Nghiên cứu phong trào Đồng Khởi ở nông thôn các tỉnh miền Trung 1964-1965

• Tác giả: Phan Thanh Nhất
• Người hướng dẫn: PGS. TS Trần Ngọc Long
• Trường học: Đại học Huế
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Phong Trào Đồng Khởi Ở Nông Thôn Miền Trung 1964-1965
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ sử học
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Huế

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.2. TIỂU KẾT CHƯƠNG
• 2. CHƯƠNG 2: PHONG TRÀO ĐỒNG KHỞI Ở NÔNG THÔN ĐỒNG BẰNG CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH, PHÚ YÊN TRONG NỬA SAU NĂM 1964
• 2.1. NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG TỚI ĐỒNG KHỞI Ở QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH, PHÚ YÊN
• 2.2. DIỄN BIẾN ĐỒNG KHỞI CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH, PHÚ YÊN SAU NĂM 1964
• 2.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHONG TRÀO ĐỒNG KHỞI Ở NÔNG THÔN ĐỒNG BẰNG CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH, PHÚ YÊN TRONG NỬA ĐẦU NĂM 1965
• 3.1. TÌNH HÌNH MỚI CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH, PHÚ YÊN TRONG NỬA ĐẦU NĂM 1965
• 3.2. DIỄN BIẾN ĐỒNG KHỞI Ở NÔNG THÔN ĐỒNG BẰNG CÁC TỈNH QUẢNG NAM, QUẢNG NGÃI, BÌNH ĐỊNH, PHÚ YÊN TRONG NỬA ĐẦU NĂM 1965
• 3.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: NHẬN XÉT VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
• 4.1. VỀ QUY MÔ
• 4.2. VỀ LỰC LƯỢNG
• 4.3. VỀ HÌNH THỨC ĐẤU TRANH
• 4.4. VỀ VAI TRÒ CỦA CĂN CỨ ĐỊA
• 4.5. VAI TRÒ CỦA PHỤ NỮ TRONG ĐỒNG KHỞI
• 4.6. KẾT QUẢ VÀ NGHĨA
• 4.7. MỘT SỐ KINH NGHIỆM
• 4.8. TIỂU KẾT CHƯƠNG 4
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về Phong trào Đồng Khởi và bối cảnh lịch sử

Luận án tập trung nghiên cứu Phong trào Đồng Khởi ở nông thôn đồng bằng các tỉnh Miền Trung Việt Nam, cụ thể là Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên trong giai đoạn 1964-1965. Thời điểm này đánh dấu sự chuyển biến quan trọng của Chiến tranh Việt Nam, khi Chính sách Ngô Đình Diệm thất bại, Mỹ triển khai Chiến tranh đặc biệt. Chính sách Mỹ nhằm ổn định chính quyền Sài Gòn, đẩy mạnh bình định miền Nam. Tuy nhiên, Đảng Lao động Việt Nam chủ trương phát động cuộc chiến tranh cách mạng, chống lại chiến lược này. Phong trào Đồng Khởi trở thành một biểu hiện mạnh mẽ của phong trào đấu tranh và phong trào cách mạng thời kỳ này. Đây là một phần quan trọng của Lịch sử Việt Nam và kháng chiến chống Mỹ, phản ánh cuộc sống nông dân Miền Trung và tình hình chính trị xã hội miền Nam lúc bấy giờ. Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo và chỉ huy phong trào. Luận án sẽ phân tích các sự kiện Đồng Khởi, đánh giá ý nghĩa Đồng Khởi, ảnh hưởng Đồng Khởi và kết quả Đồng Khởi. Tài liệu Đồng Khởi phong phú, từ sách về Đồng Khởi đến các nghiên cứu khác nhau.

