I. Tổng Quan Về Bệnh Dại Tại Quảng Trạch Hiểu Rõ Để Phòng Ngừa
Bệnh dại là một bệnh nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương cấp tính do vi rút dại gây ra. Bệnh lây truyền từ động vật sang người, chủ yếu qua vết cắn của chó. Bệnh dại là một bệnh gây tử vong cao. Khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện, tỷ lệ tử vong gần như là 100%. Tại Việt Nam, bệnh dại được xác định là một trong những bệnh lây truyền từ động vật sang người cần được ưu tiên giải quyết. Trên địa bàn huyện Quảng Trạch, đã ghi nhận các ca tử vong do bệnh dại. Hầu hết những người tử vong thiếu hiểu biết về phòng chống bệnh dại, sơ cứu vết thương không đúng cách, chưa nhận thức hết được sự nguy hiểm của bệnh dại nên không đi tiêm phòng vắc xin, tin vào các hình thức điều trị bằng thuốc đông y sau khi bị chó cắn.
1.1. Dịch Tễ Học Bệnh Dại Nguy Cơ Tiềm Ẩn Ở Quảng Bình
Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dại gây ra, bệnh lây truyền từ động vật sang người qua vết cắn, vết thương, vết cào, liếm của động vật. Đến nay bệnh Dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bị bệnh Dại gần như tử vong 100%. Triệu chứng ban đầu có thể là đau đầu, bồn chồn, sau đó tiến triển đến liệt hoặc co giật. Thời gian ủ bệnh có thể từ 1-3 tháng, phụ thuộc vào vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết cắn.
1.2. Tác Nhân Gây Bệnh Dại Vi Rút và Đường Lây Truyền Chủ Yếu
Vi rút dại thuộc họ Rhabdoviridae, giống Lyssavirus. Vi rút lây truyền qua nước bọt của động vật mắc bệnh qua vết cắn, vết liếm trên da bị tổn thương. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, vi rút theo dây thần kinh đến thần kinh trung ương và sinh sản rất nhanh, gây tổn thương tế bào thần kinh. Từ đó vi rút lại theo dây thần kinh ra tuyến nước bọt. Tại thời điểm này, thần kinh chưa bị tổn thương đáng kể vì thế nhìn bề ngoài con vật vẫn bình thường nhưng nước bọt đã có vi rút dại.
II. Thách Thức Trong Phòng Chống Bệnh Dại Tại Quảng Trạch Hiện Nay
Mặc dù có vắc xin phòng dại hiệu quả, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong công tác phòng chống bệnh dại tại huyện Quảng Trạch. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu nhận thức của người dân về bệnh dại và các biện pháp phòng ngừa. Tình trạng nuôi chó thả rông còn phổ biến, không chấp hành tiêm phòng vắc xin cho đàn chó dẫn đến tỷ lệ tiêm phòng vắc xin bệnh Dại cho đàn chó, mèo còn thấp. Điều này tiềm ẩn nguy cơ bệnh dại phát sinh trong cộng đồng. Bên cạnh đó, ý thức của người dân về phòng chống bệnh dại còn nhiều hạn chế, dẫn đến việc sơ cứu vết thương không đúng cách và không đi tiêm phòng vắc xin kịp thời.
2.1. Tỷ Lệ Tiêm Phòng Dại Cho Chó Mèo Ở Quảng Trạch Còn Thấp
Tỷ lệ tiêm phòng vắc xin bệnh Dại cho đàn chó, mèo 03 năm trở lại đây trên địa bàn tỉnh rất thấp. Năm 2018 đạt 31%, năm 2019 đạt 43%, năm 2020 đạt 44% so với kế hoạch. Đợt 1/2021, các địa phương đang triển khai tiêm vắc xin phòng bệnh dại 2 cho chó,mèo, đến nay tiêm được 8. Điều này cho thấy cần có những giải pháp quyết liệt hơn để nâng cao tỷ lệ tiêm phòng.
2.2. Thiếu Kiến Thức Về Sơ Cứu Nguy Cơ Từ Vết Cắn Chó Mèo
Nhiều người dân vẫn còn thiếu kiến thức về sơ cứu đúng cách sau khi bị chó mèo cắn. Việc không rửa vết thương kỹ lưỡng, không sát trùng đúng cách hoặc áp dụng các biện pháp dân gian không khoa học có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh dại. Bên cạnh đó, việc chưa nhận thức hết được sự nguy hiểm của bệnh dại nên không đi tiêm phòng vắc xin, tin vào các hình thức điều trị bằng thuốc đông y sau khi bị chó cắn, cũng là một vấn đề đáng báo động.
III. Cách Nâng Cao Nhận Thức Về Phòng Chống Bệnh Dại Ở Quảng Trạch
Để phòng chống bệnh dại hiệu quả, cần nâng cao nhận thức của người dân về bệnh dại và các biện pháp phòng ngừa. Thông tin - truyền thông và giáo dục sức khoẻ đóng vai trò then chốt để mọi người hiểu biết đầy đủ về bệnh Dại, từ đó tự bảo vệ cho bản thân và cộng đồng. Cần đẩy mạnh tuyên truyền về tính chất nguy hiểm của bệnh dại, các biện pháp phòng chống bệnh dại trước và sau phơi nhiễm cho người và động vật.
