Lãnh đạo xây dựng hậu phương tại chỗ của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang (1945-1954): Luận án Tiến sĩ

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

1.2.1. Mục đích nghiên cứu

1.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu

1.4. Cơ sở lý luận, nguồn tài liệu và phương pháp nghiên cứu

1.4.1. Cơ sở lý luận

1.4.2. Nguồn tài liệu

1.4.3. Phương pháp nghiên cứu

1.5. Đóng góp của luận án

1.5.1. Về tư liệu

1.5.2. Về nội dung khoa học

1.6. Bố cục của luận án

2. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

2.1. Các công trình nghiên cứu tiêu biểu

2.1.1. Nhóm những công trình nghiên cứu về sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng hậu phương chiến tranh nhân dân Việt Nam

2.2. Nhóm những công trình nghiên cứu về sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang trong xây dựng hậu phương tại chỗ (1945-1954)

2.3. Những vấn đề đã được giải quyết và những vấn đề luận án cần tập trung nghiên cứu

2.3.1. Những vấn đề đã được giải quyết

2.3.2. Những vấn đề luận án cần tập trung nghiên cứu

2.4. Tiểu kết chương 1

3. CHƯƠNG 2: CHỦ TRƯƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH BẮC GIANG TRONG XÂY DỰNG HẬU PHƯƠNG TẠI CHỖ (1945-1950)

3.1. Những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ và chủ trương của Đảng bộ

3.1.1. Những yếu tố tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ

3.1.2. Chủ trương của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng hậu phương tại chỗ (1945-1950)

3.2. Sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng hậu phương tại chỗ (1945-1950)

3.2.1. Chỉ đạo xây dựng cơ sở ban đầu của hậu phương tại chỗ

3.2.2. Chỉ đạo xây dựng vùng tự do của tỉnh

3.2.3. Chỉ đạo xây dựng, củng cố cơ sở chính trị trong vùng tạm chiếm

3.2.4. Chỉ đạo xây dựng khu du kích và căn cứ du kích trong vùng quân Pháp kiểm soát

3.2.5. Chỉ đạo phá hoại hậu phương chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp

3.3. Tiểu kết chương 2

4. CHƯƠNG 3: ĐẢNG BỘ TỈNH BẮC GIANG LÃNH ĐẠO ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG HẬU PHƯƠNG TẠI CHỖ (1951-1954)

4.1. Những yếu tố mới tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ và chủ trương của Đảng bộ

4.1.1. Những yếu tố mới tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ

4.1.2. Chủ trương của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng hậu phương tại chỗ (1951-1954)

4.2. Đảng bộ chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng hậu phương tại chỗ (1951-1954)

4.2.1. Chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng vùng tự do của tỉnh

4.2.2. Chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng, củng cố cơ sở chính trị trong vùng tạm chiếm

4.2.3. Chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng và mở rộng khu du kích và căn cứ du kích trong vùng quân Pháp kiểm soát

4.2.4. Chỉ đạo đẩy mạnh đấu tranh giành đất, giành dân và phá hoại hậu phương chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp

4.2.5. Huy động nhân lực, vật lực phục vụ chiến trường

4.3. Tiểu kết chương 3

5. CHƯƠNG 4: NHẬN XÉT VÀ KINH NGHIỆM LỊCH SỬ

5.1. Nhận xét về quá trình lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng hậu phương tại chỗ (1945-1954)

5.2. Kinh nghiệm lịch sử

5.2.1. Vận dụng đúng đắn và sáng tạo chủ trương xây dựng căn cứ địa, hậu phương tại chỗ của Đảng vào điều kiện cụ thể của địa phương

5.2.2. Chăm lo xây dựng Đảng về mọi mặt, chú trọng xây dựng tổ chức cơ sở đảng vững mạnh

5.2.3. Thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân vững chắc và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong xây dựng hậu phương tại chỗ

5.2.4. Xây dựng các loại hình hậu phương tại chỗ phù hợp với tương quan lực lượng và tích cực, chủ động đấu tranh chuyển vùng

5.2.5. Huy động sức dân đi đôi với bồi dưỡng sức dân, tạo kế sâu rễ bền gốc

5.3. Tiểu kết chương 4

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Luận Án Lãnh Đạo Xây Dựng Hậu Phương 1945 1954

Luận án này tập trung nghiên cứu về lãnh đạo xây dựng hậu phương của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn 1945-1954, một giai đoạn lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Việc xây dựng hậu phương tại chỗ đóng vai trò then chốt, đảm bảo cung cấp hậu cần kháng chiến, nhân lực và vật lực cho tiền tuyến. Nghiên cứu này không chỉ có giá trị về mặt học thuật mà còn cung cấp những bài học kinh nghiệm quý báu cho công tác quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân hiện nay. Luận án nhấn mạnh tầm quan trọng của việc vận dụng sáng tạo đường lối của Đảng vào điều kiện cụ thể của địa phương, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. NCS đã lựa chọn đề tài “Đảng bộ tỉnh Bắc Giang lãnh đạo xây dựng hậu phương tại chỗ trong kháng chiến chống thực dân Pháp 1945-1954” làm đề tài luận án Tiến sĩ của mình, nhằm góp phần tổng kết những thành công, chỉ ra những hạn chế và bước đầu đúc kết một số kinh nghiệm, phục vụ cho công tác quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trên địa bàn tỉnh hiện nay, đây là việc làm cần thiết, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc.

1.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu hậu phương tại chỗ Bắc Giang

Nghiên cứu này cần thiết vì chưa có công trình nào tổng kết về xây dựng hậu phương tại chỗ ở Bắc Giang giai đoạn 1945-1954. Việc nghiên cứu giúp làm đầy tri thức lịch sử, giáo dục lòng tự hào dân tộc và cung cấp kinh nghiệm cho hiện tại. Hậu phương tại chỗ là một yếu tố then chốt, giúp giảm bớt gánh nặng cho hậu phương quốc gia và đảm bảo kịp thời hậu cần kháng chiến.

1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu luận án Tiến sĩ

Mục tiêu của luận án là làm sáng tỏ chủ trương và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang trong xây dựng hậu phương tại chỗ thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Nghiên cứu tập trung vào các yếu tố tác động, chủ trương của Đảng và các hoạt động lãnh đạo của Đảng bộ trong việc xây dựng cơ sở, vùng tự do, vùng giải phóng, cơ sở chính trị, khu du kích và căn cứ du kích.

II. Thách Thức Lãnh Đạo Xây Dựng Hậu Phương ở Bắc Giang 1945 1950

Giai đoạn 1945-1950 đặt ra nhiều thách thức cho Đảng bộ tỉnh Bắc Giang trong việc lãnh đạo xây dựng hậu phương. Bối cảnh chiến tranh phức tạp, sự chiếm đóng và kiểm soát của thực dân Pháp gây khó khăn cho việc xây dựng cơ sở chính trị, kinh tế và quân sự. Công tác dân vận gặp nhiều trở ngại do sự chia rẽ của địch. Việc huy động nhân lực, vật lực cũng gặp khó khăn do tình hình kinh tế còn nhiều hạn chế. Tuy nhiên, với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng bộ và tinh thần yêu nước của nhân dân, Bắc Giang đã từng bước vượt qua khó khăn, xây dựng hậu phương vững chắc.

2.1. Yếu tố tác động đến lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang

Việc lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang chịu tác động bởi nhiều yếu tố như điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, truyền thống lịch sử và tình hình chiến tranh. Vị trí địa lý chiến lược của Bắc Giang cũng là một yếu tố quan trọng, vừa tạo thuận lợi nhưng cũng đặt ra những thách thức lớn trong việc bảo vệ hậu phương.

2.2. Chủ trương xây dựng hậu phương tại chỗ giai đoạn 1945 1950

Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn này là tập trung xây dựng cơ sở ban đầu của hậu phương tại chỗ, xây dựng vùng tự do và củng cố cơ sở chính trị trong vùng tạm chiếm. Đồng thời, đẩy mạnh xây dựng khu du kích và căn cứ du kích, phá hoại hậu phương của địch, tạo thế trận chiến tranh nhân dân.

III. Phương Pháp Lãnh Đạo Xây Dựng Hậu Phương Tại Chỗ 1951 1954

Giai đoạn 1951-1954 chứng kiến sự đẩy mạnh trong việc lãnh đạo xây dựng hậu phương của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang. Các phương pháp được áp dụng bao gồm tăng cường công tác dân vận, phát triển sản xuất nông nghiệp, đảm bảo phân phối lương thực, đẩy mạnh tuyển quân nhập ngũ và vận tải phục vụ chiến đấu. Đặc biệt, Đảng bộ chú trọng xây dựng và mở rộng khu du kích, căn cứ du kích, biến hậu phương của địch thành tiền phương của ta, tạo thế trận bao vây, chia cắt và kiềm chế quân địch. Luận án nghiên cứu chủ trương của Đảng bộ tỉnh trong xây dựng hậu phương tại chỗ (1951- 1954), Đẩy mạnh xây dựng vùng tự do của tỉnh. Chỉ đạo đẩy mạnh xây dựng, củng cố cơ sở chính trị trong vùng tạm chiếm …

3.1. Các yếu tố mới tác động đến lãnh đạo hậu phương

Trong giai đoạn 1951-1954, xuất hiện những yếu tố mới tác động đến sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang, như sự thay đổi về chiến lược của ta và địch, sự phát triển của lực lượng vũ trang và sự tham gia ngày càng đông đảo của nhân dân vào cuộc kháng chiến. Vai trò của Đảng bộ ngày càng được khẳng định.

