Phát huy năng lực hợp tác cho học sinh thông qua dạy học chương hiđrocacbon không no phần hóa học hữu cơ 11 THPT

• Tác giả: Đặng Thị Huyền
• Người hướng dẫn: Ts. Vũ Anh Tuấn
• Trường học: Trường Đại Học Giáo Dục - Đại Học Quốc Gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Lý Luận Và Phương Pháp Dạy Học Bộ Môn Hóa Học
• Đề tài: Phát Huy Năng Lực Hợp Tác Cho Học Sinh Thông Qua Dạy Học Chương Hiđrocacbon Không No Phần Hóa Học Hữu Cơ 11- Trung Học Phổ Thông
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT HUY NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THPT
• 1.1. Định hướng đổi mới giáo dục phổ thông sau năm 2015 ở Việt Nam
• 1.2. Đổi mới mục tiêu
• 1.3. Đổi mới hoạt động dạy học của GV
• 1.4. Đổi mới hoạt động học tập của HS
• 1.5. Năng lực và vấn đề phát triển năng lực cho học sinh THPT
• 1.5.1. Khái niệm về năng lực
• 1.5.2. Một số năng lực cụ thể
• 1.5.3. Phát triển năng lực
• 1.5.4. Đánh giá năng lực
• 1.6. Năng lực hợp tác
• 1.6.1. Năng lực hợp tác của HS THPT
• 1.6.2. Biểu hiện năng lực hợp tác của HS THPT
• 1.6.3. Quy trình phát triển năng lực hợp tác trong dạy học
• 1.6.4. Ý nghĩa của sự hợp tác và phát triển năng lực hợp tác cho HS THPT trong xã hội hiện nay
• 1.6.5. Đánh giá năng lực hợp tác
• 1.7. Một số phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực
• 1.7.1. Dạy học giải quyết vấn đề
• 1.7.2. Dạy học theo dự án
• 1.7.3. Dạy học hợp tác theo nhóm
• 1.7.4. Phương pháp hướng dẫn học sinh tự học và hợp tác trong học tập
• 1.7.5. Kỹ thuật học tập tích cực
• 1.8. Bài tập Hóa học
• 1.8.1. Khái niệm bài tập Hóa học
• 1.8.2. Vai trò của bài tập Hóa học trong dạy học
• 1.9. Thực trạng tổ chức dạy học môn Hóa học theo phương pháp dạy học hợp tác cho học sinh THPT hiện nay ở một số trường THPT trên địa bàn TP Hà Nội
• 1.9.1. Mục đích điều tra
• 1.9.2. Đối tượng điều tra
• 1.9.3. Nội dung điều tra
• 1.9.4. Kết quả điều tra
• 1.10. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: PHÁT HUY NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC CHƯƠNG HIĐROCACBON KHÔNG NO PHẦN HÓA HỌC HỮU CƠ 11- THPT
• 2.1. Phân tích chương Hidrocacbon không no phần Hóa học hữu cơ lớp 11 THPT
• 2.2. Phân tích mục tiêu, nội dung, cấu trúc của chương Hidrocacbon không no phần Hóa học hữu cơ lớp 11 THPT
• 2.3. Xác định những mối quan hệ của kiến thức chương Hidrocacbon không no phần Hóa học hữu cơ lớp 11 THPT giữa các bài với nhau
• 2.4. Các nội dung khó cần lưu ý khi dạy học chương Hidrocacbon không no phần Hóa học hữu cơ lớp 11 THPT
• 2.5. Nguyên tắc tuyển chọn và qui trình xây dựng bài tập hóa học chương Hidrocacbon không no nhằm phát triển năng lực hợp tác cho HS THPT
• 2.6. Hệ thống bài tập hóa học chương Hidrocacbon không no nhằm phát triển năng lực hợp tác cho HS THPT
• 2.6.1. Hệ thống bài tập Anken
• 2.6.2. Hệ thống bài tập Ankadien
• 2.6.3. Hệ thống bài tập Ankin
• 2.6.4. Hệ thống bài tập tổng hợp Anken, Ankadien, Ankin
• 2.7. Một số biện pháp phát huy năng lực hợp tác cho HS khi dạy học chương Hidrocacbon không no phần Hóa học hữu cơ 11-THPT
• 2.7.1. Sử dụng PPDH theo nhóm nhằm phát huy năng lực hợp tác cho học sinh
• 2.7.2. Sử dụng phương pháp dạy học giải quyết vấn đề
• 2.7.3. Sử dụng phương pháp dạy học theo dự án
• 2.8. Xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực hợp tác
• 2.8.1. Tiêu chí đánh giá năng lực hợp tác
• 2.8.2. Công cụ đánh giá năng lực hợp tác
• 2.9. Một số phương pháp kiểm tra đánh giá dạy học theo phương pháp dạy học hợp tác
• 2.10. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích, nhiệm vụ thực nghiệm
• 3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Phương pháp, nội dung và đối tượng thực nghiệm sư phạm
• 3.2.1. Phương pháp thực nghiệm
• 3.2.2. Nội dung thực nghiệm
• 3.3. Tiến hành thực nghiệm. Phân tích, đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm
• 3.3.1. Phân tích định lượng kết quả thực nghiệm
• 3.3.2. Phân tích định tính kết quả thực nghiệm
• 3.4. Tiểu kết chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về phát huy năng lực hợp tác trong dạy học hiđrocacbon không no

Phát huy năng lực hợp tác cho học sinh là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Đặc biệt, trong dạy học chương hiđrocacbon không no, việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn phát triển kỹ năng làm việc nhóm. Năng lực hợp tác không chỉ giúp học sinh học hỏi lẫn nhau mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện.

