Tổng quan nghiên cứu

Tiêm truyền tĩnh mạch sử dụng kim luồn tĩnh mạch ngoại vi (KLTMNV) là một trong những phương pháp phổ biến và hiệu quả trong chăm sóc và điều trị tại các cơ sở y tế. Tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang năm 2021, khoảng 95% bệnh nhân nội trú được thực hiện tiêm truyền tĩnh mạch với trung bình từ 1 đến 4 mũi tiêm mỗi ngày. Tuy nhiên, việc tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV của điều dưỡng vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn người bệnh và hiệu quả điều trị. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV của điều dưỡng tại ba khoa lâm sàng (Cấp cứu, Hồi sức tích cực, Nội tổng hợp) và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến việc tuân thủ này. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2021 tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang, với tổng số 152 điều dưỡng tham gia quan sát trực tiếp. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh, giảm thiểu biến chứng nhiễm khuẩn bệnh viện và cải thiện hiệu quả công tác điều dưỡng tại bệnh viện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai nhóm yếu tố chính ảnh hưởng đến tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV của điều dưỡng: yếu tố cá nhân và yếu tố bệnh viện. Yếu tố cá nhân bao gồm giới tính, tuổi tác, trình độ chuyên môn, thâm niên công tác và số lượng mũi kim luồn thực hiện trong ca làm việc. Yếu tố bệnh viện gồm quy định và quy trình, nhân lực, đào tạo tập huấn, cơ sở vật chất, hệ thống kiểm tra giám sát, khen thưởng và xử phạt, cũng như hệ thống thông tin hỗ trợ. Các khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: tiêm truyền tĩnh mạch, kỹ thuật vô khuẩn, kim luồn tĩnh mạch ngoại vi, quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang kết hợp định lượng và định tính. Phần định lượng thu thập dữ liệu từ toàn bộ 152 điều dưỡng tại ba khoa lâm sàng của Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang, mỗi điều dưỡng được quan sát thực hiện một mũi kim luồn, tổng cộng 152 mũi kim quan sát. Cỡ mẫu được xác định dựa trên công thức ước lượng một tỷ lệ với độ tin cậy 95% và sai số chấp nhận 8%. Phần định tính gồm hai nhóm thảo luận nhóm với 14 đối tượng (điều dưỡng trưởng và điều dưỡng viên tại ba khoa) và hai phỏng vấn sâu với lãnh đạo bệnh viện (Phó Giám đốc phụ trách chuyên môn điều dưỡng và Phó trưởng phòng điều dưỡng). Dữ liệu định lượng được thu thập qua bảng kiểm quan sát thực hành đặt và chăm sóc KLTMNV, xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0. Dữ liệu định tính được mã hóa và phân tích theo chủ đề nhằm làm rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ quy trình.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ tuân thủ quy trình đặt KLTMNV: Tỷ lệ tuân thủ đúng quy trình đặt KLTMNV của điều dưỡng đạt 54%, trong đó khoa Nội tổng hợp có tỷ lệ cao nhất 76%, còn khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực chỉ đạt khoảng 42%. Điểm tuân thủ trung bình là 17,5/20.

  2. Tỷ lệ tuân thủ quy trình chăm sóc KLTMNV: Tỷ lệ tuân thủ đúng quy trình chăm sóc KLTMNV chung đạt 68,4%, cao nhất tại khoa Nội tổng hợp với 79,6%, khoa Cấp cứu 66,7% và khoa Hồi sức tích cực 58%. Điểm tuân thủ trung bình là 12,3/15.

  3. Yếu tố cá nhân ảnh hưởng: Nữ điều dưỡng có tỷ lệ tuân thủ cao hơn nam (60% so với 38%, OR=2,4; p=0,017). Điều dưỡng tại khoa Nội tổng hợp tuân thủ tốt hơn so với khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực (OR=4,4; p=0,001). Các yếu tố như tuổi, trình độ chuyên môn, thâm niên công tác không có liên quan ý nghĩa thống kê đến tuân thủ.

  4. Yếu tố bệnh viện ảnh hưởng: Thiếu đồng bộ quy trình, thiếu nhân lực đặc biệt tại các khoa chuyên khoa, cơ sở vật chất chưa hoàn thiện, thiếu quy định tập huấn định kỳ, kiểm tra giám sát chưa chủ động, thiếu phổ biến thông tin và văn hóa chia sẻ báo cáo sai sót là những nguyên nhân chính làm giảm tuân thủ.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy tỷ lệ tuân thủ quy trình đặt KLTMNV còn thấp, đặc biệt tại các khoa có áp lực công việc cao như Cấp cứu và Hồi sức tích cực. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây tại Việt Nam và quốc tế, cho thấy áp lực công việc và thiếu nhân lực là những yếu tố cản trở tuân thủ. Việc nữ điều dưỡng tuân thủ tốt hơn nam có thể liên quan đến sự cẩn trọng và ý thức trách nhiệm cao hơn trong công việc. Tỷ lệ tuân thủ quy trình chăm sóc cao hơn đặt kim cho thấy điều dưỡng chú trọng hơn đến chăm sóc duy trì sau khi kim đã được đặt. Các dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh tỷ lệ tuân thủ giữa các khoa và biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ tuân thủ theo giới tính. Kết quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện quy trình đào tạo, tăng cường nhân lực và hoàn thiện cơ sở vật chất để nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và tập huấn định kỳ: Ban lãnh đạo bệnh viện cần tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV cho điều dưỡng, đặc biệt tập trung vào các bước còn thực hiện chưa tốt như sát khuẩn tay nhanh, thắt garô đúng vị trí, và kiểm tra băng dính cố định. Thời gian thực hiện: hàng quý. Chủ thể thực hiện: Phòng Điều dưỡng phối hợp với các khoa lâm sàng.

