Kiến Thức và Thái Độ Về Phòng Chống Bệnh Dại Ở Người Dân Tại Huyện Quảng Trạch, Quảng Bình Năm 2022

• Tác giả: Phạm Vũ Quỳnh Anh
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Đức Phúc
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Kiến Thức và Thái Độ Về Phòng Chống Bệnh Dại Tại Huyện Quảng Trạch, Quảng Bình
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Đặc điểm dịch tễ học bệnh dại
• 1.2. Tác nhân gây bệnh và đường lây truyền của bệnh dại
• 1.3. Nguồn bệnh, thời gian ủ bệnh và thời kỳ lây truyền
• 1.4. Các biện pháp dự phòng bệnh dại trên người
• 1.5. Tầm quan trọng của kiến thức, thái độ trong phòng chống bệnh dại
• 1.6. Một số nghiên cứu về kiến thức, thái độ của người dân về phòng chống bệnh dại trên Thế giới và Việt Nam
• 1.6.1. Trên thế giới
• 1.6.2. Một số yếu tố liên quan tới kiến thức, thái độ của người dân về phòng chống bệnh dại từ các nghiên cứu trước đây
• 1.6.2.1. Yếu tố cá nhân
• 1.6.2.2. Yếu tố gia đình
• 1.6.2.3. Yếu tố xã hội
• 1.6.2.4. Yếu tố dịch vụ y tế và thú y
• 1.7. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu
• 1.8. Đặc điểm chung
• 1.9. Các chương trình tại địa phương liên quan đến công tác phòng chống bệnh dại
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Tiêu chuẩn chọn lựa
• 2.3. Tiêu chuẩn loại trừ
• 2.4. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.5. Thiết kế nghiên cứu
• 2.6. Cỡ mẫu cho nghiên cứu
• 2.7. Phương pháp chọn mẫu
• 2.8. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.9. Các biến số nghiên cứu
• 2.10. Một số khái niệm, thước đo
• 2.11. Phương pháp phân tích số liệu
• 2.12. Vấn đề đạo đức của nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Kiến thức, thái độ của người dân về phòng chống bệnh dại
• 3.3. Kiến thức của người dân về phòng chống bệnh dại
• 3.4. Tiếp cận truyền thông về bệnh dại của ĐTNC
• 3.5. Công tác tổ chức tiêm phòng dại tại địa phương
• 3.6. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ của người dân về phòng chống bệnh dại
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Bệnh Dại Tại Quảng Trạch Hiểu Rõ Để Phòng Ngừa

Bệnh dại là một bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương cấp tính do vi rút dại gây ra. Bệnh lây truyền từ động vật sang người, chủ yếu qua vết cắn của chó. Bệnh dại là một bệnh gây tử vong cao. Khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện, tỷ lệ tử vong gần như là 100%. Tại Việt Nam, bệnh dại được xác định là một trong những bệnh lây truyền từ động vật sang người cần được ưu tiên giải quyết. Trên địa bàn huyện Quảng Trạch, đã ghi nhận các ca tử vong do bệnh dại. Hầu hết những người tử vong thiếu hiểu biết về phòng chống bệnh dại, sơ cứu vết thương không đúng cách, chưa nhận thức hết được sự nguy hiểm của bệnh dại nên không đi tiêm phòng vắc xin, tin vào các hình thức điều trị bằng thuốc đông y sau khi bị chó cắn.

1.1. Dịch Tễ Học Bệnh Dại Nguy Cơ Tiềm Ẩn Ở Quảng Bình

Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dại gây ra, bệnh lây truyền từ động vật sang người qua vết cắn, vết thương, vết cào, liếm của động vật. Đến nay bệnh Dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bị bệnh Dại gần như tử vong 100%. Triệu chứng ban đầu có thể là đau đầu, bồn chồn, sau đó tiến triển đến liệt hoặc co giật. Thời gian ủ bệnh có thể từ 1-3 tháng, phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết cắn.

1.2. Tác Nhân Gây Bệnh Dại Vi Rút và Đường Lây Truyền Chủ Yếu

Vi rút dại thuộc họ Rhabdoviridae, giống Lyssavirus. Vi rút lây truyền qua nước bọt của động vật mắc bệnh qua vết cắn, vết liếm trên da bị tổn thương. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi rút theo dây thần kinh đến thần kinh trung ương và sinh sản rất nhanh, gây tổn thương tế bào thần kinh. Từ đó vi rút lại theo dây thần kinh ra tuyến nước bọt. Tại thời điểm này, thần kinh chưa bị tổn thương đáng kể vì thế nhìn bề ngoài con vật vẫn bình thường nhưng nước bọt đã có vi rút dại.

