Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay, mô hình quản trị nhà nước tốt được xem là một trong những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, đặc biệt ở cấp địa phương. Tại phường Hồng Hà, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, việc áp dụng mô hình này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng áp dụng mô hình quản trị nhà nước tốt tại UBND phường Hồng Hà từ năm 2016 đến nay, nhằm làm rõ những kết quả đạt được, hạn chế còn tồn tại và đề xuất các giải pháp hoàn thiện.

Mục tiêu nghiên cứu là phân tích các đặc điểm, yêu cầu trong áp dụng mô hình quản trị nhà nước tốt, đánh giá thực trạng và nguyên nhân của các kết quả tại UBND phường Hồng Hà, từ đó đề xuất các giải pháp khoa học nhằm nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động của UBND phường Hồng Hà trong giai đoạn 2016-2021, với trọng tâm là các lĩnh vực cải cách hành chính, phát triển kinh tế, xã hội và sự tham gia của người dân, doanh nghiệp.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc góp phần nâng cao năng lực quản trị nhà nước ở cấp cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đồng thời củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào chính quyền. Các chỉ số như tăng 68% thu ngân sách nhiệm kỳ 2015-2020, số doanh nghiệp tăng 96 đơn vị, và tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính đạt trên 90% cho thấy sự chuyển biến tích cực trong quản trị nhà nước tại phường Hồng Hà.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu vận dụng hai lý thuyết chính: lý thuyết mô hình quản trị nhà nước tốt và lý thuyết cải cách hành chính công. Mô hình quản trị nhà nước tốt được xây dựng dựa trên tám đặc điểm cốt lõi gồm: đồng thuận xã hội, quản trị theo tinh thần nhà nước pháp quyền, minh bạch, sự tham gia của các chủ thể, trách nhiệm giải trình, đáp ứng, công bằng và thu hút, hiệu lực và hiệu quả. Đây là cơ sở để đánh giá mức độ áp dụng mô hình tại UBND phường Hồng Hà.

Ngoài ra, nghiên cứu sử dụng mô hình chỉ số PAPI (Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính công cấp tỉnh) làm công cụ đánh giá hiệu quả quản trị nhà nước, giúp đo lường các khía cạnh như cải cách thủ tục hành chính, sự tham gia của người dân, minh bạch và trách nhiệm giải trình. Các khái niệm chính bao gồm: quản trị nhà nước, cải cách hành chính, sự tham gia của người dân, minh bạch và trách nhiệm giải trình.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu thống kê từ UBND phường Hồng Hà, báo cáo chỉ số PAPI, khảo sát ý kiến người dân, doanh nghiệp và cán bộ công chức, cùng các văn bản pháp luật liên quan như Hiến pháp, Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và UBND, Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở cấp xã.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 150 người dân, 50 doanh nghiệp và 30 cán bộ công chức được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật thống kê mô tả, phân tích so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích nội dung phỏng vấn chuyên gia. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2021 đến tháng 12/2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng kinh tế và phát triển doanh nghiệp: Tính đến năm 2019, phường Hồng Hà có 328 doanh nghiệp, tăng 96 doanh nghiệp so với năm 2015, cùng với hơn 10.000 hộ kinh doanh cá thể. Thu ngân sách phường tăng 68% trong nhiệm kỳ 2015-2020, trong đó thu riêng ngân sách tăng 96%, vượt chỉ tiêu đề ra.

  2. Cải cách hành chính và thủ tục hành chính: Số lượt hồ sơ được giải quyết tăng từ 1.390 lượt năm 2016 lên gần 20.000 lượt năm 2018 và duy trì ổn định. Tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính đạt trên 90%, với 129/129 thủ tục được công khai minh bạch. Mức độ hài lòng của người dân về dịch vụ hành chính đạt trên 85%.

  3. Sự tham gia của người dân và các chủ thể xã hội: Tỷ lệ người dân tham gia kiến nghị, phản ánh và giám sát hoạt động của chính quyền tăng đều qua các năm, với hơn 87/111 tổ dân phố tham gia tích cực. Các kiến nghị được giải quyết đạt tỷ lệ 80%, góp phần nâng cao sự đồng thuận xã hội.

  4. Minh bạch và trách nhiệm giải trình: UBND phường công khai các chính sách an sinh xã hội, bảo hiểm y tế với tỷ lệ tham gia đạt 97%. Tuy nhiên, mức độ giải trình trực tiếp với người dân còn hạn chế, chỉ đạt khoảng 60-70% so với yêu cầu, chủ yếu thông qua các trưởng khu phố.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy UBND phường Hồng Hà đã đạt được nhiều thành tựu trong việc áp dụng mô hình quản trị nhà nước tốt, đặc biệt trong cải cách hành chính và phát triển kinh tế. Việc tăng trưởng doanh nghiệp và thu ngân sách phản ánh hiệu quả trong quản lý và thu hút đầu tư. Sự tham gia tích cực của người dân và các chủ thể xã hội góp phần tạo nên sự đồng thuận và nâng cao tính minh bạch trong hoạt động chính quyền.

