Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Cho Học Sinh Qua Dạy Học Hóa Học Lớp 10

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1.1. Đổi mới phương pháp dạy học hóa học ở trường THPT

1.2. Năng lực và sự phát triển năng lực của HS

1.2.1. Khái niệm về năng lực

1.2.2. Sự phát triển năng lực

1.2.3. Đặc điểm của năng lực

1.2.4. Các năng lực chuyên biệt cần phát triển cho học sinh THPT

1.3. Năng lực giải quyết vấn đề

1.3.1. Khái niệm về năng lực giải quyết vấn đề

1.3.2. Cấu trúc của năng lực giải quyết vấn đề

1.3.3. Biểu hiện của năng lực giải quyết vấn đề

1.3.4. Biện pháp phát triển năng lực giải quyết vấn đề

1.3.5. Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề

1.4. Dạy học giải quyết vấn đề

1.4.1. Khái niệm dạy học giải quyết vấn đề

1.4.2. Bản chất của dạy học giải quyết vấn đề

1.4.3. Tình huống có vấn đề

1.4.4. Quy trình tổ chức dạy học

1.4.5. Các mức độ của việc áp dụng dạy học giải quyết vấn đề

1.5. Ưu điểm, nhược điểm của phương pháp dạy học GQVĐ

1.6. Dạy học dự án

1.6.1. Khái niệm và đặc điểm dạy học dự án

1.6.2. Quy trình dạy học theo dự án môn Hóa học

1.6.3. Ưu điểm và hạn chế của dạy học theo dự án

1.7. Bài tập định hướng phát triển năng lực trong dạy học Hóa học

1.7.1. Khái niệm bài tập Hóa học và bài tập định hướng phát triển năng lực

1.7.2. Phân loại bài tập theo định hướng phát triển năng lực

1.7.3. Các bậc trình độ trong bài tập theo định hướng phát triển năng lực

1.8. Thực trạng dạy học nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề ở một số trường THPT thành phố Hà Nội hiện nay

1.8.1. Mục đích điều tra

1.8.2. Nội dung – phương pháp – đối tượng

1.8.3. Kết quả điều tra

1.9. TIỂU KẾT CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: CÁC BIỆN PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CỦA HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC CHƯƠNG OXI – LƯU HUỲNH HÓA HỌC

2.1. Vị trí, mục tiêu và cấu trúc chương Oxi – lưu huỳnh

2.1.1. Vị trí, mục tiêu chương Oxi – lưu huỳnh

2.1.2. Cấu trúc, nội dung của chương Oxi – lưu huỳnh

2.1.3. Bảng mô tả mức độ yêu cầu cần đạt của chương Oxi – lưu huỳnh

2.2. Một số nội dung khó cần chú ý khi sử dụng dạy học chương Oxi – lưu huỳnh

2.2.1. Những chú ý về nội dung

2.2.2. Những chú ý về phương pháp

2.2.3. Xây dựng tình huống có vấn đề nhằm phát triển năng lực GQVĐ cho học sinh trong dạy học chương Oxi – lưu huỳnh

2.2.3.1. Nguyên tắc lựa chọn nội dung các kiến thức có tình huống có vấn đề

2.2.3.2. Bảng tích hợp các tình huống có vấn đề khi dạy học chương Oxi – lưu huỳnh

2.2.3.3. Bài tập hóa học để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh

2.3. Thiết kế công cụ đánh giá sự phát triển năng lực giải quyết vấn đề của HS

2.3.1. Phiếu đánh giá dự án

2.4. Thiết kế một số hướng để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho HS

2.4.1. Sử dụng bài tập thực tiễn để phát triển năng lực GQVĐ cho HS

2.4.2. Kế hoạch bài dạy theo dự án

2.5. TIỂU KẾT CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm

3.1.1. Mục đích của thực nghiệm

3.1.2. Nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm

3.1.3. Đối tượng cơ sở thực nghiệm

3.2. Quá trình tiến hành thực nghiệm sư phạm

3.2.1. Chuẩn bị cho quá trình thực nghiệm

3.2.2. Tiến hành thực nghiệm

3.2.3. Kết quả các bài dạy thực nghiệm sư phạm

3.2.3.1. Đánh giá những biểu hiện về năng lực giải quyết vấn đề của HS trong giờ học