1.1 Bối cảnh chính trị xã hội

Cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt. Chính quyền Sài Gòn, dưới sự hậu thuẫn của Mỹ, thực hiện chính sách đàn áp tàn bạo. Chính sách Mỹ-Ngô Đình Diệm thất bại nặng nề. Mỹ chuyển sang Chiến tranh đặc biệt, thực hiện các kế hoạch như Staley-Taylor, Johnson- McNamara nhằm ổn định chính quyền Sài Gòn và giải phóng miền Nam. Quân đội Mỹ và quân đội Sài Gòn tăng cường hoạt động quân sự, gây ra nhiều đau thương mất mát cho nhân dân. Nông nghiệp bị tàn phá nặng nề, cuộc sống nông dân Miền Trung vô cùng khó khăn. Đảng Lao động Việt Nam lãnh đạo nhân dân vùng lên chống lại sự áp bức, bóc lột. Phong trào Đồng Khởi là một phần của chiến lược này, nhằm giành lại quyền làm chủ. Vùng nông thôn Việt Nam, đặc biệt là ở vùng nông thôn Miền Trung, trở thành tâm điểm của cuộc đấu tranh. Việc nghiên cứu Phong trào Đồng Khởi giúp hiểu rõ hơn diễn biến Đồng Khởi và nguyên nhân Đồng Khởi trong bối cảnh lịch sử phức tạp này. Nghiên cứu này khai thác nhiều nguồn tài liệu Đồng Khởi, bao gồm báo cáo, chỉ thị của chính quyền hai bên, và hồi ký của các nhân chứng.

1.2 Vai trò lãnh đạo của Đảng

Sự lãnh đạo của Đảng Lao động Việt Nam là yếu tố quyết định thành công của Phong trào Đồng Khởi. Đảng đã vận dụng sáng tạo đường lối kháng chiến của mình. Đảng đưa ra chủ trương làm chủ vùng nông thôn đồng bằng. Các cán bộ cách mạng đã có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng cơ sở chính trị, tuyên truyền vận động quần chúng. Đảng đã huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng cách mạng, trong đó có sự tham gia tích cực của phụ nữ và thanh niên. Đảng đã chỉ đạo xây dựng các căn cứ địa cách mạng, phát triển phong trào đấu tranh vũ trang, kết hợp chặt chẽ đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang. Việc nghiên cứu nghiên cứu Đồng Khởi cần làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng trong việc định hướng chiến lược, huy động nhân lực, và tổ chức thực hiện. Âm mưu Mỹ - Ngô Đình Diệm bị phá sản do sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng. Luận án phân tích các bài học Đồng Khởi về lãnh đạo, tổ chức phong trào quần chúng.

II. Diễn biến Phong trào Đồng Khởi Miền Trung 1964 1965

Phần này tập trung vào diễn biến cụ thể của Phong trào Đồng Khởi ở bốn tỉnh Miền Trung Việt Nam: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên. Luận án sẽ phân tích diễn biến Đồng Khởi từng vùng, từng giai đoạn. Đồng Khởi Quảng Nam, Đồng Khởi Quảng Ngãi, Đồng Khởi Bình Định, Đồng Khởi Phú Yên có những đặc điểm riêng, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương. Tuy nhiên, chúng đều chung mục tiêu là đánh đổ chính quyền Sài Gòn, giành lại quyền làm chủ. Quân đội và căn cứ địa cách mạng đóng vai trò quan trọng trong phong trào. Thắng lợi Đồng Khởi tạo ra thế và lực mới cho cách mạng. Luận án sẽ sử dụng nhiều tài liệu Đồng Khởi, bao gồm cả tài liệu lưu trữ và hồi ký để tái hiện bức tranh toàn cảnh Phong trào Đồng Khởi Miền Trung.

2.1 Đặc điểm của phong trào ở từng tỉnh

Mỗi tỉnh có đặc điểm địa lý, kinh tế - xã hội khác nhau. Điều này dẫn đến những hình thức đấu tranh, quy mô phong trào khác nhau. Đồng Khởi ở các vùng đồng bằng ven biển có sự khác biệt so với vùng miền núi. Lực lượng vũ trang ở mỗi vùng cũng có sự khác biệt. Vùng quê có truyền thống đấu tranh mạnh mẽ. Nông dân Miền Trung đã thể hiện tinh thần yêu nước, kiên cường. Chính sách Ngô Đình Diệm và chính sách Mỹ càng gây thêm bất bình trong nhân dân. Luận án sẽ phân tích các yếu tố này để giải thích sự đa dạng trong diễn biến Đồng Khởi. Nông nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh, đẩy mạnh tinh thần đấu tranh của nông dân. Vùng quê trở thành trọng điểm của cuộc cách mạng. Kháng chiến chống Mỹ mang tính chất toàn dân tộc.