  2. Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị: Bổ sung đầy đủ dụng cụ vô khuẩn, dung dịch sát khuẩn tay nhanh, hộp đựng vật sắc nhọn và thùng đựng chất thải theo quy định nhằm hỗ trợ điều dưỡng thực hiện đúng quy trình. Thời gian thực hiện: trong 6 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc bệnh viện và phòng Vật tư.

  3. Tăng cường kiểm tra, giám sát và chế tài: Xây dựng hệ thống kiểm tra, giám sát thường xuyên và áp dụng chính sách khen thưởng, xử phạt rõ ràng nhằm nâng cao ý thức tuân thủ quy trình của điều dưỡng. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Điều dưỡng và Ban Giám đốc.

  4. Xây dựng văn hóa an toàn và chia sẻ thông tin: Khuyến khích điều dưỡng báo cáo sai sót, chia sẻ kinh nghiệm và tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn để nâng cao nhận thức về an toàn người bệnh. Thời gian thực hiện: hàng tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Chỉ đạo An toàn người bệnh và các khoa lâm sàng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Điều dưỡng viên và cán bộ y tế: Nghiên cứu cung cấp bằng chứng thực tiễn về thực trạng tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV, giúp cải thiện kỹ năng và nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh.

  2. Ban lãnh đạo bệnh viện và phòng điều dưỡng: Thông tin về các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp giúp xây dựng chính sách quản lý, đào tạo và giám sát hiệu quả.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên y tế công cộng: Cung cấp dữ liệu thực nghiệm và khung lý thuyết để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về an toàn người bệnh và quản lý chất lượng dịch vụ y tế.

  4. Cơ quan quản lý y tế và các tổ chức đào tạo: Là tài liệu tham khảo để xây dựng các chương trình đào tạo, hướng dẫn kỹ thuật và chính sách nâng cao năng lực điều dưỡng trong lĩnh vực tiêm truyền tĩnh mạch.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao việc tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV lại quan trọng?
    Tuân thủ quy trình giúp giảm thiểu biến chứng như nhiễm khuẩn, viêm tắc tĩnh mạch và tai biến nguy hiểm, đảm bảo an toàn cho người bệnh và nâng cao hiệu quả điều trị.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến việc tuân thủ của điều dưỡng?
    Giới tính (nữ tuân thủ tốt hơn), khoa làm việc (khoa Nội tổng hợp tuân thủ cao hơn), áp lực công việc và thiếu nhân lực là những yếu tố chính ảnh hưởng đến tuân thủ.

  3. Làm thế nào để cải thiện tỷ lệ tuân thủ quy trình tại các khoa có áp lực cao?
    Cần tăng cường đào tạo, bổ sung nhân lực, cải thiện cơ sở vật chất và xây dựng hệ thống giám sát, khen thưởng, xử phạt hiệu quả để hỗ trợ điều dưỡng thực hiện đúng quy trình.

  4. Có những bước nào trong quy trình đặt KLTMNV thường bị tuân thủ kém?
    Các bước như thắt garô đúng vị trí, sát khuẩn da vùng tiêm, giữ tĩnh mạch căng và rửa tay sát khuẩn nhanh thường có tỷ lệ tuân thủ thấp hơn so với các bước khác.

  5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các bệnh viện khác không?
    Mặc dù nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang, các kết quả và đề xuất có thể tham khảo và điều chỉnh phù hợp để áp dụng tại các bệnh viện tương tự nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc.

Kết luận

  • Tỷ lệ tuân thủ quy trình đặt KLTMNV của điều dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Trung tâm An Giang đạt 54%, chăm sóc KLTMNV đạt 68,4%, với sự khác biệt rõ rệt giữa các khoa.
  • Yếu tố cá nhân như giới tính và khoa công tác ảnh hưởng đáng kể đến tuân thủ, trong khi các yếu tố khác như tuổi, trình độ không có liên quan rõ ràng.
  • Yếu tố bệnh viện như quy định chưa đồng bộ, thiếu nhân lực, cơ sở vật chất chưa hoàn thiện và giám sát chưa hiệu quả là những nguyên nhân chính làm giảm tuân thủ.
  • Đề xuất các giải pháp tập trung vào đào tạo, cải thiện cơ sở vật chất, tăng cường giám sát và xây dựng văn hóa an toàn người bệnh.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để bệnh viện và các cơ quan quản lý y tế nâng cao chất lượng chăm sóc và an toàn người bệnh trong lĩnh vực tiêm truyền tĩnh mạch.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất và đánh giá hiệu quả trong các giai đoạn tiếp theo nhằm cải thiện thực trạng tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV. Các nhà quản lý và điều dưỡng được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.