Luận Án Tiến Sĩ: Rèn Luyện Kỹ Năng Đánh Giá Quá Trình Trong Dạy Học Môn Toán Ở Tiểu Học

• Tác giả: Lê Thị Tuyết Trinh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Trần Trung, Học viện Dân tộc
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
• Chuyên ngành: Lí luận và Phương pháp dạy học bộ môn Toán
• Đề tài: Rèn luyện cho sinh viên kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ khoa học giáo dục
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
• 0.4. Giả thuyết khoa học
• 0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Phương pháp nghiên cứu
• 0.7. Đóng góp mới của luận án
• 0.8. Những luận điểm đưa ra bảo vệ
• 0.9. Cấu trúc của luận án
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
• 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề
• 1.2. Những nghiên cứu trên thế giới
• 1.3. Những nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.4. Mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học và đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học ở Việt Nam
• 1.4.1. Mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học
• 1.4.2. Đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học
• 1.5. Đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở Tiểu học
• 1.5.1. Vai trò của đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở Tiểu học
• 1.5.2. Một số đặc điểm của đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học
• 1.5.3. Nội dung đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở Tiểu học
• 1.6. Một số phương pháp và kĩ thuật đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học
• 1.6.1. Kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở Tiểu học cần rèn luyện cho sinh viên
• 1.6.2. Kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán
• 1.6.3. Kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học cần rèn luyện cho sinh viên
• 1.6.4. Rèn luyện kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán cho sinh viên ngành giáo dục tiểu học
• 1.7. Các mức độ hình thành kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học
• 1.8. Thực trạng rèn luyện cho sinh viên kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học
• 1.9. Thực trạng nhận thức của sinh viên ngành Giáo dục tiểu học về đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán
• 1.10. Thực trạng thể hiện kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán của sinh viên ngành Giáo dục tiểu học
• 1.11. Thực trạng rèn luyện cho sinh viên ngành Giáo dục tiểu học kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán một số trường đại học ở Việt Nam
• 1.12. Một số nhận xét
• 1.13. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN CHO SINH VIÊN KĨ NĂNG ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN Ở TIỂU HỌC
• 2.1. Định hướng xây dựng biện pháp tổ chức rèn luyện kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học cho sinh viên
• 2.1.1. Định hướng 1: Tôn trọng nội dung chương trình đào tạo của ngành học và các nguyên tắc dạy học bộ môn
• 2.1.2. Định hướng 2: Phù hợp với trình độ, nhu cầu và hứng thú lĩnh hội, tiếp nhận của sinh viên, phù hợp đặc điểm của giáo viên dạy Toán tiểu học
• 2.1.3. Định hướng 3: Tổ chức hướng dẫn cho sinh viên thực hiện việc tự học, tự rèn luyện là chủ yếu
• 2.2. Biện pháp rèn luyện cho sinh viên kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học
• 2.2.1. Biện pháp 1: Cung cấp kiến thức về đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán ở tiểu học và bước đầu rèn luyện kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học thông qua phân tích các Video ngắn về dạy học Toán ở tiểu học
• 2.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức cho sinh viên thực hành kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán trên lớp học sinh tiểu học giả định
• 2.2.3. Biện pháp 3: Tập luyện cho SV phát hiện và sửa chữa sai lầm của học sinh trong học tập môn Toán thông qua học chuyên đề tự chọn hoặc học phần Phương pháp dạy học Toán tiểu học
• 2.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức cho sinh viên trải nghiệm đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán thông qua quá trình kiến tập và thực tập sư phạm ở trường tiểu học
• 2.3. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Thời gian, địa điểm và đối tượng thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
• 3.3.1. Phương pháp điều tra
• 3.3.2. Phương pháp quan sát
• 3.3.3. Phương pháp thống kê Toán học
• 3.3.4. Phương pháp nghiên cứu trường hợp
• 3.4. Xây dựng phương thức và tiêu chí đánh giá
• 3.5. Nội dung thực nghiệm sư phạm
• 3.5.1. Tài liệu thực nghiệm sư phạm
• 3.5.2. Tập huấn cho giảng viên và cho sinh viên ngành tiểu học thuộc nhóm thực nghiệm về việc thực hiện các nội dung rèn luyện kĩ năng đánh giá quá trình trong dạy học môn Toán
• 3.6. Cách thức tiến hành thực nghiệm sư phạm
• 3.7. Kết quả thực nghiệm sư phạm
• 3.7.1. Kết quả thực nghiệm sư phạm vòng 1 (năm học 2014 - 2015)
• 3.7.2. Kết quả thực nghiệm sư phạm vòng 2 (năm học 2015 - 2016)
• 3.8. Phân tích kết quả kiểm chứng các biện pháp đã đề xuất về rèn luyện kĩ năng đánh giá quá trình học tập môn Toán của sinh viên ngành giáo dục tiểu học
• 3.9. Kết luận chương 3
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Phần này trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn về kỹ năng đánh giá quá trình trong dạy học toán tiểu học. Nghiên cứu tổng quan lịch sử vấn đề, bao gồm các nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam. Mục tiêu dạy học môn Toán ở tiểu học được phân tích, cùng với đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học. Vai trò và đặc điểm của đánh giá quá trình trong dạy học Toán được làm rõ, cùng với các phương pháp và kỹ thuật đánh giá.