2.2 Phương thức đấu tranh

Phong trào Đồng Khởi sử dụng nhiều phương thức đấu tranh đa dạng, linh hoạt. Kết hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị. Đấu tranh chính trị tập trung vào tuyên truyền, vận động quần chúng. Đấu tranh vũ trang nhằm đánh phá các cơ sở của địch, bảo vệ lực lượng cách mạng. Hình thức đấu tranh đa dạng: biểu tình, mít tinh, phá ấp chiến lược, tấn công các mục tiêu quân sự... Lực lượng quần chúng tự vũ trang đóng vai trò quan trọng. Sự phối hợp giữa các lực lượng cách mạng được thực hiện chặt chẽ. Luận án sẽ phân tích chi tiết các phương thức này, làm rõ sự sáng tạo trong nghệ thuật đấu tranh của nhân dân. Sự thành công của Phong trào Đồng Khởi một phần là do sự linh hoạt và đa dạng trong phương thức đấu tranh.

III. Kết quả ý nghĩa và bài học kinh nghiệm của Phong trào Đồng Khởi 1964 1965

Phần này tổng kết kết quả Đồng Khởi, ý nghĩa Đồng Khởi, và bài học Đồng Khởi. Phong trào Đồng Khởi gây tổn thất nặng nề cho địch. Phong trào làm lung lay uy tín của chính quyền Sài Gòn. Thắng lợi Đồng Khởi tạo ra thế và lực mới cho cách mạng. Giải phóng miền Nam được tiến hành mạnh mẽ hơn. Luận án sẽ phân tích hậu quả Đồng Khởi đối với địch và thành quả Đồng Khởi đối với cách mạng. Bài học Đồng Khởi có ý nghĩa to lớn đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nghiên cứu Đồng Khởi giúp rút ra những bài học quý báu về lãnh đạo, tổ chức phong trào quần chúng, về nghệ thuật đấu tranh cách mạng.

3.1 Đánh giá kết quả và ý nghĩa

Phong trào Đồng Khởi là một thắng lợi to lớn. Phong trào làm thay đổi cục diện chiến tranh. Giải phóng miền Nam tiến gần hơn. Mỹ thất bại trong chiến lược bình định miền Nam. Chính quyền Sài Gòn bị suy yếu nghiêm trọng. Phong trào Đồng Khởi góp phần làm thay đổi nhận thức của nhân dân về khả năng thắng lợi. Lực lượng cách mạng ngày càng trưởng thành và mạnh mẽ. Cuộc sống nông dân Miền Trung có nhiều chuyển biến tích cực, dù chiến tranh vẫn còn tiếp diễn. Luận án sẽ dùng số liệu và chứng cứ lịch sử để làm rõ kết quả và ý nghĩa của phong trào. Nghiên cứu Đồng Khởi cho thấy tinh thần kiên cường của nhân dân Việt Nam.

3.2 Bài học kinh nghiệm

Phong trào Đồng Khởi để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Bài học về lãnh đạo, chỉ đạo phong trào quần chúng. Bài học về xây dựng và củng cố cơ sở chính trị ở nông thôn. Bài học về sự kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang. Bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng cách mạng. Bài học về sự linh hoạt, sáng tạo trong phương thức đấu tranh. Những bài học này vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Nghiên cứu Đồng Khởi giúp hiểu rõ hơn về nghệ thuật lãnh đạo, tổ chức và đấu tranh cách mạng. Bài học Đồng Khởi được vận dụng trong nhiều hoàn cảnh khác nhau.