Nghiên Cứu Vi Bao Các Hợp Chất Có Hoạt Tính Sinh Học Trong Trái Nhàu Bằng Phương Pháp Sấy Phun

• Tác giả: Nguyen Canh Hung
• Người hướng dẫn: P.GS TS Kha Chan Tuyen
• Trường học: Trường Đại Học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Công nghệ thực phẩm
• Đề tài: Nghiên Cứu Vi Bao Hợp Chất Sinh Học Trong Trái Nhàu Bằng Phương Pháp Sấy Phun
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan về cây và trái nhàu
• 1.1.1. Đặc điểm thực vật học và phân bố
• 1.1.2. Thành phần hóa học của trái nhàu
• 1.2. Tổng quan về phương pháp Vi bao
• 1.2.1. Giới thiệu về Vi bao
• 1.2.2. Cấu trúc của hạt Vi bao
• 1.2.3. Vật liệu sử dụng trong Vi bao
• 1.2.4. Cáo phương pháp Vi bao
• 1.3. Các nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam có liên quan đến đề tài
• 1.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới
• 1.3.2. Nghiên cứu về trái nhàu tại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm nghiên cứu. Nguyên vật liệu và thiết bị sử dụng
• 2.3. Dụng cụ và thiết bị. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4. Trích ly các hợp chất có hoạt tính sinh học từ trái nhàu
• 2.5. Thí nghiệm 1: Xác định công thức vỏ bao
• 2.6. Thí nghiệm 2: Xác định nồng độ chất tạo màng trong dịch sấy
• 2.7. Thí nghiệm 3: Xác định nhiệt độ đầu vào
• 2.8. Thí nghiệm 4: Xác định nhiệt độ đầu ra
• 2.9. Thí nghiệm 5: Tối ưu quá trình sấy theo nhiệt độ đầu vào và đầu ra
• 2.10. Thí nghiệm 6: Bảo quản bột nhàu sấy phun
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Xác định nồng độ vỏ bao
• 3.2. Xác định nhiệt độ sấy phun đầu vào
• 3.3. Xác định nhiệt độ sấy phun đầu ra
• 3.4. Tối ưu hoá chế độ sấy phun
• 3.5. Động học thất thoát các hợp chất sinh học của bột Vi bao
• 3.6. Đường cong hấp phụ ẩm của bột vi bao
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Vi Bao Chất Sinh Học Từ Trái Nhàu

Từ lâu, trái Nhàu đã được biết đến với nhiều công dụng, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước phương Đông. Trước đây, trái Nhàu chủ yếu được dùng tươi, dẫn đến sản lượng tiêu thụ không cao. Ngày nay, nhiều quốc gia nhập khẩu Nhàu của Việt Nam, nhưng chủ yếu là sấy khô dạng thô, làm giảm giá trị và tăng chi phí vận chuyển. Việc chế biến các sản phẩm từ trái Nhàu, đặc biệt là giữ giá trị sinh học, là cần thiết để nâng cao giá trị. Nghiên cứu hiệu quả của việc vi bao hoạt chất sinh học của trái Nhàu còn hạn chế. Các hợp chất này thường không ổn định và khả năng ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm còn hạn chế. Công nghệ vi bao bằng phương pháp sấy phun có tiềm năng lớn, dễ bao gói, hàm lượng hợp chất cao, ứng dụng được cho nhiều sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm chức năng. Vi bao dạng bột có thể ứng dụng trong các sản phẩm bột dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung dạng lỏng hoặc khô. Một trong những ưu điểm lớn của công nghệ vi bao là giữ được hoạt tính của các hợp chất sinh học, hạn chế sự oxi hóa, tăng khả năng hấp thu.

1.1. Giá Trị Dược Tính và Tiềm Năng Thị Trường Trái Nhàu

Trái Nhàu (Morinda citrifolia) chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học như anthraglycosid, xanthones, flavonoid, tinh dầu, axit hữu cơ, coumarin, triterpenoid, saponin, polyphenol, va alkaloid. Trái nhàu đặc biệt nổi tiếng với các đặc tính trong y học của nó, bao gồm kháng khuẩn, giảm đau, chống sung huyết, chống oxy hóa, chống viêm, làm se da, thuốc nhuận tràng, an thần và giảm trương lực (Potterat và cộng sự, 2007). Việc phát triển các sản phẩm từ trái Nhàu là hướng đi tiềm năng, tuy nhiên cần có các giải pháp bảo quản hiệu quả.

