I. Tổng quan về glôcôm giả tróc bao
Glôcôm giả tróc bao là một dạng glôcôm góc mở thứ phát, thường gặp ở bệnh nhân lớn tuổi. Bệnh đặc trưng bởi sự lắng đọng chất giả tróc bao trên các cấu trúc nội nhãn, dẫn đến tăng nhãn áp và tổn thương thần kinh thị giác. Hội chứng giả tróc bao là nguyên nhân chính gây ra bệnh lý này, với tỷ lệ mắc tăng theo tuổi. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khoảng 30% người trên 60 tuổi có dấu hiệu của hội chứng này. Glôcôm giả tróc bao có diễn tiến nhanh hơn so với glôcôm góc mở nguyên phát, với biên độ dao động nhãn áp cao và đáp ứng kém với điều trị.
1.1. Đặc điểm dịch tễ
Hội chứng giả tróc bao phổ biến ở các nước Scandinavia, với tỷ lệ mắc cao nhất tại Iceland (28%) và thấp nhất tại Đan Mạch (5%). Tại Việt Nam, glôcôm giả tróc bao là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa. Bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, với tỷ lệ mắc tăng dần theo tuổi. Các yếu tố nguy cơ bao gồm tuổi tác, di truyền và các bệnh lý toàn thân như tim mạch và mạch máu não.
1.2. Cơ chế bệnh sinh
Cơ chế bệnh sinh của glôcôm giả tróc bao liên quan đến sự lắng đọng chất giả tróc bao ở vùng bè, gây tắc nghẽn thoát lưu thủy dịch. Chất giả tróc bao được tạo ra từ các tế bào nội nhãn, bao gồm tế bào biểu mô thể thủy tinh và tế bào nội mô vùng bè. Sự tích tụ này dẫn đến tăng kháng lực thoát lưu và tăng nhãn áp. Ngoài ra, sự suy yếu dây chằng Zinn cũng góp phần gây ra glôcôm góc đóng thứ phát.
II. Phương pháp điều trị glôcôm giả tróc bao
Điều trị glôcôm giả tróc bao tập trung vào việc kiểm soát nhãn áp và ngăn ngừa tổn thương thần kinh thị giác. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng thuốc hạ nhãn áp, phẫu thuật và tạo hình vùng bè laser chọn lọc (THVBLCL). Trong đó, THVBLCL là phương pháp hiệu quả, ít xâm lấn và có thể thay thế thuốc nhỏ hạ nhãn áp trong một số trường hợp.
2.1. Thuốc hạ nhãn áp
Tafluprost 0,0015% là một trong những thuốc hạ nhãn áp thuộc nhóm prostaglandin, được sử dụng phổ biến trong điều trị glôcôm giả tróc bao. Thuốc có hiệu quả hạ nhãn áp cao và ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, việc duy trì sử dụng thuốc lâu dài gặp nhiều khó khăn do chi phí cao và sự không tuân thủ điều trị của bệnh nhân.
2.2. Tạo hình vùng bè laser chọn lọc THVBLCL
THVBLCL là phương pháp sử dụng laser Nd:YAG 532nm để tác động lên các tế bào sắc tố ở vùng bè, giúp tăng thoát lưu thủy dịch. Phương pháp này có hiệu quả tương đương với thuốc nhỏ hạ nhãn áp và ít ảnh hưởng đến các phẫu thuật trong tương lai. THVBLCL đặc biệt phù hợp với bệnh nhân không dung nạp hoặc không tuân thủ điều trị bằng thuốc.
III. Kết quả nghiên cứu và bàn luận
Nghiên cứu so sánh hiệu quả của THVBLCL và Tafluprost 0,0015% trong điều trị glôcôm giả tróc bao cho thấy cả hai phương pháp đều có hiệu quả hạ nhãn áp đáng kể. Tuy nhiên, THVBLCL có ưu điểm về chi phí thấp và ít tác dụng phụ hơn so với thuốc nhỏ. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng THVBLCL là phương pháp an toàn và hiệu quả, đặc biệt với bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ và trung bình.
3.1. Hiệu quả hạ nhãn áp
Kết quả nghiên cứu cho thấy THVBLCL giúp giảm nhãn áp trung bình từ 25% đến 30% sau 12 tháng điều trị, tương đương với hiệu quả của Tafluprost 0,0015%. Tỷ lệ thành công của THVBLCL đạt 70% sau 1 năm, cao hơn so với các phương pháp điều trị khác.
3.2. Tác dụng ngoại ý và biến chứng
THVBLCL có tỷ lệ biến chứng thấp, chủ yếu là tăng nhãn áp thoáng qua và viêm nhẹ. Trong khi đó, Tafluprost 0,0015% có thể gây kích ứng mắt và các tác dụng phụ toàn thân. Nghiên cứu khẳng định THVBLCL là phương pháp an toàn và ít xâm lấn hơn so với điều trị bằng thuốc.
