I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về ẩn dụ trong ngôn ngữ học đã có một lịch sử dài và phong phú. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng diễn ngôn chính trị là một trong những lĩnh vực mà ẩn dụ đóng vai trò quan trọng. Theo Al-Zoubi, Al-Ali và Al-Hasnawi, ẩn dụ không chỉ xuất hiện trong ngôn ngữ văn chương mà còn trong ngôn ngữ báo chí, luật học, triết học, và đặc biệt là trong diễn ngôn chính trị. Điều này cho thấy ẩn dụ là một công cụ mạnh mẽ để truyền đạt ý tưởng và cảm xúc, có khả năng cụ thể hóa những ý niệm trừu tượng. Lakoff đã nhấn mạnh rằng ẩn dụ là một phần không thể thiếu trong tư duy và hành động của con người, phản ánh quan điểm và thái độ của họ đối với thế giới. Sự hiện diện của ẩn dụ trong diễn ngôn chính trị không chỉ giúp làm rõ các vấn đề phức tạp mà còn tạo ra sức thuyết phục mạnh mẽ đối với người nghe.
1.1. Tình hình nghiên cứu ẩn dụ trong ngôn ngữ học
Nghiên cứu về ẩn dụ đã được thực hiện từ thời cổ đại, với nhiều quan điểm khác nhau. Aristotle đã định nghĩa ẩn dụ là phương thức chuyển đổi tên gọi, trong khi các nhà triết học duy lý người Anh lại xem nhẹ vai trò của nó. Trái lại, các nhà triết học lãng mạn coi ẩn dụ là phương thức duy nhất để biểu hiện tư tưởng. Điều này cho thấy sự đa dạng trong cách tiếp cận và hiểu biết về ẩn dụ trong ngôn ngữ học. Nghiên cứu hiện nay đã chuyển hướng sang việc xem xét ẩn dụ như một công cụ nhận thức, không chỉ trong ngôn ngữ mà còn trong tư duy và hành động của con người. Điều này mở ra nhiều cơ hội cho việc nghiên cứu diễn ngôn chính trị trong các ngữ cảnh khác nhau, đặc biệt là trong việc so sánh giữa tiếng Anh và tiếng Việt.
II. Khảo sát ẩn dụ cấu trúc trong các diễn ngôn chính trị tiếng Anh và tiếng Việt
Chương này tập trung vào việc phân tích các ẩn dụ cấu trúc trong diễn ngôn chính trị của tiếng Anh và tiếng Việt. Các ẩn dụ cấu trúc thường được sử dụng để hình thành các khái niệm phức tạp và giúp người nghe dễ dàng tiếp cận thông tin. Ví dụ, chính trị thường được mô tả như một cuộc hành trình, nơi các nhà lãnh đạo dẫn dắt người dân đến một đích đến tốt đẹp hơn. Điều này không chỉ thể hiện cách mà diễn ngôn chính trị được xây dựng mà còn phản ánh cách mà người dân hiểu và cảm nhận về chính trị. Sự so sánh giữa hai ngôn ngữ cho thấy rằng mặc dù có những điểm tương đồng trong việc sử dụng ẩn dụ, nhưng cũng tồn tại những khác biệt đáng kể, phản ánh văn hóa và tư duy của mỗi dân tộc.
2.1. Ẩn dụ cấu trúc trong các diễn ngôn chính trị tiếng Anh
Trong diễn ngôn chính trị tiếng Anh, các ẩn dụ cấu trúc thường được sử dụng để tạo ra hình ảnh mạnh mẽ và dễ hiểu cho người nghe. Ví dụ, chính trị được mô tả như một cuộc chiến, nơi các nhà lãnh đạo phải chiến đấu để giành lấy quyền lực và ảnh hưởng. Điều này không chỉ thể hiện sự cạnh tranh trong chính trị mà còn tạo ra cảm giác khẩn cấp và quan trọng cho các vấn đề chính trị. Các ẩn dụ này không chỉ giúp người nghe dễ dàng hình dung mà còn tạo ra sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ với các vấn đề chính trị. Sự phân tích này cho thấy rằng ẩn dụ không chỉ là một công cụ ngôn ngữ mà còn là một phần quan trọng trong cách mà người dân hiểu và tham gia vào chính trị.
III. Khảo sát ẩn dụ bản thể trong các diễn ngôn chính trị tiếng Anh và tiếng Việt
Chương này nghiên cứu các ẩn dụ bản thể trong diễn ngôn chính trị của tiếng Anh và tiếng Việt. Ẩn dụ bản thể thường được sử dụng để mô tả các khái niệm trừu tượng như quyền lực, tự do, và công lý thông qua các hình ảnh cụ thể. Ví dụ, quyền lực có thể được mô tả như một cỗ máy, nơi các bộ phận hoạt động cùng nhau để đạt được mục tiêu chung. Điều này không chỉ giúp người nghe dễ dàng hình dung mà còn tạo ra sự kết nối với các khái niệm phức tạp. Sự so sánh giữa hai ngôn ngữ cho thấy rằng mặc dù có những điểm tương đồng trong việc sử dụng ẩn dụ, nhưng cũng tồn tại những khác biệt đáng kể, phản ánh văn hóa và tư duy của mỗi dân tộc.
3.1. Ẩn dụ bản thể trong các diễn ngôn chính trị tiếng Anh
Trong diễn ngôn chính trị tiếng Anh, các ẩn dụ bản thể thường được sử dụng để tạo ra hình ảnh mạnh mẽ và dễ hiểu cho người nghe. Ví dụ, tự do có thể được mô tả như một cánh cửa mở, nơi mọi người có thể bước ra và khám phá thế giới bên ngoài. Điều này không chỉ thể hiện sự quan trọng của tự do mà còn tạo ra cảm giác hy vọng và khả năng cho người dân. Các ẩn dụ này không chỉ giúp người nghe dễ dàng hình dung mà còn tạo ra sự kết nối cảm xúc mạnh mẽ với các vấn đề chính trị. Sự phân tích này cho thấy rằng ẩn dụ không chỉ là một công cụ ngôn ngữ mà còn là một phần quan trọng trong cách mà người dân hiểu và tham gia vào chính trị.
