Luận văn thạc sĩ: Dạy học giải toán chủ đề phương pháp tọa độ trong không gian cho học sinh lớp 12

• Tác giả: Đinh Thị Ngọc Anh
• Người hướng dẫn: Ts. Phạm Đức Hiệp
• Trường học: Trường đại học giáo dục - Đại học quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Toán
• Đề tài: Dạy học giải toán chủ đề "Phương pháp tọa độ trong không gian" nhằm phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 12 (Hình học 12 – Cơ bản)
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.1. Định hướng đổi mới giáo dục phổ thông
• 1.1.1. Một số quan điểm chỉ đạo đổi mới
• 1.2. Bài tập Toán
• 1.2.1. Khái niệm bài tập Toán
• 1.2.2. Vai trò của bài tập trong quá trình dạy học Toán
• 1.2.3. Phân loại bài tập Toán theo định hướng năng lực
• 1.2.4. Bài tập định hướng phát triển năng lực
• 1.2.5. Sử dụng bài tập Toán để phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề cho học sinh
• 1.3. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC PHÁT HIỆN VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CHO HỌC SINH TRONG DẠY GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP ĐIỂN HÌNH THUỘC CHỦ ĐỀ "PHƯƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN"
• 2.1. Thực tiễn dạy học chủ đề "Phương pháp toạ độ trong không gian" trong chương trình Hình học 12 – Cơ bản
• 2.2. Đặc điểm của chương "Phương pháp toạ độ trong không gian"
• 2.3. Yêu cầu, mục tiêu dạy học của chương "Phương pháp toạ độ trong không gian"
• 2.4. Nội dung chương trình Hình học 12 – Cơ bản phần phương pháp toạ độ trong không gian
• 2.5. Đề xuất biện pháp phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề cho học sinh trong dạy học giải một số bài tập điển hình thuộc chủ đề "Phương pháp toạ độ trong không gian"
• 2.5.1. Biện pháp 1: Xây dựng hệ thống bài tập điển hình nhằm rèn luyện các hoạt động trí tuệ cho học sinh
• 2.5.2. Biện pháp 2: Khuyến khích học sinh tìm ra nhiều lời giải cho một bài toán
• 2.5.3. Biện pháp 3: Hướng dẫn học sinh phương pháp chuyển đổi bài toán trong giải bài tập
• 2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích và nhiệm vụ TN sư phạm
• 3.2. Kế hoạch thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Tổ chức thực nghiệm. Đánh giá kết quả TN sư phạm
• 3.4. Kết luận chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 12

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 12 là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Đặc biệt, trong bối cảnh đổi mới giáo dục, việc trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để giải quyết vấn đề là rất cần thiết. Chương trình học hiện nay đã chú trọng đến việc phát triển tư duy phản biện và khả năng tư duy sáng tạo của học sinh. Phương pháp tọa độ trong không gian là một trong những công cụ hữu ích giúp học sinh phát triển những năng lực này.

1.1. Khái niệm năng lực giải quyết vấn đề trong giáo dục

Năng lực giải quyết vấn đề được hiểu là khả năng của học sinh trong việc nhận diện, phân tích và tìm ra giải pháp cho các tình huống thực tiễn. Điều này không chỉ bao gồm việc áp dụng kiến thức mà còn là khả năng tư duy độc lập và sáng tạo.

1.2. Tầm quan trọng của năng lực tư duy trong học sinh lớp 12

Năng lực tư duy là yếu tố quyết định trong việc học tập và phát triển của học sinh. Đặc biệt, trong giai đoạn lớp 12, học sinh cần phải chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp và các kỳ thi đại học, do đó việc phát triển năng lực tư duy là rất quan trọng.

II. Những thách thức trong việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

Mặc dù có nhiều phương pháp dạy học hiện đại, nhưng việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 12 vẫn gặp phải nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt trong việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Học sinh thường gặp khó khăn trong việc chuyển từ lý thuyết sang thực hành, đặc biệt là trong môn Toán.

2.1. Khó khăn trong việc áp dụng phương pháp tọa độ

Phương pháp tọa độ trong không gian yêu cầu học sinh có khả năng hình dung và tư duy trừu tượng. Nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc hình dung các đối tượng hình học trong không gian ba chiều, dẫn đến việc giải quyết bài toán không hiệu quả.

2.2. Thiếu sự hỗ trợ từ giáo viên

Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn và hỗ trợ học sinh. Tuy nhiên, nhiều giáo viên vẫn chưa áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, dẫn đến việc học sinh không phát huy được khả năng tư duy và giải quyết vấn đề.

III. Phương pháp dạy học tích cực để phát triển năng lực giải quyết vấn đề

Để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 12, cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Phương pháp tọa độ trong không gian có thể được sử dụng để tạo ra các tình huống học tập thực tiễn, giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.

3.1. Xây dựng hệ thống bài tập điển hình

Việc xây dựng hệ thống bài tập điển hình giúp học sinh rèn luyện các kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề. Các bài tập này cần được thiết kế để khuyến khích học sinh tìm ra nhiều cách giải khác nhau.

3.2. Khuyến khích học sinh tự tìm tòi

Khuyến khích học sinh tự tìm tòi và khám phá kiến thức mới là một trong những phương pháp hiệu quả. Điều này giúp học sinh phát triển khả năng tư duy độc lập và sáng tạo.

IV. Ứng dụng thực tiễn của phương pháp tọa độ trong không gian

Phương pháp tọa độ trong không gian không chỉ giúp học sinh giải quyết các bài toán hình học mà còn có ứng dụng thực tiễn trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Việc áp dụng phương pháp này trong dạy học sẽ giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

4.1. Ứng dụng trong các bài toán thực tiễn

Phương pháp tọa độ có thể được áp dụng để giải quyết các bài toán thực tiễn liên quan đến hình học không gian, từ đó giúp học sinh thấy được sự liên kết giữa lý thuyết và thực tiễn.

4.2. Kết quả nghiên cứu về hiệu quả của phương pháp

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng phương pháp tọa độ trong dạy học giúp học sinh cải thiện đáng kể khả năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai cho năng lực giải quyết vấn đề

Việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh lớp 12 qua phương pháp tọa độ trong không gian là một nhiệm vụ quan trọng trong giáo dục hiện đại. Cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học tích cực để nâng cao chất lượng giáo dục.

5.1. Định hướng phát triển giáo dục trong tương lai

Định hướng phát triển giáo dục trong tương lai cần chú trọng đến việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh, từ đó giúp học sinh tự tin hơn trong việc đối mặt với các thách thức trong cuộc sống.

5.2. Vai trò của giáo viên trong việc phát triển năng lực học sinh

Giáo viên cần đóng vai trò là người hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong quá trình học tập, từ đó giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.