I. Tổng quan về đặt và chăm sóc kim luồn tĩnh mạch ngoại vi
Đặt kim luồn tĩnh mạch ngoại vi (KLTMNV) là một thủ thuật phổ biến trong y tế, được sử dụng để truyền dịch, thuốc, và chất dinh dưỡng. Thủ thuật này, tuy đơn giản nhưng mang tính xâm lấn, đòi hỏi điều dưỡng (ĐD) thực hiện phải có kỹ năng tốt và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vô khuẩn để tránh biến chứng. Lựa chọn vị trí đặt kim luồn cũng quan trọng, ưu tiên tĩnh mạch thẳng, tránh vùng da tổn thương, viêm nhiễm, phù nề. Vị trí thường được chọn là tĩnh mạch ở tay, chân, hoặc vùng đầu (trừ mặt). Đối với trẻ em, có thể sử dụng tĩnh mạch sau tai, tĩnh mạch quay hoặc mu bàn tay. Việc truyền dịch qua KLTMNV cần tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn tuyệt đối cho cả dụng cụ và vị trí tiếp xúc. Áp lực dịch truyền phải cao hơn áp lực máu, tốc độ chảy theo y lệnh, và cần theo dõi sát sao tình trạng người bệnh. Khối lượng và loại dịch truyền phụ thuộc vào chỉ định và tình trạng bệnh. Tốc độ truyền dịch thông thường từ 40-80 giọt/phút với dịch đẳng trương. Thời gian truyền được tính toán dựa trên tổng lượng dịch và tốc độ truyền, tránh để quá lâu khi có thể chuyển sang đường khác như uống hoặc truyền qua sonde.
II. Thực trạng tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc kim luồn tĩnh mạch ngoại vi
Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đa khoa trung tâm An Giang năm 2021 cho thấy tỷ lệ tuân thủ đúng quy trình đặt KLTMNV của ĐD là 54%, với sự chênh lệch đáng kể giữa các khoa. Khoa Nội tổng hợp có tỷ lệ tuân thủ cao nhất (76%), trong khi Khoa Cấp cứu và Khoa Hồi sức tích cực chỉ đạt khoảng 42%. Điểm tuân thủ trung bình là 15,5 điểm. Về chăm sóc KLTMNV, tỷ lệ tuân thủ chung đạt 68,4%, cao nhất ở Khoa Nội tổng hợp (79,6%), tiếp đến là Khoa Cấp cứu (66,7%), và thấp nhất ở Khoa Hồi sức tích cực (58%). Điểm tuân thủ trung bình cho chăm sóc KLTMNV là 12,3 điểm. Những con số này cho thấy còn tồn tại những hạn chế trong việc tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV, đặc biệt tại các khoa có cường độ công việc cao và tiếp nhận nhiều trường hợp cấp cứu. Điều này đặt ra yêu cầu cần tăng cường đào tạo, giám sát và nâng cao ý thức tuân thủ quy trình cho ĐD để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
III. Các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ quy trình
Nghiên cứu định tính đã chỉ ra một số yếu tố ảnh hưởng đến việc tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV. Về yếu tố cá nhân, nam ĐD và ĐD tại các khoa đông người bệnh thường tuân thủ kém hơn. Yếu tố thuộc về bệnh viện bao gồm: quy định và quy trình chưa đồng bộ, khó áp dụng vào thực tế; thiếu nhân lực, đặc biệt tại các khoa chuyên khoa; thiếu quy định tập huấn cho ĐD mới và tập huấn định kỳ; cơ sở vật chất và trang thiết bị chưa hoàn thiện; việc kiểm tra, giám sát chưa chủ động; thiếu hoạt động phổ biến thông tin và chia sẻ, báo cáo sai sót. "Đánh giá về công tác an toàn người bệnh cho thấy khoảng 30-40% ĐD vẫn chưa tuân thủ các bước của quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV như chưa chuẩn bị đúng dụng cụ và trang phục, chưa rửa tay đúng cách..." cho thấy rõ sự cần thiết phải cải thiện. Việc thiếu đồng bộ trong quy trình, thiếu nhân lực, và hạn chế trong đào tạo, giám sát được xác định là những nguyên nhân chính dẫn đến việc tuân thủ chưa đầy đủ.
IV. Khuyến nghị và giá trị thực tiễn
Dựa trên kết quả nghiên cứu, khuyến nghị được đưa ra là ĐD cần thực hiện đúng các bước chuẩn bị, đặc biệt là đội mũ và sát khuẩn tay nhanh, tập trung vào các bước còn thực hiện chưa tốt của quy trình. Đối với bệnh viện, cần tăng cường chính sách khuyến khích, khen thưởng và xử phạt liên quan đến việc tuân thủ quy trình KLTMNV. Đồng thời, cần triển khai tập huấn, đào tạo lại và tăng cường giám sát, hỗ trợ tại bệnh viện. Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng tuân thủ quy trình đặt và chăm sóc KLTMNV tại một bệnh viện đa khoa, từ đó đưa ra những khuyến nghị cụ thể để cải thiện tình hình. Giá trị thực tiễn của nghiên cứu nằm ở việc góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh, giảm thiểu biến chứng liên quan đến KLTMNV, và tối ưu hóa nguồn lực của bệnh viện. Việc áp dụng các khuyến nghị của nghiên cứu sẽ giúp đảm bảo an toàn cho người bệnh và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.