Khóa Luận Tốt Nghiệp: Dạy Học Theo Định Hướng Giáo Dục STEM Nhằm Phát Triển Năng Lực Sáng Tạo Của Học Sinh

• Tác giả: Nguyễn Võ Trung Hậu
• Người hướng dẫn: TS. Mai Hoàng Phương
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Sư phạm Vật lý
• Đề tài: Phát Triển Năng Lực Sáng Tạo Qua Dạy Học STEM Trong Môn Vật Lý
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CÁM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
• 1.1. Dạy học định hướng giáo dục STEM ở trường trung học phổ thông
• 1.1.1. Thuật ngữ STEM
• 1.2. Khái niệm giáo dục STEM
• 1.3. Mục tiêu giáo dục STEM
• 1.4. Chủ đề giáo dục STEM
• 1.5. Phân loại chủ đề STEM
• 2. CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ CHỦ ĐỀ STEM TRONG DẠY HỌC MỘT SỐ KIẾN THỨC THUỘC MẠCH NỘI DUNG "TỪ TRƯỜNG" - MÔN VẬT LÍ LỚP 11 NHẰM BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH
• 2.1. Phân tích nội dung kiến thức “Từ trường” thuộc môn Vật lí lớp 11
• 2.1.1. Yêu cầu cần đạt của nội dung “Từ trường” thuộc môn Vật lí lớp 11
• 2.1.2. Phân tích kiến thức trong mạch nội dung “Từ trường” thuộc Vật lí lớp 11
• 2.1.3. Mục tiêu dạy học chương “Từ trường” Vật lí
• 2.1.3.1. Mục tiêu kiến thức
• 2.1.3.2. Mục tiêu kỹ năng
• 2.1.3.3. Mục tiêu tình cảm thái độ
• 2.2. Công cụ đánh giá năng lực sáng tạo kỹ thuật của học sinh trong dạy học STEM
• 2.2.1. Khái niệm năng lực sáng tạo kỹ thuật
• 2.2.2. Biểu hiện của năng lực sáng tạo kỹ thuật của học sinh trung học phổ thông trong dạy học
• 2.2.3. Tiêu chí đánh giá năng lực sáng tạo kỹ thuật cho học sinh trong dạy học chủ đề
• 2.3. Một số kế hoạch bài dạy chương “Từ trường” Vật lí
• 2.3.1. Bài học STEM 1: Chế tạo nam châm
• 2.3.2. Bài học STEM 2: Mô hình minh họa hiện tượng cảm ứng điện từ
• 3. CHƯƠNG 3: KHẢO SÁT VÀ THU THẬP Ý KIẾN GIÁO VIÊN
• 3.1. Mục đích và đối tượng khảo sát
• 3.2. Kết quả khảo sát
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Phát Triển Năng Lực Sáng Tạo Qua Dạy Học STEM

Phát triển năng lực sáng tạo là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Đặc biệt, dạy học STEM trong môn Vật lý không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn khuyến khích tư duy sáng tạo. Mô hình giáo dục STEM tích hợp các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học, tạo ra môi trường học tập phong phú và đa dạng. Việc áp dụng phương pháp dạy học này trong môn Vật lý sẽ giúp học sinh phát triển khả năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện.

1.1. Khái Niệm Về Dạy Học STEM Trong Môn Vật Lý

Dạy học STEM trong môn Vật lý là phương pháp giáo dục tích hợp, giúp học sinh áp dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn. Điều này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu về các khái niệm vật lý mà còn phát triển kỹ năng thực hành và tư duy sáng tạo.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Năng Lực Sáng Tạo Trong Giáo Dục

Năng lực sáng tạo là yếu tố quyết định trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp trong cuộc sống. Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc phát triển năng lực này thông qua dạy học STEM là rất cần thiết để chuẩn bị cho học sinh đối mặt với những thách thức trong tương lai.

II. Vấn Đề Và Thách Thức Trong Dạy Học STEM Ở Trường Trung Học

Mặc dù dạy học STEM mang lại nhiều lợi ích, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức trong việc triển khai. Một trong những vấn đề lớn nhất là sự thiếu hụt tài liệu và nguồn lực giảng dạy. Ngoài ra, giáo viên cũng cần được đào tạo để có thể áp dụng hiệu quả các phương pháp dạy học mới này.

2.1. Thiếu Tài Liệu Và Nguồn Lực Giảng Dạy

Nhiều trường học vẫn chưa có đủ tài liệu và thiết bị cần thiết để triển khai dạy học STEM. Điều này gây khó khăn cho giáo viên trong việc thiết kế bài học và thực hiện các hoạt động thực hành.

2.2. Đào Tạo Giáo Viên Về Phương Pháp Dạy Học Mới

Giáo viên cần được đào tạo bài bản về các phương pháp dạy học STEM để có thể áp dụng hiệu quả trong lớp học. Việc này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn khuyến khích học sinh tham gia tích cực hơn.

III. Phương Pháp Dạy Học STEM Để Phát Triển Năng Lực Sáng Tạo

Để phát triển năng lực sáng tạo của học sinh, các phương pháp dạy học STEM cần được áp dụng một cách linh hoạt và sáng tạo. Việc tổ chức các hoạt động học tập dựa trên dự án và trải nghiệm thực tế sẽ giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.

3.1. Tổ Chức Hoạt Động Học Tập Dựa Trên Dự Án

Hoạt động học tập dựa trên dự án là một trong những phương pháp hiệu quả nhất trong dạy học STEM. Học sinh sẽ được khuyến khích làm việc nhóm, từ đó phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác.

3.2. Sử Dụng Công Nghệ Trong Dạy Học

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc dạy học STEM. Việc sử dụng các công cụ công nghệ hiện đại sẽ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng và thú vị hơn.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Dạy Học STEM Trong Môn Vật Lý

Việc áp dụng dạy học STEM trong môn Vật lý không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng thực hành. Các bài học thực tiễn sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm vật lý và ứng dụng chúng vào cuộc sống hàng ngày.

4.1. Các Bài Học Thực Tiễn Trong Môn Vật Lý

Các bài học thực tiễn trong môn Vật lý có thể bao gồm việc chế tạo các mô hình vật lý hoặc thực hiện các thí nghiệm đơn giản. Điều này giúp học sinh áp dụng lý thuyết vào thực tế và phát triển tư duy sáng tạo.

4.2. Kết Quả Nghiên Cứu Về Dạy Học STEM

Nghiên cứu cho thấy rằng việc áp dụng dạy học STEM trong môn Vật lý đã giúp học sinh cải thiện đáng kể khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề. Điều này chứng tỏ hiệu quả của phương pháp dạy học này trong việc phát triển năng lực sáng tạo.

V. Kết Luận Về Tương Lai Của Dạy Học STEM Trong Giáo Dục

Dạy học STEM sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong giáo dục trong tương lai. Việc phát triển năng lực sáng tạo của học sinh thông qua các phương pháp dạy học hiện đại sẽ giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho những thách thức trong thế kỷ 21.

5.1. Tầm Nhìn Về Giáo Dục STEM Trong Tương Lai

Giáo dục STEM sẽ ngày càng được chú trọng hơn trong các chương trình giảng dạy. Điều này sẽ giúp học sinh phát triển toàn diện và đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại.

5.2. Khuyến Khích Sự Đổi Mới Trong Dạy Học

Sự đổi mới trong phương pháp dạy học sẽ là yếu tố quyết định trong việc phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Các trường học cần tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh thử nghiệm các phương pháp dạy học mới.