I. Tổng Quan Quản Lý Nhà Nước Về Xây Dựng Nông Thôn Mới
Quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới (XDNTM) là quá trình tác động có mục đích, có tổ chức của Nhà nước lên các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn. Mục tiêu là xây dựng nông thôn ngày càng văn minh, hiện đại, đảm bảo đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao. Quản lý nhà nước đóng vai trò then chốt trong việc định hướng, điều phối và hỗ trợ các nguồn lực để thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Theo đó, Nhà nước thực hiện vai trò thông qua việc hoạch định chiến lược, xây dựng các chính sách, kế hoạch và triển khai các chương trình hỗ trợ, từ đó làm cho nông thôn phát triển toàn diện và đồng bộ, từng bước hiện đại kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội; làng xã văn minh, sạch đẹp; sản xuất phát triển bền vững theo hướng kinh tế hàng hóa; an ninh trật tự được giữ vững dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; hệ thống chính trị vững mạnh và được tăng cường; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao; theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
1.1. Khái niệm Quản lý Nhà nước trong Xây dựng Nông Thôn Mới
Quản lý nhà nước về XDNTM là hoạt động thực hiện quyền lực nhà nước của các cơ quan trong bộ máy nhà nước nhằm thực hiện các chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nước trên cơ sở các quy luật phát triển xã hội, nhằm mục đích ổn định và phát triển đất nước. Theo Thông tư số 54/2009/TT-BNNPTNT, nông thôn là phần lãnh thổ không thuộc nội thành, nội thị các thành phố, thị xã, thị trấn được quản lý bởi cấp hành chính cơ sở là ủy ban nhân dân xã. NTM được xác định trong Nghị quyết 26-NQ/TW là khu vực nông thôn từng bước hiện đại kết cấu hạ tầng KT- XH; hợp lý các hình thức tổ chức sản xuất và cơ cấu kinh tế, nông nghiệp được gắn với công nghiệp phát triển nhanh, dịch vụ; phát triển nông thôn gắn với đô thị theo quy hoạch; môi trường sinh thái được bảo vệ; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; dân ngày càng được nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người; an ninh trật tự được giữ vững; theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
1.2. Vai trò của Quản lý Nhà nước về Xây dựng Nông Thôn Mới
Quản lý nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phát triển, điều phối nguồn lực và kiểm soát quá trình thực hiện Chương trình XDNTM. Vai trò này thể hiện qua việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp luật, quy định, tiêu chuẩn liên quan đến XDNTM; lập kế hoạch, quy hoạch phát triển nông thôn; phân bổ và quản lý nguồn vốn đầu tư; kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả thực hiện chương trình. Theo đó mỗi địa phương thành lập Ban chỉ đạo XD NTM, Văn phòng điều phối, Ban quản lý, Ban Giám sát để tuyên truyền, quản lý, chỉ đạo hướng dẫn thực hiện chương trình.
II. Thực Trạng Quản Lý Nhà Nước Về XDNTM ở Huyện Ba Chẽ
Huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh, là một huyện miền núi có nhiều tiềm năng phát triển nông - lâm nghiệp. Trong những năm qua, công tác quản lý nhà nước về XDNTM tại huyện đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống người dân. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục để nâng cao hiệu quả quản lý và đẩy nhanh tiến độ XDNTM trên địa bàn huyện. Cùng với xu thế chung của cả nước, Ba Chẽ đã và đang đẩy mạnh xây dựng mô hình nông thôn mới. Những chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước cùng với sự chỉ đạo của tỉnh Quảng Ninh và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ, chính quyền huyện Ba Chẽ đã thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới ở Ba Chẽ phát triển, gặt hái được rất nhiều thắng lợi quan trọng.
2.1. Đánh giá Ưu điểm trong Quản lý Nhà nước tại Ba Chẽ
Công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia XDNTM được đẩy mạnh. Các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân được triển khai hiệu quả. Hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư nâng cấp. Đời sống văn hóa, xã hội ở nông thôn có nhiều chuyển biến tích cực. Theo đó mỗi địa phương thành lập Ban chỉ đạo XD NTM, Văn phòng điều phối, Ban quản lý, Ban Giám sát để tuyên truyền, quản lý, chỉ đạo hướng dẫn thực hiện chương trình.
2.2. Hạn chế và Thách thức trong Quản lý Nhà nước tại Ba Chẽ
Nguồn lực đầu tư cho XDNTM còn hạn chế. Trình độ dân trí ở một số vùng còn thấp, gây khó khăn cho việc tiếp thu và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch còn nhiều bất cập. Vẫn còn tồn tại tình trạng ô nhiễm môi trường ở một số khu vực nông thôn. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được vẫn còn tồn tại một số hạn chế về cơ chế chính sách, nguồn lực đầu tư, về nhận thức của đội ngũ cán bộ, mặt bằng dân trí còn thấp, không đồng đều, đa phần đời sống người dân còn nghèo nàn, gặp nhiều khó khăn.
