I. Bối cảnh lịch sử cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX
Cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, Việt Nam trải qua những biến động lịch sử lớn, tạo tiền đề cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam. Thực dân Pháp xâm lược và áp đặt chế độ thuộc địa, khai thác tàn bạo, đẩy nhân dân vào cảnh lầm than. Các phong trào yêu nước theo ý thức hệ phong kiến (như phong trào Cần Vương) và khuynh hướng tư sản (như Duy Tân hội, Việt Nam Quốc dân Đảng) lần lượt thất bại, cho thấy sự cần thiết của một con đường cứu nước mới.
1.1. Tình hình thế giới
Chủ nghĩa đế quốc phát triển, đẩy mạnh xâm lược thuộc địa, gây ra mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa đế quốc. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga (1917) và sự ra đời của Quốc tế Cộng sản (1919) mở ra thời đại mới, cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.
1.2. Tình hình trong nước
Thực dân Pháp thi hành chính sách bóc lột, chia để trị, kìm hãm sự phát triển của Việt Nam. Sự xuất hiện của giai cấp công nhân Việt Nam và sự chuyển biến của giai cấp nông dân Việt Nam tạo điều kiện cho phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển.
II. Vai trò của Nguyễn Ái Quốc và sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam
Trong bối cảnh đó, Nguyễn Ái Quốc xuất hiện như một người con ưu tú của dân tộc, Người sớm nhận thức được sự thất bại của các con đường cứu nước trước đó. Hành trình ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc (1911-1920) đã dẫn Người đến với chủ nghĩa Marx-Lenin, con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam. Nguyễn Ái Quốc đã tích cực truyền bá chủ nghĩa Marx-Lenin về Việt Nam, chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.
2.1. Hành trình tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc
Năm 1911, Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước. Sau khi tìm hiểu về các tư tưởng cách mạng, Người đã đến với chủ nghĩa Marx-Lenin và khẳng định đây là con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
2.2. Chuẩn bị cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam
Từ năm 1920 đến 1929, Nguyễn Ái Quốc tiếp tục hoạt động cách mạng, truyền bá chủ nghĩa Marx-Lenin vào Việt Nam, thành lập các tổ chức tiền thân của Đảng như Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, xuất bản báo chí, đào tạo cán bộ, thúc đẩy phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển.
