Giải pháp giảm nghèo cho khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài

1.2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.4. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu

1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

1.6. Cấu trúc của luận án

2. PHẦN NỘI DUNG

2.1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ NGHÈO VÀ GIẢM NGHÈO

2.1.1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu

2.1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu nghèo và giảm nghèo trên thế giới

2.1.3. Tình hình nghiên cứu về nghèo và giảm nghèo ở Việt Nam

2.1.4. Tổng quan các nghiên cứu về tỉnh Nghệ An

2.1.5. Cơ sở lí luận về nghèo và giảm nghèo

2.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến nghèo và giảm nghèo

2.1.7. Các tiêu chí đánh giá nghèo và giảm nghèo áp dụng cho khu vực nghiên cứu

2.1.8. Tiểu kết chương 1

2.2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN NGHÈO VÀ GIẢM NGHÈO Ở KHU VỰC MIỀN NÚI TÂY BẮC TỈNH NGHỆ AN

2.2.1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ

2.2.2. Các nhân tố tự nhiên

2.2.2.1. Tài nguyên nước

2.2.2.2. Tài nguyên đất

2.2.2.3. Tài nguyên sinh vật

2.2.2.4. Tài nguyên khoáng sản

2.2.3. Các nhân tố kinh tế – xã hội

2.2.3.1. Dân cư và lao động

2.2.3.2. Trình độ phát triển kinh tế – xã hội

2.2.3.3. CSHT và cơ sở vật chất kĩ thuật

2.2.3.4. Các chính sách giảm nghèo

2.2.4. Bối cảnh nghèo và giảm nghèo tỉnh Nghệ An

2.2.5. Tiểu kết chương 2

2.3. HIỆN TRẠNG NGHÈO VÀ GIẢM NGHÈO Ở KHU VỰC MIỀN NÚI TÂY BẮC TỈNH NGHỆ AN

2.3.1. Hiện trạng nghèo

2.3.1.1. Số hộ nghèo và tỉ lệ hộ nghèo

2.3.1.2. Thu nhập và chi tiêu của hộ nghèo và cận nghèo

2.3.1.3. Sự thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản

2.3.1.4. Chỉ số nghèo đa chiều MPI

2.3.1.5. Nguyên nhân nghèo

2.3.2. Hiện trạng giảm nghèo

2.3.2.1. Số hộ thoát nghèo và tỉ lệ hộ thoát nghèo

2.3.2.2. Số hộ tái nghèo và tỉ lệ hộ tái nghèo

2.3.2.3. Huy động và sử dụng nguồn vốn giảm nghèo

2.3.2.4. Hoạt động của các tổ chức đoàn thể trong giảm nghèo

2.3.3. Tiểu kết chương 3

2.4. CÁC GIẢI PHÁP GIẢM NGHÈO Ở KHU VỰC MIỀN NÚI TÂY BẮC TỈNH NGHỆ AN

2.4.1. Cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp giảm nghèo ở khu vực miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An

2.4.2. Quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội khu vực miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An

2.4.3. Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021 – 2025

2.4.4. Những thuận lợi và khó khăn trong giảm nghèo ở Khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An

2.4.5. Nguyện vọng của hộ nghèo

2.4.6. Định hướng giảm nghèo cho khu vực miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An

2.4.7. Các giải pháp giảm nghèo ở khu vực miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An

2.4.7.1. Phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An

2.4.7.2. Phát triển sinh kế cho hộ nghèo và cận nghèo

2.4.7.3. Nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho hộ nghèo và hộ cận nghèo

2.4.7.4. Nâng cao khả năng chống chịu tổn thương cho hộ nghèo và cận nghèo

2.4.7.5. Tập trung giảm nghèo trong cộng đồng các dân tộc thiểu số

2.4.8. Một số khuyến nghị góp phần giảm nghèo ở khu vực miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An

2.4.8.1. Thay đổi cách tiếp cận trong giảm nghèo

2.4.8.2. Huy động nguồn lực cho phát triển kinh tế – xã hội và giảm nghèo

2.4.8.3. Những kiến nghị với các chủ thể của giảm nghèo

2.4.9. Tiểu kết chương 4

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC DANH MỤC HÌNH

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC BẢN ĐỒ

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

I. Giới thiệu về khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An

Khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An là một trong những vùng có nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội. Với địa hình đồi núi, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, khu vực này thường xuyên phải đối mặt với tình trạng nghèo. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ hộ nghèo ở đây cao hơn nhiều so với mức trung bình của tỉnh. Việc giảm nghèo tại khu vực này không chỉ là nhiệm vụ cấp bách mà còn là một thách thức lớn đối với chính quyền địa phương. Các chính sách xã hội cần được triển khai đồng bộ để cải thiện đời sống cho người dân. Đặc biệt, việc phát triển kinh tế bền vững là yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu này.

