để xác định chính xác loài và phân biệt với các loài khác trong chi Polygala.

1.2. Thành phần hóa học

Các nghiên cứu về thành phần hóa học của Polygala Karensium đã xác định sự hiện diện của các hợp chất saponin, xanthon và oligosaccharide. Những hợp chất này được cho là có tác dụng thảo dược quan trọng, đặc biệt trong việc cải thiện nhận thức và trí nhớ.

II. Tác dụng cải thiện trí nhớ của Polygala Karensium

Nghiên cứu này sử dụng mô hình ruồi giấm chuyển gen hAPP để đánh giá tác dụng cải thiện trí nhớ của viễn chí ba sừng. Kết quả cho thấy các phân đoạn chiết xuất từ rễ cây có khả năng cải thiện hành vi di chuyển và trí nhớ ngắn hạn ở ruồi giấm mang gen bệnh Alzheimer. Điều này mở ra tiềm năng ứng dụng dược liệu tự nhiên trong điều trị các bệnh liên quan đến suy giảm trí nhớ.

2.1. Mô hình nghiên cứu

Mô hình ruồi giấm chuyển gen hAPP được sử dụng để mô phỏng các triệu chứng của bệnh Alzheimer. Các phân đoạn chiết xuất từ Polygala Karensium được đánh giá về khả năng cải thiện hành vi và trí nhớ của ruồi giấm. Kết quả cho thấy sự cải thiện đáng kể trong khả năng di chuyển và ghi nhớ mùi.

2.2. Kết quả và ứng dụng

Các phân đoạn chiết xuất từ viễn chí ba sừng đã chứng minh hiệu quả trong việc cải thiện trí nhớ và hành vi vận động. Điều này không chỉ củng cố vai trò của thảo dược trong y học cổ truyền mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới trong việc phát triển các loại thuốc từ dược liệu tự nhiên.

III. Ý nghĩa và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu về Polygala Karensium không chỉ cung cấp cơ sở khoa học cho việc sử dụng viễn chí ba sừng trong y học cổ truyền mà còn mở ra tiềm năng ứng dụng trong y học hiện đại. Các kết quả nghiên cứu về tác dụng cải thiện trí nhớ và nhận thức của loài cây này có thể dẫn đến việc phát triển các sản phẩm dược phẩm mới từ dược liệu tự nhiên.

3.1. Giá trị khoa học

Nghiên cứu này đã làm sáng tỏ tác dụng của Polygala trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến trí nhớ. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc kết hợp y học cổ truyền và hiện đại, đồng thời cung cấp dữ liệu khoa học có giá trị cho các nghiên cứu tiếp theo.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Các kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong việc phát triển các sản phẩm dược phẩm từ viễn chí ba sừng, đặc biệt là các sản phẩm hỗ trợ cải thiện trí nhớ và nhận thức. Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho ngành y học mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu tự nhiên.