1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu

Phần này khái quát các nghiên cứu về đánh giá quá trình trên thế giới và ở Việt Nam. Các nghiên cứu quốc tế tập trung vào phương pháp đánh giá năng lực học sinh, trong khi các nghiên cứu trong nước nhấn mạnh vào việc áp dụng phương pháp dạy học phù hợp với đặc điểm học sinh tiểu học.

1.2. Mục tiêu và đặc điểm tâm lý

Mục tiêu dạy học Toán ở tiểu học là hình thành năng lực tư duy và kỹ năng cơ bản. Đặc điểm tâm lý của học sinh tiểu học được phân tích, bao gồm khả năng tiếp thu và phát triển nhận thức. Đánh giá quá trình cần phù hợp với các đặc điểm này để đạt hiệu quả cao.

II. Biện pháp rèn luyện kỹ năng đánh giá quá trình

Phần này đề xuất các biện pháp rèn luyện kỹ năng đánh giá quá trình cho sinh viên ngành giáo dục tiểu học. Các biện pháp bao gồm cung cấp kiến thức, thực hành trên lớp học giả định, phát hiện và sửa chữa sai lầm, và trải nghiệm thực tế qua kiến tập và thực tập sư phạm.

2.1. Cung cấp kiến thức và thực hành

Sinh viên được cung cấp kiến thức về đánh giá quá trình thông qua phân tích video dạy học Toán. Thực hành trên lớp học giả định giúp sinh viên áp dụng lý thuyết vào thực tế, rèn luyện kỹ năng đánh giá một cách hiệu quả.

2.2. Phát hiện và sửa chữa sai lầm

Sinh viên được tập luyện phát hiện và sửa chữa sai lầm của học sinh trong quá trình học Toán. Điều này giúp nâng cao kỹ năng dạy học và khả năng đánh giá chính xác quá trình học tập của học sinh.

III. Thực nghiệm sư phạm

Phần này trình bày kết quả thực nghiệm sư phạm để kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp đã đề xuất. Thực nghiệm được tiến hành qua hai vòng, với sự tham gia của sinh viên và giảng viên từ các trường đại học khác nhau.

3.1. Kết quả thực nghiệm vòng 1

Kết quả thực nghiệm vòng 1 cho thấy sự cải thiện đáng kể trong kỹ năng đánh giá quá trình của sinh viên. Các biện pháp được đánh giá là có tính khả thi và hiệu quả trong việc rèn luyện kỹ năng này.

3.2. Kết quả thực nghiệm vòng 2

Thực nghiệm vòng 2 khẳng định tính hiệu quả của các biện pháp. Sinh viên thể hiện khả năng áp dụng phương pháp đánh giá một cách linh hoạt và chính xác, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên tiểu học.