1.1. Đặc điểm tự nhiên và xã hội

Khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An có địa hình đa dạng với nhiều tài nguyên thiên nhiên phong phú. Tuy nhiên, điều kiện sống của người dân còn nhiều khó khăn. Tài nguyên nước, đất đai và khoáng sản chưa được khai thác hiệu quả. Dân cư chủ yếu là các dân tộc thiểu số, với trình độ học vấn thấp và thiếu các dịch vụ xã hội cơ bản. Điều này dẫn đến tình trạng nghèo kéo dài và khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn lực phát triển.

1.2. Tình hình kinh tế xã hội

Tình hình kinh tế tại khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An vẫn còn nhiều hạn chế. Mặc dù có sự phát triển nhất định, nhưng tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Các mô hình sinh kế chưa được phát triển đồng bộ, dẫn đến việc nhiều hộ gia đình vẫn sống trong tình trạng nghèo. Chính sách giảm nghèo cần được điều chỉnh để phù hợp với thực tế địa phương, nhằm nâng cao hiệu quả và tính bền vững.

II. Các nhân tố ảnh hưởng đến nghèo và giảm nghèo

Nhiều nhân tố ảnh hưởng đến tình trạng nghèo và khả năng giảm nghèo ở khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An. Các yếu tố tự nhiên như khí hậu, đất đai, và tài nguyên nước có vai trò quan trọng trong việc xác định khả năng phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, các yếu tố xã hội như trình độ học vấn, sức khỏe, và khả năng tiếp cận dịch vụ cũng ảnh hưởng lớn đến tình trạng nghèo. Việc phân tích các nhân tố này giúp xác định các giải pháp phù hợp để cải thiện đời sống cho người dân.

2.1. Nhân tố tự nhiên

Điều kiện tự nhiên tại khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An có ảnh hưởng lớn đến khả năng phát triển kinh tế. Địa hình đồi núi, khí hậu khắc nghiệt làm hạn chế khả năng sản xuất nông nghiệp. Tài nguyên nước không ổn định, ảnh hưởng đến việc tưới tiêu và sản xuất. Do đó, việc khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên là rất cần thiết để giảm nghèo.

2.2. Nhân tố xã hội

Trình độ học vấn và sức khỏe của người dân là những yếu tố quyết định đến khả năng giảm nghèo. Nhiều hộ gia đình thiếu kiến thức về sản xuất và quản lý tài chính, dẫn đến việc sử dụng nguồn lực không hiệu quả. Hệ thống giáo dục và y tế tại khu vực còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Cần có các chương trình đào tạo nghề và nâng cao nhận thức cho người dân để cải thiện tình hình.

III. Giải pháp giảm nghèo cho khu vực miền núi Tây Bắc Nghệ An

Để đạt được mục tiêu giảm nghèo bền vững, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Các chính sách xã hội cần được điều chỉnh để phù hợp với thực tế địa phương. Việc phát triển kinh tế bền vững thông qua các mô hình sinh kế đa dạng là rất quan trọng. Đồng thời, cần tăng cường hỗ trợ cộng đồng và nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho người dân.

3.1. Phát triển kinh tế xã hội

Phát triển kinh tế là yếu tố then chốt trong việc giảm nghèo. Cần có các chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp, khuyến khích các mô hình kinh tế hộ gia đình. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng rất cần thiết để tạo điều kiện cho người dân tiếp cận thị trường và dịch vụ. Các chính sách xã hội cần được đồng bộ với các chương trình phát triển kinh tế để đạt hiệu quả cao nhất.

3.2. Đào tạo nghề và nâng cao nhận thức

Đào tạo nghề cho người dân là một trong những giải pháp quan trọng để giảm nghèo. Cần tổ chức các khóa học đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu thị trường lao động. Đồng thời, nâng cao nhận thức của người dân về quản lý tài chính và sản xuất cũng là yếu tố quyết định đến sự thành công của các chương trình giảm nghèo. Việc này không chỉ giúp cải thiện đời sống mà còn tạo ra sự bền vững trong phát triển.

Nghiên cứu về nghèo và giải pháp giảm nghèo ở miền núi Tây Bắc tỉnh Nghệ An