Tuy nhiên, hạn chế về trách nhiệm giải trình trực tiếp với người dân cho thấy cần cải thiện kênh giao tiếp và tăng cường sự minh bạch trong các quyết định hành chính. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với xu hướng cải cách hành chính tại các địa phương khác, nhưng vẫn còn khoảng cách so với các mô hình quản trị nhà nước tốt ở các nước phát triển.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số doanh nghiệp, biểu đồ tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính và bảng đánh giá mức độ tham gia của người dân qua các năm, giúp minh họa rõ nét sự chuyển biến tích cực và các điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao năng lực và phẩm chất đội ngũ cán bộ, công chức: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng quản trị nhà nước tốt, tập trung vào kỹ năng giao tiếp, giải trình và minh bạch thông tin. Mục tiêu nâng tỷ lệ giải trình trực tiếp lên trên 85% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: UBND phường phối hợp với các cơ quan đào tạo.

  2. Tăng cường công khai, minh bạch thông tin: Xây dựng hệ thống công khai thông tin điện tử, cập nhật kịp thời các chính sách, thủ tục hành chính và kết quả giải quyết hồ sơ. Mục tiêu đạt 100% thủ tục được công khai trên cổng thông tin trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: UBND phường và Trung tâm Hành chính công thành phố.

  3. Thúc đẩy sự tham gia của người dân và doanh nghiệp: Thiết lập các diễn đàn đối thoại định kỳ giữa chính quyền với người dân, doanh nghiệp để tiếp nhận ý kiến, kiến nghị và phản hồi. Mục tiêu tăng số lượng ý kiến đóng góp lên 30% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: UBND phường phối hợp với các tổ dân phố và hiệp hội doanh nghiệp.

  4. Hoàn thiện cơ chế trách nhiệm giải trình: Xây dựng quy trình giải trình rõ ràng, minh bạch, có sự giám sát của các tổ chức xã hội và người dân. Mục tiêu nâng tỷ lệ giải quyết khiếu nại, tố cáo đạt trên 95% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: UBND phường, Ban Thanh tra nhân dân và các tổ chức xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, công chức cấp phường, xã: Nghiên cứu giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng áp dụng mô hình quản trị nhà nước tốt, cải thiện hiệu quả công việc và phục vụ người dân.

  2. Lãnh đạo các cơ quan hành chính địa phương: Tham khảo để xây dựng chiến lược phát triển, cải cách hành chính và nâng cao năng lực quản trị phù hợp với đặc thù địa phương.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý nhà nước, chính sách công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về mô hình quản trị nhà nước tốt, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam.

  4. Doanh nghiệp và tổ chức xã hội tại địa phương: Hiểu rõ hơn về cơ chế quản trị, chính sách hỗ trợ và cách thức tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước, từ đó tăng cường hợp tác và phát triển bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Mô hình quản trị nhà nước tốt là gì?
    Mô hình này là hệ thống quản trị dựa trên tám đặc điểm cốt lõi như minh bạch, trách nhiệm giải trình, sự tham gia của người dân nhằm nâng cao hiệu quả và công bằng trong quản lý nhà nước.

  2. Tại sao cần áp dụng mô hình này ở cấp phường?
    Cấp phường là cấp gần dân nhất, việc áp dụng mô hình giúp nâng cao chất lượng phục vụ, tăng cường sự tham gia và giám sát của người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

  3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng, sử dụng khảo sát, phỏng vấn, phân tích số liệu thống kê và tài liệu pháp luật để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  4. Những kết quả nổi bật của UBND phường Hồng Hà khi áp dụng mô hình?
    Tăng 68% thu ngân sách, tăng gần 100 doanh nghiệp, tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính đạt trên 90%, sự tham gia của người dân và doanh nghiệp ngày càng tích cực.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để khắc phục hạn chế?
    Nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường minh bạch thông tin, thúc đẩy sự tham gia của người dân, hoàn thiện cơ chế trách nhiệm giải trình nhằm nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước.

Kết luận

  • Nghiên cứu làm rõ thực trạng áp dụng mô hình quản trị nhà nước tốt tại UBND phường Hồng Hà, ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong cải cách hành chính và phát triển kinh tế - xã hội.
  • Phân tích chỉ ra các hạn chế về trách nhiệm giải trình trực tiếp và sự tham gia của người dân cần được cải thiện.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cán bộ, minh bạch thông tin, thúc đẩy sự tham gia và hoàn thiện cơ chế giải trình.
  • Nghiên cứu góp phần bổ sung lý luận và thực tiễn về quản trị nhà nước tốt ở cấp cơ sở, làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo.
  • Khuyến nghị UBND phường và các cơ quan liên quan triển khai các giải pháp trong vòng 2-3 năm tới để nâng cao hiệu quả quản trị và phục vụ người dân tốt hơn.

Hành động tiếp theo là tổ chức các khóa đào tạo, xây dựng hệ thống công khai thông tin và thiết lập diễn đàn đối thoại thường xuyên nhằm hiện thực hóa các đề xuất nghiên cứu.