1.2. Tổng Quan Về Phương Pháp Vi Bao Sấy Phun

Sấy phun là phương pháp phổ biến nhất để hình thành hạt vi bao trong công nghiệp thực phẩm và dược phẩm vì dễ công nghiệp hóa và cho phép sản xuất liên tục (Su và cộng su, 2008). Phương pháp này giúp bảo vệ hoạt chất sinh học, tăng độ ổn định và kéo dài thời gian bảo quản. Việc lựa chọn vật liệu bao phù hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả của quá trình vi bao.

II. Thách Thức Bảo Quản Hoạt Chất Sinh Học Trong Trái Nhàu

Các hợp chất có hoạt tính sinh học từ trái Nhàu dễ bị phân hủy trong quá trình chế biến và bảo quản, đặc biệt là khi tiếp xúc với nhiệt độ cao, ánh sáng và oxy. Điều này làm giảm hiệu quả của sản phẩm và hạn chế ứng dụng của trái Nhàu trong thực phẩm và dược phẩm. Các phương pháp bảo quản truyền thống như sấy khô thường không hiệu quả trong việc giữ gìn các hợp chất quý giá này. Do đó, cần có các giải pháp công nghệ tiên tiến để bảo vệ và bảo quản hoạt chất sinh học từ trái Nhàu, đồng thời đảm bảo tính ổn định và hiệu quả của sản phẩm trong suốt quá trình sử dụng.

2.1. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Chất Lượng Hoạt Chất Sinh Học

Nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng của hoạt chất sinh học trong trái Nhàu, bao gồm điều kiện thu hoạch, phương pháp trích ly, nhiệt độ sấy, độ ẩm và thời gian bảo quản. Việc kiểm soát chặt chẽ các yếu tố này là rất quan trọng để đảm bảo hàm lượng và hoạt tính của các hợp chất quý giá này. Đặc biệt, quá trình sấy phun cần được tối ưu hóa để giảm thiểu sự mất mát của hoạt chất sinh học.

2.2. Tại Sao Cần Vi Bao Hoạt Chất Sinh Học Từ Trái Nhàu

Vi bao hoạt chất sinh học từ trái Nhàu giúp bảo vệ chúng khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường, tăng độ ổn định, cải thiện khả năng hòa tan và giải phóng có kiểm soát. Điều này không chỉ giúp kéo dài thời gian bảo quản mà còn nâng cao hiệu quả sinh học của sản phẩm. Công nghệ vi bao mở ra nhiều cơ hội ứng dụng mới cho trái Nhàu trong các lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm.

2.3. Đánh Giá Các Nghiên Cứu Về Trái Nhàu Tại Việt Nam

Hiện nay đã có một số sản phẩm từ trái nhàu trên thị trường như nước ép nhàu, bột nhàu, viên nhàu. Tuy nhiên, nghiên cứu hiệu quả của việc vi bao các hợp chất có hoạt tính sinh học của trái nhàu chưa nhiều. Cần có thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu để đánh giá và tối ưu hóa quá trình vi bao để mang lại hiệu quả cao nhất.

III. Phương Pháp Sấy Phun Vi Bao Giải Pháp Tối Ưu Cho Trái Nhàu

Phương pháp sấy phun là một kỹ thuật hiệu quả để vi bao hoạt chất sinh học từ trái Nhàu. Quá trình này bao gồm việc phun dung dịch chứa hoạt chất sinh học và vật liệu bao vào một luồng khí nóng, làm cho dung môi bay hơi nhanh chóng và tạo thành các hạt vi bao khô. Sấy phun có nhiều ưu điểm như thao tác đơn giản, chi phí thấp, khả năng sản xuất quy mô lớn và kiểm soát kích thước hạt. Tuy nhiên, cần lựa chọn vật liệu bao phù hợp và tối ưu hóa các thông số sấy để đảm bảo hiệu quả vi bao và chất lượng sản phẩm.

3.1. Lựa Chọn Vật Liệu Bao Thích Hợp Cho Hoạt Chất Sinh Học

Vật liệu bao đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hoạt chất sinh học trong quá trình sấy phun và bảo quản. Các vật liệu bao thường được sử dụng bao gồm polysaccharide (gum arabic, maltodextrin), protein (whey protein concentrate) và lipid. Việc lựa chọn vật liệu bao phụ thuộc vào tính chất của hoạt chất sinh học và yêu cầu của sản phẩm cuối cùng. Theo tài liệu gốc gum arabic (GA) và maltodextrin (MD) với tỉ lệ 2:1 với nồng độ 20% (w/w) là phù hợp làm vỏ bao.

3.2. Tối Ưu Hóa Các Thông Số Sấy Phun Để Đảm Bảo Hiệu Quả

Các thông số sấy phun như nhiệt độ đầu vào, nhiệt độ đầu ra, tốc độ dòng khí và nồng độ dung dịch ảnh hưởng lớn đến hiệu quả vi bao và chất lượng sản phẩm. Việc tối ưu hóa các thông số này là rất quan trọng để giảm thiểu sự mất mát của hoạt chất sinh học, đảm bảo kích thước hạt phù hợp và độ ẩm thấp. Thí nghiệm sơ bộ đã xác định được nhiệt độ đầu vào trong khoảng 170°C - 180 °C và đầu ra trong khoảng 80 °C đến 90 °C.

3.3. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng Của Nhiệt Độ Sấy Phun Đến Hàm Lượng Hoạt Chất

Nghiên cứu trong tài liệu gốc cho thấy nhiệt độ đầu vào và nhiệt độ đầu ra tối ưu lần lượt là 175°C và 82°C. Ở điều kiện tối ưu, hiệu suất vi bao tính theo hàm lượng TFC va TSC lần lượt là 90,3 và 89,9%. Bột vi bao có độ ẩm và hoạt độ nước lần lượt là 4,74% và 0,21.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Bột Vi Bao Trái Nhàu Nghiên Cứu Và Phát Triển

Bột vi bao trái Nhàu có thể được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm thực phẩm chức năng, dược phẩm và mỹ phẩm. Trong thực phẩm, nó có thể được sử dụng làm thành phần bổ sung dinh dưỡng, tăng cường chất chống oxy hóa và cải thiện hương vị. Trong dược phẩm, nó có thể được sử dụng làm nguyên liệu cho các sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư. Trong mỹ phẩm, nó có thể được sử dụng làm thành phần chống lão hóa, bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và ô nhiễm môi trường.

4.1. Phát Triển Sản Phẩm Thực Phẩm Chức Năng Từ Bột Vi Bao

Bột vi bao trái Nhàu có thể được sử dụng để phát triển các sản phẩm thực phẩm chức năng như viên nang, bột pha nước uống, thanh năng lượng và đồ ăn nhẹ. Các sản phẩm này có thể cung cấp chất chống oxy hóa, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe tổng thể. Cần có các nghiên cứu lâm sàng để chứng minh hiệu quả của các sản phẩm này.

4.2. Nghiên Cứu Khả Năng Ứng Dụng Trong Dược Phẩm

Các nghiên cứu in vitro và in vivo đã chứng minh tiềm năng của trái Nhàu trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh. Bột vi bao trái Nhàu có thể được sử dụng để phát triển các loại thuốc bổ, thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, cần có thêm các nghiên cứu để xác định liều lượng và hiệu quả an toàn.

4.3. Ứng Dụng Trong Công Nghiệp Mỹ Phẩm Tiềm Năng Chống Lão Hóa

Bột vi bao trái Nhàu có thể được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da như kem dưỡng da, serum và mặt nạ. Các chất chống oxy hóa trong trái Nhàu giúp bảo vệ da khỏi các gốc tự do, giảm nếp nhăn và cải thiện độ đàn hồi. Cần có các nghiên cứu để đánh giá hiệu quả và tính an toàn của các sản phẩm này.