II. Thách Thức Trong Phòng Chống Bệnh Dại Tại Quảng Trạch Hiện Nay

Mặc dù có vắc xin phòng dại hiệu quả, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong công tác phòng chống bệnh dại tại huyện Quảng Trạch. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu nhận thức của người dân về bệnh dại và các biện pháp phòng ngừa. Tình trạng nuôi chó thả rông còn phổ biến, không chấp hành tiêm phòng vắc xin cho đàn chó dẫn đến tỷ lệ tiêm phòng vắc xin bệnh Dại cho đàn chó, mèo còn thấp. Điều này tiềm ẩn nguy cơ bệnh dại phát sinh trong cộng đồng. Bên cạnh đó, ý thức của người dân về phòng chống bệnh dại còn nhiều hạn chế, dẫn đến việc sơ cứu vết thương không đúng cách và không đi tiêm phòng vắc xin kịp thời.

2.1. Tỷ Lệ Tiêm Phòng Dại Cho Chó Mèo Ở Quảng Trạch Còn Thấp

Tỷ lệ tiêm phòng vắc xin bệnh Dại cho đàn chó, mèo 03 năm trở lại đây trên địa bàn tỉnh rất thấp. Năm 2018 đạt 31%, năm 2019 đạt 43%, năm 2020 đạt 44% so với kế hoạch. Đợt 1/2021, các địa phương đang triển khai tiêm vắc xin phòng bệnh dại 2 cho chó,mèo, đến nay tiêm được 8. Điều này cho thấy cần có những giải pháp quyết liệt hơn để nâng cao tỷ lệ tiêm phòng.

2.2. Thiếu Kiến Thức Về Sơ Cứu Nguy Cơ Từ Vết Cắn Chó Mèo

Nhiều người dân vẫn còn thiếu kiến thức về sơ cứu đúng cách sau khi bị chó mèo cắn. Việc không rửa vết thương kỹ lưỡng, không sát trùng đúng cách hoặc áp dụng các biện pháp dân gian không khoa học có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh dại. Bên cạnh đó, việc chưa nhận thức hết được sự nguy hiểm của bệnh dại nên không đi tiêm phòng vắc xin, tin vào các hình thức điều trị bằng thuốc đông y sau khi bị chó cắn, cũng là một vấn đề đáng báo động.

III. Cách Nâng Cao Nhận Thức Về Phòng Chống Bệnh Dại Ở Quảng Trạch

Để phòng chống bệnh dại hiệu quả, cần nâng cao nhận thức của người dân về bệnh dại và các biện pháp phòng ngừa. Thông tin - truyền thông và giáo dục sức khoẻ đóng vai trò then chốt để mọi người hiểu biết đầy đủ về bệnh Dại, từ đó tự bảo vệ cho bản thân và cộng đồng. Cần đẩy mạnh tuyên truyền về tính chất nguy hiểm của bệnh dại, các biện pháp phòng chống bệnh dại trước và sau phơi nhiễm cho người và động vật.

3.1. Tuyên Truyền Phòng Chống Bệnh Dại Qua Nhiều Hình Thức Truyền Thông

Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như báo chí, truyền hình, đài phát thanh, mạng xã hội, tờ rơi, áp phích để tiếp cận đến mọi đối tượng người dân. Nội dung tuyên truyền cần tập trung vào các thông tin cơ bản về bệnh dại, cách phòng ngừa, cách sơ cứu khi bị chó mèo cắn và tầm quan trọng của việc tiêm phòng vắc xin.

3.2. Giáo Dục Sức Khỏe Về Bệnh Dại Tại Cộng Đồng Hướng Dẫn Cụ Thể

Tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo, lớp tập huấn về bệnh dại tại các trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, khu dân cư. Cung cấp thông tin chi tiết về bệnh dại, các biện pháp phòng ngừa và giải đáp thắc mắc của người dân. Hướng dẫn cụ thể về cách sơ cứu vết thương do chó mèo cắn và địa điểm tiêm phòng vắc xin.

