I. Đường lối của Đảng về công nghiệp hóa hiện đại hóa từ Đại hội VI Đại hội XIII
Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH-HĐH) là nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình phát triển đất nước. Từ Đại hội VI (1986), Đảng đã phân tích tình hình trong và ngoài nước để đưa ra những định hướng mới cho CNH-HĐH, nhấn mạnh việc chuyển đổi từ nền nông nghiệp lạc hậu sang phát triển công nghiệp. Điểm nổi bật của Đại hội VI là sự thay đổi trong mô hình chiến lược công nghiệp hóa, chuyển từ mô hình hướng nội sang mô hình hỗn hợp, kết hợp giữa xuất khẩu và thay thế nhập khẩu. Đại hội VII (1991) đã chính thức xác định phạm trù CNH-HĐH, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gắn kết công nghiệp hóa với hiện đại hóa. Đảng đã khẳng định rằng, nếu không tiến hành CNH-HĐH, Việt Nam sẽ tụt hậu so với thế giới. Đại hội VIII (1996) đã xác định nhiệm vụ trung tâm là đẩy mạnh CNH-HĐH, với mục tiêu xây dựng một nước công nghiệp hiện đại. Các đại hội tiếp theo, từ IX đến XII, đã tiếp tục khẳng định tính chất cần thiết của CNH-HĐH, nhấn mạnh phát triển kinh tế tri thức và nâng cao chất lượng sản phẩm công nghiệp. Những quan điểm này không chỉ thể hiện sự nhạy bén của Đảng trong việc điều chỉnh chiến lược phát triển mà còn phản ánh thực tiễn phát triển của đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa.
II. Quan điểm chỉ đạo của Đảng về công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước hiện nay
Tại Đại hội XIII (2021), Đảng đã đưa ra những quan điểm chỉ đạo mới về CNH-HĐH, nhấn mạnh sự cần thiết phải đổi mới tư duy trong phát triển kinh tế. Đảng khẳng định rằng, CNH-HĐH không chỉ đơn thuần là phát triển công nghiệp mà còn là quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại và bền vững. Đảng đã xác định phương hướng nhiệm vụ cho giai đoạn 2021-2025, trong đó tập trung vào việc phát triển công nghiệp công nghệ cao và các ngành dịch vụ có giá trị gia tăng cao. Điều này không chỉ nhằm nâng cao năng suất lao động mà còn tạo ra những sản phẩm có hàm lượng khoa học công nghệ cao. Đảng nhấn mạnh vai trò của khoa học công nghệ trong việc thúc đẩy CNH-HĐH, đồng thời khuyến khích sự tham gia của toàn dân trong quá trình này. Quan điểm này thể hiện rõ nét trong mục tiêu xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ, đồng thời hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới.
III. Vận dụng quan điểm chỉ đạo của Đảng về áp dụng khoa học công nghệ ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
Thành phố Hồ Chí Minh đã áp dụng các quan điểm chỉ đạo của Đảng trong việc phát triển khoa học công nghệ (KHCN) nhằm thúc đẩy CNH-HĐH. Chủ trương của thành phố là phát triển KHCN gắn liền với cải cách hành chính và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Đánh giá thực trạng cho thấy, từ năm 2016 đến 2021, thành phố đã đạt được nhiều thành tựu trong việc ứng dụng KHCN vào các lĩnh vực như y tế, giáo dục và sản xuất công nghiệp. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những hạn chế như thiếu nguồn lực đầu tư cho KHCN và thiếu sự phối hợp giữa các cơ sở nghiên cứu với doanh nghiệp. Để khắc phục những hạn chế này, thành phố cần tăng cường đầu tư cho KHCN, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp áp dụng công nghệ mới. Việc phát huy KHCN không chỉ giúp tăng trưởng kinh tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
IV. Thành tựu và hạn chế trong việc áp dụng khoa học công nghệ của Thành phố Hồ Chí Minh
Trong giai đoạn từ 2016 đến 2021, Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt nhiều thành tựu nổi bật trong việc ứng dụng KHCN vào lĩnh vực y tế, như phát triển các công nghệ mới trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Những thành tựu này đã góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, cải thiện sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, thành phố cũng đối mặt với nhiều hạn chế. Nguyên nhân chính bao gồm sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, sự chậm trễ trong việc chuyển giao công nghệ từ các cơ sở nghiên cứu đến thực tiễn. Để khắc phục những hạn chế này, cần có những giải pháp đồng bộ như tăng cường đào tạo nguồn nhân lực, phát triển cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào KHCN, và xây dựng các chương trình hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Việc thực hiện các giải pháp này sẽ tạo ra bước đột phá cho việc áp dụng KHCN trong phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
