Nghiên cứu so sánh tục ngữ Việt Nam và Hàn Quốc: Tương đồng và khác biệt

Luận văn "Nghiên cứu so sánh tục ngữ Việt Nam và tục ngữ Hàn Quốc" của Nguyễn Thị Bảo Tú, Trường Đại học Sư Phạm Thành phố Hồ Chí Minh (2022) tập trung vào việc so sánh, đối chiếu tục ngữ hai nước trên phương diện nội dung và nghệ thuật. Nghiên cứu này xuất phát từ sự tương đồng về văn hóa Á Đông và mối quan hệ lịch sử lâu dài giữa Việt Nam và Hàn Quốc, bên cạnh đó là sự ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc lên cả hai quốc gia. Luận văn chỉ ra rằng, mặc dù có nhiều nghiên cứu về tục ngữ Việt Nam và Hàn Quốc, nhưng các công trình so sánh hai nền tục ngữ này còn hạn chế. Chính vì vậy, luận văn này đặt mục tiêu tìm hiểu sâu hơn về nét tương đồng và dị biệt trong tục ngữ hai nước, từ đó làm rõ hơn đặc điểm văn hóa, tư duy và quan niệm sống của mỗi dân tộc. Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, bao gồm so sánh, phân tích, miêu tả ngữ nghĩa, kết hợp với phương pháp lịch sử và xã hội học để đạt được mục tiêu đề ra. Việc nghiên cứu này được kỳ vọng sẽ đóng góp vào việc làm phong phú thêm nguồn tư liệu so sánh văn học dân gian, đồng thời tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai quốc gia.

Luận văn tập trung so sánh tục ngữ hai nước trên phương diện nội dung, chia thành các nhóm chủ đề chính: thiên nhiên và lao động sản xuất, gia đình, và xã hội. Tác giả phân tích sự tương đồng và khác biệt trong cách phản ánh kinh nghiệm dân gian về các lĩnh vực này. Ví dụ, cả hai nền tục ngữ đều có những câu nói về thời tiết, mùa màng, chăm sóc cây trồng, vật nuôi,... phản ánh cuộc sống nông nghiệp. Tuy nhiên, cũng có những khác biệt do điều kiện địa lý, khí hậu, tập quán canh tác khác nhau. Về gia đình, cả hai đều đề cao tình cảm gia đình, kính trọng ông bà, cha mẹ. Tuy nhiên, cách thể hiện cũng có những sắc thái riêng. Cuối cùng, về các mối quan hệ xã hội, luận văn phân tích những câu tục ngữ về tình làng nghĩa xóm, cách ứng xử với cộng đồng. "Nếu ta vận dụng phương pháp so sánh tục ngữ của một quốc gia này với một quốc gia khác thì ta sẽ biết được từng giai đoạn văn học, từng thời kì lịch sử, hiểu được nhận thức thẩm mỹ của quần chúng trong văn học dân gian" (Trần Đức Cát, 1991). Qua việc so sánh nội dung, luận văn làm nổi bật những giá trị văn hóa, tín ngưỡng và triết lý nhân gian của mỗi dân tộc.

Ngoài nội dung, luận văn cũng phân tích sự tương đồng và khác biệt về mặt nghệ thuật. Tác giả tập trung vào hình ảnh, tính ngắn gọn, hàm súc và kết cấu câu. Cả hai nền tục ngữ đều sử dụng nhiều hình ảnh so sánh, ẩn dụ, nhân hóa để diễn đạt ý nghĩa một cách sinh động, dễ nhớ. Tính ngắn gọn, hàm súc cũng là đặc trưng chung, giúp truyền đạt thông tin một cách cô đọng, hiệu quả. "...chú ý đến việc so sánh, miêu tả các thành ngữ tục ngữ tiếng Việt với tiếng Hàn." (Nguyễn Bá Thành, 1996). Về kết cấu, luận văn phân tích sự khác nhau trong cách sử dụng vần, nhịp điệu, cũng như cấu trúc ngữ pháp. Ví dụ, tục ngữ Việt Nam thường sử dụng vần điệu, đối xứng, trong khi tục ngữ Hàn Quốc có thể không chú trọng đến vần điệu bằng. Qua phân tích nghệ thuật, luận văn làm rõ thêm sự phong phú và đa dạng của tục ngữ hai nước.

Luận văn của Nguyễn Thị Bảo Tú là một đóng góp đáng kể cho việc nghiên cứu so sánh văn học dân gian Việt Nam và Hàn Quốc. Công trình này cung cấp một cái nhìn tổng quan về sự tương đồng và khác biệt giữa tục ngữ hai nước, từ đó làm sâu sắc thêm hiểu biết về văn hóa, tư tưởng và lối sống của mỗi dân tộc. Kết quả nghiên cứu có thể được ứng dụng trong việc giảng dạy, nghiên cứu văn học, ngôn ngữ, văn hóa, cũng như trong giao tiếp, trao đổi văn hóa giữa hai nước. Luận văn cũng mở ra hướng nghiên cứu mới cho việc so sánh các thể loại văn học dân gian khác giữa Việt Nam và Hàn Quốc, góp phần thúc đẩy sự giao lưu văn hóa và hiểu biết lẫn nhau giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, do giới hạn về nguồn tư liệu và phạm vi nghiên cứu, luận văn chưa thể bao quát hết mọi khía cạnh của vấn đề. Những nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi khảo sát, sử dụng thêm các phương pháp nghiên cứu khác để làm rõ hơn nữa bức tranh toàn cảnh về tục ngữ Việt Nam và Hàn Quốc.