2.3. Bài học Kinh nghiệm từ Thực tiễn Xây dựng Nông Thôn Mới
Việc nâng cao thu nhập của người dân và tạo ra sự hài lòng của người dân đối với sự quản lý của các cấp chính quyền chính là vấn đề cốt lõi của xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên phải xác định: không thể xây dựng nông thôn mới nhanh chóng, nhanh chóng trong ngày một ngày hai, mà phải mang tính lâu dài và khi các địa phương hoàn thành các tiêu chí đề ra mà cần tiếp tục duy trì và nâng cao hơn chất lượng các tiêu chí đã đạt được thì xây dựng nông thôn mới cũng chưa kết thúc.
III. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Nhà Nước Về XDNTM Ba Chẽ
Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về XDNTM tại huyện Ba Chẽ, cần có những giải pháp đồng bộ và toàn diện, tập trung vào các lĩnh vực như: tăng cường nguồn lực đầu tư, nâng cao năng lực cán bộ, hoàn thiện cơ chế chính sách, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, và phát huy vai trò chủ thể của người dân trong quá trình XDNTM. Do đó, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới cần phải có những nghiên cứu lý luận, khảo sát và đánh giá thực tiễn, tìm giải pháp phù hợp trên địa bàn nông thôn cả nước nói chung cũng như ở huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh nói riêng nhằm mở ra triển vọng mới trên lộ trình xây dựng môi trường sống tốt đẹp hơn cho cộng đồng.
3.1. Tăng Cường Nguồn Lực Đầu Tư cho Xây Dựng Nông Thôn Mới
Cần huy động tối đa các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, vốn tín dụng, vốn doanh nghiệp và vốn đóng góp của cộng đồng để đầu tư cho XDNTM. Ưu tiên đầu tư cho các công trình hạ tầng thiết yếu như giao thông, thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
3.2. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Quản Lý Xây Dựng Nông Thôn Mới
Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác XDNTM ở các cấp. Chú trọng đào tạo kỹ năng quản lý, điều hành, lập kế hoạch, giám sát và đánh giá dự án. Đồng thời, cần có chính sách thu hút và giữ chân cán bộ giỏi về làm việc tại các vùng nông thôn.
3.3. Hoàn Thiện Cơ Chế Chính Sách về Xây Dựng Nông Thôn Mới
Rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế chính sách hiện hành cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Xây dựng các chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, bảo vệ môi trường và phát triển văn hóa, xã hội ở nông thôn.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn và Kết Quả Nghiên Cứu tại Huyện Ba Chẽ
Việc triển khai các giải pháp nâng cao quản lý nhà nước về XDNTM tại huyện Ba Chẽ cần được thực hiện một cách đồng bộ và có hệ thống, với sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền, các ban ngành đoàn thể và cộng đồng dân cư. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các giải pháp để đạt được hiệu quả cao nhất. Xuất phát từ thực tiễn: Việc nâng cao thu nhập của người dân và tạo ra sự hài lòng của người dân đối với sự quản lý của các cấp chính quyền chính là vấn đề cốt lõi của xây dựng nông thôn mới.
4.1. Mô hình Quản lý Điểm tại các Xã Nông Thôn Mới
Xây dựng mô hình điểm về quản lý nhà nước về XDNTM tại một số xã trên địa bàn huyện. Từ đó, đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng mô hình ra các xã khác. Mô hình điểm cần tập trung vào các nội dung như: quản lý quy hoạch, quản lý đầu tư, quản lý sản xuất, quản lý môi trường và quản lý văn hóa, xã hội.
4.2. Đánh giá Hiệu quả của các Giải pháp Đề xuất
Thường xuyên đánh giá hiệu quả của các giải pháp đã triển khai. Điều chỉnh, bổ sung các giải pháp cho phù hợp với tình hình thực tế. Kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên phải xác định: không thể xây dựng nông thôn mới nhanh chóng, nhanh chóng trong ngày một ngày hai, mà phải mang tính lâu dài và khi các địa phương hoàn thành các tiêu chí đề ra mà cần tiếp tục duy trì và nâng cao hơn chất lượng các tiêu chí đã đạt được thì xây dựng nông thôn mới cũng chưa kết thúc.
V. Định Hướng Tương Lai Quản Lý Nhà Nước Về XDNTM Ba Chẽ
Trong giai đoạn tới, công tác quản lý nhà nước về XDNTM tại huyện Ba Chẽ cần tiếp tục được đổi mới và nâng cao, hướng tới mục tiêu phát triển nông thôn bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và bảo vệ môi trường sinh thái. Do đó, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về xây dựng nông thôn mới cần phải có những nghiên cứu lý luận, khảo sát và đánh giá thực tiễn, tìm giải pháp phù hợp trên địa bàn nông thôn cả nước nói chung cũng như ở huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh nói riêng nhằm mở ra triển vọng mới trên lộ trình xây dựng môi trường sống tốt đẹp hơn cho cộng đồng.
5.1. Phát triển Nông thôn theo Hướng Bền vững và Toàn diện
Phát triển nông thôn không chỉ tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà còn phải chú trọng đến phát triển văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường và đảm bảo an ninh trật tự. Cần có sự hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương.
5.2. Nâng cao Vai trò Chủ thể của Người Dân
Người dân phải là chủ thể của quá trình XDNTM. Cần tạo điều kiện để người dân tham gia vào quá trình lập kế hoạch, thực hiện và giám sát các dự án XDNTM. Đồng thời, cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân trong việc xây dựng và bảo vệ nông thôn.
