Luận Văn Thạc Sĩ: Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Qua Dạy Học Hóa Học Phi Kim Lớp 10

• Tác giả: Nguyễn Thị Quỳnh Hoa
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Sửu
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư phạm Hóa học
• Đề tài: Phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề qua dạy học phần Hóa học Phi kim 10 Trung học Phổ thông
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Định hướng đổi mới phương pháp dạy học
• 1.2. Một số quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục Trung học phổ thông
• 1.3. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường Trung học
• 2. CHƯƠNG 2: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC PHÁT HIỆN VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ QUA DẠY HỌC PHẦN HÓA HỌC PHI KIM LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
• 2.1. Phân tích nội dung và cấu trúc phần hoá học phi kim hoá học lớp 10 THPT
• 2.2. Mục tiêu các chương của phần hóa học phi kim lớp 10
• 2.3. Cấu trúc nội dung các chương phần hóa học phi kim lớp 10
• 2.4. Những chú ý về nội dung và phương pháp dạy học phần hoá học phi kim lớp 10
• 2.5. Xây dựng bài tập nhận thức phần hóa học phi kim lớp 10 và hướng giải quyết
• 2.6. Nguyên tắc lựa chọn nội dung dạy học để xây dựng tình huống có vấn đề
• 2.7. Xây dựng các tình huống có vấn đề và hướng giải quyết khi dạy chương 5 “Nhóm Halogen”
• 2.8. Xây dựng các tình huống có vấn đề và hướng giải quyết khi dạy chương 6 “Oxi – Lưu Huỳnh”
• 2.9. Lựa chọn xây dựng và sử dụng những bài tập thực tiễn phần phi kim hoá học lớp 10 để phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề cho học sinh
• 2.10. Thiết kế giáo án một số bài dạy phần hoá phi kim lớp 10 THPT vận dụng phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
• 2.11. Qui trình dạy học theo phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.4. Nội dung thực nghiệm sư phạm
• 3.5. Đối tượng thực nghiệm
• 3.6. Chuẩn bị nội dung
• 3.7. Tiến hành thực nghiệm sư phạm
• 3.8. Kết quả thực nghiệm sư phạm và xử lí kết quả
• 3.9. Phương pháp xử lí số liệu
• 3.10. Xử lí kết quả các bài kiểm tra
• 3.11. Xử lí theo tài liệu nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
• 3.12. Phân tích kết quả thực nghiệm
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Trong Dạy Học Hóa Học Phi Kim

Phát triển năng lực giải quyết vấn đề là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Đặc biệt, trong dạy học hóa học phi kim lớp 10, việc này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Nghiên cứu này sẽ phân tích các phương pháp dạy học hiệu quả nhằm phát triển năng lực này cho học sinh.

1.1. Khái Niệm Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Trong Giáo Dục

Năng lực giải quyết vấn đề (NL GQVĐ) được hiểu là khả năng nhận diện, phân tích và tìm ra giải pháp cho các vấn đề trong học tập và cuộc sống. Việc phát triển NL GQVĐ không chỉ giúp học sinh có thể xử lý các tình huống phức tạp mà còn nâng cao khả năng tư duy độc lập.

1.2. Vai Trò Của Dạy Học Hóa Học Phi Kim Trong Phát Triển Năng Lực

Dạy học hóa học phi kim lớp 10 đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành NL GQVĐ cho học sinh. Các chủ đề như nhóm Halogen và Oxi - Lưu Huỳnh không chỉ cung cấp kiến thức lý thuyết mà còn tạo cơ hội cho học sinh thực hành và áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế.

II. Những Thách Thức Trong Việc Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc phát triển NL GQVĐ trong dạy học hóa học phi kim cũng gặp phải nhiều thách thức. Những thách thức này có thể đến từ phương pháp dạy học, sự chuẩn bị của giáo viên, và cả sự tiếp nhận của học sinh.

2.1. Khó Khăn Trong Việc Áp Dụng Phương Pháp Dạy Học Mới

Nhiều giáo viên vẫn còn lúng túng trong việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, dẫn đến việc chưa phát huy được hết tiềm năng của học sinh trong việc giải quyết vấn đề.

2.2. Sự Thiếu Hụt Tài Nguyên Học Tập

Thiếu tài liệu và thiết bị dạy học hiện đại cũng là một trong những rào cản lớn trong việc phát triển NL GQVĐ cho học sinh. Điều này ảnh hưởng đến khả năng thực hành và ứng dụng kiến thức của học sinh.

III. Phương Pháp Dạy Học Hiệu Quả Để Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Để phát triển NL GQVĐ cho học sinh, cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực và sáng tạo. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn khuyến khích sự tham gia và tư duy độc lập.

3.1. Phương Pháp Dạy Học Nêu Vấn Đề

Phương pháp dạy học nêu vấn đề giúp học sinh chủ động tìm kiếm giải pháp cho các tình huống thực tế. Điều này không chỉ kích thích sự tò mò mà còn rèn luyện khả năng phân tích và đánh giá thông tin.

3.2. Tích Hợp Liên Môn Trong Dạy Học

Việc tích hợp liên môn giữa hóa học và các môn học khác như sinh học, vật lý sẽ giúp học sinh có cái nhìn tổng quát hơn về các vấn đề, từ đó phát triển NL GQVĐ một cách hiệu quả.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Trong Hóa Học

Việc phát triển NL GQVĐ không chỉ có ý nghĩa trong học tập mà còn trong cuộc sống hàng ngày. Học sinh có thể áp dụng những kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề thực tiễn, từ đó nâng cao khả năng tự tin và độc lập.

4.1. Các Tình Huống Thực Tiễn Trong Dạy Học Hóa Học

Giáo viên có thể tạo ra các tình huống thực tiễn liên quan đến hóa học phi kim để học sinh thực hành giải quyết vấn đề. Điều này giúp học sinh thấy được sự liên kết giữa lý thuyết và thực tiễn.

4.2. Kết Quả Nghiên Cứu Về Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Nghiên cứu cho thấy rằng học sinh có NL GQVĐ tốt hơn có khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn và đạt kết quả học tập cao hơn. Điều này chứng tỏ tầm quan trọng của việc phát triển NL GQVĐ trong giáo dục.

V. Kết Luận Về Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề Trong Dạy Học Hóa Học

Phát triển NL GQVĐ qua dạy học hóa học phi kim lớp 10 là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực sẽ giúp học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng cần thiết cho cuộc sống.

5.1. Tương Lai Của Phát Triển Năng Lực Giải Quyết Vấn Đề

Trong tương lai, việc phát triển NL GQVĐ sẽ tiếp tục được chú trọng trong giáo dục, đặc biệt là trong các môn học khoa học tự nhiên như hóa học.

5.2. Khuyến Nghị Đối Với Giáo Viên

Giáo viên cần thường xuyên cập nhật và áp dụng các phương pháp dạy học mới, đồng thời tạo điều kiện cho học sinh thực hành và phát triển NL GQVĐ một cách hiệu quả.