V. Đánh Giá Độ Ổn Định Và Thời Gian Bảo Quản Bột Vi Bao Trái Nhàu

Độ ổn định và thời gian bảo quản là những yếu tố quan trọng cần xem xét khi phát triển sản phẩm từ bột vi bao trái Nhàu. Nghiên cứu cần tập trung vào việc đánh giá sự thay đổi của hàm lượng hoạt chất sinh học, độ ẩm, màu sắc và các chỉ tiêu chất lượng khác trong quá trình bảo quản. Kết quả nghiên cứu này sẽ giúp xác định điều kiện bảo quản tối ưu và thời gian sử dụng của sản phẩm.

5.1. Nghiên Cứu Sự Thay Đổi Hàm Lượng Hoạt Chất Theo Thời Gian

Cần thực hiện các thí nghiệm bảo quản để theo dõi sự thay đổi của hàm lượng polyphenol, flavonoid và saponin trong bột vi bao trái Nhàu theo thời gian. Kết quả thí nghiệm sẽ giúp xác định tốc độ phân hủy của các hợp chất này và đánh giá hiệu quả của quá trình vi bao trong việc bảo vệ chúng. Tài liệu gốc cho thấy thành phẩm bột vi bao tính ổn định cao và có thể bảo quản trong thời gian tối thiểu là 1 năm ở nhiệt độ 25°C.

5.2. Ảnh Hưởng Của Độ Ẩm Đến Chất Lượng Sản Phẩm

Độ ẩm là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độ ổn định của bột vi bao trái Nhàu. Cần xác định độ ẩm cân bằng của sản phẩm và đánh giá ảnh hưởng của độ ẩm tương đối đến sự thay đổi của hàm lượng hoạt chất sinh học và các chỉ tiêu chất lượng khác. Việc kiểm soát độ ẩm trong quá trình bảo quản là rất quan trọng để kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm.

VI. Kết Luận Và Hướng Phát Triển Nghiên Cứu Vi Bao Trái Nhàu

Nghiên cứu vi bao hoạt chất sinh học từ trái Nhàu bằng phương pháp sấy phun mở ra nhiều tiềm năng ứng dụng trong các lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm. Cần tiếp tục nghiên cứu để tối ưu hóa quy trình vi bao, lựa chọn vật liệu bao phù hợp và đánh giá hiệu quả của sản phẩm trong các ứng dụng thực tế. Hướng phát triển trong tương lai bao gồm việc nghiên cứu vi bao các hợp chất khác từ trái Nhàu, kết hợp vi bao với các công nghệ khác và phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

6.1. Tối Ưu Hóa Quy Trình Sản Xuất Bột Vi Bao Trái Nhàu

Cần tiếp tục nghiên cứu để tối ưu hóa các thông số sấy phun, lựa chọn vật liệu bao phù hợp và đánh giá ảnh hưởng của các yếu tố khác đến hiệu quả vi bao và chất lượng sản phẩm. Việc sử dụng các phương pháp phân tích hiện đại sẽ giúp hiểu rõ hơn về cơ chế vi bao và cải thiện quy trình sản xuất.

6.2. Nghiên Cứu Kết Hợp Các Công Nghệ Vi Bao Khác

Việc kết hợp sấy phun với các công nghệ vi bao khác như đùn, đồng trục hoặc phức hệ có thể giúp cải thiện hiệu quả vi bao, kiểm soát kích thước hạt và tạo ra các sản phẩm có tính năng đặc biệt. Cần có các nghiên cứu để đánh giá tiềm năng của các phương pháp kết hợp này.

6.3. Đẩy Mạnh Nghiên Cứu Ứng Dụng Trong Thực Tiễn

Cần có các nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của bột vi bao trái Nhàu trong các ứng dụng thực tế, bao gồm thực phẩm chức năng, dược phẩm và mỹ phẩm. Các nghiên cứu lâm sàng sẽ giúp chứng minh hiệu quả của sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ. Ngoài ra cũng cần chú trọng đến việc hợp tác với các doanh nghiệp để đưa sản phẩm ra thị trường.

Tổng quan nghiên cứu

Trái nhàu (Morinda citrifolia L.) là một loại quả có giá trị dinh dưỡng và dược tính cao, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và công nghiệp thực phẩm chức năng. Theo các báo cáo, trái nhàu chứa hơn 200 hợp chất có hoạt tính sinh học như polyphenol, flavonoid và triterpenoid saponin, góp phần vào các tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm, giảm đau và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, các hợp chất này thường không ổn định khi ở dạng tự do, dễ bị phân hủy trong quá trình bảo quản và chế biến, làm giảm hiệu quả sử dụng trong công nghiệp.

