I. Tổng quan về bệnh Tay Chân Miệng và tình hình dịch tễ
Bệnh Tay Chân Miệng (TCM) là bệnh truyền nhiễm do virus đường ruột gây ra, thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa, từ nước bọt, phân, dịch tiết từ bóng nước của người bệnh. Hai tác nhân gây bệnh phổ biến là Coxsackievirus A16 (thường gây bệnh nhẹ) và Enterovirus 71 (EV71, có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, phù phổi cấp dẫn đến tử vong). Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh và thuốc điều trị đặc hiệu. Luận văn đề cập đến tình hình dịch TCM ở Việt Nam và đặc biệt tại Vĩnh Long, nhấn mạnh sự cần thiết của việc nâng cao kiến thức và thực hành phòng bệnh cho bà mẹ có con nhỏ. Theo tài liệu, bệnh TCM đã xuất hiện từ lâu trên thế giới. Tại Việt Nam, bệnh xuất hiện lần đầu năm 2003 và vẫn diễn biến phức tạp. Tỉnh Vĩnh Long ghi nhận số ca mắc cao, tập trung ở trẻ dưới 5 tuổi và tại 2 phường là phường 3 và phường 8. Điều này cho thấy sự cần thiết của nghiên cứu này để tìm hiểu kiến thức và thực hành phòng bệnh của bà mẹ tại địa phương.
II. Mục tiêu và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu này nhằm mô tả kiến thức, thực hành phòng bệnh TCM của bà mẹ có con dưới 5 tuổi và xác định các yếu tố liên quan tại 2 phường của thành phố Vĩnh Long. Nghiên cứu sử dụng phương pháp cắt ngang có phân tích, với cỡ mẫu 420 bà mẹ được chọn ngẫu nhiên hệ thống. Thời gian nghiên cứu từ tháng 12/2016 đến tháng 7/2017. Việc thu thập dữ liệu dựa trên các biến số nghiên cứu về kiến thức (như nhận biết tác nhân, triệu chứng, đường lây truyền, biến chứng, cách phòng bệnh) và thực hành (vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, cách ly trẻ bệnh) của bà mẹ. Phương pháp phân tích số liệu bao gồm thống kê mô tả và phân tích hồi quy logistic để xác định các yếu tố liên quan.
III. Kết quả nghiên cứu về kiến thức và thực hành
Kết quả nghiên cứu cho thấy tỉ lệ bà mẹ có kiến thức đạt về phòng bệnh TCM là 77,3%, trong khi tỉ lệ thực hành đạt chỉ là 64,4%. Điều này cho thấy khoảng cách giữa kiến thức và thực hành, một vấn đề phổ biến trong y tế cộng đồng. Mặc dù nhiều bà mẹ biết về bệnh, nhưng việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa vào thực tế còn hạn chế. Luận văn cũng phân tích cụ thể kiến thức và thực hành của bà mẹ theo từng nội dung, ví dụ như kiến thức về triệu chứng, đường lây truyền, cách ly, và thực hành rửa tay, vệ sinh đồ chơi, xử lý phân. Sự chênh lệch giữa kiến thức và thực hành đòi hỏi cần có những can thiệp phù hợp để chuyển hóa kiến thức thành hành vi.
IV. Các yếu tố liên quan và khuyến nghị
Nghiên cứu đã xác định một số yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành phòng bệnh TCM. Nghề nghiệp, trình độ học vấn, số con, và việc tiếp cận thông tin đều có ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành của bà mẹ. Ví dụ, bà mẹ là cán bộ, công nhân viên có kiến thức đạt cao hơn so với những nghề khác; bà mẹ có trình độ học vấn cao hơn có kiến thức và thực hành tốt hơn. Từ kết quả nghiên cứu, luận văn đưa ra khuyến nghị cho ngành y tế cần tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe, đặc biệt chú trọng đến các nhóm đối tượng có kiến thức và thực hành còn hạn chế (như nông dân, người làm thuê, buôn bán). Cần tập trung vào các nội dung về triệu chứng, đường lây truyền, và các biện pháp phòng bệnh TCM. Việc tiếp cận thông tin cũng cần được cải thiện để giúp bà mẹ có đầy đủ kiến thức và kỹ năng phòng bệnh cho con em mình.