IV. Phương Pháp Quản Lý Chó Mèo Chìa Khóa Để Phòng Chống Bệnh Dại

Quản lý chó mèo là một trong những biện pháp quan trọng để phòng chống bệnh dại. Cần tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân nuôi chó mèo thực hiện các biện pháp quản lý và phòng bệnh theo hướng dẫn của cán bộ thú y. Ký cam kết thực hiện 5 không: “không nuôi chó mèo không tiêm phòng dại”, “không nuôi chó, mèo chưa khai báo với chính quyền địa phương”, “không nuôi chó thả rông”, “không để chó cắn người”, “không nuôi chó, mèo gây ô nhiễm môi trường”.

4.1. Tiêm Phòng Dại Cho Chó Mèo Biện Pháp Hiệu Quả Nhất Hiện Nay

Tiêm phòng vắc xin dại cho chó mèo là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh dại. Cần khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiêm phòng đầy đủ cho chó mèo của mình. Tổ chức các đợt tiêm phòng định kỳ, miễn phí hoặc hỗ trợ chi phí tiêm phòng cho người dân có hoàn cảnh khó khăn.

4.2. Kiểm Soát Chó Thả Rông Ngăn Ngừa Nguy Cơ Lây Lan Bệnh Dại

Chó thả rông là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vụ chó cắn người và lây lan bệnh dại. Cần tăng cường kiểm soát chó thả rông, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm. Xây dựng các khu vực nuôi nhốt chó mèo tập trung, đảm bảo an toàn và vệ sinh.

V. Điều Trị Dự Phòng Sau Phơi Nhiễm Cứu Tinh Khi Bị Chó Mèo Cắn

Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa bệnh dại sau khi bị chó mèo cắn. Điều trị dự phòng nên được tiến hành càng sớm càng tốt sau khi bị phơi nhiễm, bao gồm: rửa vết thương, tiêm vắc xin phòng dại và sử dụng huyết thanh kháng dại nếu có chỉ định. Rửa kỹ vết cắn bằng nước và xà phòng trong 15 phút, sau đó sát khuẩn bằng cồn.

5.1. Sơ Cứu Vết Thương Đúng Cách Bước Quan Trọng Đầu Tiên

Xối rửa kỹ tất cả các vết cắn/cào trong 15 phút với nước và xà phòng, hoặc nước sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 45°-70° hoặc cồn i ốt để làm giảm thiểu lượng vi rút dại tại vết cắn. Không làm dập nát thêm vết thương hoặc làm tổn thương rộng hơn, tránh khâu kín ngay vết thương.

5.2. Tiêm Vắc Xin Dại Đảm Bảo An Toàn Sau Khi Bị Phơi Nhiễm

Tiêm vắc xin phòng dại là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh dại sau khi bị phơi nhiễm. Chỉ định dùng vắc xin và huyết thanh kháng dại trong điều trị dự phòng bệnh dại tùy theo tình trạng động vật, hoàn cảnh bị cắn hoặc tiếp xúc với nguồn bệnh, vị trí bị cắn, số lượng, tình trạng vết cắn và tình hình bệnh dại trong vùng.

VI. Kết Luận Chung Tay Vì Một Quảng Trạch Không Còn Bệnh Dại

Phòng chống bệnh dại là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng. Bằng cách nâng cao nhận thức, quản lý chó mèo hiệu quả và thực hiện điều trị dự phòng sau phơi nhiễm kịp thời, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại và xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh, an toàn. Cần chú trọng tuyên truyền phòng chống bệnh dại từ nhiều hình thức khác nhau cho các đối tượng người dân không nuôi chó/mèo và người dân làm nghề như công nhân, hộ nghèo/cận nghèo.

6.1. Tiếp Tục Nghiên Cứu Về Kiến Thức Và Thái Độ Về Bệnh Dại

Nghiên cứu sâu hơn về kiến thức và thái độ của người dân về bệnh dại để có những giải pháp phòng chống bệnh dại hiệu quả hơn. Cần có những đánh giá định kỳ để theo dõi hiệu quả của các chương trình phòng chống bệnh dại.

6.2. Tăng Cường Hợp Tác Giữa Các Ban Ngành Để Phòng Chống Bệnh Dại

Tăng cường sự phối hợp giữa ngành y tế, thú y, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội trong công tác phòng chống bệnh dại. Chia sẻ thông tin, nguồn lực và kinh nghiệm để đạt được hiệu quả cao nhất.