3.2. Chỉ đạo xây dựng và mở rộng khu du kích và căn cứ du kích

Việc xây dựng và mở rộng khu du kích và căn cứ du kích được đặc biệt chú trọng, trở thành chỗ dựa vững chắc cho lực lượng vũ trang và nhân dân trong vùng địch kiểm soát. Các khu du kích và căn cứ du kích không chỉ là nơi trú ẩn mà còn là nơi huấn luyện, tập hợp lực lượng và cung cấp hậu cần kháng chiến.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Hiệu Quả Xây Dựng Hậu Phương ở Bắc Giang

Việc lãnh đạo xây dựng hậu phương của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang đã mang lại những hiệu quả thiết thực, góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp. Hậu phương tại chỗ đã đảm bảo cung cấp đầy đủ nhân lực, vật lực cho tiền tuyến, giữ vững an ninh trật tự và tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội. Những kinh nghiệm từ Bắc Giang có thể được vận dụng vào công tác quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân trong tình hình mới. Dựa vào điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế, xã hội và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp trong lịch sử kháng chiến chống ngoại xâm, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo quân dân địa phương xây dựng các loại hình hậu phương tại chỗ như: xây dựng vùng tự do và xây dựng vùng giải phóng; xây dựng CSCT, xây dựng KDK, CCDK trong vùng đối phương chiếm đóng, kiểm soát.

4.1. Đánh giá quá trình lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang

Quá trình lãnh đạo xây dựng hậu phương của Đảng bộ tỉnh Bắc Giang được đánh giá là sáng tạo, linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Đảng bộ đã phát huy được vai trò lãnh đạo toàn diện, huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân và đạt được những thành tựu to lớn.

4.2. Kinh nghiệm lịch sử và vận dụng vào thực tiễn hiện nay

Những kinh nghiệm lịch sử rút ra từ việc xây dựng hậu phương tại chỗ ở Bắc Giang có giá trị to lớn trong việc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân hiện nay. Cần vận dụng sáng tạo các bài học kinh nghiệm này vào điều kiện cụ thể của từng địa phương, chú trọng xây dựng thế trận lòng dân vững chắc.

V. Bài Học Từ Bắc Giang Xây Dựng Hậu Phương Vững Chắc Ngày Nay

Nghiên cứu lãnh đạo xây dựng hậu phương tại Bắc Giang giai đoạn 1945-1954 mang lại những bài học sâu sắc cho việc xây dựng một đất nước vững mạnh trong bối cảnh hiện tại. Sự kết hợp giữa ý chí tự lực tự cường, khả năng huy động sức mạnh nhân dân và sự lãnh đạo tài tình của Đảng bộ chính là chìa khóa thành công. Áp dụng những bài học này vào việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và quốc phòng sẽ giúp Việt Nam đối phó hiệu quả với mọi thách thức. Trong 9 năm trường kỳ kháng chiến, hậu phương tại chỗ ở Bắc Giang đã góp phần làm nên thế trận chiến tranh nhân dân Việt Nam rộng khắp, với “mỗi người dân là một chiến sĩ”, “mỗi làng là một mặt trận”, “mỗi xóm là một ổ du kích”; đóng góp thiết thực vào việc làm thay đổi so sánh lực lượng, từng bước làm thất bại âm mưu chiếm đóng, bình định của thực dân Pháp.

5.1. Tăng cường xây dựng Đảng bộ vững mạnh toàn diện

Xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức là yếu tố then chốt để lãnh đạo thành công công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng và năng lực công tác tốt.

5.2. Phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc

Khối đại đoàn kết toàn dân tộc là sức mạnh to lớn để vượt qua mọi khó khăn, thách thức. Cần xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, tạo điều kiện cho mọi người dân được tham gia vào công việc xây dựng và quản lý đất nước.

Đảng bộ tỉnh Bắc Giang lãnh đạo xây dựng hậu phương tại chỗ trong kháng chiến chống thực dân Pháp 1945-1954