3.1. Tuyên Truyền Phòng Chống Bệnh Dại Qua Nhiều Hình Thức Truyền Thông
Sử dụng đa dạng các kênh truyền thông như báo chí, truyền hình, đài phát thanh, mạng xã hội, tờ rơi, áp phích để tiếp cận đến mọi đối tượng người dân. Nội dung tuyên truyền cần tập trung vào các thông tin cơ bản về bệnh dại, cách phòng ngừa, cách sơ cứu khi bị chó mèo cắn và tầm quan trọng của việc tiêm phòng vắc xin.
3.2. Giáo Dục Sức Khỏe Về Bệnh Dại Tại Cộng Đồng Hướng Dẫn Cụ Thể
Tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo, lớp tập huấn về bệnh dại tại các trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, khu dân cư. Cung cấp thông tin chi tiết về bệnh dại, các biện pháp phòng ngừa và giải đáp thắc mắc của người dân. Hướng dẫn cụ thể về cách sơ cứu vết thương do chó mèo cắn và địa điểm tiêm phòng vắc xin.
IV. Phương Pháp Quản Lý Chó Mèo Chìa Khóa Để Phòng Chống Bệnh Dại
Quản lý chó mèo là một trong những biện pháp quan trọng để phòng chống bệnh dại. Cần tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân nuôi chó mèo thực hiện các biện pháp quản lý và phòng bệnh theo hướng dẫn của cán bộ thú y. Ký cam kết thực hiện 5 không: “không nuôi chó mèo không tiêm phòng dại”, “không nuôi chó, mèo chưa khai báo với chính quyền địa phương”, “không nuôi chó thả rông”, “không để chó cắn người”, “không nuôi chó, mèo gây ô nhiễm môi trường”.
4.1. Tiêm Phòng Dại Cho Chó Mèo Biện Pháp Hiệu Quả Nhất Hiện Nay
Tiêm phòng vắc xin dại cho chó mèo là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh dại. Cần khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để người dân tiêm phòng đầy đủ cho chó mèo của mình. Tổ chức các đợt tiêm phòng định kỳ, miễn phí hoặc hỗ trợ chi phí tiêm phòng cho người dân có hoàn cảnh khó khăn.
4.2. Kiểm Soát Chó Thả Rông Ngăn Ngừa Nguy Cơ Lây Lan Bệnh Dại
Chó thả rông là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vụ chó cắn người và lây lan bệnh dại. Cần tăng cường kiểm soát chó thả rông, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm. Xây dựng các khu vực nuôi nhốt chó mèo tập trung, đảm bảo an toàn và vệ sinh.
V. Điều Trị Dự Phòng Sau Phơi Nhiễm Cứu Tinh Khi Bị Chó Mèo Cắn
Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa bệnh dại sau khi bị chó mèo cắn. Điều trị dự phòng nên được tiến hành càng sớm càng tốt sau khi bị phơi nhiễm, bao gồm: rửa vết thương, tiêm vắc xin phòng dại và sử dụng huyết thanh kháng dại nếu có chỉ định. Rửa kỹ vết cắn bằng nước và xà phòng trong 15 phút, sau đó sát khuẩn bằng cồn.
5.1. Sơ Cứu Vết Thương Đúng Cách Bước Quan Trọng Đầu Tiên
Xối rửa kỹ tất cả các vết cắn/cào trong 15 phút với nước và xà phòng, hoặc nước sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 45°-70° hoặc cồn i ốt để làm giảm thiểu lượng vi rút dại tại vết cắn. Không làm dập nát thêm vết thương hoặc làm tổn thương rộng hơn, tránh khâu kín ngay vết thương.
5.2. Tiêm Vắc Xin Dại Đảm Bảo An Toàn Sau Khi Bị Phơi Nhiễm
Tiêm vắc xin phòng dại là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh dại sau khi bị phơi nhiễm. Chỉ định dùng vắc xin và huyết thanh kháng dại trong điều trị dự phòng bệnh dại tùy theo tình trạng động vật, hoàn cảnh bị cắn hoặc tiếp xúc với nguồn bệnh, vị trí bị cắn, số lượng, tình trạng vết cắn và tình hình bệnh dại trong vùng.
VI. Kết Luận Chung Tay Vì Một Quảng Trạch Không Còn Bệnh Dại
Phòng chống bệnh dại là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng. Bằng cách nâng cao nhận thức, quản lý chó mèo hiệu quả và thực hiện điều trị dự phòng sau phơi nhiễm kịp thời, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại và xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh, an toàn. Cần chú trọng tuyên truyền phòng chống bệnh dại từ nhiều hình thức khác nhau cho các đối tượng người dân không nuôi chó/mèo và người dân làm nghề như công nhân, hộ nghèo/cận nghèo.
6.1. Tiếp Tục Nghiên Cứu Về Kiến Thức Và Thái Độ Về Bệnh Dại
Nghiên cứu sâu hơn về kiến thức và thái độ của người dân về bệnh dại để có những giải pháp phòng chống bệnh dại hiệu quả hơn. Cần có những đánh giá định kỳ để theo dõi hiệu quả của các chương trình phòng chống bệnh dại.
6.2. Tăng Cường Hợp Tác Giữa Các Ban Ngành Để Phòng Chống Bệnh Dại
Tăng cường sự phối hợp giữa ngành y tế, thú y, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội trong công tác phòng chống bệnh dại. Chia sẻ thông tin, nguồn lực và kinh nghiệm để đạt được hiệu quả cao nhất.
