I. Tổng quan về xây dựng nông thôn mới và sự tham gia của người dân tổ chức xã hội
Luận văn của Nguyễn Văn Hiệu tập trung vào sự tham gia của người dân và các tổ chức xã hội trong xây dựng mô hình nông thôn mới (NTM) tại xã Hải Đường, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Luận văn bắt đầu bằng việc khẳng định tầm quan trọng chiến lược của nông nghiệp, nông dân, và nông thôn trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Việc lựa chọn xã Hải Đường làm điểm nghiên cứu xuất phát từ việc xã này được chọn là mô hình điểm của vùng đồng bằng sông Hồng.
1.1. Khái niệm và lý luận: Luận văn trình bày các khái niệm cơ bản về nông thôn, phát triển nông thôn, và mô hình NTM. Tác giả định nghĩa "mô hình NTM là tổng thể những đặc điểm, cấu trúc tạo thành một kiểu tổ chức nông thôn theo tiêu chí mới", đáp ứng yêu cầu hiện đại. Luận văn cũng đề cập đến lý luận về sự tham gia, nhấn mạnh vai trò của "sự tham gia của quần chúng" như một yếu tố chủ yếu trong chiến lược phát triển cộng đồng. Sự tham gia này được xem là phương tiện hữu hiệu để huy động tài nguyên, năng lực, và sự sáng tạo của người dân.
1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước: Luận văn phân tích quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng và phát triển nông thôn, nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng NTM trong bối cảnh toàn cầu hóa, đô thị hóa và công nghiệp hóa. Vai trò của mô hình NTM trong phát triển kinh tế - xã hội được làm rõ, cùng với mục đích xây dựng mô hình này. Luận văn cũng tóm tắt những nội dung chủ yếu về xây dựng mô hình NTM và kinh nghiệm của một số nước trong việc tăng cường sự tham gia của người dân và các tổ chức xã hội.
1.3. Kinh nghiệm quốc tế và trong nước: Ngoài việc phân tích lý luận, luận văn còn khảo sát kinh nghiệm của một số nước về tăng cường sự tham gia của người dân và các tổ chức xã hội trong phát triển nông thôn. Những bài học và kinh nghiệm của Việt Nam trong xây dựng và phát triển nông thôn có sự tham gia cũng được đề cập đến, tạo nền tảng so sánh và rút ra bài học cho trường hợp nghiên cứu cụ thể tại xã Hải Đường.
II. Phương pháp nghiên cứu và đặc điểm địa bàn xã Hải Đường
2.1. Địa bàn nghiên cứu: Xã Hải Đường được chọn làm địa bàn nghiên cứu. Luận văn mô tả đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của xã, bao gồm tình hình đất đai, dân số, lao động, và một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội khác. Việc phân tích các đặc điểm này giúp làm rõ bối cảnh và điều kiện thực tế của việc xây dựng NTM tại địa phương.
2.2. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng, kết hợp thu thập số liệu thứ cấp từ tài liệu đã công bố và số liệu sơ cấp từ khảo sát thực địa. Các phương pháp thu thập số liệu bao gồm phỏng vấn, điều tra bằng bảng hỏi, và thu thập số liệu từ các báo cáo, thống kê. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu được đề cập, bao gồm việc sử dụng các chỉ tiêu phản ánh tình hình chung và sự tham gia của người dân, tổ chức xã hội. Việc lựa chọn xã Hải Đường làm điểm nghiên cứu mang tính đại diện cho khu vực đồng bằng sông Hồng, giúp tăng tính khái quát hóa của kết quả nghiên cứu.
III. Thực trạng và kết quả tham gia xây dựng NTM tại xã Hải Đường
3.1. Quy trình và hoạt động: Luận văn trình bày khái quát về quy trình xây dựng mô hình NTM tại xã Hải Đường, bao gồm bối cảnh, mục tiêu, và các hoạt động chính. Các chương trình, dự án đã và đang triển khai trên địa bàn xã được liệt kê. Cấu trúc bộ máy tổ chức, quản lý trong triển khai xây dựng mô hình NTM và các bên liên quan cũng được phân tích, làm rõ vai trò và trách nhiệm của từng bên trong quá trình này.
3.2. Mức độ tham gia của người dân và các tổ chức xã hội: Luận văn đánh giá thực trạng tham gia của người dân và các tổ chức xã hội trong các khía cạnh khác nhau của xây dựng NTM, bao gồm: tuyên truyền, thảo luận chiến lược phát triển, lập kế hoạch và quy hoạch, tham gia các mô hình sản xuất và tập huấn khoa học - kỹ thuật, huy động nguồn lực, giám sát, và quản lý, sử dụng tài sản. Luận văn sử dụng số liệu, dẫn chứng cụ thể để minh họa cho mức độ tham gia của người dân và các tổ chức xã hội. Ví dụ, luận văn đề cập đến việc người dân tham gia làm đường giao thông (Ảnh 4.2) và kết quả huy động vốn xây dựng các công trình (Biểu đồ 4.1). Những kết quả đạt được của mô hình xây dựng NTM cũng được phân tích, làm rõ tác động của sự tham gia của cộng đồng đến sự thành công của mô hình.
IV. Giải pháp và kiến nghị cho việc nâng cao sự tham gia
4.1. Thuận lợi, khó khăn và phân tích SWOT: Luận văn phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc tham gia xây dựng mô hình NTM của người dân và các tổ chức xã hội. Phân tích SWOT được sử dụng để tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia, từ đó đưa ra các định hướng và giải pháp phù hợp.
4.2. Giải pháp tăng cường sự tham gia: Dựa trên phân tích thực trạng và những thuận lợi, khó khăn, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường sự tham gia của người dân và các tổ chức xã hội trong xây dựng mô hình NTM. Các giải pháp này tập trung vào việc nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực, tạo điều kiện thuận lợi, và khuyến khích sự tham gia chủ động của người dân. Luận văn kết luận bằng việc đưa ra các kiến nghị cụ thể cho các bên liên quan, nhằm đảm bảo sự bền vững và hiệu quả của mô hình NTM. Giá trị thực tiễn của luận văn nằm ở việc cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự tham gia của cộng đồng trong xây dựng NTM, đồng thời đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả của quá trình này. Nghiên cứu này có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các địa phương khác trong việc triển khai xây dựng NTM.
