Vai Trò Của Cộng Đồng Dân Cư Trong Phòng Ngừa Và Ngăn Chặn Tội Phạm Vị Thành Niên: Nghiên Cứu Tại Quận Cầu Giấy, Hà Nội

• Tác giả: Hoàng Văn Năm
• Người hướng dẫn: GS. TS Đặng Cảnh Khanh
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Xã hội học
• Đề tài: Vai trò của cộng đồng dân cư trong việc phòng ngừa và ngăn chặn tội phạm vị thành niên (Nghiên cứu trường hợp Quận Cầu Giấy – Hà Nội)
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
• 0.1. Các nghiên cứu về tội phạm VTN và vai trò của cộng đồng dân cư trong phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm VTN ở nước ngoài
• 0.2. Những nghiên cứu trong nước
• 0.3. Đánh giá các nghiên cứu trước đó
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ VAI TRÒ CỦA CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ TRONG VIỆC PHÒNG NGỪA, NGĂN CHẶN TỘI PHẠM VỊ THÀNH NIÊN
• 2.1. Các khái niệm công cụ
• 2.2. Các lý thuyết được vận dụng trong nghiên cứu đề tài
• 2.3. Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về phòng chống tội phạm VTN
• 2.4. Các kinh nghiệm phòng ngừa tội phạm VTN tại cộng đồng ở một số nước trên thế giới
• 2.5. Vai trò của cộng đồng truyền thống Việt Nam trong phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm VTN
• 2.6. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: TÌNH HÌNH TỘI PHẠM VỊ THÀNH NIÊN VÀ NHỮNG NGUY CƠ PHẠM TỘI CỦA VỊ THÀNH NIÊN Ở QUẬN CẦU GIẤY
• 3.1. Thực trạng tội phạm VTN ở quận Cầu Giấy
• 3.2. Những nguy cơ phạm tội của vị thành niên hiện nay
• 3.3. Tiểu kết chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG VAI TRÒ PHÒNG NGỪA VÀ NGĂN CHẶN TỘI PHẠM VỊ THÀNH NIÊN TẠI QUẬN CẦU GIẤY CỦA CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ
• 4.1. Đặc điểm tình hình địa bàn và vai trò của các chủ thể trong phòng ngừa và ngăn chặn tội phạm VTN tại quận Cầu Giấy
• 4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến vai trò phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm VTN của cộng đồng dân cư
• 4.3. Mô hình phòng ngừa tội phạm vị thành niên tại phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy
• 4.4. Giải pháp tăng cường vai trò của cộng đồng trong phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm VTN
• 4.5. Tiểu kết chương 4
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cộng đồng dân cư và phòng ngừa tội phạm vị thành niên

Cộng đồng dân cư đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa tội phạm vị thành niên tại quận Cầu Giấy, Hà Nội. Nghiên cứu chỉ ra rằng, cộng đồng không chỉ là môi trường xã hội hóa mà còn là nơi giám sát và hỗ trợ thanh thiếu niên. Các hoạt động như giáo dục cộng đồng, quản lý xã hội, và phát triển cộng đồng đã góp phần giảm thiểu các hành vi phạm pháp. Cộng đồng cần tăng cường liên kết giữa các thành viên để tạo ra mạng lưới giám sát hiệu quả, từ đó ngăn chặn các nguy cơ phạm tội.

1.1. Vai trò của cộng đồng trong giáo dục và giám sát

Giáo dục cộng đồng là yếu tố then chốt trong việc định hướng giá trị và nhận thức cho thanh thiếu niên. Các chương trình giáo dục về đạo đức, lối sống và pháp luật được triển khai tại cộng đồng giúp thanh thiếu niên nhận thức rõ hơn về hậu quả của hành vi phạm pháp. Bên cạnh đó, giám sát cộng đồng thông qua các tổ chức như đoàn thể, hội phụ nữ, và nhóm thanh niên đã tạo ra mạng lưới bảo vệ, giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi sai lệch.