Tổng quan nghiên cứu

Bệnh dại là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút dại gây ra, lây truyền chủ yếu qua vết cắn của chó, mèo bị nhiễm bệnh. Trên toàn cầu, mỗi năm có khoảng 59.000 người tử vong do bệnh dại, tập trung chủ yếu ở châu Á và châu Phi. Ở Việt Nam, trong giai đoạn 2017-2021, trung bình mỗi năm có khoảng 76 người tử vong do bệnh dại, với 378 ca tử vong được ghi nhận tại 52/63 tỉnh, thành phố. Tại huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, năm 2022 ghi nhận 2 ca tử vong do bệnh dại, phản ánh nguy cơ tiềm ẩn của bệnh trong cộng đồng.

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mô tả kiến thức và thái độ về phòng chống bệnh dại của người dân tại huyện Quảng Trạch, đồng thời xác định các yếu tố liên quan ảnh hưởng đến kiến thức và thái độ này. Nghiên cứu tiến hành từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2022, với cỡ mẫu 322 người dân từ 18 đến 70 tuổi, đại diện cho các hộ gia đình tại 3 xã của huyện. Việc đánh giá kiến thức và thái độ được kỳ vọng góp phần nâng cao hiệu quả các chương trình truyền thông và phòng chống bệnh dại, giảm thiểu tỷ lệ tử vong và chi phí điều trị dự phòng.

Kết quả sơ bộ cho thấy tỷ lệ người dân có kiến thức đạt về phòng chống bệnh dại là 69,3%, đồng thời thái độ tích cực chung cũng đạt 69,3%. Nghiên cứu cũng chỉ ra các yếu tố như nghề nghiệp nông dân, không nuôi chó/mèo, tiếp cận nhiều nguồn thông tin và tình trạng kinh tế không nghèo có liên quan tích cực đến kiến thức và thái độ phòng chống bệnh dại. Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng các chiến lược truyền thông và can thiệp y tế công cộng tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết Kiến thức - Thái độ - Thực hành (KAP): Mô hình này nhấn mạnh mối quan hệ tương tác giữa kiến thức, thái độ và hành vi thực hành trong phòng chống bệnh dại. Kiến thức đúng sẽ dẫn đến thái độ tích cực, từ đó thúc đẩy thực hành phòng bệnh hiệu quả.
• Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe: Bao gồm các yếu tố cá nhân (tuổi, giới, trình độ học vấn, nghề nghiệp), yếu tố gia đình (tình trạng kinh tế, tiền sử bị cắn), yếu tố xã hội (quy định, hướng dẫn phòng chống bệnh dại), và yếu tố dịch vụ y tế, thú y (tiếp cận thông tin, dịch vụ tiêm phòng).
• Khái niệm chính:
  • Kiến thức về bệnh dại: Hiểu biết về nguồn lây, đường truyền, biểu hiện, biện pháp phòng tránh và xử trí sau phơi nhiễm.
  • Thái độ phòng chống bệnh dại: Sự sẵn sàng tham gia các hoạt động phòng chống, tiêm phòng và chi trả chi phí.
  • Phòng chống bệnh dại (PCBD): Các biện pháp dự phòng trước và sau phơi nhiễm, quản lý chó mèo, truyền thông giáo dục sức khỏe.