Nghiên cứu này được thực hiện tại Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh trong giai đoạn từ tháng 6/2021 đến tháng 5/2022 nhằm mục tiêu tối ưu hóa quy trình vi bao các hợp chất có hoạt tính sinh học trong dịch trích trái nhàu bằng phương pháp sấy phun. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào việc xác định điều kiện vi bao tối ưu dựa trên các chỉ tiêu hàm lượng polyphenol tổng (TPC), flavonoid tổng (TFC) và triterpenoid saponin tổng (TSC), đồng thời đánh giá chất lượng và khả năng bảo quản của bột nhàu vi bao.

Việc áp dụng công nghệ vi bao bằng sấy phun không chỉ giúp bảo vệ các hợp chất sinh học khỏi các tác nhân gây hại như nhiệt độ, oxy hóa mà còn nâng cao độ ổn định và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm lên đến tối thiểu 1 năm ở nhiệt độ 25°C. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển các sản phẩm thực phẩm chức năng từ trái nhàu, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và sức khỏe cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết vi bao (Microencapsulation): Vi bao là kỹ thuật bao gói các hợp chất hoạt tính trong một lớp màng polymer nhằm bảo vệ và kiểm soát giải phóng các hợp chất này. Vi bao giúp tăng tính ổn định, giảm sự phân hủy và cải thiện khả năng ứng dụng trong thực phẩm và dược phẩm.

• Mô hình sấy phun (Spray Drying): Phương pháp sấy phun là kỹ thuật chuyển đổi dung dịch hoặc huyền phù thành dạng bột bằng cách phun sương vào buồng sấy có không khí nóng. Đây là phương pháp phổ biến trong vi bao do khả năng sản xuất liên tục, hiệu quả kinh tế và giữ được hoạt tính sinh học.

• Phương pháp bề mặt đáp ứng (Response Surface Methodology - RSM): RSM được sử dụng để tối ưu hóa các điều kiện sấy phun như nhiệt độ đầu vào và đầu ra nhằm đạt hiệu suất vi bao cao nhất.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Tổng polyphenol (TPC): Hàm lượng polyphenol tổng thể trong mẫu, biểu thị khả năng chống oxy hóa.

• Tổng flavonoid (TFC): Hàm lượng flavonoid tổng thể, nhóm hợp chất có tác dụng sinh học mạnh.

• Tổng triterpenoid saponin (TSC): Hàm lượng saponin, hợp chất có tác dụng bảo vệ sức khỏe.

• Hiệu suất vi bao (Encapsulation Efficiency): Tỷ lệ phần trăm hợp chất sinh học được giữ lại sau quá trình vi bao.

• Hoạt độ nước (Water Activity): Chỉ số ảnh hưởng đến độ ổn định và thời gian bảo quản của bột vi bao.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Dịch trích ly cô đặc từ bột trái nhàu thu mua tại Tiền Giang, xử lý bằng siêu âm và enzym để chiết xuất các hợp chất sinh học.

• Thiết kế thí nghiệm: Các thí nghiệm được bố trí hoàn toàn ngẫu nhiên với các yếu tố gồm tỉ lệ vỏ bao (gum arabic và maltodextrin), nồng độ chất tạo màng, nhiệt độ đầu vào và đầu ra của sấy phun. Thí nghiệm tối ưu sử dụng phương pháp bề mặt đáp ứng với 12 đơn vị thí nghiệm, lặp lại 3 lần.

• Phân tích: Hàm lượng TPC, TFC, TSC được xác định bằng phương pháp quang phổ UV-Vis; cấu trúc hạt vi bao được quan sát bằng kính hiển vi điện tử quét (SEM); độ ẩm và hoạt độ nước được đo để đánh giá khả năng bảo quản.

• Cỡ mẫu: Mỗi thí nghiệm sử dụng 400g dịch vi bao, với 3 lần lặp lại để đảm bảo tính chính xác.