1.2. Phát triển cộng đồng và an ninh địa phương

Phát triển cộng đồng không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn góp phần tăng cường an ninh địa phương. Các dự án phát triển cơ sở hạ tầng, tạo việc làm và nâng cao đời sống văn hóa đã giúp giảm thiểu các yếu tố tiêu cực dẫn đến tội phạm. Cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để xây dựng các chính sách phù hợp, đảm bảo an toàn xã hội và phòng ngừa tội phạm hiệu quả.

II. Thực trạng tội phạm vị thành niên tại quận Cầu Giấy

Nghiên cứu chỉ ra rằng, tội phạm vị thành niên tại quận Cầu Giấy có xu hướng gia tăng cả về số lượng và mức độ nghiêm trọng. Các tội danh phổ biến bao gồm trộm cắp, cướp giật, và bạo lực. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự thiếu định hướng giá trị, ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường xã hội, và sự suy yếu của các liên kết cộng đồng. Cần có các biện pháp can thiệp kịp thời để ngăn chặn sự gia tăng của tội phạm vị thành niên.

2.1. Nguy cơ phạm tội và hành vi sai lệch

Nguy cơ phạm tội của thanh thiếu niên tại quận Cầu Giấy chủ yếu xuất phát từ sự thiếu định hướng giá trị và ảnh hưởng tiêu cực từ môi trường xã hội. Các hành vi sai lệch như sử dụng chất kích thích, tham gia vào các nhóm bạo lực, và lui tới các khu vực có nguy cơ cao đã làm gia tăng tỷ lệ phạm tội. Cộng đồng cần tăng cường các hoạt động giáo dục và hỗ trợ để giúp thanh thiếu niên tránh xa các nguy cơ này.

2.2. Địa bàn và xu hướng tội phạm

Địa bàn quận Cầu Giấy với tốc độ đô thị hóa nhanh đã trở thành môi trường tiềm ẩn nhiều nguy cơ phạm tội. Các khu vực tập trung đông dân cư, khu vực có nhiều quán bar, và các khu vực thiếu ánh sáng là nơi thường xuyên xảy ra các vụ phạm tội. Xu hướng tội phạm ngày càng trẻ hóa, với nhiều vụ án do thanh thiếu niên dưới 16 tuổi gây ra. Cần có các biện pháp quản lý và giám sát chặt chẽ hơn tại các khu vực này.

III. Giải pháp tăng cường vai trò cộng đồng

Để tăng cường vai trò của cộng đồng dân cư trong phòng ngừa tội phạm vị thành niên, cần thực hiện các giải pháp đồng bộ. Các giải pháp bao gồm cải thiện môi trường kinh tế - xã hội, tăng cường giáo dục đạo đức và lối sống, và xây dựng mạng lưới giám sát cộng đồng. Cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội và chính quyền địa phương để đảm bảo hiệu quả của các biện pháp này.

3.1. Cải thiện môi trường kinh tế xã hội

Cải thiện môi trường kinh tế - xã hội là yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu các nguy cơ phạm tội. Các dự án tạo việc làm, nâng cao đời sống văn hóa, và cải thiện cơ sở hạ tầng đã góp phần tạo ra môi trường sống lành mạnh cho thanh thiếu niên. Cộng đồng cần chủ động tham gia vào các dự án này để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững.

3.2. Tăng cường giáo dục và giám sát

Tăng cường giáo dục về đạo đức, lối sống và pháp luật là biện pháp hiệu quả để ngăn chặn tội phạm. Các chương trình giáo dục cần được triển khai rộng rãi tại cộng đồng, đặc biệt là tại các trường học và khu dân cư. Bên cạnh đó, giám sát cộng đồng thông qua các tổ chức như đoàn thể, hội phụ nữ, và nhóm thanh niên đã tạo ra mạng lưới bảo vệ, giúp phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi sai lệch.