Nghiên cứu tác động của phát triển nghề nuôi trồng thủy sản đến giảm đói nghèo ở đầm phá Tam Giang

• Tác giả: Trần Xuân Bình
• Người hướng dẫn: TS. Bàng Cảnh Khánh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Xã hội học
• Đề tài: Tác Động Của Nghề Nuôi Trồng Thủy Sản Đến Giảm Nghèo Ở Đầm Phá Tam Giang
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2005
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU GIẢM ĐÓI NGHÈO VÙNG ĐẦM PHÁ TAM GIANG
• 1.1. Một số lý luận cơ bản tiếp cận vấn đề nghiên cứu
• 1.2. Các khái niệm cơ bản
• 1.3. Các lý thuyết và quan điểm tiếp cận vấn đề nghiên cứu
• 1.4. Vùng đầm phá Tam Giang Thừa Thiên Huế - hệ sinh thái - nhân văn ven biển đặc biệt
• 1.5. Vùng ven biển và cộng đồng cư dân ven biển
• 1.6. Đầm phá Tam Giang, Thừa Thiên Huế
• 1.7. Những yếu tố tác động đến giảm đói nghèo vùng đầm phá Tam Giang
• 1.8. Đổi mới toàn diện đất nước và chiến lược đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn
• 1.9. Quan điểm cơ bản và mục tiêu chương trình Quốc gia về xoá đói giảm nghèo ở Việt Nam
• 1.10. Mục tiêu về công nghiệp hoá, hiện đại hoá các vùng miền địa phương
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG GIẢM ĐÓI NGHÈO TRONG CÁC NHÓM DÂN CƯ DO PHÁT TRIỂN NGHỀ NUÔI TRỒNG THỦY SẢN
• 2.1. Phát triển mở rộng nghề nuôi trồng thuỷ sản với vấn đề đói nghèo ở đầm phá Tam Giang
• 2.2. Tình trạng đói nghèo và bộ phận dân cư đói nghèo vùng đầm phá
• 2.3. Mở rộng diện tích, các loại hình nuôi trồng và tăng hiệu quả kinh tế thuỷ sản
• 2.4. Các thành phần xã hội tham gia phát triển nuôi trồng thủy sản
• 2.5. Thu hẹp diện tích và cạn dần đầm phá với vấn đề đói nghèo
• 2.6. Phát triển nuôi trồng thuỷ sản với những biến đổi tác động đến giàu - nghèo vùng đầm phá
• 2.7. Biến đổi cơ hội sử dụng tài nguyên chung với giàu nghèo
• 2.8. Sự biến đổi cơ cấu ngành nghề với vấn đề giàu nghèo
• 2.9. Thay đổi cơ cấu lao động và việc làm với giảm đói nghèo
• 2.10. Môi trường đầm phá trước những thách thức với đói nghèo và tái đói nghèo
• 2.11. Phát triển nghề nuôi trồng thuỷ sản tác động đến đời sống kinh tế của dân cư đầm phá
• 2.12. Sự biến đổi thu nhập, chi tiêu của các nhóm cư dân do nuôi trồng thuỷ sản
• 2.13. Sự thay đổi nhà cửa, các tiện nghi sinh hoạt với giảm nghèo
• 2.14. Sử dụng các trang thiết bị hiện đại phục vụ sản xuất và đời sống
• 2.15. Sự an toàn về lương thực, thực phẩm với giảm đói nghèo
• 2.16. Vấn đề tiếp cận y tế và giáo dục với giảm đói nghèo
• 2.17. Tiếp cận y tế và điều kiện chăm sóc sức khoẻ
• 2.18. Tiếp cận giáo dục với giảm đói nghèo
• 2.19. Những biến đổi về đời sống văn hóa tinh thần với giàu nghèo
• 2.20. Diện mạo mới về đời sống văn hoá của cộng đồng
• 2.21. Đời sống tâm linh và tình cảm
• 2.22. An ninh, trật tự, an toàn và vai trò của chính quyền, các thiết chế xã hội
• 2.23. Các yếu tố nội tại của cộng đồng tác động đến giảm đói nghèo
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM PHÁT TRIỂN NUÔI TRỒNG THỦY SẢN Ở ĐẦM PHÁ TAM GIANG THEO HƯỚNG BỀN VỮNG GIẢM ĐÓI NGHÈO
• 3.1. Những cơ sở lý luận và thực tiễn của các giải pháp
• 3.2. Cơ sở lý luận của việc xác định các giải pháp
• 3.3. Cơ sở thực tế khách quan của các giải pháp
• 3.4. Một số nhóm giải pháp cơ bản nhằm phát triển nuôi trồng thủy sản theo hướng bền vững
• 3.5. Qui hoạch tổng thể hệ thống nuôi trồng thuỷ sản vùng đầm phá
• 3.6. Các giải pháp về chính sách chuyển đổi cơ cấu nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động
• 3.7. Giải pháp mở rộng loại hình kinh tế hộ
• 3.8. Giải pháp chính sách về vốn
• 3.9. Giải pháp chính sách về kỹ thuật
• 3.10. Giải pháp về chính sách đào tạo, tuyên truyền giáo dục văn hoá xã hội
• 3.11. Giải pháp về an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội
• 3.12. Giải pháp tiếp cận cộng đồng bằng các dự án phát triển với sự tham gia của người dân
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC CÁC BẢNG