Phương pháp nghiên cứu

• Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang phân tích.
• Đối tượng nghiên cứu: Người dân từ 18-70 tuổi, đại diện hộ gia đình tại 3 xã thuộc huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình.
• Cỡ mẫu: 322 người, được chọn bằng phương pháp chọn mẫu cụm 2 giai đoạn, gồm chọn ngẫu nhiên 3 xã và chọn ngẫu nhiên hộ gia đình trong các xã.
• Phương pháp thu thập số liệu: Phỏng vấn trực tiếp bằng bộ câu hỏi có cấu trúc gồm 36 câu hỏi về thông tin chung, kiến thức, thái độ, truyền thông và công tác tiêm phòng.
• Phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm Epidata 3.1 để nhập liệu và SPSS 20.0 để phân tích. Kết quả được trình bày dưới dạng tần suất, tỷ lệ, kiểm định chi bình phương, tỉ suất chênh (OR) với khoảng tin cậy 95% và mức ý nghĩa p<0,05.
• Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2022.
• Vấn đề đạo đức: Tuân thủ quy định của Hội đồng đạo đức Trường Đại học Y tế công cộng, đảm bảo sự đồng thuận và bảo mật thông tin cá nhân.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Kiến thức về phòng chống bệnh dại:
   • 69,3% người dân có kiến thức đạt về phòng chống bệnh dại.
   • 100% đã từng nghe về bệnh dại; 95,3% biết chó và mèo là nguồn lây chính.
   • 89,4% biết đường lây truyền qua vết cắn, cào của động vật bị bệnh.
   • 84,8% biết bệnh dại có thể phòng tránh được; 80,1% biết tiêm chủng vắc xin cho vật nuôi là biện pháp phòng bệnh hiệu quả.
   • 98,8% biết cách xử trí vết thương đúng là rửa bằng nước sạch và xà phòng trong 15 phút.
2. Thái độ phòng chống bệnh dại:
   • 69,3% có thái độ tích cực chung về phòng chống bệnh dại.
   • 61,2% rất sẵn sàng đi tiêm phòng khi bị chó/mèo nghi dại cắn.
   • 74,6% sẵn sàng tham gia các chương trình phòng chống bệnh dại tại địa phương.
   • 80,4% sẵn sàng chi trả chi phí tiêm vắc xin phòng dại cho chó/mèo.
3. Yếu tố liên quan đến kiến thức và thái độ:
   • Người làm nghề nông dân có kiến thức cao hơn 1,71 lần so với nghề khác (OR=1,71; 95%CI=1,06-2,77).
   • Người không nuôi chó/mèo có kiến thức cao hơn 2,38 lần (OR=2,38; 95%CI=1,12-5,11).
   • Tiếp cận ≥3 nguồn thông tin về bệnh dại làm tăng kiến thức lên 5,54 lần (OR=5,54; 95%CI=3,27-9,38) và thái độ tích cực lên 3,02 lần (OR=3,02; 95%CI=1,84-4,95).
   • Người thuộc hộ không nghèo có kiến thức cao hơn 2,19 lần so với hộ nghèo/cận nghèo (OR=2,19; 95%CI=1,07-4,51).
   • Kiến thức đạt làm tăng thái độ tích cực gấp 2,95 lần (OR=2,95; 95%CI=1,81-4,82).

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy kiến thức và thái độ về phòng chống bệnh dại của người dân huyện Quảng Trạch đạt mức khá, tương đồng với các nghiên cứu trong nước và quốc tế. Tỷ lệ kiến thức đạt 69,3% phản ánh sự tiếp cận thông tin và truyền thông đã có hiệu quả nhưng vẫn còn khoảng 30% người dân chưa có kiến thức đầy đủ, đặc biệt về khả năng chữa khỏi bệnh dại và các trường hợp cần tiêm vắc xin ngay.

Thái độ tích cực chiếm tỷ lệ tương đương, cho thấy người dân có sự quan tâm và sẵn sàng tham gia các hoạt động phòng chống bệnh dại. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận chưa có ý kiến hoặc không tích cực, cần được tập trung tuyên truyền.

Các yếu tố cá nhân như nghề nghiệp nông dân, không nuôi chó/mèo, tình trạng kinh tế không nghèo và tiếp cận đa dạng nguồn thông tin có ảnh hưởng tích cực đến kiến thức và thái độ. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy nghề nghiệp và điều kiện kinh tế là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi phòng bệnh.

Việc tiếp cận nhiều nguồn thông tin giúp người dân có kiến thức tốt hơn và thái độ tích cực hơn, nhấn mạnh vai trò của truyền thông đa kênh trong phòng chống bệnh dại. Kết quả cũng cho thấy cần chú trọng đến nhóm người nuôi chó/mèo và các hộ nghèo để nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố tỷ lệ kiến thức và thái độ đạt, bảng phân tích các yếu tố liên quan với OR và khoảng tin cậy, giúp minh họa rõ ràng mối liên hệ giữa các biến số nghiên cứu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông đa kênh: Sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng, mạng xã hội, và các buổi tuyên truyền trực tiếp để cung cấp thông tin đầy đủ về bệnh dại, cách xử trí vết thương và tầm quan trọng của tiêm phòng. Mục tiêu tăng tỷ lệ tiếp cận ≥3 nguồn thông tin lên trên 70% trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Trung tâm Y tế huyện, các tổ chức cộng đồng.

2. Tập trung nhóm đối tượng đặc thù: Đặc biệt chú trọng tuyên truyền cho người dân nuôi chó/mèo, công nhân, hộ nghèo/cận nghèo nhằm nâng cao kiến thức và thái độ phòng chống bệnh dại. Mục tiêu giảm tỷ lệ kiến thức không đạt ở nhóm này xuống dưới 20% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: UBND xã, cán bộ thú y, y tế thôn bản.