• Timeline nghiên cứu: Từ tháng 1/2021 đến tháng 5/2022, bao gồm các giai đoạn chuẩn bị nguyên liệu, thực hiện thí nghiệm, phân tích dữ liệu và bảo quản mẫu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tỉ lệ vỏ bao tối ưu: Tỉ lệ gum arabic (GA) và maltodextrin (MD) 2:1 (w/w) cho hiệu suất vi bao cao nhất với HS-TPC đạt 81,2%, HS-TFC 80,4% và HS-TSC 88,2%. Tỉ lệ này cân bằng giữa khả năng tạo màng và độ nhớt dung dịch, giúp đồng hóa và sấy phun hiệu quả.

2. Nồng độ chất tạo màng: Nồng độ 20% (w/w) của hỗn hợp GA và MD là phù hợp nhất, đảm bảo độ nhớt thích hợp và hiệu suất vi bao cao, đồng thời tạo ra bột có độ ẩm 4,74% và hoạt độ nước 0,21, phù hợp cho bảo quản lâu dài.

3. Nhiệt độ sấy phun: Nhiệt độ đầu vào tối ưu là 175°C và đầu ra là 82°C, giúp giữ lại hàm lượng flavonoid và saponin với hiệu suất lần lượt là 90,3% và 89,9%. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp làm giảm hiệu suất do phân hủy hoặc sấy không đủ khô.

4. Khả năng bảo quản: Bột vi bao có thể bảo quản ổn định tối thiểu 1 năm ở nhiệt độ 25°C mà không giảm đáng kể hàm lượng các hợp chất sinh học. Đường cong hấp phụ và mô hình BET, GAB cho thấy độ ẩm cân bằng của bột thấp, hạn chế sự phát triển vi sinh vật và phân hủy.

Thảo luận kết quả

Hiệu suất vi bao cao đạt được nhờ sự kết hợp giữa gum arabic và maltodextrin, tận dụng ưu điểm của GA trong việc tạo màng và khả năng nhũ hóa, cùng với tính chất hòa tan và chi phí thấp của MD. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế cho thấy hỗn hợp GA và MD cải thiện tính ổn định và khả năng bảo quản của bột vi bao.

Nhiệt độ sấy phun được tối ưu nhằm cân bằng giữa việc loại bỏ nước nhanh chóng và hạn chế tổn thất hợp chất sinh học do nhiệt. Quan sát cấu trúc hạt bằng SEM cho thấy bột vi bao có bề mặt mịn, đồng nhất, không bị nứt vỡ, góp phần bảo vệ lõi bên trong.

So sánh với các nghiên cứu trước đây, hiệu suất vi bao và thời gian bảo quản của bột nhàu trong nghiên cứu này cao hơn hoặc tương đương, chứng tỏ quy trình và điều kiện sấy phun được thiết kế phù hợp. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ 3D thể hiện ảnh hưởng của nhiệt độ đầu vào và đầu ra đến hiệu suất vi bao, cũng như bảng so sánh hiệu suất vi bao theo tỉ lệ vỏ bao.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng công thức vỏ bao GA:MD 2:1 với nồng độ 20% trong sản xuất bột nhàu vi bao để đạt hiệu suất cao và chất lượng ổn định. Thời gian thực hiện: ngay lập tức trong quy trình sản xuất.

2. Kiểm soát nhiệt độ sấy phun đầu vào 175°C và đầu ra 82°C để tối ưu hóa hiệu suất vi bao và giữ nguyên hoạt tính sinh học. Chủ thể thực hiện: bộ phận vận hành dây chuyền sấy phun.

3. Bảo quản bột vi bao ở nhiệt độ 25°C với độ ẩm thấp nhằm kéo dài thời gian sử dụng tối thiểu 1 năm, giảm thiểu hao hụt hợp chất sinh học. Chủ thể thực hiện: kho lưu trữ và phân phối sản phẩm.

4. Nâng cao đào tạo kỹ thuật cho nhân viên vận hành về quy trình đồng hóa, sấy phun và kiểm soát chất lượng nhằm đảm bảo tính đồng nhất và hiệu quả sản xuất. Thời gian: trong vòng 3 tháng tới.