I. Tác động của nghề nuôi trồng thủy sản đến giảm nghèo

Nghề nuôi trồng thủy sản tại đầm phá Tam Giang đã trở thành một trong những giải pháp quan trọng trong việc giảm nghèo cho cộng đồng cư dân nơi đây. Theo nghiên cứu, nghề này không chỉ tạo ra nguồn thu nhập ổn định mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân. Việc phát triển nghề nuôi trồng thủy sản đã giúp tăng cường tác động kinh tế đến các hộ gia đình, từ đó nâng cao mức sống và giảm tỷ lệ đói nghèo. Nhiều hộ gia đình đã chuyển từ nghề đánh bắt truyền thống sang nuôi trồng, giúp họ có thể kiểm soát tốt hơn nguồn thu nhập và giảm thiểu rủi ro từ thiên nhiên.

1.1. Tình hình phát triển nghề nuôi trồng thủy sản

Nghề nuôi trồng thủy sản ở đầm phá Tam Giang đã có sự phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Sự chuyển đổi này không chỉ diễn ra ở quy mô hộ gia đình mà còn ở các hợp tác xã, tạo ra một mô hình phát triển bền vững. Theo số liệu thống kê, diện tích nuôi trồng đã tăng đáng kể, từ đó sản lượng thủy sản cũng gia tăng. Điều này không chỉ giúp cải thiện đời sống người dân mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới. Các chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương cũng đã góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành này, giúp người dân tiếp cận với các kỹ thuật nuôi trồng hiện đại và bền vững.

II. Tác động kinh tế và xã hội của nghề nuôi trồng thủy sản

Nghề nuôi trồng thủy sản không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn có tác động sâu sắc đến đời sống xã hội của cư dân đầm phá Tam Giang. Sự gia tăng thu nhập từ nghề này đã giúp nhiều hộ gia đình thoát khỏi tình trạng nghèo đói. Theo nghiên cứu, thu nhập bình quân của các hộ nuôi trồng thủy sản cao hơn so với các hộ chỉ dựa vào nghề đánh bắt truyền thống. Điều này đã dẫn đến sự thay đổi trong cấu trúc xã hội, khi nhiều hộ gia đình có khả năng đầu tư vào giáo dục và y tế, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

2.1. Biến đổi trong cơ cấu nghề nghiệp

Sự phát triển của nghề nuôi trồng thủy sản đã dẫn đến sự biến đổi trong cơ cấu nghề nghiệp của cư dân. Nhiều người đã từ bỏ nghề đánh bắt truyền thống để chuyển sang nuôi trồng, tạo ra một xu hướng mới trong việc làm. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực lên nguồn lợi thủy sản tự nhiên mà còn tạo ra một môi trường làm việc ổn định hơn. Các chương trình đào tạo nghề và hỗ trợ kỹ thuật từ chính quyền đã giúp người dân nâng cao tay nghề, từ đó cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm.

III. Giải pháp phát triển nghề nuôi trồng thủy sản bền vững

Để đảm bảo sự phát triển bền vững của nghề nuôi trồng thủy sản tại đầm phá Tam Giang, cần có những giải pháp đồng bộ và hiệu quả. Các chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương cần được triển khai mạnh mẽ hơn, bao gồm việc cung cấp kỹ thuật, vốn và thị trường tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, việc bảo vệ tài nguyên nước và môi trường cũng cần được chú trọng để đảm bảo sự phát triển lâu dài của ngành này. Các chương trình hợp tác xã cũng nên được khuyến khích để tạo ra sức mạnh tập thể trong việc phát triển nghề nuôi trồng.

3.1. Chính sách hỗ trợ và đào tạo

Chính quyền địa phương cần xây dựng các chính sách hỗ trợ cụ thể cho nghề nuôi trồng thủy sản. Việc tổ chức các khóa đào tạo về kỹ thuật nuôi trồng, quản lý tài nguyên và thị trường tiêu thụ sẽ giúp người dân nâng cao năng lực sản xuất. Hơn nữa, việc kết nối giữa người nuôi trồng và các doanh nghiệp chế biến thủy sản sẽ tạo ra cơ hội tiêu thụ sản phẩm ổn định, từ đó góp phần vào việc giảm nghèo và phát triển kinh tế địa phương.