3. Nâng cao công tác tiêm phòng cho chó/mèo: Tăng tỷ lệ tiêm phòng vắc xin dại cho đàn chó/mèo từ mức hiện tại khoảng 16,6% lên tối thiểu 50% trong 3 năm tới, thông qua tổ chức tiêm phòng tại hộ gia đình và tiêm tập trung định kỳ. Chủ thể thực hiện: Trung tâm dịch vụ nông nghiệp, cán bộ thú y địa phương.

4. Đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ y tế, thú y: Tổ chức các khóa tập huấn về phòng chống bệnh dại, kỹ năng truyền thông và xử trí vết thương cho cán bộ y tế, thú y tại địa phương. Mục tiêu 100% cán bộ liên quan được đào tạo trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ y tế công cộng và thú y: Nghiên cứu cung cấp dữ liệu thực tiễn về kiến thức, thái độ và các yếu tố ảnh hưởng, giúp xây dựng kế hoạch truyền thông và can thiệp phòng chống bệnh dại hiệu quả.

2. Nhà hoạch định chính sách y tế: Thông tin về tỷ lệ kiến thức, thái độ và các yếu tố liên quan hỗ trợ xây dựng chính sách, chương trình phòng chống bệnh dại phù hợp với đặc điểm địa phương.

3. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng: Tài liệu tham khảo để thiết kế các chương trình giáo dục sức khỏe, truyền thông đa kênh nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi phòng bệnh dại.

4. Nghiên cứu sinh, học viên ngành y tế công cộng: Cung cấp phương pháp nghiên cứu, phân tích số liệu và kết quả thực tiễn về phòng chống bệnh dại, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.

Câu hỏi thường gặp

1. Bệnh dại lây truyền qua những con vật nào?
   Chó và mèo là nguồn lây truyền chính của vi rút dại sang người, chiếm trên 95% trường hợp. Ngoài ra, các động vật có vú khác cũng có thể là nguồn bệnh nhưng ít phổ biến hơn.

2. Người bị chó cắn cần làm gì ngay sau khi bị thương?
   Cần rửa vết thương kỹ càng dưới vòi nước chảy với xà phòng trong ít nhất 15 phút, sau đó đến cơ sở y tế để được tiêm phòng vắc xin và điều trị dự phòng kịp thời.

3. Tỷ lệ người dân có kiến thức đạt về phòng chống bệnh dại tại Quảng Trạch là bao nhiêu?
   Khoảng 69,3% người dân có kiến thức đạt về phòng chống bệnh dại, phản ánh mức độ nhận thức tương đối tốt nhưng vẫn còn khoảng 30% chưa đủ kiến thức.

4. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến kiến thức và thái độ phòng chống bệnh dại?
   Tiếp cận nhiều nguồn thông tin (≥3 nguồn) có ảnh hưởng mạnh mẽ, làm tăng kiến thức lên 5,54 lần và thái độ tích cực lên 3,02 lần so với nhóm tiếp cận ít hơn.

5. Tại sao cần tăng tỷ lệ tiêm phòng vắc xin cho chó/mèo?
   Tiêm phòng cho chó/mèo giúp ngăn chặn nguồn lây bệnh, giảm nguy cơ truyền bệnh sang người, đồng thời giảm chi phí điều trị dự phòng và tử vong do bệnh dại.

Kết luận

• Tỷ lệ kiến thức và thái độ tích cực về phòng chống bệnh dại của người dân huyện Quảng Trạch đạt khoảng 69,3%, phản ánh nhận thức tương đối tốt nhưng còn nhiều hạn chế cần khắc phục.
• Các yếu tố như nghề nghiệp nông dân, không nuôi chó/mèo, tiếp cận đa dạng nguồn thông tin và tình trạng kinh tế không nghèo có ảnh hưởng tích cực đến kiến thức và thái độ.
• Việc tăng cường truyền thông đa kênh và tập trung nhóm đối tượng đặc thù là cần thiết để nâng cao hiệu quả phòng chống bệnh dại.
• Nâng cao tỷ lệ tiêm phòng vắc xin cho chó/mèo và đào tạo cán bộ y tế, thú y là giải pháp quan trọng trong chiến lược phòng chống bệnh dại tại địa phương.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, giám sát đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu trên phạm vi rộng hơn.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan chức năng và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ để đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức và thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh dại hiệu quả, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.