5. Khuyến khích nghiên cứu tiếp tục về ứng dụng bột nhàu vi bao trong các sản phẩm thực phẩm chức năng và dinh dưỡng để mở rộng thị trường tiêu thụ. Chủ thể thực hiện: phòng nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Công nghệ thực phẩm: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và phương pháp tối ưu vi bao các hợp chất sinh học từ nguyên liệu thực vật, đặc biệt là trái nhàu.

2. Doanh nghiệp sản xuất thực phẩm chức năng và dược phẩm: Tham khảo quy trình công nghệ sấy phun vi bao để phát triển sản phẩm bột nhàu có hoạt tính sinh học cao, ổn định và dễ bảo quản.

3. Chuyên gia trong lĩnh vực bảo quản và chế biến nông sản: Áp dụng kiến thức về vật liệu vỏ bao và điều kiện sấy phun để nâng cao chất lượng sản phẩm và kéo dài thời gian bảo quản.

4. Cơ quan quản lý và phát triển nông nghiệp: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị trái nhàu, nâng cao giá trị kinh tế và sức khỏe cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

1. Vi bao là gì và tại sao cần áp dụng cho trái nhàu?
   Vi bao là kỹ thuật bao gói các hợp chất hoạt tính trong lớp màng bảo vệ nhằm tăng tính ổn định và kiểm soát giải phóng. Với trái nhàu, vi bao giúp bảo vệ các hợp chất sinh học khỏi phân hủy do nhiệt, oxy hóa, kéo dài thời gian bảo quản và nâng cao hiệu quả sử dụng.

2. Tại sao chọn gum arabic và maltodextrin làm vật liệu vỏ bao?
   Gum arabic có khả năng tạo màng và nhũ hóa tốt, bảo vệ hợp chất sinh học hiệu quả. Maltodextrin có độ nhớt thấp, hòa tan tốt và chi phí thấp. Sự kết hợp 2 vật liệu này tạo ra dung dịch vi bao ổn định, dễ sấy phun và cho hiệu suất cao.

3. Nhiệt độ sấy phun ảnh hưởng thế nào đến chất lượng bột nhàu?
   Nhiệt độ đầu vào và đầu ra ảnh hưởng đến tốc độ bay hơi nước và sự phân hủy hợp chất sinh học. Nhiệt độ quá cao làm giảm hoạt tính do phân hủy, quá thấp không đủ sấy khô. Nghiên cứu xác định 175°C (đầu vào) và 82°C (đầu ra) là tối ưu.

4. Bột nhàu vi bao có thể bảo quản trong bao lâu?
   Bột vi bao có độ ẩm và hoạt độ nước thấp, ổn định ở nhiệt độ 25°C trong tối thiểu 1 năm mà không giảm đáng kể hàm lượng polyphenol, flavonoid và saponin.

5. Ứng dụng thực tế của bột nhàu vi bao là gì?
   Bột nhàu vi bao có thể dùng làm nguyên liệu trong thực phẩm chức năng, bột dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung dạng bột hoặc lỏng, giúp dễ dàng phối trộn, bảo quản và sử dụng, đồng thời giữ nguyên hoạt tính sinh học.

Kết luận

• Đã xác định được công thức vỏ bao tối ưu là hỗn hợp gum arabic và maltodextrin với tỉ lệ 2:1 và nồng độ 20% (w/w).
• Nhiệt độ sấy phun tối ưu là 175°C đầu vào và 82°C đầu ra, đạt hiệu suất vi bao flavonoid và saponin trên 89%.
• Bột nhàu vi bao có độ ẩm 4,74% và hoạt độ nước 0,21, đảm bảo ổn định và bảo quản tối thiểu 1 năm ở 25°C.
• Cấu trúc hạt vi bao đồng nhất, bề mặt mịn, giúp bảo vệ hợp chất sinh học hiệu quả.
• Đề xuất áp dụng quy trình này trong sản xuất thực phẩm chức năng và nghiên cứu mở rộng ứng dụng.

Next steps: Triển khai quy trình sản xuất quy mô pilot, đánh giá tính ổn định trong điều kiện thực tế, và phát triển sản phẩm thương mại.

Call to action: Các doanh nghiệp và nhà nghiên cứu nên hợp tác để ứng dụng công nghệ vi bao sấy phun nhằm nâng cao giá trị và hiệu quả sử dụng trái nhàu trong ngành thực phẩm chức năng.