I. Chính sách Mỹ đối với Đài Loan từ 1949 đến 1972 Tổng quan và cơ sở hoạch định
Luận án phân tích chính sách Mỹ đối với Đài Loan trong giai đoạn 1949-1972, tập trung vào các yếu tố lịch sử, chính trị và kinh tế. Chính sách đối ngoại Mỹ trong thời kỳ này được định hình bởi Chiến tranh lạnh và vị trí chiến lược của Đài Loan trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Luận án nhấn mạnh rằng Đài Loan trở thành một phần quan trọng trong chiến lược toàn cầu của Mỹ nhằm kiềm chế ảnh hưởng của CHND Trung Hoa. Các cơ sở hoạch định chính sách bao gồm tiềm lực kinh tế, quân sự của Mỹ sau Chiến tranh thế giới thứ hai và sự thay đổi trong quan hệ quốc tế.
1.1. Cơ sở hoạch định chính sách
Chính sách Mỹ đối với Đài Loan được xây dựng dựa trên tiềm lực kinh tế, khoa học kỹ thuật và quân sự của Mỹ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Mỹ coi Đài Loan là một vị trí chiến lược trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, đặc biệt trong bối cảnh Chiến tranh lạnh. Luận án chỉ ra rằng chính sách đối ngoại Mỹ trong thời kỳ này nhằm mục đích kiềm chế sự bành trướng của chủ nghĩa cộng sản, đặc biệt là từ CHND Trung Hoa. Điều này thể hiện qua việc Mỹ ủng hộ Chính phủ Trung Hoa Dân quốc tại Đài Loan như một đối trọng với CHND Trung Hoa.
1.2. Nhân tố tác động đến chính sách
Các nhân tố tác động đến chính sách Mỹ đối với Đài Loan bao gồm bối cảnh quốc tế, áp lực chính trị trong nước Mỹ, và quan hệ Mỹ - Xô. Luận án nhấn mạnh rằng Chiến tranh lạnh đã tạo ra một môi trường cạnh tranh quyền lực giữa Mỹ và Liên Xô, trong đó Đài Loan trở thành một điểm nóng trong chiến lược của Mỹ. Ngoài ra, áp lực từ các nhóm lợi ích trong nước Mỹ cũng ảnh hưởng đến việc hoạch định chính sách. Quan hệ Mỹ - Đài Loan được xem như một phần trong chiến lược toàn cầu của Mỹ nhằm duy trì ảnh hưởng tại châu Á.
II. Diễn trình thực hiện chính sách Mỹ đối với Đài Loan 1949 1972
Luận án chia chính sách Mỹ đối với Đài Loan thành bốn giai đoạn chính: 1949-1950, 1950-1953, 1953-1968, và 1969-1972. Mỗi giai đoạn phản ánh sự thay đổi trong chiến lược của Mỹ dựa trên tình hình quốc tế và khu vực. Giai đoạn đầu tiên (1949-1950) chứng kiến chính sách không can thiệp của Mỹ, trong khi giai đoạn 1950-1953 đánh dấu sự trung lập hóa eo biển Đài Loan. Giai đoạn 1953-1968 là thời kỳ Mỹ ủng hộ và bảo vệ Đài Loan, và giai đoạn cuối (1969-1972) chứng kiến sự xích lại gần giữa Mỹ và CHND Trung Hoa.
2.1. Giai đoạn 1949 1950 Chính sách không can thiệp
Trong giai đoạn này, Mỹ áp dụng chính sách không can thiệp vào Đài Loan, chủ yếu do sự thất bại của Chính phủ Trung Hana Dân quốc trong Nội chiến Trung Quốc. Mỹ không muốn can thiệp sâu vào tình hình Đài Loan để tránh xung đột trực tiếp với CHND Trung Hoa. Tuy nhiên, Mỹ vẫn duy trì một số hình thức hỗ trợ nhằm bảo vệ lợi ích chiến lược của mình tại khu vực.
2.2. Giai đoạn 1950 1953 Trung lập hóa eo biển Đài Loan
Giai đoạn này đánh dấu sự thay đổi trong chính sách Mỹ khi Mỹ quyết định trung lập hóa eo biển Đài Loan nhằm ngăn chặn sự bành trướng của CHND Trung Hoa. Mỹ tăng cường viện trợ quân sự và kinh tế cho Đài Loan, đồng thời đưa ra các biện pháp ngoại giao để bảo vệ vị thế của Chính phủ Trung Hoa Dân quốc tại Liên Hợp Quốc.
III. Hệ quả và đặc điểm của chính sách Mỹ đối với Đài Loan
Luận án đánh giá hệ quả của chính sách Mỹ đối với Đài Loan trên các lĩnh vực an ninh, kinh tế và chính trị. Đài Loan đã phát triển mạnh mẽ nhờ sự hỗ trợ của Mỹ, trở thành một trong bốn con rồng châu Á. Chính sách Mỹ cũng tạo ra sự tương tác phức tạp giữa Mỹ, Đài Loan và CHND Trung Hoa, ảnh hưởng đến quan hệ quốc tế trong khu vực.
3.1. Hệ quả về an ninh và kinh tế
Chính sách Mỹ đã giúp Đài Loan xây dựng một nền quốc phòng mạnh mẽ và phát triển kinh tế nhanh chóng. Viện trợ quân sự và kinh tế từ Mỹ đã tạo điều kiện cho Đài Loan phục hồi và phát triển sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Điều này đã giúp Đài Loan đứng vững trước áp lực từ CHND Trung Hoa.
3.2. Đặc điểm của chính sách Mỹ
Chính sách Mỹ đối với Đài Loan được đánh giá là linh hoạt và thực dụng, phản ánh chiến lược toàn cầu của Mỹ trong Chiến tranh lạnh. Mỹ luôn điều chỉnh chính sách dựa trên tình hình quốc tế và lợi ích chiến lược của mình. Điều này thể hiện rõ qua việc Mỹ vừa ủng hộ Đài Loan vừa tìm cách xích lại gần CHND Trung Hoa trong giai đoạn cuối.