1.1. Khái niệm về năng lực hợp tác trong học tập

Năng lực hợp tác được hiểu là khả năng làm việc cùng nhau để đạt được mục tiêu chung. Trong bối cảnh giáo dục, năng lực này bao gồm khả năng giao tiếp, lắng nghe, chia sẻ ý tưởng và giải quyết vấn đề cùng nhau. Việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh không chỉ giúp các em học tốt hơn mà còn chuẩn bị cho các em những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống.

1.2. Tầm quan trọng của dạy học hiđrocacbon không no

Chương hiđrocacbon không no trong chương trình hóa học lớp 11 không chỉ cung cấp kiến thức về cấu trúc và tính chất của các hợp chất hữu cơ mà còn là cơ hội để học sinh thực hành các kỹ năng hợp tác. Việc học tập thông qua các hoạt động nhóm giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm hóa học phức tạp và phát triển khả năng làm việc nhóm.

II. Thách thức trong việc phát huy năng lực hợp tác cho học sinh

Mặc dù việc phát huy năng lực hợp tác cho học sinh qua dạy học hiđrocacbon không no mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng gặp phải không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hụt về phương pháp dạy học tích cực và sự chưa đồng bộ trong việc áp dụng các phương pháp này trong thực tế.

2.1. Khó khăn trong việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực

Nhiều giáo viên vẫn còn quen với phương pháp dạy học truyền thống, dẫn đến việc khó khăn trong việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Điều này ảnh hưởng đến khả năng hợp tác của học sinh, khi mà các em không được khuyến khích tham gia vào các hoạt động nhóm.

2.2. Thiếu sự hỗ trợ từ phía nhà trường

Nhiều trường học chưa có đủ nguồn lực và cơ sở vật chất để triển khai các hoạt động dạy học hợp tác. Sự thiếu hụt này làm giảm hiệu quả của việc phát huy năng lực hợp tác cho học sinh, khi mà các em không có đủ điều kiện để thực hành và trải nghiệm.

III. Phương pháp dạy học tích cực để phát huy năng lực hợp tác

Để phát huy năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học hiđrocacbon không no, cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như dạy học theo dự án, dạy học giải quyết vấn đề và dạy học hợp tác theo nhóm. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm.

3.1. Dạy học theo dự án

Dạy học theo dự án là một phương pháp hiệu quả giúp học sinh làm việc cùng nhau để hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể. Qua đó, học sinh không chỉ học được kiến thức mà còn phát triển kỹ năng hợp tác và giải quyết vấn đề.

3.2. Dạy học giải quyết vấn đề

Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề khuyến khích học sinh làm việc nhóm để tìm ra giải pháp cho các tình huống thực tế. Điều này giúp các em phát triển tư duy phản biện và khả năng hợp tác trong quá trình học tập.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu

Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực trong chương hiđrocacbon không no đã cho thấy những kết quả tích cực. Học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức tốt hơn mà còn phát triển được năng lực hợp tác, kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.

4.1. Kết quả từ thực nghiệm sư phạm

Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy rằng học sinh tham gia vào các hoạt động dạy học hợp tác có kết quả học tập cao hơn so với các em học theo phương pháp truyền thống. Điều này chứng tỏ rằng việc phát huy năng lực hợp tác là rất cần thiết.

4.2. Phản hồi từ học sinh và giáo viên

Phản hồi từ học sinh cho thấy các em cảm thấy hứng thú hơn với môn học khi được tham gia vào các hoạt động nhóm. Giáo viên cũng nhận thấy sự tiến bộ rõ rệt trong khả năng hợp tác và giao tiếp của học sinh.

V. Kết luận và triển vọng tương lai

Phát huy năng lực hợp tác cho học sinh qua dạy học hiđrocacbon không no là một hướng đi đúng đắn trong giáo dục hiện đại. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn chuẩn bị cho các em những kỹ năng cần thiết cho tương lai.

5.1. Tương lai của dạy học hợp tác

Trong tương lai, việc phát huy năng lực hợp tác sẽ ngày càng trở nên quan trọng hơn trong giáo dục. Các trường học cần tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học để đáp ứng nhu cầu của xã hội.

5.2. Khuyến nghị cho giáo viên và nhà trường

Giáo viên cần được đào tạo và hỗ trợ trong việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Nhà trường cũng cần tạo điều kiện thuận lợi để triển khai các hoạt động dạy học hợp tác, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục.