I. Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học
Việc phát triển năng lực dạy học (NLDH) chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh giáo dục hiện đại. Dạy học tích hợp không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và khả năng làm việc nhóm. Theo nghiên cứu của Fogarty (1991), dạy học tích hợp có thể được thực hiện qua nhiều mức độ khác nhau, từ tích hợp nội môn đến tích hợp liên môn. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tổ chức dạy học tích hợp trong chương trình đào tạo giáo viên, đặc biệt là trong lĩnh vực hóa học, nơi có sự liên kết chặt chẽ với các môn học khác như vật lý và sinh học. Việc áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, như giáo dục STEM, cũng góp phần nâng cao chất lượng dạy học và phát triển năng lực dạy học cho sinh viên. Đặc biệt, trong chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, việc tổ chức dạy học các chủ đề tích hợp (CĐTH) là một trong những yêu cầu quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động và sự phát triển của xã hội.
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề về dạy học chủ đề tích hợp
Nghiên cứu về dạy học tích hợp đã được thực hiện từ những năm 1950 và đã có nhiều kết quả tích cực trong việc xây dựng chương trình giáo dục ở nhiều quốc gia. Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng năng lực dạy học tích hợp không chỉ là một yêu cầu trong chương trình đào tạo mà còn là một yếu tố quyết định đến chất lượng giáo dục. Ở Việt Nam, việc phát triển năng lực dạy học cho sinh viên sư phạm hóa học đã được chú trọng trong những năm gần đây, tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực dạy học cho sinh viên. Các nghiên cứu hiện tại cần tập trung vào việc xây dựng các chương trình đào tạo phù hợp, đồng thời phát triển các tài liệu hỗ trợ nhằm nâng cao nhận thức và kỹ năng cho sinh viên trong việc tổ chức dạy học tích hợp.
II. Định hướng phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học
Định hướng phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học cần được thực hiện thông qua việc đổi mới phương pháp dạy học. Các phương pháp như học tập trải nghiệm, phương pháp đóng vai và phương pháp dạy học vi mô đã được chứng minh là hiệu quả trong việc phát triển năng lực dạy học cho sinh viên. Việc áp dụng các phương pháp này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng thực hành và khả năng tổ chức dạy học. Đặc biệt, việc xây dựng các chủ đề tích hợp trong dạy học hóa học sẽ giúp sinh viên có cái nhìn tổng quát hơn về mối liên hệ giữa các môn học, từ đó nâng cao khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Các biện pháp phát triển năng lực dạy học cần được thiết kế một cách hệ thống và có sự phối hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, nhằm đảm bảo sinh viên có thể áp dụng kiến thức đã học vào thực tế giảng dạy.
2.1. Các biện pháp phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp
Các biện pháp phát triển năng lực dạy học chủ đề tích hợp cho sinh viên sư phạm hóa học bao gồm việc xây dựng tài liệu hỗ trợ, tổ chức các hoạt động trải nghiệm và thực hành dạy học. Tài liệu hỗ trợ cần được thiết kế để giúp sinh viên hiểu rõ hơn về các vấn đề chung trong dạy học tích hợp. Các hoạt động trải nghiệm sẽ giúp sinh viên áp dụng lý thuyết vào thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng tổ chức và điều chỉnh hoạt động dạy học. Việc thực hành dạy học theo phương pháp đóng vai và phương pháp dạy học vi mô cũng là một cách hiệu quả để sinh viên rèn luyện kỹ năng giảng dạy và đánh giá. Những biện pháp này không chỉ giúp sinh viên phát triển năng lực dạy học mà còn góp phần nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên hóa học trong bối cảnh hiện đại.