3.2.3.2. Đánh giá về năng lực giải quyết vấn đề của HS qua bài kiểm tra

3.2.4. Phương pháp xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm

3.2.5. Kết quả và xử lý kết quả thực nghiệm sư phạm

3.2.6. Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm

3.3. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3

Tài liệu tham khảo

I. Tổng Quan Về Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Trong Dạy Học Hóa Học

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Đặc biệt, trong môn Hóa học lớp 10, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Chương Oxi - Lưu huỳnh là một ví dụ điển hình cho việc áp dụng phương pháp này.

1.1. Khái Niệm Về Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Năng lực giải quyết vấn đề được hiểu là khả năng của học sinh trong việc nhận diện, phân tích và tìm ra giải pháp cho các vấn đề thực tiễn. Điều này không chỉ bao gồm kiến thức lý thuyết mà còn yêu cầu kỹ năng thực hành và tư duy sáng tạo.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Dạy Học Hóa Học Lớp 10

Dạy học Hóa học lớp 10 không chỉ cung cấp kiến thức cơ bản về các nguyên tố và hợp chất mà còn giúp học sinh phát triển tư duy logic và khả năng phân tích. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực trong chương Oxi - Lưu huỳnh sẽ tạo điều kiện cho học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề.

II. Thách Thức Trong Việc Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh trong dạy học Hóa học lớp 10 cũng gặp phải nhiều thách thức. Những thách thức này có thể đến từ cả phía giáo viên và học sinh.

2.1. Khó Khăn Trong Việc Áp Dụng Phương Pháp Dạy Học Tích Cực

Nhiều giáo viên vẫn còn lúng túng trong việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Điều này có thể do thiếu kinh nghiệm hoặc không được đào tạo bài bản về các phương pháp này.

2.2. Sự Thiếu Hứng Thú Của Học Sinh

Một số học sinh có thể không hứng thú với môn Hóa học, dẫn đến việc không tích cực tham gia vào các hoạt động học tập. Điều này ảnh hưởng đến khả năng phát triển năng lực giải quyết vấn đề của các em.

III. Phương Pháp Dạy Học Tích Cực Để Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Để phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực là rất cần thiết. Các phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy.

3.1. Phương Pháp Dạy Học Dự Án

Phương pháp dạy học dự án giúp học sinh tham gia vào các hoạt động thực tiễn, từ đó phát triển khả năng giải quyết vấn đề thông qua việc thực hiện các dự án liên quan đến nội dung học tập.

3.2. Sử Dụng Tình Huống Có Vấn Đề

Việc xây dựng các tình huống có vấn đề trong quá trình dạy học sẽ kích thích học sinh tư duy và tìm ra giải pháp. Điều này không chỉ giúp các em hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh thông qua dạy học Hóa học lớp 10 không chỉ mang lại lợi ích trong học tập mà còn có ứng dụng thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày.

4.1. Kết Quả Nghiên Cứu Từ Thực Nghiệm

Nghiên cứu cho thấy rằng việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực đã giúp học sinh cải thiện đáng kể khả năng giải quyết vấn đề. Các em có thể áp dụng kiến thức đã học vào các tình huống thực tế.

4.2. Tác Động Đến Tư Duy Của Học Sinh

Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển tư duy phản biện và khả năng phân tích. Điều này giúp các em tự tin hơn trong việc giải quyết các vấn đề trong học tập và cuộc sống.

V. Kết Luận Về Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh thông qua dạy học Hóa học lớp 10 là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy và khả năng giải quyết vấn đề.

5.1. Tương Lai Của Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Trong tương lai, việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề sẽ tiếp tục được chú trọng trong giáo dục. Các phương pháp dạy học tích cực sẽ ngày càng được áp dụng rộng rãi hơn.

5.2. Đề Xuất Các Giải Pháp Cải Thiện

Cần có các chương trình đào tạo cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào các hoạt động học tập thực tiễn để phát triển năng lực giải quyết vấn đề.

Luận Văn Thạc Sĩ: Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Của Học Sinh Qua Dạy Học Chương Oxi – Lưu Huỳnh Hóa Học Lớp 10